THAM KHẢO | Tin tức, Lý luận, Phê bình Văn học nghệ thuật (NEW !!!mục lục trang 1)

NHÀ THƠ VÀ THẾ GIỚI
(Diễn từ Nobel của Wislawa Szymborska)
Hình như trong mỗi bài diễn văn, câu đầu tiên bao giờ cũng được coi là khó nhất. Nếu quả thực là vậy thì tôi đã thoát được điều này? Nhưng tôi cảm thấy những câu sau lại còn khó hơn, câu thứ ba, thứ sáu, thứ mười và cho tới tận cùng câu cuối, bởi vì tôi phải nói về thơ. Trước đây tôi rất ít và gần như không nói gì về đề tài này. Và tôi luôn tin rằng mình không thể làm điều này tốt được. Vì thế mà bài phát biểu của tôi sẽ không dài. Người ta dễ chịu đựng hơn khi mọi khiếm khuyết được đưa ra với một liều lượng nhỏ.
Nhà thơ thời nay thường bi quan và thậm chí còn nghi ngờ, có thể trước hết là đối với chính bản thân mình. Trước đám đông, người ta không muốn tuyên bố mình là nhà thơ, tựa hồ như hơi ngượng ngùng vì điều đó. Song trong thời đại ồn ĩ của chúng ta, thừa nhận những khuyết điểm của mình nếu như biết trình diễn một cách mỹ miều có lẽ còn dễ hơn nhiều so với việc thừa nhận những ưu điểm, bởi lẽ nó ẩn sâu và ngay bản thân người ta cũng không thực sự tin hoàn toàn vào nó? Trong những bản điều tra khác nhau hoặc trong những cuộc trò chuyện tình cờ với mọi người, khi nhà thơ buộc phải xác định công việc của mình họ thường nêu một cách chung chung ?onhà văn? hoặc kể thêm một thứ việc làm thêm nào đó. Các viên chức, các hành khách trên xe ô tô buýt khi biết mình đang đối mặt với nhà thơ thường tỏ ra nghi ngờ, e ngại. Tôi đồ rằng nhà triết học cũng gây ra một phản ứng tương tự. Nhưng nhà triết học còn ở trong tình thế khả dĩ hơn bởi thường có thêm một hàm vị khoa học. Giáo sư triết học ?" nghe vậy đã có vẻ quan trọng hơn nhiều.
Song làm gì có giáo sư thơ. Bởi nếu vậy thì có nghĩa đó là một công việc đòi hỏi phải nghiên cứu chuyên sâu, thường xuyên thi cử, có công trình lý luận dày đặc những đề mục tham khảo và cuối cùng là những văn bằng được phát trao trọng thể. Và nếu vậy thì có nghĩa là chỉ với những trang giấy cho dù được in toàn những bài thơ hay nhất cũng vẫn chưa đủ để trở thành nhà thơ ?" mà trước hết phải có một mảnh giấy có con dấu nào đó. Chúng ta còn nhớ chính dựa trên một cơ sở như vậy mà người ta đã lưu đầy Brodski. Tôi cho rằng đó là một trong số những nhà thơ mà tôi quen biết thích nói về mình như là một ?oNhà thơ?, và nói lên từ đó không một chút ngập ngừng, với một sự thoải mái kỳ lạ. Tôi nghĩ có lẽ đó là vì những gì mà Brodski đã trải qua thời trai trẻ.
Ở những nước may mắn, nơi phẩm giá con người được coi trọng, các nhà thơ tất nhiên là muốn in sách, được độc giả đọc và được hiểu. Nhưng họ lại chẳng làm gì, hoặc là rất ít, để làm cho mình nổi lên so với mọi người.
Cách đây chưa lâu, vào những thập kỷ đầu của thế kỷ hai mươi, các nhà thơ còn thích làm cho ngựời ta bị sốc vì những bộ trang phục và cách cư xử dị kỳ. Song đó luôn là một trò diễn để chiều lòng công chúng. Đã đến lúc nhà thơ phải đóng cửa lại, trút hết mọi xiêm áo và cái vẻ hào nhoáng bên ngoài để đứng lặng im chờ đợi ở chính mình, bên một tờ giấy trắng. Bởi chỉ điều đó mới thực sự có ý nghĩa.
Điều đáng chú ý là người ta vẫn liên tục làm nhiều phim về cuộc đời của các nhà khoa học và nghệ sỹ vĩ đại. Nhiệm vụ của những đạo diễn nhiều ước vọng là tạo dựng một cách xác thực quá trình sáng tạo dẫn tới những phát mình khoa học quan trọng hoặc những tác phẩm nghệ thuật lừng danh nhất. Ở một mức độ nào đó có thể thành công khi chỉ ra một công việc của một số nhà khoa học: các phòng thí nghiệm, những dụng cụ khác nhau, máy móc đang hoạt động có thể thu hút được sự chú ý của khán giả trong một khoảng thời gian nào đó. Thêm vào đó còn có những giây phút hết sức gay cấn, hồi hộp, không hiểu một thí nghiệm được tiến hành tới một nghìn lần chỉ với một chút đổi thay liệu có thành công không? Những bộ phim về các hoạ sỹ cũng có thể hấp dẫn ?" có thể tái tạo lại tất cả các giai đoạn hình thành của một bức tranh, từ nét bút đầu tiên cho tới nét cuối cùng. Phim về các nhạc sỹ cũng tràn ngập âm thanh ?" từ những nhịp điệu đầu tiên khi nhạc sỹ mới cảm nhận ở trong lòng cho tới khi thành tác phẩm chín muồi được viết ra qua nhạc cụ. Tất cả những thứ đó tuy vẫn chỉ là một cái gì đó ngây ngô, không nói gì về một trạng thái tinh thần kỳ lạ thường được gọi một cách phổ biến là cảm hứng, song ít nhất nó cũng cho ta một chút gì đó để mà xem, để mà nghe. Tồi tệ hơn là với các nhà thơ. Công việc của họ không ăn ảnh một cách tuyệt vọng. Một người ngồi bên bàn hoặc nằm trên đi văng, mắt dán vào tường hoặc trần nhà, thi thoảng viết dăm bẩy dòng rồi sau mười lăm phút lại gạch xoá đi và hàng giờ lại trôi qua mà chẳng viết được gì... Liệu có khán giả nào chịu được cảnh ấy không?
Tôi đã nói về cảm hứng. Cảm hứng là gì nếu như nó tồn tại? Với câu hỏi này nhiều nhà thơ cận đại đã trả lời né tránh. Không phải là vì họ chưa từng bao giờ cảm thấy ân huệ của sự phấn khích bên trong đó. Nguyên do là ở chỗ khác. Không dễ gì giải thích cho một ai đó về điều mà ngay bản thân mình cũng hiểu không thật rõ.
Tôi cũng vậy. Đôi khi được hỏi tôi thường lánh xa thực chất của vấn đề. Nhưng tôi trả lời theo cách: Cảm hứng không chỉ là độc quyền của các nhà thơ, nghệ sỹ nói chung. Trước đây, hiện nay và cả sau này luôn có một nhóm người được cảm hứng ghé thăm. Đó là tất cả những ai biết lựa chọn cho mình một công việc một cách có ý thức và thực hiện nó với một niềm say mê và trí tưởng tượng. Có những bác sĩ, nhà giáo, người làm vườn và cả những người từ trăm nghề khác nhau như vậy. Công việc của họ có thể là một cuộc viễn du liên tục nếu như họ biết phát hiện trong công việc đó ngày càng nhiều thách thức mới. Dẫu gặp nhiều khó khăn, thất vọng, song tính tò mò của họ không hề nguội lạnh. Từ một vấn đề vừa được giải quyết xong lại vút bay lên một chuỗi câu hỏi mới. Cảm hứng dẫu là gì đi chăng nữa thì cũng được sinh ra từ cái ?otôi không biết? liên tục.
Những người như vậy thực chẳng nhiều. Phần lớn cư dân trên trái đất này đều làm việc để mà kiếm sống, làm việc bởi phải làm. Họ chọn công việc không phải theo sở thích của mình mà chính hoàn cảnh cuộc đời đã chọn thay cho họ. Một công việc tẻ nhạt, không được ưa thích nhưng vẫn được coi trọng chỉ vì thậm chí ngay ở dạng tồi tệ ấy cũng có nhiều người không kiếm được. Đó chính là một trong những nỗi bất hạnh nặng nề nhất của con người. Và chưa có gì cho thấy là những thiên niên kỷ tới sẽ mang lại một sự đổi thay tốt đẹp nào đó trong lĩnh vực này.
Tôi có thể nói rằng, đúng tôi có tước mất độc quyền về cảm hứng của các nhà thơ, nhưng tôi vẫn xếp họ vào một nhóm rất ít người được số phận lựa chọn.
Đến đây, người nghe sẽ có thể nghi ngờ. Những tên đao phủ, những kẻ độc tài, mị dân tranh giành quyền lực bằng một vài khẩu hiệu ầm ĩ cũng thích công việc của mình và thực hiện nó một cách hết sức nhiệt thành. Đúng là như vậy. Nhưng ?ohọ biết? và cái mà họ biết ấy họ cho rằng đã đủ cho họ cả một đời. Họ không thích thú một cái gì khác nữa, bởi điều đó có thể làm suy yếu sức mạnh các lập luận của họ. Bất cứ một tri thức nào mà không tự đặt ra cho mình những câu hỏi mới thì sẽ nhanh chóng trở thành tri thức chết, mất đi sức sống bổ trợ cho đời.
Lịch sử đã cho thấy trong nhiều trường hợp cực đoan nhất, tri thức có thể trở nên vô cùng nguy hiểm đối với loài người. Chính vì vậy mà tôi đánh giá cao hai từ nhỏ bé ?otôi không biết?. Nhỏ bé nhưng có cánh. Cuộc sống mở ra cho chúng ta những khoảng không rộng lớn. Khoảng không ngay ở trong ta và khoảng không mà ở đó trái đất mỏng manh của chúng ta treo một cách lửng lơ. Nếu như Niutơn không nói với mình rằng ?otôi không biết? thì có lẽ táo trong vườn ông sẽ rụng xuống như mưa đá và trong trường hợp khả dĩ nhất ông cũng chỉ cúi xuống nhặt lên ăn một cách ngon lành. Nếu như người đồng hương của tôi, Maria Quiri, không nói với mình rằng ?otôi không biết?, thì có lẽ bà cũng chỉ trở thành một cô giáo hoá học dạy ăn lương cho các tiểu thư con nhà quyền quí, và cuộc đời bà cũng chỉ kết thúc ở cái công việc đức hạnh ấy. Thế nhưng Maria Quiri đã nói với mình ?otôi không biết?, và chính những từ ấy đã hai lần đưa bà tới Xtôckhôm, nơi những người có tâm hồn sôi động, luôn tìm tòi sáng tạo được trao tặng giải Nôben.
Nhà thơ cũng vậy. Nếu như đó là nhà thơ thực thụ thì phải luôn nhắc mình ?otôi không biết?. Hãy cố gắng tìm câu trả lời bằng mỗi tác phẩm của mình. Nhưng khi vừa đặt xong dấu chấm là lại phải cảm thấy băn khoăn, thấy rằng đó mới chỉ là một câu trả lời nhất thời và tuyệt nhiên chưa đầy đủ. Vậy là phải thử một lần, một lần nữa, và sau đó, những di chứng về sự không hài lòng với bản thân mình của nhà thơ sẽ được các nhà nghiên cứu lịch sử văn học găm lại bằng một chiếc ghim lớn và gọi đó là một ?osự nghiệp sáng tác?.
Đôi khi tôi mơ có những tình huống không sao có được. Trong sự mạo muội của mình, tôi tưởng tượng ra rằng tôi có dịp được trò chuyện với một nhà truyền giáo cổ đại, tác giả của những bản thán ca vô cùng xúc động về sự phung phí bao sức lực của con người. Tôi sẽ cúi rạp xuống để chào ông, bởi đối với tôi, ít nhất ông cũng là một nhà thơ quan trọng nhất. Rồi kế đó tôi sẽ níu cánh tay ông. ?oChẳng có gì mới mẻ dưới bầu trời này cả?, ông đã từng nói vậy. Nhưng ngay chính ông cũng được sinh ra như một con người mới. Bản trường ca mà ông viết ra cũng mới vì trước ông nào có ai viết nó. Tất cả các độc giả của ông cũng mới vì những người sống trước ông làm sao đọc được những trường ca ấy. Ngay cả cây trắc bá mà ông từng ngồi dưới bóng của nó cũng không mọc lên từ ngay buổi hồng hoang của thế giới. Một cây trắc bá nào đó đã sinh ra nó, nhưng lại không hoàn toàn giống nó. Và thưa nhà truyền giáo, tôi cũng muốn được hỏi ông giờ đây ông định viết gì mới mẻ về thế gian này. Viết một cái gì đó để bổ sung cho những suy nghĩ của mình hay ông muốn phản bác lại một số suy nghĩ đó? Trong bản trường ca trước đây ông cũng đã từng thấy cả niềm vui. Dẫu nó luôn trôi đi thì cũng có sao! Vậy bản trường ca mới của ông sẽ lại nói về niềm vui chứ? Liệu ông đã có những ghi chép, phác thảo ban đầu? Có lẽ ông sẽ không bảo rằng: ?otôi đã viết tất cả và chẳng còn gì để viết?. Không một nhà thơ nào trên thế giới lại trả lời như vậy, nhất lại là một người vĩ đại như ông.
Cho dù chúng ta lo âu nghĩ về thế giới này bởi sự khổng lồ của nó và sự bất lực của chúng ta; cho dù chúng ta thất vọng vì sự thờ ơ của thế giới đối vối sự đau khổ của con người, súc vật và có thể cả cỏ cây, bởi ai dám đoan chắc rằng cỏ cây không đau khổ; cho dù đất được khâu bằng ánh sáng của các vì sao, các vì sao mà quanh chúng người ta bắt đầu phát hiện ra những hành tinh nào đó, đã chết hoặc hãy còn đang chết, thì cũng không biết chúng ta sẽ nói gì về cái rạp hát vô danh này, cái rạp hát mà chúng ta tuy có vé vào thật đấy, nhưng thời hạn giá trị của nó ngắn ngủi đến nực cười, bởi được giới hạn bằng hai ngày rõ rệt. Cho dù chúng ta có nghĩ gì thêm về thế giới này đi chăng nữa, thì nó vẫn cứ là thế giới đáng để ngạc nhiên.
Song trong khái niệm ?ongạc nhiên? cũng ẩn chứa một cái bẫy lôgic. Bởi lẽ, những gì khác với những chuẩn mực quen thuộc được thừa nhận rộng rãi, khác với một thực tại nào đó mà chúng ta quá quen đều làm chúng ta ngạc nhiên. Nhưng không hề có một thế giới hiển nhiên như vậy. Bản thân sự ngạc nhiên của chúng ta cũng có tính độc lập và không rút ra từ những sự so sánh với bất cứ một điều gì.
Vâng, đúng là trong ngôn ngữ thường ngày, khi người ta không cân nhắc kỹ từng từ một, tất cả chúng ta đều dùng khái niệm: ?omột thế giới bình thường?; ?omột công việc gì đó bình thường?... nhưng trong ngôn ngữ của thi ca, nơi mỗi từ đều vô cùng quan trọng thì chẳng có gì là bình thường nữa cả. Một viên đá, một đám mây, một ngày và nhất là sự sống của ai đó trên thế gian này.
Và có lẽ các nhà thơ sẽ còn luôn bộn bề công việc.
1996
===================================
Bên lề: Tôi nghĩ nếu mỗi thành viên thi ca hay văn học đều đọc bài diễn từ này của Wislawa Szymborska thì sẽ dần cải thiện được những cảm giác mơ hồ, ngờ nghệch và đầy bất công về công việc thực thụ của một nhà văn, nhà thơ. Và nếu trung thực, sẽ có cảm giác khó khăn thế nào khi tự gọi mình là thi sỹ, văn sỹ với một cảm giác chân chính về từ này và không định giễu mình. W.S không chỉ nói về thơ mà về tất cả những công việc sáng tạo, những cái cần câu cảm hứng - con cá đau đớn và sung sướng khi vừa ngậm giun béo ú vừa ngậm lưỡi câu sắc ngọt. Cảm hứng, quãng bay mong manh và đầy rủi ro khi người ta liên tục nhảy qua các miệng vực ?otôi biết? và ?otôi không biết? xoay tròn.
Tôi không định viết nhiều về một mạch nước đã đủ dịu dàng và rên xiết mà mỗi người đều có thể khơi mở tiếp bằng chính cái xẻng hồn mình. Chỉ để lại một tin nhắn dù là thừa với những người biết đọc và suy ngẫm: Hãy đọc lại bài diễn từ này của W.S không chỉ một lần và không chỉ vào một ngày. Thế đã đủ để bạn trở thành một con người tử tế và thực tế hơn, nếu bạn chưa.
======================
Chúng ta đều ít nhiều muốn cảm ơn bác Quan_Di_Ngo về mong muốn và nỗ lực của bác muốn làm thi ca tốt đẹp hơn.
Tôi nghĩ, trước hết, chẳng nên đòi hỏi ở những thành viên một điều gì to tát ngoài một tư cách thành viên thi ca, đọc và đọc kỹ những giá trị và nếu có điều kiện, phổ biến chúng với mọi người. Tôi biết việc đọc trên mạng là rất hại mắt và sức khoẻ. In ra thì không phải ai cũng có điều kiện, nhưng những bài như bài diễn từ của W.S này, in ra và chia sẻ với người khác nhấm nháp dần cũng không phí gì cả.
Ngay cái topic này, dù bác Votrungh độc diễn hay không không quan trọng, vấn đề là bác này có chọn lựa những bài viết có chất lượng không. Topic này chưa cần nhiều bài trước khi các thành viên có ý thức đọc nó nhiều hơn. Để các thành viên biết đây là một topic cần đọc thì tôi đã gợi ý các mod hay bất kỳ thành viên nào có thể thì bên cạnh chữ ký của mình, làm một lời mời và đường dẫn vào topic này.
Chặng đường còn dài và còn cần nhiều khoảng lặng để suy ngẫm, chứ các thành viên trao đổi với lượng thời gian vào thica quá ít và tri thức không nhiều thì việc cơ bản vẫn là cập nhật cái đã.
Tôi chỉ mong bác Quan_Di_Ngo cứ làm gì bác cho là đúng nhưng luôn không bê trễ trong việc nâng niu thân mình, giữ sức khoẻ cho lâu dài. Người ta cứ cần xác định thế chứ đời người mong manh đâu biết trước thế nào, tí nữa tôi ra đường thấy cô gái nào xinh lên cơn đứt mạch máu não hay ngơ ngẩn bị ông xe tải nào phóng nhanh sờ phải thì tôi cũng chả hối hận đã viết những điều này. Bác QDN còn hơn thế, phải không ạ.
===========================
Bài này post mãi không vào được mục Phê bình lí luận của bác Votrungh, post vào đây rồi nhờ các mod post hộ lên vậy.
...ngày mai sẽ nở hay tàn-nghe đi em tiếng bầy đàn xôn xao...

<BLOCKQUOTE id=quote><font size=1 face="Arial" id=quote>Trích từ:Tôi nghĩ, trước hết, chẳng nên đòi hỏi ở những thành viên một điều gì to tát ngoài một tư cách thành viên thi ca, đọc và đọc kỹ những giá trị và nếu có điều kiện, phổ biến chúng với mọi người. Tôi biết việc đọc trên mạng là rất hại mắt và sức khoẻ. In ra thì không phải ai cũng có điều kiện, nhưng những bài như bài diễn từ của W.S này, in ra và chia sẻ với người khác nhấm nháp dần cũng không phí gì cả.
Ngay cái topic này, dù bác Votrungh độc diễn hay không không quan trọng, vấn đề là bác này có chọn lựa những bài viết có chất lượng không. Topic này chưa cần nhiều bài trước khi các thành viên có ý thức đọc nó nhiều hơn. Để các thành viên biết đây là một topic cần đọc thì tôi đã gợi ý các mod hay bất kỳ thành viên nào có thể thì bên cạnh chữ ký của mình, làm một lời mời và đường dẫn vào topic này.
Chặng đường còn dài và còn cần nhiều khoảng lặng để suy ngẫm, chứ các thành viên trao đổi với lượng thời gian vào thica quá ít và tri thức không nhiều thì việc cơ bản vẫn là cập nhật cái đã[/QUOTE]
Mình nghĩ cái này đáng để đọc và tiếp nhận đây này.
Về cá nhân,deny_me không thể thông hiểu suốt nhiều về văn thơ hay lý luận phê bình văn học và cũng không thể đưa ra nhiều ý kiến như Away và Quan_Di_Ngo. Hai người rất tâm huyết, điều đó thì không phải nói lại nữa rồi, nhìn và đọc thì thấy .
Mọi người ai cũng muốn thi ca trở thành box có quy củ, phát triển chất lượng.. và có thể như ai đó nói là cũng có thể đòi hỏi nó có tính chuyên nghiệp. Nhưng thiết nghĩ, thi ca là một box tự do, không thể ép buộc mọi người vào một cái khuôn nhất định, ai cũng có thể tự nhiên loay hoay để tìm cho mình một phong cách riêng biệt. Nội dung là những gì người ta viết ra và nó có trở thành nghệ thuật hay không thì còn phụ thuộc vào cách cá nhân ấy tự suy nghĩ, tự sáng tác. Cũng như cá nhân tôi với tư cách là thành viên, tôi là người theo chủ nghĩa tự nhiên, không ép buộc mình phải làm việc gì, mà như viết cái gì đó thì càng không. Mọi thứ đều tự bung nở như bông hoa ấy, đến mức độ nào đó thì nó nở, không thể khác. Không thể ép bông hoa ấy bằng cách để nó trong giấy bóng kính bỏ trong tủ lạnh hay chiếu cho nó thêm ánh đèn... Là người duy mỹ và phi lý tính, tôi không thích thì tôi không làm. Cái gì cố gắng thì có thể chứ thơ văn mà càng cố gắng thì càng không thể .Nói thật, khi tôi thấy được báo có thơ trong tập in, tôi đã chẳng háo hức như mọi người từng háo hức, ôm quyển thơ về nhà mà tôi cảm thấy mình đang bị bỏ rơi. Và tôi đã khóc. KHông thể giải thích được tâm trạng của tôi lúc đó. Tôi rất ghét phân biệt rạch ròi về nghệ thuật, vì không phải cái A cứ phải chỉ là cái A, cái B chỉ là cái B vì nó luôn đan xen lẫn nhau. Cứ để tự nhiên nó phát triển đi.
Còn vấn đề cốt yếu bây giờ là cập nhật thông tin chất lượng cho box, tuy nhiên, cá nhân thành viên có nhiệt huyết cũng có thể làm như thế ngoài việc sáng tác cho riêng mình. Thi ca là một sân chơi chung cơ mà. Đồng ý với Away, việc đọc cũng là một nhu cầu chính đáng .
Và mod ngoài việc cập nhật thêm thông tin thì là người phải theo dõi thường xuyên và sắp xếp... để thi ca ko bị lộn xộn lung tung.. cái đó cần thời gian và kiên trì.
Cá nhân tôi luôn nghĩ đơn giản, nghệ thuật thì cũng từ trái tim, hình thức của nó rồi thì cũng chỉ là cái vỏ mà thôi. Và công việc làm thì hành động là cốt yếu, lời nói đôi khi cũng chỉ là gió thoảng.
Mới làm mod, chưa làm gì được nhiều hy vọng sẽ làm hết sức của mình. Nội dung mong nhận được nhiều ý kiến đáng quý từ những người nhiệt huyết với box như Away và Quan_Di_Ngo
Chúc thi ca ngày càng trở nên vững mạnh!
Được deny_me sửa chữa / chuyển vào 16:26 ngày 26/03/2004

<BLOCKQUOTE id=quote><font size=1 face="Arial" id=quote>Trích từ:Tôi nghĩ, trước hết, chẳng nên đòi hỏi ở những thành viên một điều gì to tát ngoài một tư cách thành viên thi ca, đọc và đọc kỹ những giá trị và nếu có điều kiện, phổ biến chúng với mọi người. Tôi biết việc đọc trên mạng là rất hại mắt và sức khoẻ. In ra thì không phải ai cũng có điều kiện, nhưng những bài như bài diễn từ của W.S này, in ra và chia sẻ với người khác nhấm nháp dần cũng không phí gì cả.
Ngay cái topic này, dù bác Votrungh độc diễn hay không không quan trọng, vấn đề là bác này có chọn lựa những bài viết có chất lượng không. Topic này chưa cần nhiều bài trước khi các thành viên có ý thức đọc nó nhiều hơn. Để các thành viên biết đây là một topic cần đọc thì tôi đã gợi ý các mod hay bất kỳ thành viên nào có thể thì bên cạnh chữ ký của mình, làm một lời mời và đường dẫn vào topic này.
Chặng đường còn dài và còn cần nhiều khoảng lặng để suy ngẫm, chứ các thành viên trao đổi với lượng thời gian vào thica quá ít và tri thức không nhiều thì việc cơ bản vẫn là cập nhật cái đã[/QUOTE]
Mình nghĩ cái này đáng để đọc và tiếp nhận đây này.
Về cá nhân,deny_me không thể thông hiểu suốt nhiều về văn thơ hay lý luận phê bình văn học và cũng không thể đưa ra nhiều ý kiến như Away và Quan_Di_Ngo. Hai người rất tâm huyết, điều đó thì không phải nói lại nữa rồi, nhìn và đọc thì thấy .
Mọi người ai cũng muốn thi ca trở thành box có quy củ, phát triển chất lượng.. và có thể như ai đó nói là cũng có thể đòi hỏi nó có tính chuyên nghiệp. Nhưng thiết nghĩ, thi ca là một box tự do, không thể ép buộc mọi người vào một cái khuôn nhất định, ai cũng có thể tự nhiên loay hoay để tìm cho mình một phong cách riêng biệt. Nội dung là những gì người ta viết ra và nó có trở thành nghệ thuật hay không thì còn phụ thuộc vào cách cá nhân ấy tự suy nghĩ, tự sáng tác. Cũng như cá nhân tôi với tư cách là thành viên, tôi là người theo chủ nghĩa tự nhiên, không ép buộc mình phải làm việc gì, mà như viết cái gì đó thì càng không. Mọi thứ đều tự bung nở như bông hoa ấy, đến mức độ nào đó thì nó nở, không thể khác. Không thể ép bông hoa ấy bằng cách để nó trong giấy bóng kính bỏ trong tủ lạnh hay chiếu cho nó thêm ánh đèn... Là người duy mỹ và phi lý tính, tôi không thích thì tôi không làm. Cái gì cố gắng thì có thể chứ thơ văn mà càng cố gắng thì càng không thể .Nói thật, khi tôi thấy được báo có thơ trong tập in, tôi đã chẳng háo hức như mọi người từng háo hức, ôm quyển thơ về nhà mà tôi cảm thấy mình đang bị bỏ rơi. Và tôi đã khóc. KHông thể giải thích được tâm trạng của tôi lúc đó. Tôi rất ghét phân biệt rạch ròi về nghệ thuật, vì không phải cái A cứ phải chỉ là cái A, cái B chỉ là cái B vì nó luôn đan xen lẫn nhau. Cứ để tự nhiên nó phát triển đi.
Còn vấn đề cốt yếu bây giờ là cập nhật thông tin chất lượng cho box, tuy nhiên, cá nhân thành viên có nhiệt huyết cũng có thể làm như thế ngoài việc sáng tác cho riêng mình. Thi ca là một sân chơi chung cơ mà. Đồng ý với Away, việc đọc cũng là một nhu cầu chính đáng .
Và mod ngoài việc cập nhật thêm thông tin thì là người phải theo dõi thường xuyên và sắp xếp... để thi ca ko bị lộn xộn lung tung.. cái đó cần thời gian và kiên trì.
Cá nhân tôi luôn nghĩ đơn giản, nghệ thuật thì cũng từ trái tim, hình thức của nó rồi thì cũng chỉ là cái vỏ mà thôi. Và công việc làm thì hành động là cốt yếu, lời nói đôi khi cũng chỉ là gió thoảng.
Mới làm mod, chưa làm gì được nhiều hy vọng sẽ làm hết sức của mình. Nội dung mong nhận được nhiều ý kiến đáng quý từ những người nhiệt huyết với box như Away và Quan_Di_Ngo
Chúc thi ca ngày càng trở nên vững mạnh!
Được deny_me sửa chữa / chuyển vào 16:26 ngày 26/03/2004

Như một số nhận nhận định ban đầu về những chuyển biến của box trong thời gian gần đây, tôi thiết nghĩ nên có một hình thức Lí Luận - Phê Bình trong phạm vi sân nhà để tất cả chúng ta có điều kiện nhìn nhận khách quan hơn, cụ thể hơn về sáng tác của mình. Đồng thời việc này sẽ giúp cho Thi Ca mở rộng sân chơi với chiều kích đa dạng. Tôi xin được mở đầu cho ý tưởng của mình bằng bài viết sau đây, rất mong được chỉ giáo để rút kinh nghiệm và học hỏi thêm cho kiến thức nông cạn của mình.
/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
TỪ NHỮNG BÀI VIẾT THEO CẢM XÚC...
Thi Ca của chúng ta là một sân chơi khá rộng cho mọi người, yếu tố khách quan này là điều kiện thuận lợi cho những ai có nhu cầu viết để giải toả, viết để cảm, viết để nói lên một điều gì đó với người khác v.v... Xu hướng tất yếu của thời đại ngày nay là sự chia sẻ, bởi một thế giới đầy những Stress bao trùm. Thơ ca là nơi trú ngụ gần gũi của con người khi cần thiết đến một cứu rỗi tâm linh. Thi Ca phát triển như một nhu cầu cần thiết cho điều đó. Và dù muốn dù không thì những biểu hiện gần đây cũng cho thấy việc post thơ lên Thi Ca là một việc thường xuyên của những cây viết quen thuộc cũng như mới tham gia.
Những bài thơ viết theo cảm xúc, bất luận một hình thức nào, nó thản nhiên tồn tại trong lòng tác giả như một quà tặng của tâm hồn. Và nó vẫn được trú ngụ ở lòng người đọc nếu nó nói lên tiếng lòng của họ hoặc được tâm đắc bởi câu từ sử dụng. Điều này cho phép người viết bài này nhận thấy mức độ quan trọng và khẩn thiết của nó. Tính chất bất biến trong tâm hồn người là muốn bộc lộ những gì tồn đọng trong lòng. Thì thơ là nơi họ đến và đi không có lời báo trước. Chúng ta phải cùng nhau thừa nhận điều đó và cùng có những tình cảm nhất định để sẳn sàng sẻ chia khi trường hợp như thế xảy ra.
ĐẾN NHỮNG BÀI THƠ CHẤT LƯỢNG.
Thi Ca như một con đò chở thơ của thành viên đi đến khắp ngóc ngách các tâm hồn đồng điệu. Và khi dừng lại ở một bến tâm hồn nào đó, những rung động biến thành thi phẩm như một sự hoá thân kì diệu. Tập thơ Phố Giao Mùa tuy chưa thật xuất sắc và còn nhiều điều cần bàn, song là thành quả đáng được ghi nhận vì là tiêu biểu cho chất lượng Thi Ca. Điều đó cũng nói lên sự thật rằng, không thể đưa ra những nguỵ biện bất hợp lí nào cho những phản đối mang tính hiếu kì và không hiểu rộng về Thi Ca. Một tác phẩm ra đời là một công trình cóp nhặt trí tuệ của nhiều người, như thế hẳn không có chỗ cho những yếu kém, và không thể bị xem là không có cơ sở khi tuyển chọn. Tuy nhiên, nếu căn cứ vào nội dung và hình thức của một ấn bản đầu tiên thì chưa có thể đưa ra một nhận xét khách quan nào cả. Những bài thơ có chất lượng về nội dung và nghệ thuật ở Thi Ca khá nhiều, nằm rải rác ở nhiều topic, đòi hỏi người đọc phải có sự tìm tòi cho mong muốn được thưởng thức cái hay cái đẹp của mình. Nó cũng là một thử thách khá lớn cho công tác tuyển chọn khi cần thiết. Vì thế, một đòi hỏi mới hình thành từ nhận thức đó, là phải thường xuyên có sự kiểm định, đánh giá tác phẩm khi nó vừa được post lên, đưa ngay vào topic Bài Thơ Của Một Ngày, để khi cần thiết có thể tìm kiếm một cách dễ dàng.
Có nên chăng thiết lập một đội ngũ những người tình nguyện, đam mê thơ và có trình dộ thẩu thơ ca trong công việc này? Rất nên và cần như vậy. Thi Ca của chúng ta không thể được kiểm định như kiểu đóng dấu vào thực phẩm ngoài chợ, mà phải là cái nhìn từ nhiều khía cạnh. dù có những ý kiến khác nhau, song thực tế cho thấy đòi hỏi một mức độ nghiêm túc trong việc đọc và viết là rất quan trọng. Những khẩu hiệu đơn thuần thôi thì chưa đủ, mà cần có những tiếng nói chung cho những quyết định mang tính xây dựng. Do giới hạn bài viết, tôi chỉ có thể nói như vậy, kẻo lạm bàn qua bên mục khác. Quản tôi thật mong có một chuẩn mực cụ thể, mọi người hãy hiểu là chuẩn mực chứ không phải là khuôn khổ như bao người lầm nghĩ, để Thi Ca không bị rời rạc, mà phát triển theo đúng xu hướng chung trong khi vẫn tải được những tính chất sân chơi mở. Làm được điều này, tôi lấy lòng mình ra kêu gọi sự đóng góp nhiệt tình của quý vị trong việc công tác Phê Bình trên Thi Ca. Vì chỉ có thế, chúng ta mới thực làm được những cái tốt đẹp hơn. Đừng đánh đố mình bởi những mù mờ không định, đó cũng là những gì mà thế kỉ XX Việt Nam không làm được, nên việc thành lập Hội đồng Lí Luận Phê Bình muộn màng vừa rồi mới lắm điều đáng nói như vậy.
Xin dừng lại ở đây, chờ ý kiến của quý vị.
Bút nghiên đao kiếm hai tay múa
Văn võ toàn song vẫn đói dài!

Như một số nhận nhận định ban đầu về những chuyển biến của box trong thời gian gần đây, tôi thiết nghĩ nên có một hình thức Lí Luận - Phê Bình trong phạm vi sân nhà để tất cả chúng ta có điều kiện nhìn nhận khách quan hơn, cụ thể hơn về sáng tác của mình. Đồng thời việc này sẽ giúp cho Thi Ca mở rộng sân chơi với chiều kích đa dạng. Tôi xin được mở đầu cho ý tưởng của mình bằng bài viết sau đây, rất mong được chỉ giáo để rút kinh nghiệm và học hỏi thêm cho kiến thức nông cạn của mình.
/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
TỪ NHỮNG BÀI VIẾT THEO CẢM XÚC...
Thi Ca của chúng ta là một sân chơi khá rộng cho mọi người, yếu tố khách quan này là điều kiện thuận lợi cho những ai có nhu cầu viết để giải toả, viết để cảm, viết để nói lên một điều gì đó với người khác v.v... Xu hướng tất yếu của thời đại ngày nay là sự chia sẻ, bởi một thế giới đầy những Stress bao trùm. Thơ ca là nơi trú ngụ gần gũi của con người khi cần thiết đến một cứu rỗi tâm linh. Thi Ca phát triển như một nhu cầu cần thiết cho điều đó. Và dù muốn dù không thì những biểu hiện gần đây cũng cho thấy việc post thơ lên Thi Ca là một việc thường xuyên của những cây viết quen thuộc cũng như mới tham gia.
Những bài thơ viết theo cảm xúc, bất luận một hình thức nào, nó thản nhiên tồn tại trong lòng tác giả như một quà tặng của tâm hồn. Và nó vẫn được trú ngụ ở lòng người đọc nếu nó nói lên tiếng lòng của họ hoặc được tâm đắc bởi câu từ sử dụng. Điều này cho phép người viết bài này nhận thấy mức độ quan trọng và khẩn thiết của nó. Tính chất bất biến trong tâm hồn người là muốn bộc lộ những gì tồn đọng trong lòng. Thì thơ là nơi họ đến và đi không có lời báo trước. Chúng ta phải cùng nhau thừa nhận điều đó và cùng có những tình cảm nhất định để sẳn sàng sẻ chia khi trường hợp như thế xảy ra.
ĐẾN NHỮNG BÀI THƠ CHẤT LƯỢNG.
Thi Ca như một con đò chở thơ của thành viên đi đến khắp ngóc ngách các tâm hồn đồng điệu. Và khi dừng lại ở một bến tâm hồn nào đó, những rung động biến thành thi phẩm như một sự hoá thân kì diệu. Tập thơ Phố Giao Mùa tuy chưa thật xuất sắc và còn nhiều điều cần bàn, song là thành quả đáng được ghi nhận vì là tiêu biểu cho chất lượng Thi Ca. Điều đó cũng nói lên sự thật rằng, không thể đưa ra những nguỵ biện bất hợp lí nào cho những phản đối mang tính hiếu kì và không hiểu rộng về Thi Ca. Một tác phẩm ra đời là một công trình cóp nhặt trí tuệ của nhiều người, như thế hẳn không có chỗ cho những yếu kém, và không thể bị xem là không có cơ sở khi tuyển chọn. Tuy nhiên, nếu căn cứ vào nội dung và hình thức của một ấn bản đầu tiên thì chưa có thể đưa ra một nhận xét khách quan nào cả. Những bài thơ có chất lượng về nội dung và nghệ thuật ở Thi Ca khá nhiều, nằm rải rác ở nhiều topic, đòi hỏi người đọc phải có sự tìm tòi cho mong muốn được thưởng thức cái hay cái đẹp của mình. Nó cũng là một thử thách khá lớn cho công tác tuyển chọn khi cần thiết. Vì thế, một đòi hỏi mới hình thành từ nhận thức đó, là phải thường xuyên có sự kiểm định, đánh giá tác phẩm khi nó vừa được post lên, đưa ngay vào topic Bài Thơ Của Một Ngày, để khi cần thiết có thể tìm kiếm một cách dễ dàng.
Có nên chăng thiết lập một đội ngũ những người tình nguyện, đam mê thơ và có trình dộ thẩu thơ ca trong công việc này? Rất nên và cần như vậy. Thi Ca của chúng ta không thể được kiểm định như kiểu đóng dấu vào thực phẩm ngoài chợ, mà phải là cái nhìn từ nhiều khía cạnh. dù có những ý kiến khác nhau, song thực tế cho thấy đòi hỏi một mức độ nghiêm túc trong việc đọc và viết là rất quan trọng. Những khẩu hiệu đơn thuần thôi thì chưa đủ, mà cần có những tiếng nói chung cho những quyết định mang tính xây dựng. Do giới hạn bài viết, tôi chỉ có thể nói như vậy, kẻo lạm bàn qua bên mục khác. Quản tôi thật mong có một chuẩn mực cụ thể, mọi người hãy hiểu là chuẩn mực chứ không phải là khuôn khổ như bao người lầm nghĩ, để Thi Ca không bị rời rạc, mà phát triển theo đúng xu hướng chung trong khi vẫn tải được những tính chất sân chơi mở. Làm được điều này, tôi lấy lòng mình ra kêu gọi sự đóng góp nhiệt tình của quý vị trong việc công tác Phê Bình trên Thi Ca. Vì chỉ có thế, chúng ta mới thực làm được những cái tốt đẹp hơn. Đừng đánh đố mình bởi những mù mờ không định, đó cũng là những gì mà thế kỉ XX Việt Nam không làm được, nên việc thành lập Hội đồng Lí Luận Phê Bình muộn màng vừa rồi mới lắm điều đáng nói như vậy.
Xin dừng lại ở đây, chờ ý kiến của quý vị.
Bút nghiên đao kiếm hai tay múa
Văn võ toàn song vẫn đói dài!

Mấy hôm vừa rồi tôi phải nằm viện vì chứng bệnh cũ tái phát, không tham gia cùng Thi Ca được. Nay vào đọc bài, phần buồn, phần vui, phần muốn cùng quý bác góp chút gì cho Thi Ca ngày thêm tốt đẹp, phần lại muốn bỏ cuộc. Có lẽ quý bác năng đọc bài, thì cũng nhận biết điều gì rồi.
Vì topic cũ của tôi đã được/bị đổi tên thành TRAO ĐỔI | Cùng cảm nhận những vần thơ bè bạn.., nên tôi không muốn nó lại bị/ được đổi tên thêm một lần nữa. Nay, thấy lòng có những băn khoăn, tôi xin ăn mày tư cách thành viên của Thi Ca và TTVNOL, xin quý mod ( deny_me, votrungh, gungcayvn, kienn79, doanminhhang17681, xanxan ) cho phép tôi mở topic này ít nhất tồn tại 50 giờ, để mọi người cho ý kiến.
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
1/ Thi Ca của chúng ta đã và đang phát triển theo những chiều kích rất đáng mừng. Một số biểu hiện mới với những thay đổi về nội dung, hình thức của diễn đàn đã làm phong phú thêm bộ mặt của Thi Ca. Xin được nói thẳng, đó là thành quả quý giá mà thành viên và các mod của Thi Ca đã nỗ lực suốt một thời gian qua. Tuy nhiên, nhìn vào từng bộ phận, điểm qua từng topic, vẫn thấy chiều hướng đi lùi về chất lượng, chẳng hạn như topic của tôi (TRAO ĐỔI | Cùng cảm nhận những vần thơ bè bạn..), vấn đề của tôi là trình độ có hạn tôi xin được cáo lỗi cùng Thi Ca. Một số topic có hiện tượng đứng im, không lùi không tiến như topic của MUAMUON (GƯƠNG MẶT THI CA ) do chị Đoàn Minh Hằng phụ trách. Một số topic biến dạng không có hướng cụ thể, như topic Mong mọi người góp ý cho... của away...Những điều này mong mọi người có ý kiến của mình và quý mod cũng nên tích cực hơn nữa trong vấn đề đọc bài. Tôi thiết nghĩ, vai trò của quý mod khá lớn, tuy nhiên ở Thi Ca, ngoài mod votrungh ra, năm mod còn lại là gungcayvn, kienn79, doanminhhang17681, xanxan, và một mod mới bổ xung là Deny_me , các mod này chưa thực làm tốt công việc của mình, hoặc có hoặc không cũng chỉ là những hình thức cỡi ngựa xem hoa trong thời gian khoảng gần một tháng nay. Tôi không ngại đưa ra lời nói thẳng, vì đó là cái tâm của người cầm bút, còn việc nếu nó bị méo mó bởi những tự ái hoặc suy nghĩ sai lệch nào đó, tôi xin chịu, và cứ xin được kỉ luật, như treo nick tạm thời hoặc vĩnh viễn.
2/ Qua diễn biến ở topic Mong mọi người góp ý cho... của bác Away, tôi cũng có nhảy vào viết bài. Song, một ngụm nước khó bề ngăn đám cháy. Nên bác Away cũng như mọi người dễ hiểu lí do tại sao tôi im lặng. Có thể là tôi dốt và không còn từ ngữ để tranh luận cùng bác. Tôi sẽ cố gắng học hỏi thêm. Tuy nhiên, vấn đề tôi muốn nói không phải là điều đó. Mà là việc bác tập chung viết ngộn xì ngầu trong topic của bác với đa dạng hoá các kiểu loại và nội dung ( Quyền tự do của bác) khiến mọi người khó mà góp ý cho được. Hai chữ góp ý mượn của bác để nói cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng trong suy nghĩ của các thành viên. Trong đó có tôi.
3/ Phàm cái gì cũng vậy, làm được đã khó, giữ được và phát triển nó lên thì là càng khó. Chúng ta cùng nhau nỗ lực, cùng nhau đóng góp tâm lực cho một Thế Giới Ảo TTVNOL nói chung và Thi Ca nói riêng là việc rất đáng biểu dương. Song không vì ta có đóng góp mà ta có quyền huỷ diệt. Cụm từ Huỷ Diệt có thể tôi dùng chưa sát nghĩa, nhưng tựa chung những việc đại loại như đã dẫn nếu tiếp tục thì việc dần tiến đến hủy diệt là con đường tất yếu. Có hay không những biểu hiện chán nản trên Thi Ca? xin thưa CÓ! Tôi không sợ đụng chạm khi phải nói ra sự thật như thế. Nhiều nick trước đây tham gia rất hào hứng và năng nổ với Box, nay đã vắng bóng. Tôi có PM hỏi han về điều đó, thì đều được trả lời với nội dung gần giống nhau là: Chán! Chúng ta hãy đặt ra câu hỏi tại sao họ chán? Quy luật nhân quả đúng với mọi trường hợp, mọi sự vật hiện tượng. Khi chúng ta có kết quả như vậy, chắc chắn phải có nguyên nhân của nó. Tìm ra nguyên nhân để khắc phục mới là việc nên làm, chứ cứ suy nghĩ kiểu: Ôi dào, nó thích thì vào không thích thì thôi! Kiểu suy nghĩ này tôi cũng đã được nghe, được thấy ở Thi Ca. Đặc biệt, lối suy nghĩ này không thể suy nghĩ của các mod được. Còn vì sao thì xét thấy không cần thiết sự giải thích dài dòng.
4/ Nhân đây, tôi xin được nói rộng ra một vấn đề.
Chúng ta đến với Thi Ca ( TTVNOL) tức là nhiều ít đến với Văn Chương theo nghĩa rộng toàn diện. Tuy nhiên có người từng học chuyên khoa, có người do đam mê, có người thì xem như là sân chơi để giải tỏa một cái gì đó của tâm hồn v.v... Ngẫm thấy, dù đến với Văn Chương với mục đích gì đi chăng nữa cũng cần thiết có những kiến thức nhất định về nó. Tức nhiều ít cũng phải biết được rằng, không thể có sáng tác đơn thuần mà phải song hành cùng lí luận và phê bình. Thế kỉ 20 đã qua được 3 năm, nhưng không chỉ Việt Nam mà toàn nhân loại chưa có một tác phẩm Lí Luận khái quát nào xứng tầm với văn học của một thế kỉ đầy máu lửa. Đó là vấn đề lớn, bàn tay cúng ta không thể tự làm được trong khi giới chuyên chức cũng ngồi im. Song, phải chăng tàn dư của nó ăn sâu vào máu tuỷ của chúng ta, khiến chúng ta bàng quan đến độ đứng nhìn? Topic tôi lập ra ngày trước, nay đã bị/được đổi tên, cũng là với mong muốn ấy. Chúng ta cứ viết cho nhiều, nhưng không biết mình viết cái gì, thì viết để làm gì? Một số thành viên khi thảo luận cũng đưa ra ý kiến rằng, sân chơi của chúng ta thế này thế nọ, việc họ viết là thế này thế kia, rồi mod cũng có ý kiến nếu.. cái này thì... cái nọ v.v... Vâng cứ xem là như vậy đi. Thì việc có Topic THAM KHẢO | Tin tức, Lý luận, Phê bình Văn học nghệ thuật do anh kienn79 lập ra nhằm để các thành viên tham khảo theo đúng nghĩa, và post bài nếu có bài sưu tầm hoặc có khả năng tự viết. Sao vẫn thấy chỉ có bác votrungh độc diễn như thế? Rồi đến như cái topic của tôi, khi bị/được đổi tên cũng có một chữ CÙNG to tướng nhưng chẳng ai đếm xỉa đến, thì hoá ra chữ ấy thừa mất rồi ư? Trao đổi thì phải cùng nhau đưa ra chính kiến và tổng hợp, chứ cứ đơn cử thì sao gọi là trao đổi được.
Khi PM cho mod votrungh, bỏ qua những tình cảm cá nhân, tôi hỏi thẳng về lí do tại sao topic GƯƠNG MẶT THI CA đứng yên khá lâu như vậy, thì được trả lời, do bài viết về caothaiuy khiến cho một số thành viên và người viết cùng các mod có khục khặc gì đó... Lí do đó ư? to hơn quá nhiều mục đích! Thiết nghĩ không nên như vậy. Chúng ta, và tôi, tất cả đều phại tự chịu trách nhiệm ít nhất là với mình về những gì mình làm. Khi đã làm, chỉ có thể là tốt hay xấu, hay hoặc chưa hay. Chúng ta phải chấp nhận và nhận lấy thiếu xót của mình. Nếu chúng ta không dũng cảm nhìn vào cái chưa được của mình mà cứ tự ái và thành kiến với người phê bình mình, thì chúng ta không khá lên được.
Thưa quý vị, tôi nhận thấy những điều tôi viết trên đây là hỗn và nhiều bức xúc. Nhưng cũng thấy là đều vì việc chung cả. Cũng mong là sẽ không nhận được những kiểu như chị Đoàn Minh Hằng là:

Thì có khác gì giội gáo nước lạnh xuống đầu nhau. Hy vọng là quý vị sẽ có những ý kiến bổ ích cho Thi Ca. Tôi cạn kiệt cả tư duy và sức lực rồi. Mong mọi người cùng thảo luận.
PS: Nếu đọc xong bài này, quý mod thấy tôi vi phạm diễn đàn và mang cho mình những lỗi không thể tha thứ, xin cứ kỉ luật. Chỉ xin cho những dòng chữ tôi viết trên tồn tại ít ngày, tôi kém số tôi chịu, xin đừng giết chết tâm tôi khi nó vừa lọt lòng. Kính!
Bút nghiên đao kiếm hai tay múa
Văn võ toàn song vẫn đói dài!

Mấy hôm vừa rồi tôi phải nằm viện vì chứng bệnh cũ tái phát, không tham gia cùng Thi Ca được. Nay vào đọc bài, phần buồn, phần vui, phần muốn cùng quý bác góp chút gì cho Thi Ca ngày thêm tốt đẹp, phần lại muốn bỏ cuộc. Có lẽ quý bác năng đọc bài, thì cũng nhận biết điều gì rồi.
Vì topic cũ của tôi đã được/bị đổi tên thành TRAO ĐỔI | Cùng cảm nhận những vần thơ bè bạn.., nên tôi không muốn nó lại bị/ được đổi tên thêm một lần nữa. Nay, thấy lòng có những băn khoăn, tôi xin ăn mày tư cách thành viên của Thi Ca và TTVNOL, xin quý mod ( deny_me, votrungh, gungcayvn, kienn79, doanminhhang17681, xanxan ) cho phép tôi mở topic này ít nhất tồn tại 50 giờ, để mọi người cho ý kiến.
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
1/ Thi Ca của chúng ta đã và đang phát triển theo những chiều kích rất đáng mừng. Một số biểu hiện mới với những thay đổi về nội dung, hình thức của diễn đàn đã làm phong phú thêm bộ mặt của Thi Ca. Xin được nói thẳng, đó là thành quả quý giá mà thành viên và các mod của Thi Ca đã nỗ lực suốt một thời gian qua. Tuy nhiên, nhìn vào từng bộ phận, điểm qua từng topic, vẫn thấy chiều hướng đi lùi về chất lượng, chẳng hạn như topic của tôi (TRAO ĐỔI | Cùng cảm nhận những vần thơ bè bạn..), vấn đề của tôi là trình độ có hạn tôi xin được cáo lỗi cùng Thi Ca. Một số topic có hiện tượng đứng im, không lùi không tiến như topic của MUAMUON (GƯƠNG MẶT THI CA ) do chị Đoàn Minh Hằng phụ trách. Một số topic biến dạng không có hướng cụ thể, như topic Mong mọi người góp ý cho... của away...Những điều này mong mọi người có ý kiến của mình và quý mod cũng nên tích cực hơn nữa trong vấn đề đọc bài. Tôi thiết nghĩ, vai trò của quý mod khá lớn, tuy nhiên ở Thi Ca, ngoài mod votrungh ra, năm mod còn lại là gungcayvn, kienn79, doanminhhang17681, xanxan, và một mod mới bổ xung là Deny_me , các mod này chưa thực làm tốt công việc của mình, hoặc có hoặc không cũng chỉ là những hình thức cỡi ngựa xem hoa trong thời gian khoảng gần một tháng nay. Tôi không ngại đưa ra lời nói thẳng, vì đó là cái tâm của người cầm bút, còn việc nếu nó bị méo mó bởi những tự ái hoặc suy nghĩ sai lệch nào đó, tôi xin chịu, và cứ xin được kỉ luật, như treo nick tạm thời hoặc vĩnh viễn.
2/ Qua diễn biến ở topic Mong mọi người góp ý cho... của bác Away, tôi cũng có nhảy vào viết bài. Song, một ngụm nước khó bề ngăn đám cháy. Nên bác Away cũng như mọi người dễ hiểu lí do tại sao tôi im lặng. Có thể là tôi dốt và không còn từ ngữ để tranh luận cùng bác. Tôi sẽ cố gắng học hỏi thêm. Tuy nhiên, vấn đề tôi muốn nói không phải là điều đó. Mà là việc bác tập chung viết ngộn xì ngầu trong topic của bác với đa dạng hoá các kiểu loại và nội dung ( Quyền tự do của bác) khiến mọi người khó mà góp ý cho được. Hai chữ góp ý mượn của bác để nói cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng trong suy nghĩ của các thành viên. Trong đó có tôi.
3/ Phàm cái gì cũng vậy, làm được đã khó, giữ được và phát triển nó lên thì là càng khó. Chúng ta cùng nhau nỗ lực, cùng nhau đóng góp tâm lực cho một Thế Giới Ảo TTVNOL nói chung và Thi Ca nói riêng là việc rất đáng biểu dương. Song không vì ta có đóng góp mà ta có quyền huỷ diệt. Cụm từ Huỷ Diệt có thể tôi dùng chưa sát nghĩa, nhưng tựa chung những việc đại loại như đã dẫn nếu tiếp tục thì việc dần tiến đến hủy diệt là con đường tất yếu. Có hay không những biểu hiện chán nản trên Thi Ca? xin thưa CÓ! Tôi không sợ đụng chạm khi phải nói ra sự thật như thế. Nhiều nick trước đây tham gia rất hào hứng và năng nổ với Box, nay đã vắng bóng. Tôi có PM hỏi han về điều đó, thì đều được trả lời với nội dung gần giống nhau là: Chán! Chúng ta hãy đặt ra câu hỏi tại sao họ chán? Quy luật nhân quả đúng với mọi trường hợp, mọi sự vật hiện tượng. Khi chúng ta có kết quả như vậy, chắc chắn phải có nguyên nhân của nó. Tìm ra nguyên nhân để khắc phục mới là việc nên làm, chứ cứ suy nghĩ kiểu: Ôi dào, nó thích thì vào không thích thì thôi! Kiểu suy nghĩ này tôi cũng đã được nghe, được thấy ở Thi Ca. Đặc biệt, lối suy nghĩ này không thể suy nghĩ của các mod được. Còn vì sao thì xét thấy không cần thiết sự giải thích dài dòng.
4/ Nhân đây, tôi xin được nói rộng ra một vấn đề.
Chúng ta đến với Thi Ca ( TTVNOL) tức là nhiều ít đến với Văn Chương theo nghĩa rộng toàn diện. Tuy nhiên có người từng học chuyên khoa, có người do đam mê, có người thì xem như là sân chơi để giải tỏa một cái gì đó của tâm hồn v.v... Ngẫm thấy, dù đến với Văn Chương với mục đích gì đi chăng nữa cũng cần thiết có những kiến thức nhất định về nó. Tức nhiều ít cũng phải biết được rằng, không thể có sáng tác đơn thuần mà phải song hành cùng lí luận và phê bình. Thế kỉ 20 đã qua được 3 năm, nhưng không chỉ Việt Nam mà toàn nhân loại chưa có một tác phẩm Lí Luận khái quát nào xứng tầm với văn học của một thế kỉ đầy máu lửa. Đó là vấn đề lớn, bàn tay cúng ta không thể tự làm được trong khi giới chuyên chức cũng ngồi im. Song, phải chăng tàn dư của nó ăn sâu vào máu tuỷ của chúng ta, khiến chúng ta bàng quan đến độ đứng nhìn? Topic tôi lập ra ngày trước, nay đã bị/được đổi tên, cũng là với mong muốn ấy. Chúng ta cứ viết cho nhiều, nhưng không biết mình viết cái gì, thì viết để làm gì? Một số thành viên khi thảo luận cũng đưa ra ý kiến rằng, sân chơi của chúng ta thế này thế nọ, việc họ viết là thế này thế kia, rồi mod cũng có ý kiến nếu.. cái này thì... cái nọ v.v... Vâng cứ xem là như vậy đi. Thì việc có Topic THAM KHẢO | Tin tức, Lý luận, Phê bình Văn học nghệ thuật do anh kienn79 lập ra nhằm để các thành viên tham khảo theo đúng nghĩa, và post bài nếu có bài sưu tầm hoặc có khả năng tự viết. Sao vẫn thấy chỉ có bác votrungh độc diễn như thế? Rồi đến như cái topic của tôi, khi bị/được đổi tên cũng có một chữ CÙNG to tướng nhưng chẳng ai đếm xỉa đến, thì hoá ra chữ ấy thừa mất rồi ư? Trao đổi thì phải cùng nhau đưa ra chính kiến và tổng hợp, chứ cứ đơn cử thì sao gọi là trao đổi được.
Khi PM cho mod votrungh, bỏ qua những tình cảm cá nhân, tôi hỏi thẳng về lí do tại sao topic GƯƠNG MẶT THI CA đứng yên khá lâu như vậy, thì được trả lời, do bài viết về caothaiuy khiến cho một số thành viên và người viết cùng các mod có khục khặc gì đó... Lí do đó ư? to hơn quá nhiều mục đích! Thiết nghĩ không nên như vậy. Chúng ta, và tôi, tất cả đều phại tự chịu trách nhiệm ít nhất là với mình về những gì mình làm. Khi đã làm, chỉ có thể là tốt hay xấu, hay hoặc chưa hay. Chúng ta phải chấp nhận và nhận lấy thiếu xót của mình. Nếu chúng ta không dũng cảm nhìn vào cái chưa được của mình mà cứ tự ái và thành kiến với người phê bình mình, thì chúng ta không khá lên được.
Thưa quý vị, tôi nhận thấy những điều tôi viết trên đây là hỗn và nhiều bức xúc. Nhưng cũng thấy là đều vì việc chung cả. Cũng mong là sẽ không nhận được những kiểu như chị Đoàn Minh Hằng là:

Thì có khác gì giội gáo nước lạnh xuống đầu nhau. Hy vọng là quý vị sẽ có những ý kiến bổ ích cho Thi Ca. Tôi cạn kiệt cả tư duy và sức lực rồi. Mong mọi người cùng thảo luận.
PS: Nếu đọc xong bài này, quý mod thấy tôi vi phạm diễn đàn và mang cho mình những lỗi không thể tha thứ, xin cứ kỉ luật. Chỉ xin cho những dòng chữ tôi viết trên tồn tại ít ngày, tôi kém số tôi chịu, xin đừng giết chết tâm tôi khi nó vừa lọt lòng. Kính!
Bút nghiên đao kiếm hai tay múa
Văn võ toàn song vẫn đói dài!

Vài điều về TRÍ TƯỞNG TƯỢNG
và tác dụng của nó với việc sáng tạo nghệ thuật.
Tôi không định viết bài về đề tài này vì sẽ lấn sân sang một vài khoa học khác, nhưng như một sự khẳng định rõ rệt rằng, không thể có một khoa học nào tồn tại độc lập, mà có sự giao thoa lẫn nhau trong mức độ ảnh hưởng và chi phối. Tôi muốn nói đến việc khoa học chuyên ngành đã nghiên cứa về trí tưởng tượng của con người, với những công bố được đăng tải trên nhiều trang web, nhiều tạp trí nổi tiếng và được ứng dụng một cách nghiêm túc nhất, thực thi nhất.
Từ lâu, chúng ta vẫn hiểu đơn giản một điều là, không có trí tưởng tượng con người sẽ khó có khả năng cảm thụ thế giới khách quan thông qua vai trò tích cực của não bộ. Và sẽ hạn chế tối đa tư duy của con người. tôi không muốn nói thêm về điều đó, vì hình như đó là tất cả những gì được xem là hiển nhiên. Tôi muốn nói đến một khía cạnh khác, như một hệ quả được rút ra từ bản chất sự việc ấy. Đó là vấn đề hình ảnh. Hình ảnh mà não bộ lưu giữ thông qua sự quan sát của mắt là những hình ảnh thực, được ghi lại. Nó sẽ tồn tại với một phạm vi nhất định đâu đó trong não. Nhưng khác hơn nhiều với những hình ảnh thật ấy, là những hình ảnh tưởng tượng. Chúng ta không thể ngờ được rằng, những hình ảnh như mà chúng ta tưởng tượng ra, nó không có gì khác về bản chất bên trong so với nhưng hình ảnh thật được ghi bởi mắt. Não bộ của con người không có sự phân biệt cho hai loại ảnh vừa nêu trên. Cho phép chúng tồn tại với vai trò như nhau. Vì thế, đơn giản như việc chúng ta chưa bao giờ lên sao Hỏa, nhưng nghe nói nó như thế này, thế kia..., chúng ta hình dung ra một sao Hỏa trong tưởng tượng. Và khoa học đã chứng minh rằng, hình ảnh sao Hỏa tưởng tượng này sẽ được ghi lại và quên trong kho lưu trữ của não. Khi cần thiết đến thông tin, nó tự động cho ra những hình ảnh ấy một cách bất khả kháng, và kích thích cho bán cầu não phải đưa ra những quyết định kịp thời.
Vậy những việc vừa nói trên có ích lợi gì cho việc sáng tạo nghệ thuật?
Xin thưa, rất nhiều! Khi sáng tạo nghệ thuật, tác giả của những sáng tạo ấy cần thiết tối trọng đến vai trò của hình tượng nghệ thuật. Hình tượng nghệ thuật có thể là một sự phản ánh khách quan của thế giới vật chất, nhưng như thế chưa đủ. Nó cần thiết phải có sự bổ sung của trí tưởng tượng để cho ra những phản ánh nhiều góc cạnh và sắc sảo. Chúng ta đã nghe nói nhiều về những Nhạc Sĩ nỗi tiếng thế giới bị câm hoặc điếc hặoc cả hai; Được nghe nhiều đến những Nhà Thơ tài hoa bị mù; Được nghe nhiều đến những Nhà Tiểu Thuyết chuyên viết chuyện viễn tưởng...họ làm gì có thể tiếp cận những hình ảnh đưa vào tác phẩm của họ bằng thị giác, tức là hình ảnh thật không hề tồn tại trong não họ qua hình thức ghi bằng mắt. Và như thế, chúng ta có thể cùng nhau khẳng định điều đã nói.
Sân chơi của chúng ta - Thi Ca là nơi rất nhiều những tài năng hội tụ. Với tôi, những người tôi gọi là tài năng đơn giản vì họ có thể làm được hơn những gì người khác và tôi có thể làm. Và trên Thi Ca thì hình như quý vị đều là những con người ấy. tôi chỉ muốn đưa ra một câu hỏi gợi, đã bao giờ quý vị sáng tác mà chưa hề thâm nhập thực tế? hoặc là dùng những cảm xúc vay mượn để phục vụ cho sáng tạo của mình? Câu trả lời tất nhiên là có. Như thế, tôi muốn nói rằng, chúng ta nên duy trì và phát huy trí tưởng tượng của mình. Trí tưởng tượng phong phú là một lợi ích to lớn giúp quý vị đến với Thơ nói riêng và Nghệ Thuật nói chung bằng con đường gần nhất. Vai trò của nó đã được khẳng định và hiển nhiên là chúng ta thừa nhận. Vâng, mong quý vị sẽ tự giúp mình có những tưởng tượng tuyệt vời!!!
Quản Di Ngô
Bút nghiên đao kiếm hai tay múa
Văn võ toàn song vẫn đói dài!
Được Quan_Di_Ngo sửa chữa / chuyển vào 12:47 ngày 27/03/2004

Vài điều về TRÍ TƯỞNG TƯỢNG
và tác dụng của nó với việc sáng tạo nghệ thuật.
Tôi không định viết bài về đề tài này vì sẽ lấn sân sang một vài khoa học khác, nhưng như một sự khẳng định rõ rệt rằng, không thể có một khoa học nào tồn tại độc lập, mà có sự giao thoa lẫn nhau trong mức độ ảnh hưởng và chi phối. Tôi muốn nói đến việc khoa học chuyên ngành đã nghiên cứa về trí tưởng tượng của con người, với những công bố được đăng tải trên nhiều trang web, nhiều tạp trí nổi tiếng và được ứng dụng một cách nghiêm túc nhất, thực thi nhất.
Từ lâu, chúng ta vẫn hiểu đơn giản một điều là, không có trí tưởng tượng con người sẽ khó có khả năng cảm thụ thế giới khách quan thông qua vai trò tích cực của não bộ. Và sẽ hạn chế tối đa tư duy của con người. tôi không muốn nói thêm về điều đó, vì hình như đó là tất cả những gì được xem là hiển nhiên. Tôi muốn nói đến một khía cạnh khác, như một hệ quả được rút ra từ bản chất sự việc ấy. Đó là vấn đề hình ảnh. Hình ảnh mà não bộ lưu giữ thông qua sự quan sát của mắt là những hình ảnh thực, được ghi lại. Nó sẽ tồn tại với một phạm vi nhất định đâu đó trong não. Nhưng khác hơn nhiều với những hình ảnh thật ấy, là những hình ảnh tưởng tượng. Chúng ta không thể ngờ được rằng, những hình ảnh như mà chúng ta tưởng tượng ra, nó không có gì khác về bản chất bên trong so với nhưng hình ảnh thật được ghi bởi mắt. Não bộ của con người không có sự phân biệt cho hai loại ảnh vừa nêu trên. Cho phép chúng tồn tại với vai trò như nhau. Vì thế, đơn giản như việc chúng ta chưa bao giờ lên sao Hỏa, nhưng nghe nói nó như thế này, thế kia..., chúng ta hình dung ra một sao Hỏa trong tưởng tượng. Và khoa học đã chứng minh rằng, hình ảnh sao Hỏa tưởng tượng này sẽ được ghi lại và quên trong kho lưu trữ của não. Khi cần thiết đến thông tin, nó tự động cho ra những hình ảnh ấy một cách bất khả kháng, và kích thích cho bán cầu não phải đưa ra những quyết định kịp thời.
Vậy những việc vừa nói trên có ích lợi gì cho việc sáng tạo nghệ thuật?
Xin thưa, rất nhiều! Khi sáng tạo nghệ thuật, tác giả của những sáng tạo ấy cần thiết tối trọng đến vai trò của hình tượng nghệ thuật. Hình tượng nghệ thuật có thể là một sự phản ánh khách quan của thế giới vật chất, nhưng như thế chưa đủ. Nó cần thiết phải có sự bổ sung của trí tưởng tượng để cho ra những phản ánh nhiều góc cạnh và sắc sảo. Chúng ta đã nghe nói nhiều về những Nhạc Sĩ nỗi tiếng thế giới bị câm hoặc điếc hặoc cả hai; Được nghe nhiều đến những Nhà Thơ tài hoa bị mù; Được nghe nhiều đến những Nhà Tiểu Thuyết chuyên viết chuyện viễn tưởng...họ làm gì có thể tiếp cận những hình ảnh đưa vào tác phẩm của họ bằng thị giác, tức là hình ảnh thật không hề tồn tại trong não họ qua hình thức ghi bằng mắt. Và như thế, chúng ta có thể cùng nhau khẳng định điều đã nói.
Sân chơi của chúng ta - Thi Ca là nơi rất nhiều những tài năng hội tụ. Với tôi, những người tôi gọi là tài năng đơn giản vì họ có thể làm được hơn những gì người khác và tôi có thể làm. Và trên Thi Ca thì hình như quý vị đều là những con người ấy. tôi chỉ muốn đưa ra một câu hỏi gợi, đã bao giờ quý vị sáng tác mà chưa hề thâm nhập thực tế? hoặc là dùng những cảm xúc vay mượn để phục vụ cho sáng tạo của mình? Câu trả lời tất nhiên là có. Như thế, tôi muốn nói rằng, chúng ta nên duy trì và phát huy trí tưởng tượng của mình. Trí tưởng tượng phong phú là một lợi ích to lớn giúp quý vị đến với Thơ nói riêng và Nghệ Thuật nói chung bằng con đường gần nhất. Vai trò của nó đã được khẳng định và hiển nhiên là chúng ta thừa nhận. Vâng, mong quý vị sẽ tự giúp mình có những tưởng tượng tuyệt vời!!!
Quản Di Ngô
Bút nghiên đao kiếm hai tay múa
Văn võ toàn song vẫn đói dài!
Được Quan_Di_Ngo sửa chữa / chuyển vào 12:47 ngày 27/03/2004

Dương Tường với ?oThơ ngoài lời?
Cuối năm 2003 khi nghe tin dịch giả Dương Tường vừa công bố một tập thơ lạ có tựa đề ?oĐàn - Thơ ngoài lời? (do NXB Trẻ ấn hành), chưa được ?ođọc?, cũng chưa hề được ?onhìn? thấy tác phẩm ấy ra sao, nhưng trong tôi trỗi dậy một sự tò mò. May mà anh bạn tôi có số điện thoại của ông. Tôi liền bấm máy...
Nhà ông Tường ở vào một con ngõ rộng của phố Phan Huy Chú. Cửa vào nhà có gắn tấm biển ?oGallery?. À, thì ra nhà ông có một phòng tranh. Người nhà ông lịch lãm mời tôi vào. Trong căn phòng la liệt tranh với đủ loại phong cách, có vẻ gì hơi lạc lõng, song cũng thật đặc biệt. Rồi lát sau ông xuống. Tôi lại một lần nữa ngạc nhiên: Dương Tường, một ông già hơi gầy trong bộ trang phục áo thun cộc tay, quần soóc kẻ chùng tới đầu gối, chân đi đôi dép lê. Ở ông có một cái gì đó đặc biệt khó diễn tả, nó ẩn trong khuôn mặt ông, ở đôi mắt - một cá tính rất khác biệt, riêng rẽ, không lẫn với bất cứ ai. Tôi không có duyên được đàm đạo với ông bởi ngay lúc đó ông có khách, song ấn tượng ban đầu khi tiếp xúc gây cho tôi một cảm giác ấm áp. Ông trao cho tôi tập thơ có đề tặng và chữ ký của ông, nhỏ nhẹ: "Bạn về xem cho vui".
Cũng phải 10 giờ khuya tôi mới ngồi vào bàn. Ngắm nét bút của ông rồi mở tập thơ ra. Sững sờ. Mở tiếp. Tiếp nữa. Càng lúc càng ngạc nhiên, và?. vô cùng thú vị! Theo tôi biết thì cách ?olàm thơ? này ở Việt Nam vô cùng ít. Trình ra cho độc giả một ?otập thơ? kiểu này thì có lẽ ông là người đầu tiên. Không khỏi có ý nghĩ, ông già hiền lành, thận trọng Dương Tường là người ưa sáng tạo, ưa thử nghiệm ?ocái mới? trong nghệ thuật. Ngẫm kỹ, cũng là phù hợp với con người như ông thôi. Đôi mắt với cái nhìn sáng, thấu thị nơi ông cho thấy một khả năng, một tự tin sáng tạo không thể lường trước. Và sự sáng tạo nhiều khi mang chút cực đoan, nhưng là cần thiết và vô cùng quý giá, nó khiến cho vườn nghệ thuật những bông hoa lạ - rất lạ, tránh được sự nhàm tẻ vì những gì quá quen thuộc.
Bắt đầu bằng bìa sách với gam màu đen chủ đạo. Có khác chăng là ở phía trên cùng có một ô màu trắng, trong đó có chữ ?ođàn? biến thể như một nốt nhạc ngân lên với quang cách âm thanh khác nhau, rồi tắt lặng, để lại độ vang vọng trong tư duy người đọc. Đây cũng là ?onốt? chủ âm, là điểm ?onhấn? của toàn bộ tập thơ. Người không đồng quan điểm sáng tạo với Dương Tường khi mở tập sách ra chắc sẽ cho đây là một tập tranh in trên giấy tốt. Người tương đồng sẽ reo lên thích thú và khẳng định đây đích thực là một tập thơ - một tập ?othơ ngoài lời?, để thưởng thức tự do khám phá, sáng tạo.
Tôi cũng làm một công việc mạo hiểm là lang thang vào các trang thơ của Dương Tường để thử cảm nhận, thử khám phá xem sao. Này, một trang có chữ ?ođàn? cách điệu, có con diều hay cánh buồm phía trên (?) hay chỉ đơn giản là một hình khối, gợi lên một cái gì hơi hoang dại? Trên nền vàng nhạt ?ođàn? vừa có đường tròn, đường cong, cành nhánh, lại có những nét kẻ ngang kẻ chéo gợi một âm thanh run rẩy, ngoắt ngoéo. ?oĐàn? ngân một nốt như một vạch không cụ thể, không đầu, không cuối. ?oĐàn? bắt đầu bằng âm mạnh nhưng rồi sau đó rất mỏng, có hoa leo, có một cánh ****, nụ hoa như con mắt nhìn soi mói. ?oĐàn? như ốc sên trên sa mạc bỏng. Hoang liêu. ?oĐàn? bện quyện ngang dọc, so le, quấn quýt. ?oĐàn? của nốt tượng hình. Rồi ?oĐàn? thành ?ođàn bà? có mảnh trăng, đàn bà, địa cầu, có mắt, đàn bà hay mây sắp che khuất trăng, mây hay là sóng; trăng xanh, dòng sóng ngoằn ngoèo kéo qua cả địa cầu. ?oĐàn? có lá rơi, có ô cửa (hay ô gì?), có lưới, có hai khuôn mặt trộn nhau không ranh giới, có hình khối mang dáng người lộn ngược. ?oĐàn? mưa không gợi nốt buồn; trầm, nhưng kỳ quái và hơi phồn thực. ?oĐàn? có chớp trắng trong nền xanh. Những nét cuộn xoắn ngang, xiên của mực tàu? Rồi đây, ?oĐàn? nghìn dặm. ?oĐàn? mang dáng nét hình - số học. ?oĐàn? bất địa đồ như lạc vào cõi mê. ?oĐàn? như bức tạo hình cần chắp vá để đi đến một hình khối thống nhất... Để rồi dần kết thúc bằng những trang thơ có màu nền khác nhau, chỉ chung một điểm kết cấu và có một ô màu đen phía phi góc dưới. Thực sự kết thúc là ?ođàn? có hình ốc sên trên khối màu xám pha rất khó miêu tả.
Tôi đã thử lang thang vào các trang thơ ngoài lời của Dương Tường, không khỏi thấy một sự mệt mỏi, choáng váng nhưng vô cùng kỳ thú. Hình như những trang thơ của Dương Tường lay động những góc khuất bí hiểm nào đó trong tôi. Và tôi tin, mỗi một lần thưởng thức lại, tôi sẽ có một cảm xúc khác hoàn toàn. Cảm nhận của tôi có thể không giống với ai, cũng rất có thể không hề giống với ý tưởng của Dương Tường. Nhưng phải chăng, đó cũng là điều mà tác giả tập thơ kỳ lạ này mong muốn?
Tôi lật lại phần giới thiệu của NXB, thấy một lời khẳng định: ?oĐây là một tập thơ?. Vâng, đây là một tập thơ và thơ này là thơ kiểu Dương Tường. Trong thời điểm mà thông tin bùng nổ, cái mới rất nhanh trở thành cái cũ, người sáng tạo nghệ thuật đang nỗ lực hết sức mình để khám phá, sáng tạo nên cái mới, thì tập thơ của Dương Tường như thêm vào công cuộc vất vả đó một nét lạ, cũng như niềm tự tin của người đi trên đường dài không rõ đích. Tôi tin, với những người ưa khám phá, sáng tạo, tập thơ này của Dương Tường sẽ như một sự cổ vũ, một chia sẻ, một đồng hành trên con đường khắc nghiệt. Bạn đọc muốn thưởng thức thi phẩm này, chỉ có một cách phải có cuốn sách trong tay. Hãy đọc, hãy nghe, rồi xem tiếng ?ođàn? Dương Tường có động thức được bạn, được những người xung quanh hay không?
Đào Bá Đoàn ( VNN )