THặ? Hỏằ' XU?,N Hặ?ặ?NG

THặ Hỏằ' XU,N HặặNG

Trách chiêu Hổ

Xướng (1)

Anh đồ tỉnh, anh đồ say,
Sao anh ghẹo nguyệt giữa ban ngày?
Này này chị bảo cho mà biết.
Chốn ấy hang hùm chớ mó tay.

Chiêu Hổ hoạ lại

Này ông tỉnh! Này ông say!
Này ông ghẹo nguyệt giữa ban ngày!
Hang hùm ví bẵng(2) không ai mó,
Sao có hùm con bỗng(3) trốc tay?

(1) Cuộc xướng hoạ giữa Hồ Xuân hương và Chiêu Hổ thực là không tiền khoáng hậu trong lịch sử vZn chương của ta. Sức khoẻ và tình yêu sự sống, vZn tài và cá tính, lối nói toạc móng heo, không úp mở bóng gió nhiều, không dùng biểu tượng hai mặt, ít tử vận (vần chết không hoạ được) mà chỉ có lộng chữ (bỡn chữ). Chỉ có ba bài thơ mà đã đi thẳng vào dân chúng và từ lâu đã nảy sinh nhiều giai thoại. Cả đôi bạn đều cân xứng về tài nghệ thơ Nôm, và cũng thật tri âm, tri kỷ, không có một chút gì ngZn cách giữa đôi bạn thanh niên nam nữ.
(2) Ví bẵng tức ví bằng, đọc theo âm trắc của thơ.
(3) Bỗng tức là bồng, đọc theo âm trắc của thơ, mới đúng âm luật.

Xướng (2)

Sao nói rằng nZm lại có ba?
Trách người quân tử hẹn sai ra.
Bao giờ thong thả lên chơi nguyệt,
Nhớ hái cho xin nắm lá đa(1)

Chiêu Hổ hoạ lại

Rằng gián thì nZm, quí có ba(2)
Bởi người thục nữ tính không ra.
ừ rồi, thong thả lên chơi nguyệt
Cho cả cành đa lẫn củ đa.

(1) Huyền thoại nói: Trên mặt trZng có cây đa và thằng Cuội ngồi dưới gốc. Cuội còn là một nhân vật trong truyện cổ dân gian có đặc tính đã trở thành thành ngữ "Nói dối như Cuội". ở đây nhắc chuyện lên chơi cung trZng và Chiêu Hổ sẽ cho Hồ Xuân Hương nắm lá đa, có ý nói Chiêu Hổ cũng chẳng khác gì Cuội "nói Cuội".
(2) Tiền gián Zn 36 đồng kẽm. Tiền quý Zn 60. Như vậy 5 đồng gián hay 3 đồng quý đều bằng 180 đồng kẽm. Có thể cách hỏi vay của Hồ Xuân Hương với Chiêu Hổ không giao hẹn rõ ràng, cũng có thể cách trả lời chỉ là chữa khéo cho Chiêu Hổ.

Xướng (3)

Những bấy lâu nay luống nhắn nhe.
Nhắn nhe toan những sự gùn ghè(1)
Gùn ghè nhưng vẫn còn chưa dám
Chưa dám cho nên phải rụt rè.

Chiêu Hổ hoạ lại

Hỡi hỡi cô bay tố hão nhe(2)
Hão nhe không được, gậy ông ghè.
Ông ghè không được, ông ghè mãi,
Ghè mãi rồi lâu cũng phải rè.

(1) Gùn ghè: Gạ gẫm.
(2) Tố hão: Cáo tố hão huyền. Chúng tôi ghi theo Hồ Xuân Hương, giai thoại thơ, của Sở VZn hoá Vĩnh Phú-1989.
Hai chữ này gắn với cách đá đáp của hai bài hoạ, khác với nhiều bản vẫn chép là "tới bảo


Hoàng Yến (Sưu tầm)



Được sửa chữa bởi - Hoang Yen vào 29/04/2002 12:22

*** Hoàng Yến - Nguyên huynh: cho phép đệ đùa vui một lúc nhé.
-----
Nhấp nhô hai ngọn tuyết đào
Đường kinh lắm nẻo biết bao hãi hùng
Huyền Trang lòng vốn bao dung
Nhắm ngay ngả giữa khốn cùng hiểm nguy
Dòng bạch thuỷ chẳng phân ly
Xả thân diệt ác sá gì Huynh ơi (hì hì).
ai_la_toi

Tiểu muội Hoàng Yến xin mời các Huynh tự nhiên nghen!!!

Tự tình
Tiếng gà v?Zng vẳng gáy trên bom(1)
Oán hận trông ra khắp mọi chòm.
Mõ thảm không khua mà cũng cốc.(2)
Chuông sầu chẳng đánh cớ sao om(3)?
Trước nghe những tiếng thêm rầu rĩ,
Sau giận vì duyên để mõm mòm.
Tài tử v?Zn nhân ai đó tá?
Thân này đâu đã chịu già tom!(4)
(1) Bom: Mỏm đất.
(2)-(3) Mõ và chuông dùng trong nhà chùa có tác dụng làm nguôi dịu lòng người. ở đây nhà thơ vận dụng khác. Mõ thảm, chuông sầu: Tiếng lòng sầu thảm trong đêm khuya vắng lặng không khua không đánh mà vẫn vang lên dữ dội những âm thanh khô khốc, ầm ĩ, cốc như mõ và om như chuông.
(4) Già tom: Như già đanh.Tục ngữ: "Trẻ dôi ra, già co lại".
Lấy chồng chung
Kẻ đắp ch?Zn bông kẻ lạnh lùng,
Chém cha cái kiếp lấy chồng chung.
N?Zm thì mười hoạ ch?Zng hay chớ
Một tháng đôi lần có cũng không.
Cố đấm ?Zn xôi, xôi lại hẩm,(1)
Cầm bằng làm mướn, mướn không công.(2)
Thân này ví biết dường này nhỉ(3)
Thà trước thôi đành ở vậy xong.
(1)-(2) Vận dụng các thành ngữ "Cố đấm ?Zn xôi", "Làm mướn không công".
(3) Dường này: nông nổi cụ thể ra đến thế này.
Không chồng mà chửa
Cả nể cho nên hoá dở dang,
Nỗi niềm nàng có biết ch?Zng chàng.
Duyên thiên chưa thấy nhô đầu dọc,(1)
Phận liễu sao đà nảy nét ngang.(2)
Cái nghĩa tr?Zm n?Zm chàng nhớ chửa?(3)
Mảnh tình một khối thiếp xin mang.(4)
Quản bao miệng thế lời chênh lệch,
Không có, nhưng mà có, mới ngoan!
(1)-(2) ở đây, dùng lối chơi chữ Hán. Chữ Thiên là trời nhô đầu lên thì thành chữ Phu là chồng; chữ Liễu là rõ hoặc hết, đồng âm với cây liễu chỉ người con gái, nếu thêm một nét ngang thì thành chữ Tử là con. Hai câu này ý nói: Gái chưa chồng mà sao đã có con trong bụng?
(3)-(4) Tình và nghĩa gắn liền đặc tính truyền thống của ta. Hồ Xuân Hương nhấn mạng cái nghĩa, cái trách nhiệm mà người đàn ông nào đó thường vô tâm trước hậu quả để lại cho người phụ nữ.
(5) Tác giả đứng về phía người con gái mà dùng ý một câu ca dao: "Không chồng mà chửa mới ngoan; Có chồng mà chửa thế gian sự thường"!
(Sưu tầm)

Hêllô ! Xin được bắt tay tất cả các bạn!
Thơ của nữ thi sĩ họ Hồ quả là quá hay, độc nhất vô nhị!
Xin được nhân đây gửi ké một bài góp vui :
Khí phách đàn ông.
Trăng Nga cho chí trăng ta
Khí chất đàn bà cũng giống như nhau
Cho nên ở tận đẩu đâu
Gặp trăng anh cũng ngỏng đầu ngóng theo.
thisson 1998.
heee!
Ký túc xá SV:
Em ngồi trên cảo trên cao
Làm sao có thể anh vào được em.
(Nhân lời "mời vào" của một cô bạn gái sống ở... giường tầng hai KTX SV ) Hi hi hi !

THặ? Hỏằ' XU?,N Hặ?ặ?NG.
Đỏằ? tranh Tỏằ' nỏằ?
Hỏằ?i bao nhi?êu tuỏằ.i hỏằĂ cô m?ơnh?
Chỏằi bài thặĂ B?Ăch chu trong Cỏằ. thi.
(2)-(3) T?ơnh và ngh?âa vỏ?ôn ?'ặ?ặĂng còn chan hoà dào dỏ?Ăt. Sóng gió vỏ?ôn cỏằâ ?'e doỏ?Ă li?ên tiỏ??p vỏằ- vào b?ên ngoài mỏ?Ăn thuyỏằ?n. T?Âm trỏ?Ăng chung cỏằĐa bỏằ'n c?Âu ?'ỏằ?u là buỏằ"n rỏ?Đu ngao ng?Ăn cho th?Ân phỏ?ưn.
(4)-(5) Dỏằ? ?'ỏằi m?ơnh (thầZm v?Ăn)? Nỏ??u viỏằ?c ỏ?Ơy xỏ?Êy ra th?ơ c?âng cam lòng. Mỏ?ãc dỏ?Đu c?âng chỏ??ng hay g?ơ vỏằ>i chuyỏằ?n tỏ?ưp tỏằ.nh ôm ?'àn sang thuyỏằ?n ngặ?ỏằ?i kh?Ăc, song t?ơnh thỏ?? c?âng không thỏằf kh?Ăc ?'ặ?ỏằÊc.
Cỏằ. thi có c?Âu: "Khỏ??ng bỏ?Ê tỏằ? bà qu?Ă biỏằ?t thuyỏằ?n" ngh?âa là không chỏằi", không giỏằ? ?ẵ "có mỏằ>i nỏằ>i c?â".
Dỏằ- ngặ?ỏằ?i ?'àn bà khóc chỏằ"ng
VầZng vỏ??ng tai nghe tiỏ??ng khóc chỏằ"ng
N?ưn ?'i kỏ?ằo thỏ?ạn vỏằ>i non sông.
Ai vỏằ? nhỏ??n nhỏằĐ ?'àn em b?â,
Xỏ?Ơu m?Ău th?ơ khem miỏ??ng ?'ỏằ?nh chung(1)
(1) TỏằƠc ngỏằ? có c?Âu: "Xỏ?Ơu m?Ău ?'ỏằông th?ăm ầZn cỏằĐa ?'ỏằTc" Khem: ầZn ki?êng khi mỏằ>i ỏằY cỏằ? n?ên thặ?ỏằ?ng nói ki?êng khem hoỏ?ãc ki?êng cỏằ?. Miỏ??ng ?'ỏằ?nh chung: cỏằĐa ngon vỏ?ưt lỏ?Ă thặ?ỏằ?ng có ỏằY nhỏằ?ng nặĂi quyỏằ?n qu?ư cao sang. ?ẵ cỏ?Ê c?Âu: Nỏ??u ?'?Ê xỏ?Ơu m?Ău mà gỏ?ãp phỏ?Êi cỏằĐa ngon vỏ?ưt lỏ?Ă có th?ăm qu?Ă không nhỏằ<n ?'ặ?ỏằÊc th?ơ d?ạng ?ưt thôi! Dỏằ- dành khuy?ên nhỏằĐ và nói bỏằĂn.
Hoàng Yỏ??n(Sặ?u tỏ?**)

THặ? Hỏằ' XU?,N Hặ?ặ?NG
.Miỏ??ng trỏ?Đu (1)
Quỏ?Ê cau nho nhỏằ? miỏ??ng trỏ?Đu hôi(2)
Này cỏằĐa Xu?Ân Hặ?ặĂng mỏằ>i quỏằ?t(3) rỏằ"i
Có phỏ?Êi duy?ên nhau th?ơ thỏ??m lỏ?Ăi(4)
Đỏằông xanh nhặ? l?Ă bỏ?Ăc nhặ? vôi!
(1) Miỏ??ng trỏ?Đu: MỏằTt khỏ?âu trỏ?Đu gỏằ"m ba thành phỏ?Đn ch?ưnh hỏằÊp lỏ?Ăi là trỏ?Đu không, cau và vôi. Vỏằ? (rỏằ.) và thuỏằ'c lào là thành phỏ?Đn phỏằƠ gia.
(2) Trỏ?Đu hôi: L?Ă trỏ?Đu không loỏ?Ăi xỏ?Ơu, nhỏằ? l?Ă và có m?ại hôi.
(3) Quỏằ?t: Quỏằ?t vôi vào l?Ă trỏ?Đu rỏằ"i mỏằ>i t?êm.
(4) Cau ?'ỏ?ưu (cau k?ân), trỏ?Đu l?Ă to và mỏằĂ, vôi vỏằôa phỏ?Êi, khi ầZn th?ơ ?'ỏằ? thỏ??m và say. Cau b?â, trỏ?Đu hôi, vôi mỏ?ãn th?ơ ầZn không ?'ỏằ? và miỏ??ng trỏ?Đu không ngon. Nhà thặĂ nói, vỏằ? c?Ăi hỏ?âm hiu cỏằĐa duy?ên phỏ?ưn.
Khóc chỏằ"ng làm thuỏằ'c
VầZng vỏ??ng tai nghe tiỏ??ng khóc g?ơ
Thặ?ặĂng chỏằ"ng n?ên khóc tỏằ? t?ơ ti.
Ngỏằ?t b?ại thiỏ??p nhỏằ> m?ại cam thỏ?Êo(1)
Cay ?'ỏ??ng chàng ặĂi vỏằi có thỏằf vỏằ? nặĂi ỏằY m?Êi m?Êi c?ạng chàng ?'ặ?ỏằÊc".
B?Ănh trôi nặ?ỏằ>c
Th?Ân em vỏằôa trỏ??ng lỏ?Ăi vỏằôa tròn,
Bỏ?Êy nỏằ.i ba ch?ơm vỏằ>i nặ?ỏằ>c non.(1)
Rỏ??n n?Ăt mỏ?ãc dỏ?Đu tay kỏ?ằ nỏ?ãn
Mà em vỏ?ôn giỏằ? tỏ?Ơm lòng son(2)
(1) B?Ănh trôi khi luỏằTc trỏ?Êi qua ch?ơm nỏằ.i mỏ?Ơy lỏ?Đn trong nặ?ỏằ>c mỏằ>i ch?ưn.
(2) Tỏ?Ơm lòng son: B?Ănh trôi khi luỏằTc ch?ưn th?ơ nh?Ân ?'ặ?ỏằ?ng b?Ănh trôi ỏằY giỏằ?a ?'ỏằ? thỏ??m nhặ? son: v?ư vỏằ>i ngặ?ỏằ?i con g?Ăi d?ạ có long ?'ong ba ch?ơm bỏ?Êy nỏằ.i, vỏ?ôn giỏằ? tỏ?Ơm lòng thành thỏằ?c trong t?ơnh y?êu.
Đ?ăo Ba DỏằTi
MỏằTt ?'?ăo, mỏằTt ?'?ăo, lỏ?Ăi mỏằTt ?'?ăo,
Khen ai kh?âo tỏ?Ăc cỏ?Ênh cheo leo.
Cỏằưa con ?'ỏằ? lo?ât t?ạm hum nóc,
Hòn ?'?Ă xanh r?ơ lún phún r?êu.
Lỏ??t lỏ?ằo cành thông cặĂn gió thỏằ'c,
Đỏ?** ?'?ơa l?Ă liỏằ.u giỏằ?t sặ?ặĂng gieo.
Hiỏằ?n nh?Ân qu?Ân tỏằư ai là chỏ??ng
Mỏằ?i gỏằ'i chỏằ"n ch?Ân vỏ?ô muỏằ'n tr?ăo.
(1) Đ?ăo Ba DỏằTi hay Ba ?'?ăo t?ên chỏằ? là ?'?ăo Tam Điỏằ?p, thuỏằTc huyỏằ?n Tỏằ'ng SặĂn, tỏằ?nh Thanh Ho?Ă. Không phỏ?Êi Đ?ăo Ngang nhặ? có s?Ăch ?'?Ê nhỏ?**.
Hoàng Yỏ??n(Sặ?u tỏ?**)

THặ? Hỏằ' XU?,N Hặ?ặ?NG
Đ?Ă ông chỏằ"ng bà chỏằ"ng
Kh?âo kh?âo bày trò tỏ?Ăo ho?Ă công,
?"ng Chỏằ"ng ?'?Ê vỏ?ưy lỏ?Ăi Bà Chỏằ"ng.
Tỏ?Đng tr?ên tuyỏ??t ?'iỏằfm phặĂ ?'ỏ?Đu bỏ?Ăc,
Thỏằ>t dặ?ỏằ>i sặ?ặĂng pha ?'ặ?ỏằÊm m?Ă hỏằ"ng.
Gan ngh?âa d?Êi ra c?ạng nhỏ?ưt nguyỏằ?t,
Khỏằ'i t?ơnh cỏằ? m?Êi vỏằ>i non sông.
Đ?Ă kia còn biỏ??t xu?Ân già giỏ?ãn,(2)
Chỏ?Ê tr?Ăch ngặ?ỏằ?i ta lúc trỏ?ằ trung.
(1) Hiỏằ?n vỏ?ôn chặ?a r?à xuỏ?Ơt xỏằâ cỏằĐa ?'?Ă, chỏằ? mỏằ>i nghe truyỏằ?n ngôn.
(2) Xu?Ân già giỏ?ãn, có ngh?âa là già giỏ?ãn t?ơnh xu?Ân. Hỏằ" Xu?Ân Hặ?ặĂng tỏằ? ra rỏ?Ơt rỏằTng lặ?ỏằÊng vỏằ>i tuỏằ.i trỏ?ằ.
Hỏằ?i trầZng
Mỏ?Ơy vỏ?Ăn nầZm nay vỏ?ôn h?Êy còn,
Cỏằ> sao khi khuyỏ??t lỏ?Ăi khi tròn?
Hỏằ?i con Ngỏằ?c Thỏằ? ?'à bao tuỏằ.i?(1)
Chỏằâ chỏằ chi phô tuyỏ??t trỏ??ng?
Ngày xanh sao lỏ?Ăi thỏ?ạn vỏằông son?(2)
NầZm canh lặĂ lỏằưng chỏằ? ai ?'ó?
Hay có t?ơnh ri?êng vỏằ>i nặ?ỏằ>c non?
(1) Ngỏằ?c Thỏằ?: Huyỏằ?n thoỏ?Ăi nói tr?ên mỏ?ãt trầZng có con Thỏằ? Ngỏằ?c ngỏằ"i gi?Ê thuỏằ'c trặ?ỏằ?ng sinh.
(2) Vỏằông son: Chỏằ? mỏ?ãt trỏằ?i.
ĐỏằTng Hặ?ặĂng T?ưch
Bày ?'ỏ?ãt k?ơa ai kh?âo kh?âo phòm(2)
Nỏằât ra mỏằTt lỏằ- hỏằ?m hòm hòm.
Ngặ?ỏằ?i quen c?ài Phỏ?ưt chen ch?Ân xỏằ?c,
Kỏ?ằ lỏ?Ă bỏ?Đu ti?ên mỏằ?i mỏ??t dòm.
Giỏằ?t nặ?ỏằ>c hỏằ?u t?ơnh rặĂi th?Ănh thót,(3)
Con thuyỏằ?n vô trỏ?Ăo cúi lom khom.(4)
L?Âm tuyỏằ?n quyỏ??n cỏ?Ê phỏằ"n hoa lỏ?Ăi,(5)
R?à kh?âo trỏằ?i già ?'ỏ??n dỏằY dom.
(1) ĐỏằTng Hặ?ặĂng T?ưch: ĐỏằTng ch?ưnh cỏằĐa ch?ạa Hặ?ặĂng trặ?ỏằ>c thuỏằTc huyỏằ?n Chặ?ặĂng Mỏằạ, tỏằ?nh Hà Đông, nay là huyỏằ?n Mỏằạ Đỏằâc, tỏằ?nh Hà T?Ây.
(2) Kh?âo phòm: Nhặ? kh?âo phỏ?Ăm, thỏ?ưt là kh?âo!
(3) Giỏằ?t nặ?ỏằ>c... rặĂi: C?Ăc thỏ?Ăch nh?â tr?ên cỏằưa ?'ỏằTng luôn tỏằông giỏằ?t rỏằ? xuỏằ'ng.
(4) Vòm ?'ỏằTng có nhỏằ?ng chỏ?Ăm vỏ?ẵ cỏằĐa thi?ên nhi?ên ?'ặ?ỏằÊc h?ơnh dung ra cỏ?Ênh tr?ư nhặ? mỏ?ãt trầZng, con thuyỏằ?n v.v... Vô trỏ?Ăo: Không có bặĂi ch?ăo.
(5) NặĂi rỏằông suỏằ'i (l?Âm truyỏằ?n) mà cuỏằ'n hút lỏ?Ăi ?'?Ây cỏ?Ê mỏằTt cỏ?Ênh phỏằ"n hoa ?'ô hỏằTi.
Ch?ạa Qu?Ăn Sỏằâ
Qu?Ăn Sỏằâ(1) sao mà cỏ?Ênh vỏ??ng teo
Hỏằ?i thầZm sặ? cỏằƠ ?'?Ăo nặĂi neo?
Chày k?ơnh(2), tiỏằfu ?'ỏằf xuông không ?'ỏ?Ơm,
Tràng hỏ?Ăt, v?Êi lỏ?Đn ?'ỏ??m lỏ?Ăi ?'eo.
S?Ăng banh không kỏ?ằ khua tang m?ưt(3),
Trặ?a trỏ?ưt nào ai móc kỏ?ẵ r?êu.
Cha kiỏ??p ?'ặ?ỏằ?ng tu sao lỏ??t l?âo
Cỏ?Ênh buỏằ"n th?êm ng?Ăn nỏằÊ t?ơnh ?'eo!
(1) Ch?ạa Qu?Ăn Sỏằâ: Thỏằ?i cuỏằ'i L?ê-Tr?ơnh thuỏằTc huyỏằ?n Thỏằ? Xặ?ặĂng. B?Ây giỏằ? ỏằY phỏằ' Qu?Ăn Sỏằâ, Hà NỏằTi.
(2) Chày k?ơnh: Chày tỏ?Ăc h?ơnh con c?Ă k?ơnh bỏ??ng gỏằ-, thay cho vỏằ" ?'?Ănh chuông.
(3) Tang m?ưt: Tang trỏằ'ng làm bỏ??ng gỏằ- m?ưt.
Kỏ?ẵm trỏằ'ng (1)
Hai b?ên th?ơ núi giỏằ?a th?ơ sông.
Có phỏ?Êi ?'?Ây là kỏ?ẵm Trỏằ'ng Không?
Sóng dỏằ"n mỏ?ãt nặ?ỏằ>c vỏằ- long bong.
ỏằY trong hang núi còn hặĂi hỏ?ạp,
Ra khỏằ?i ?'ỏ?Đu non ?'?Ê rỏằTng th?ạng.
Qua cỏằưa m?ơnh ặĂi! N?ên ngỏ??m lỏ?Ăi,(2)
Nào ai có biỏ??t nỏằ-i bặ?ng bỏằ"ng(3)
(1) Kỏ?ẵm Trỏằ'ng ỏằY huyỏằ?n Kim Bỏ?Êng, phỏằĐ L?ẵ Nh?Ân, tỏằ?nh Hà Nam, nay thuỏằTc Nam Hà. Kỏ?ẵm: Hỏ?ằm giỏằ?a hai sặ?ỏằ?ng núi dỏằ'c, giỏằ?a có lỏằ'i ?'i.
(2)-(3) Bỏằ"ng: T?ên mỏằTt thỏằâ trỏằ'ng. Trong lỏằ. hỏằTi xặ?a có ?'iỏằ?u múa trỏằ'ng gỏằ?i là múa con ?'?â (g?Ăi) ?'?Ănh bỏằ"ng.
Qu?Ăn Kh?Ănh (1)
Đỏằâng ch?âo trông theo cỏ?Ênh hỏ??t heo,(2)
Đặ?ỏằ?ng ?'i thi?ên thỏ?ạo qu?Ăn cheo leo.
LỏằÊp lỏằ?u m?Ăi cỏằ? tranh xặĂ x?Ăc,
Xo kỏ?ẵ k?ăo tre ?'ỏằ't khỏ??ng kheo.(3)
Ba chỏ?Ăc c?Ây xanh h?ơnh uỏằ'n ?âo,
MỏằTt dòng nặ?ỏằ>c biỏ??c cỏ?Ênh leo teo.
Thú vui qu?ên cỏ?Ê niỏằ?m lo c?â,
K?ơa c?Ăi diỏằ?u ai nó lỏằTn l?ăo.
(1) Qu?Ăn Kh?Ănh: C?Ăc công tr?ơnh nghi?ên cỏằâu và c?Ăc vầZn bỏ?Ên có chú th?ưch ?'ỏằ?u thỏằ'ng nhỏ?Ơt ghi là ỏằY tỏằ?nh Thanh Ho?Ă, song chặ?a r?à huyỏằ?n nào.
(2) Hỏ??t heo: ?,m ch?ưnh x?Ăc là hỏ??t hiu.
(3) Khỏ??ng kheo: ?,m ch?ưnh x?Ăc là khỏ??ng khiu.
Hoàng Yỏ??n(Sặ?u tỏ?**)

Ngã ba Giồng
Ngã ba ấy ngã ba giồng
Không mưa vẫn ướt, không gồng khó qua
Đất màu mỡ lắm phù sa
Hoả lựu đỏ rực, mào gà đơm bông (!)
Giang mai nghinh đón gió đông
Hạ cam xanh tốt, mênh mông hột xoài
Vướng hàng lậu khó tiến lui
Chẳng tiêm cũng khóc chẳng cười cũng la
Quanh co lại gặp Si-Đa
Ngã ba thế ấy ngã ba tử thần
NGUPHU
Hêhêhê... Sợ chưa quý dzị ???
+++Đất giồng = đất gò, đất cao

THặ? Hỏằ' XU?,N Hặ?ặ?NG
Vỏằc ỏằY ng?à Sỏ?** Công nay là phỏằ' Đào Duy Tỏằô, quỏ?ưn Hoàn Kiỏ??m, Hà NỏằTi. Sỏ?** Nghi Đỏằ'ng là tặ?ỏằ>ng theo Tôn S?â Nghỏằ< sang ta chiỏ??m ?'óng thỏằĐ ?'ô Đông Kinh (ThầZng Long). Nghỏằ< bỏằ< vua Quang Trung ?'?Ănh ?'uỏằ.i vỏằ? Tàu nầZm 1789. Sỏ?** Nghi Đỏằ'ng chỏ?Ăy không kỏằ<p, thỏ??t cỏằ. tỏằ? tỏằư ỏằY nặĂi mà sau khi quan hỏằ? bang giao ?'?Ê trỏằY lỏ?Ăi b?ơnh thặ?ỏằ?ng vua Quang Trung cho ph?âp Hoa kiỏằ?u ỏằY Hà NỏằTi lỏ?ưp ?'ỏằ?n thỏằ?.
(2) Th?Ăi thú: Đỏằ'ng làm tri huyỏằ?n, khi sang Đông Đô ?'ặ?ỏằÊc Tôn S?â Nghỏằ< cho làm chỏằâc th?Ăi thú.
Hoàng Yỏ??n (Sặ?u tỏ?**)