Tháng Tư ác liệt (Olivier Todd)

Phước Bình là thị trấn nhỏ đẹp của tỉnh Phước Long nằm sát biên giới Campuchia, ở khuỷu con sông, thuộc vùng cao nguyên. Với những quả đồi, 3 mặt dốc dựng đứng nhìn xuống dòng sông, trông cảnh vật Phước Bình thật nên thơ. Ở đây không có đất làm ruộng. Người dân miền núi sống bằng nghề rừng, trồng sắn và cao su.
Phước Bình ở về phía bắc Sài Gòn, cách 115 cây số. Đối với người Sài Gòn, đây thực sự được coi như ?omiền tây xa xôi? (giống như ở nước Mỹ). Phố xá nằm 2 bên con đường lớn đồng thời còn dùng làm đường băng cho máy bay hạ cánh. Ở đầu đường băng là nơi trung tâm của chính quyền tỉnh, có một tháp chuông nhỏ xây vượt lên cao. Hai bên đường là các trại quân gồm 3000 lính thường trực của miền Nam VN, và có độ 1000 các vệ binh trú trong những căn nhà gỗ, hay lợp ra tuyềnh toàng.
Con đường dẫn đến trung tâm tỉnh lỵ đã bị chặn lại. Quân đội Bắc Việt chiếm 4 vị trí xung quanh để áp dụng chiến thuật gọng kìm. Việc tiếp tế cho thị xã phải dùng máy bay trực thăng và máy bay cánh quạt. Hàng tháng quân đội miến nam VN chỉ được tiếp tế 500 tấn gồm : gạo, muối, xăng dầu và vũ khí đạn dược.
Bộ chỉ huy của tỉnh cũng như của Sài Gòn đã bị bất ngờ khi vào lúc 7 giờ sáng ngày 1-1, quân đội Bắc Việt đã dùng độ 40 chiến xa T.54 của Liên Xô, mở cuộc tấn công mạnh vào thị xã. Dù bị thiết hại nặng nề nhưng quân đội miền Nam đã chặn được cuộc tấn công ấy.
Tuy nhiên, bộ binh quân đội Bắc Việt đã bao vây chặt thị xã, rồi mở cuộc tấn công xung phong chiếm lấy ngọn núi Ba Ra. Mặc dù bị máy bay của quân đội miền Nam bắn cản đường dữ dội, nhưng quân đội Bắc Việt vẫn tiến chiếm được ngọn núi này và đặt các khẩu trọng pháo 130 ly. Các boong-ke, các hào chiến đấu, và nơi ở của quân đội miền Nam bị đại bác rót xuống liên hồi và sụp đổ. Quân đội Bắc Việt tràn vào chiếm tỉnh lỵ
Ngày hôm sau cuộc tấn công ấy, tổng thống Thiệu ở Sài Gòn đã họp với các tướng lĩnh bàn cách xem có nên tái chiếm Phước Bình hay không?.
Phước Bình thuộc Vùng III chiến thuật, có Bộ chỉ huy đóng ở Biên Hòa, một căn cứ không quân lớn nhất ở đông bắc Sài Gòn, do tướng Dư Quốc Đống chỉ huy. Tướng Đống quyết định phải chiếm lại được Phước Bình và xin Sài Gòn viện trợ quân sự. Đống muốn dùng trực thăng cho quân nhảy dù đổ bộ xuống phía bắc tỉnh lỵ, và tiếp tế cho đám tàn quân còn đang phòng thủ ở một vài vị trí. Thiệu từ chối không cấp viện trợ quân sự. Dư Quốc Đống bực mình liền xin từ chức, nhưng Thiêu không chấp nhận cho Đống từ chức. Thiệu ra lệnh cho Đống, chỉ huy vùng III chiến thuật, lấy 200 quân biệt động tình nguyện của đội biệt động số 81, đang đóng ở Biên Hòa để nhảy dù xuống tái chiếm Phước Bình

Ông này là Trần Văn Bá, sau làm tham mưu cho Mai Văn Hạnh và "về quốc nội kháng chiến". Bị bắt và bị xử tử.

chà hay quá , em đang in ra để dành từ từ đọc.Cám ơn bác TLV nhé

Tôi nghĩ trong trường hợp cụ thể này thì O. Todd chẳng giữ kín gì đâu. Ông ta viết sách tiếng Pháp không có dấu, lúc dịch ra tiếng Việt thì "Trần Văn" có thể đóan được, còn "Bá" thì chịu. Người dịch không tìm hiểu kỹ nên cứ bê nguyên về là "Ba".
Xin lỗi đã chen vào mạch post của bạn nhé.
Được altus sửa chữa / chuyển vào 21:24 ngày 08/01/2005

Sinh năm 1924, vào giờ, ngày, tháng và năm Tý (chuột), đó là điềm xấu, nhưng Thiệu cũng đã sống tới 52 tuổi. Sống trong một đất nước luôn có những cuộc đảo chính mà Thiệu đã nắm được quyền lực trong tay 8 năm liền. Sự ổn định ấy chứng tỏ tài năng của Thiệu hay do bàn tay sắp xếp khéo léo của người Mỹ?
Thiệu là con út trong số 7 người con của một gia đình trung lưu ở miền Nam VN. Ngay từ khi còn trẻ đã vạch ra con đường tiến thân, rồi leo lên tới vị trí tối cao của quân sự sau khi Tổng thống Diệm bị ám sát. Người tiền nhiệm của Martin ở Sài Gòn, ông Ellworth Bunker, đại sứ Mỹ, đã chọn Thiệu làm ứng cử viên vào phủ tổng thống, thay cho viên phi công bất kham Nguyễn Cao Kỳ.
Thiệu tỏ ra chín chắn và mềm dẻo, can đảm trong chiến đấu, là sỹ quan tham mưu có nhiều tham vọng, tránh mọi tai tiếng để chờ thời cơ. Khi được làm thủ tướng, Thiệu đã chọn tướng Khiêm vào liên danh ứng cử tổng thống trong cuộc bầu cử vào tháng 10-1975 sắp tới. Nhưng Thiệu vẫn tự hỏi : Liệu tướng Khiêm có chống lại ông ta không?
Thiệu liền đề cử tướng Cao Văn Viên làm Chủ tịch Hội đồng các tướng lĩnh của ban tham mưu khối liên binh chủng, bởi vì Viên không tỏ ra có tham vọng về chính trị nào. Thiệu luôn luôn lo sợ về các cuộc đảo chính.
Trước 2 ngả đường hiện nay, nếu Thiệu nêu quá đáng về cuộc tấn công của Bắc Việt vào Phước Long thì sợ các nhà đầu tư nước ngoài lo ngại, nhất là đối với các nhà đầu tư Mỹ và Nhật sẽ ngừng việc đầu tư kinh doanh ở miền Nam VN.
Nhưng nếu Thiệu không nói đến việc Phước Long bị thất thủ thì dư luận công chúng và Quốc hội ở Washington sẽ không nhìn thấy có điều gì nguy hiểm đang đe doạ tới sự tồn tại của miền Nam VN. Thiệu nói với Hội đồng đặc biệt : ?oVùng đấtt ấy (tỉnh Phước Long) được CS chọn ưu tiên, là điều khó khăn cơ bản cho quân đội chúng ta khi muốn chiếm lại?.
Tướng Quang to béo, bệ vệ rất ít khi phát biểu trong các cuộc họp. To lớn như ông tượng Phật, đôi mắt sắc sảo, vừa là cố vấn, vừa là người có tín nhiệm, và cũng là người quan sát chung toàn cuộc chính trị, tướng Quang đã tỏ ra rất trung thành và là người phục vụ thông minh cho ông chủ Thiệu.
Sống tự do theo sở thích trong Dinh Độc lập, Quang đi đến chỗ nào trong Dinh Độc Lập cũng được những người lính gác, mặc quân phục có đeo ngù vàng, đi găng tay trắng, đứng nghiêm chào.
Quang sử dụng các đồ gỗ, bàn ghế, tủ búp-phê sơn mài, các bình pha lê, các bình phong của Trung Quốc khảm, chạm cầu kỳ, các bàn làm việc hiện đại, ghế phô-tơi bọc da, pha lẫn l65n kiểu hiện đại với kiểu cổ mộ cách thiếu thẩm Mỹ.
Quang tuyên bố ngay :
?oTỉnh Phước Long và tỉnh lỵ Phước Bình là không thể bảo vệ được và số phận của 2 thành phố An Lộc và Kon Tum rồi cũng như thế?.
An Lộc ở phía tây và Kon Tum ở phía đông bắc đều là 2 thành phố quan trọng.
Sau đó Quang còn nói thêm một câu tàn ác :
?oCả 2 thành phố này sẽ rơi vào tay CS nếu họ muốn?

Hôm nay lục giá sách, tình cờ tìm lại được cuốn Cruel Avril này của O. Todd, mà tôi cứ nghĩ đã đánh mất từ lâu. Mấy hôm nay đọc bản dịch của bạn TLV, tôi cứ ngờ ngợ thế nào ấy, thấy khang khác bản hồi xưa tôi đọc. Bây giờ giở ra đối chiếu thì thấy bản dịch ra tiếng Việt quá tệ, cắt bỏ phải đến 60% nguyên tác. Những đọan nhạy cảm không nói làm gì, nhưng có rất nhiều chỗ tác giả bỏ công xây dựng nhân vật, bối cảnh, diễn biến thì trong bản dịch bỏ hết. Chẳng hạn đọan đầu tiên, trong nguyên tác khỏang 2 trang chữ nhỏ, dịch ra còn có chừng 30 dòng. Chưa kể những chỗ dịch sai về địa lí, chính trị do hạn chế của bản thân người dịch. O. Todd viết cuốn này dưới dạng sách kể chuyện (narrative) chứ không phải sử liệu nên văn mạch có trước có sau chứ không chỉ gồm tòan những tin tức, nhận định khô khan. Cái bản dịch này có lẽ chỉ nên coi là lược dịch thì đúng hơn.
Tôi rất trân trọng nhã ý và công sức của bạn TLV trong việc phổ biến cuốn sách này, và mong bạn cứ tiếp tục, nhưng cũng muốn các bạn đọc biết được thực trạng của bản dịch so với nguyên tác, để có một nhận định đúng đắn hơn về tác phẩm.

Rất cảm ơn bác altus đã có quan tâm đến chủ đề này. Cuốn Cruel Avril tôi nghe nói đã lâu và cũng chưa có dịp tiếp xúc với nguyên tác (hình như nguyên tác tiếng Pháp, rồi dịch sang tiếng Anh). Và tôi nghĩ những đánh giá của bác về việc vấn đề dịch thuật, hay cắt bỏ là xác đáng, vì bác có điều kiện đối chiếu.
Xin nói thêm là có 1 chương đầu (1975 - Sài gòn sụp đổ) tôi chưa đưa lên, và cố tình chuyển xuống phần cuối vì có tính hợp lý của nó.
Nhân đây, xin bác altus kiểm tra trong cuốn Cruel Avril, các tên người Việt, tác giả có để dấu (huyền, sắc?) không, vì bản thân tác giả cũng băn khoăn về vấn đề này ?oCác độc giả người Việt Nam hiểu rõ : tôi không có thể sử dụng đầy đủ được cả năm dấu của tiếng Việt : Nặng, huyền, hỏi, ngã ??[/i]
Cảm ơn bác lần nữa.

Không ai trong cuộc họp nói câu gì. Thiệu làm như không nghe đến câu nói của tướng Quang hoặc không coi ý kiến đó là quan trọng, nên nói tiếp :
- ?oChúng ta có thể gây ảnh hưởng cho dư luận và kêu gọi những người đã ký kết trong hiệp định ở Paris, để làm áp lực với Quốc hội Mỹ. Trước hết chúng ta phải mời những nghị sỹ và những người đại diện Mỹ được chọn lựa cẩn thận để sang thăm miền Nam VN?.
Sau đó Hội đồng đề cập đến vấn đề kinh tế. Ông thủ tướng nói cần phải tranh thủ thời gian. Năm 1976 miền nam VN sẽ xuất khẩu dầu..
Thiệu lắng nghe, tỏ vẻ khó chịu, so sánh hoàn cảnh đất nước như một người đang chơi bài poker cầu may. Việc xuất khẩu dầu sẽ được tăng mạnh, nhưng việc đối mặt với Hà Nội thì không thể làm theo như thế được.
Ông thủ tướng lại nhấn mạnh thêm :
- Nếu năm 1977, chúng ta xuất khẩu được nhiều dầu hơn thì hoàn cảnh của chúng ta cũng sẽ tốt hơn.
Lao theo câu chuyện của nhà kinh tế này, Hội đồng đã quên mất câu chuyện Phước Long thất thủ.
Ngay tối hôm ấy, Hội đồng này đã lập ra 2 bản báo cáo chi tiết gửi sang đại sứ quán Mỹ
Một bản báo cáo do tham tán đặc biệt về an ninh của Thiệu soạn thảo. Tướng Quang đã báo cáo cho Thiệu biết mọi tình hình sảy ra trong Đinh Tổng thống. Thiệu đã hiểu và động viên Quang nên dựa vào các nhân viên của CIA. Nhờ có CIA tác động tới và người Mỹ trong sứ quán để cho họ làm chủ cuộc diễn biến này.
Còn bản báo cáo thứ hai thì sao? CIA đã cài đặt các máy nghe trộm trong Dinh Tổng thống nên đã biết được trong số những người thân cận của Thiệu, có một nhân viên tình báo của Hà Nội

Ngày 17-1, tướng Viên nhận được báo cáo của tướng Trần Văn Trung, Chủ nhiệm Cục Chiến tranh tâm lý. Bản báo cáo này được chuyển đến Tổng Thống và Thủ tướng, sau đó vào ngày hôm sau đã đến đại sứ Mỹ.
Bản báo cáo nghiên cứu kế hoạch của CS trong năm 1975 :
?oRõ ràng chiến dịch này sẽ kết thúc vào tháng 6, nhằm chiếm giữ một số quân, huyện và các tỉnh?. Những người CS, ?otrong tháng tới sẽ tìm cách làm yếu nền kinh tế?? Họ sẽ phải thận trọng, bởi vì ?ohọ muốn giữ được hạ tầng cơ sở để khai thác tiềm năng khi họ đã nắm được quyền hành ở những nơi này?. Họ sẽ tạo ra một hoàn cảnh buộc chính quyền Sài Gòn phải ?otiếp nhận 1 triệu người di tản?, sẽ dự vào những cuộc vận động chống Thiệu, để Thiệu không được ứng cử vào cuộc bầu Tổng thống tháng 10. Theo bản báo cáo của cơ quan chiến tranh tâm lý thì các tổ chức thanh niên CS, phụ nữ và trí thức của Bắc Việt sẽ làm việc với phong trào của những người Mỹ đòi hòa bình để buộc Ford không viện trợ quân sự giúp Sài Gòn..
Những người xung quanh Thiệu cho rằng, kẻ thù của miền Nam VN còn phải hoạt động hai, thậm chí là ba năm nữa mới đạt được ý định của họ là chiếm lấy toàn miền Nam VN, thống nhất đất nước. Chính quyền miền Nam VN bắt đầu cảm thấy bị đơn độc, nhưng vẫn còn tự tin vào sự vững chắc của mình. Cần phải tìm mọi cách tăng cường hoàn cảnh kinh tế. Việc buôn lậu ngoại hối, chợ đen, buôn lậu các mặt hàng cần phải chấm dứt. Chợ của bọn trộm cắp, một loại như chợ Trời là nơi người ta bán đi, bán lại đủ mọi thứ, từ chiếc đài bán dẫn, chiếc máy đánh chữ, bộ quân phục và áo lót bằng ka ki, máy khoan điện sản xuất ở Formose đưa sang. Xuang quanh chợ, người ta bày bán các thứ thuốc nam bằng lá hay thuốc ma túy. Tuy rằng Sài Gòn so với chợ trời Sigalle ở Paris thì còn kém xa, nhưng vẫn là một thành phố của mọi thói hư tật xấu. Hơn nữa, các công sở chịu trách nhiệm đương đầu với ma túy lại không hoạt động tích cực. Từ khi 500.000 quân Mỹ rút khỏi miền Nam VN thì mọi việc trở nên tồi tệ hơn.
Ở chợ Trời, nơi người ta thấy có đủ mặt các tầng lớp xã hội, tư sản Sài Gòn, những người nông dân, những người làm công, thợ thuyền của hàng ngàn công ty có trụ sở ở trong thành phố, quân đội miền nam VN mặc binh phục, lính và sỹ quan của Ủy ban giám sát quốc tế mặc thường phục.
Người ta còn nói nhiều đến hàng trăm tên cao bồi; những tên trẻ tuổi này đi giày ủng mũi nhọn, ngồi sau chiếc vespa, cướp giật túi hay máy ảnh của những khách du lịch đi trên đường. Hàng trăm ngàn người Sài Gòn lương thiện lo lắng về sự cướp đoạt tài sản trắng trợn của bọn cao bồi này.
Thường các khách du lịch nước ngoài chỉ nhìn thấy bề ngoài tráng lệ với những cảnh ngoại lai và ám muội của thành phố. Ở Sài Gòn chỉ trong một tiệm hút thuốc phiện người ta cũng đã thấy hàng ngàn cách buon bán bình thường. Và ở các quán ăn, các cửa hàng thực phẩm khô, đều là nơi chứa gái *******.
Thường những khách du lịch chỉ dạo ở trung tâm thành phố, quanh Dinh Độc Lập, nhà bưu điện, nhà thờ quét vôi màu hồng, đường Tự Do (nay là đường Đồng Khởi), là cái dạ dày của thành phố chạy thẳng xuống con sông nơi có những nhà hàng ăn nổi.
Các khách thăm thường đi xem chợ Trung tâm Bến Thành và khách sạn cổ Continental nơi có bóng tượng Graham Greene. Nhóm người quốc tế năng lui tới thành phố đã biết đến những khu phố đẹp, những biệt thụ sang trọng có hàng rào sắt hay tường bao quanh. Ở những nơi này có những nhà tư sản lớn lâu đời và những quan chức cao cấp, người châu Âu, người Nhật Bản, người Mỹ đến ở đây

Được TLV sửa chữa / chuyển vào 21:38 ngày 09/01/2005