Thảo luận chung về các trận không chiến trên bầu trời Việt Nam

Est u en France?
Mình tham khảo cả hai phía bạn ạ. Sách này tớ thấy họ cũng đánh giá cao mình đấy chứ. Mình thích cách viết của Phương Tây hơn sách nhà mình, họ khách quan hơn mình rất nhiều. Sách này mấy thằng sinh viên quân đội Mỹ đang học ở trường mình nó dùng cho môn học của nó, nên chắc không phải là tài liệu tuyên truyền.

Tớ đang vào quarter mới rồi. Rỗi thì chỉ lược dịch thôi, không có điều kiện dịch nhiều. U thông cảm.
Mà thôi sẽ chỉ dịch cái đoạn nào phía mình nghe "sướng", chứ dịch toàn phải cái đoạn nó bắn rơi máy bay mình sợ nhiều bác bảo "việt gian" tuyên truyền cho giặc.

Hì hì, em không nói là nó không khách quan, em còn quote nó bên box LSVH luôn cơ mà.
Cái thất vọng của em ở đây là khó đối chứng được với những tài liệu khác do thiếu tên tuổi các nhân vật thôi. Xem tài liệu khách quan thì OK, nhưng nếu có thể đối chứng được với tài liệu khác thì lại còn OK hơn nữa bác ạ.
Nói về ông Mitchell này, ông ta gần đây có viết thêm cả 1 cuốn sách về Christmas Bombing nữa (chắc cũng sắp thành classic như quyển Classes này).
Chẳng hạn ông ta có nói đến 1 kịch bản khá thực tiễn vệ chuyện anh Phạm Tuân bắn rơi B52 tưcà tư liệu mẽo lẫn tư liệu tây .

Hì hì, em không nói là nó không khách quan, em còn quote nó bên box LSVH luôn cơ mà.
Cái thất vọng của em ở đây là khó đối chứng được với những tài liệu khác do thiếu tên tuổi các nhân vật thôi. Xem tài liệu khách quan thì OK, nhưng nếu có thể đối chứng được với tài liệu khác thì lại còn OK hơn nữa bác ạ.
Nói về ông Mitchell này, ông ta gần đây có viết thêm cả 1 cuốn sách về Christmas Bombing nữa (chắc cũng sắp thành classic như quyển Classes này).
Chẳng hạn ông ta có nói đến 1 kịch bản khá thực tiễn vệ chuyện anh Phạm Tuân bắn rơi B52 tưcà tư liệu mẽo lẫn tư liệu tây .

cái này không công bằng lắm! 2 cái của Mỹ bị hỏng nặng gì đấy thì bác bỏ đi đâu, đã gọi là mất mà! Với lại máy bay Mỹ đắt hơn Mig nhiều thì phải
Mà cũng là mấy cái Mig rơi thì tại sao lại gọi là mất tích hay không rõ nguyên nhân nhỉ, không lẽ tan xác cả rồi!

cái này không công bằng lắm! 2 cái của Mỹ bị hỏng nặng gì đấy thì bác bỏ đi đâu, đã gọi là mất mà! Với lại máy bay Mỹ đắt hơn Mig nhiều thì phải
Mà cũng là mấy cái Mig rơi thì tại sao lại gọi là mất tích hay không rõ nguyên nhân nhỉ, không lẽ tan xác cả rồi!

Theo bác Lê Thành Chơn thì phi công bắn rơi một máy bay nữa (cùng với Trần Hanh) là Lê Minh Huân. Chuyện có ở link sau(do một bác nào đó tung lên forum này, topic Phi công tiêm kích thì phải)
http://www.baocantho.com.vn/vietnam/sangtac/14762/
Trong đó cũng chỉ nói chung chung là Năm, Giấy, Huân, bị bắn rơi, chứ không nói rõ là bị ai hay cái gì bắn rơi.

Theo bác Lê Thành Chơn thì phi công bắn rơi một máy bay nữa (cùng với Trần Hanh) là Lê Minh Huân. Chuyện có ở link sau(do một bác nào đó tung lên forum này, topic Phi công tiêm kích thì phải)
http://www.baocantho.com.vn/vietnam/sangtac/14762/
Trong đó cũng chỉ nói chung chung là Năm, Giấy, Huân, bị bắn rơi, chứ không nói rõ là bị ai hay cái gì bắn rơi.

1967:
Trang 116-117.
kqndvn: Các bác đừng mong có lời dịch hay nhé. Tớ đang học nên chỉ có ít thời gian, không thể chau chuốt lời văn phục vụ anh em được.
Tổng kết mùa hè.
Các lực lượng tham gia chiến dịch Sấm rền đã có thể nhìn lại kết quả không chiến của nửa đầu năm 1967 với sự hài lòng. Không quân Bắc Việt (KQBV) đã mất 55 Mig trên trời và khoảng 30 chiếc nữa ở mặt đất - số lượng tương đương với toàn bộ lực lượng. Chỉ tính riêng tháng 4 và 5, kqbv mất 38 máy bay trong không chiến, trong khi thiệt hại của Mỹ vẫn thấp và Migs ít khi buộc được các máy bay ném bom phải bỏ vũ khí dọc đường [1].
Không quân thành công trong các chiến dịch nhờ 3 phát triển. Trước hết là việc sử dụng ECM pod [2] cho F4. Vào tháng 5, tất cả F4 đã có ECM pod, cho phép chúng hộ tống đoàn cường kích đến mọi nơi. ECM cho phép F4 thâm nhập vào khu vực có SAM, với đội hình gắn chặt với cường kích; Vì KQBV tránh không cho Mig đối đầu với các F4 chuyên tuần phòng chống Mig, F4 sẽ có cơ hội tấn công nhiều hơn khi họ bay cùng với cường kích [3]
Thứ hai, với việc trang bị gun pod (súng không-không treo bên ngoài) cho F4, F4 có thể tấn công Mig ở khoảng gần, bổ sung cho tên lửa vẫn đang gặp vấn đề về hiệu quả, nhất là khi bắn vào Mig17.
Cuối cùng, việc trang bị mới bộ hỏi đáp QRC-248 (interrogator) trên EC121 cải thiện đáng kể khả năng phát hiện Mig và dẫn đường cho F tấn công chúng.
Hải quân cũng "chơi" tốt, với 12 kills từ tháng 4 và tăng đáng kể hiệu quả sử dụng tên lửa với Aim-9D, với 9 kills.
PHân tích vũ khí của Không quân Mỹ trong các trận không chiến giai đoạn tháng 4-6 cho thấy vấn đề tên lửa vẫn tồn tại. Trong 61 lần chạm trán, F4 KQ bắn 72 Aim-7, trúng 8 lần, tỷ lệ 11% thành công; và 59 Aim-9Bs, trúng 10 (17%). Thật ngạc nhiên, F105 bắn 11 lần Aim9 thì trúng 3 lần, đạt 27%, cao hơn nhiều so với F4 (7 trúng trong 48 lần bắn, hay 14%). 10 Aim-4d đã được bắn, nhưng không trúng lần nào.
Cho đến lúc đó, kết quả dùng súng cannon lại rất khích lệ. F105 công kích 21 lần bằng súng và diệt 6 (hiệu quả 28%); F4 công kích 9 lần bằng súng và diệt 5, đạt 55%. THêm vào 11 kills, có 4 Mig bị thương do trúng đạn, đưa tỉ lệ trúng của cannon lên tới 50%. Kết quả tuyệt vời của dùng cannon bắt nguồn từ nhiều yếu tố.
F-105 được sử dụng ngày càng nhiều để tuần phòng chống Mig (MigCAP) và rất nhiều trường hợp họ đã gặp Mig, do đó gunsight (kính ngắm của cannon) được điều chỉnh ở chế độ không đối không [4]
Với F4, vì Mig cơ động chỉ để tránh tên lửa, và không nghĩ rằng bị tấn công bằng cannon. Việc cơ động tránh tên lửa này lại đưa Mig lại gần F4 hơn, trong tầm hiệu quả của cannon. [5]
Cuối cùng, khả năng cơ động và trình độ phi công cũng là nhân tố quan trọng cho thành công của việc sử dụng súng.
Giải thích:
Cái này là theo tớ hiểu từ các chú bác và anh em làm trong không quân nói lại. Có cái thuộc quan điểm riêng của từng người.
[1] Khi mig tấn công, để cho dễ cơ động tránh đạn, máy bay ném bom phải vứt bom đạn giữa đường, do đó phải quay về luôn vì chẳng còn bom mà tấn công mục tiêu).
[2] Electronic Counter Mesure - Thùng treo trên cánh, có hệ thống gây nhiễu điện tử chống SAM-2 ngắm bắn
[3] Không quân ta chủ trương chỉ tìm diệt cường kích vì nó ném bom phá hoại, và khó tự phòng vệ. Tránh tiêm kích, vì nó chẳng gây thiệt hại gì cho cơ sở vật chất, mà dây vào nó lại phiền hà). Đọc thêm Vùng trời - Hữu Mai.
[4] Mỹ biết là KQBV sẽ chọn F105 thay vì F4, F8 do đó là loại cường kích nặng nề, khả năng cơ động phòng vệ và tấn công kém hơn hẳn so với Mig17, 21, hơn nữa F105 mới là đối tượng phá hoại chính.
Do đó họ huấn luyện và trang bị nhẹ cho một số phi đội F-105 để dụ Mig đến thì sẽ bất ngờ dùng ưu thế số đông, bố trí nhiều phi đội vòng tròn tạo thế thuận lợi quây Mig lại tiêu diệt. Mig bị bất ngờ, vì nghĩ rằng F105 gặp Mig sẽ chạy, chứ không phản kích.
Phi công ta số giờ bay rất ít, và trình độ tiếp thu các kỹ thuật còn hạn chế, nên dù máy bay có tính năng cơ động tốt hơn, nhưng phi công ta không tận dụng được ưu thế này, bị địch tấn công gây thiệt hại.
Đọc thêm Ký sự Quân chủng Phòng Không - KQ tập 2.
[5] Bình thường từ trước cho đến lúc đó F4 không có cannon. Mig bay càng gần F4 thì F4 càng không thể bắn tên lửa, do dùng tên lửa đòi hỏi phải có khoảng xa nhất định mới bắn được. Bay càng gần F4 tức là phi công ta đã tự bảo vệ mình)

1967:
Trang 116-117.
kqndvn: Các bác đừng mong có lời dịch hay nhé. Tớ đang học nên chỉ có ít thời gian, không thể chau chuốt lời văn phục vụ anh em được.
Tổng kết mùa hè.
Các lực lượng tham gia chiến dịch Sấm rền đã có thể nhìn lại kết quả không chiến của nửa đầu năm 1967 với sự hài lòng. Không quân Bắc Việt (KQBV) đã mất 55 Mig trên trời và khoảng 30 chiếc nữa ở mặt đất - số lượng tương đương với toàn bộ lực lượng. Chỉ tính riêng tháng 4 và 5, kqbv mất 38 máy bay trong không chiến, trong khi thiệt hại của Mỹ vẫn thấp và Migs ít khi buộc được các máy bay ném bom phải bỏ vũ khí dọc đường [1].
Không quân thành công trong các chiến dịch nhờ 3 phát triển. Trước hết là việc sử dụng ECM pod [2] cho F4. Vào tháng 5, tất cả F4 đã có ECM pod, cho phép chúng hộ tống đoàn cường kích đến mọi nơi. ECM cho phép F4 thâm nhập vào khu vực có SAM, với đội hình gắn chặt với cường kích; Vì KQBV tránh không cho Mig đối đầu với các F4 chuyên tuần phòng chống Mig, F4 sẽ có cơ hội tấn công nhiều hơn khi họ bay cùng với cường kích [3]
Thứ hai, với việc trang bị gun pod (súng không-không treo bên ngoài) cho F4, F4 có thể tấn công Mig ở khoảng gần, bổ sung cho tên lửa vẫn đang gặp vấn đề về hiệu quả, nhất là khi bắn vào Mig17.
Cuối cùng, việc trang bị mới bộ hỏi đáp QRC-248 (interrogator) trên EC121 cải thiện đáng kể khả năng phát hiện Mig và dẫn đường cho F tấn công chúng.
Hải quân cũng "chơi" tốt, với 12 kills từ tháng 4 và tăng đáng kể hiệu quả sử dụng tên lửa với Aim-9D, với 9 kills.
PHân tích vũ khí của Không quân Mỹ trong các trận không chiến giai đoạn tháng 4-6 cho thấy vấn đề tên lửa vẫn tồn tại. Trong 61 lần chạm trán, F4 KQ bắn 72 Aim-7, trúng 8 lần, tỷ lệ 11% thành công; và 59 Aim-9Bs, trúng 10 (17%). Thật ngạc nhiên, F105 bắn 11 lần Aim9 thì trúng 3 lần, đạt 27%, cao hơn nhiều so với F4 (7 trúng trong 48 lần bắn, hay 14%). 10 Aim-4d đã được bắn, nhưng không trúng lần nào.
Cho đến lúc đó, kết quả dùng súng cannon lại rất khích lệ. F105 công kích 21 lần bằng súng và diệt 6 (hiệu quả 28%); F4 công kích 9 lần bằng súng và diệt 5, đạt 55%. THêm vào 11 kills, có 4 Mig bị thương do trúng đạn, đưa tỉ lệ trúng của cannon lên tới 50%. Kết quả tuyệt vời của dùng cannon bắt nguồn từ nhiều yếu tố.
F-105 được sử dụng ngày càng nhiều để tuần phòng chống Mig (MigCAP) và rất nhiều trường hợp họ đã gặp Mig, do đó gunsight (kính ngắm của cannon) được điều chỉnh ở chế độ không đối không [4]
Với F4, vì Mig cơ động chỉ để tránh tên lửa, và không nghĩ rằng bị tấn công bằng cannon. Việc cơ động tránh tên lửa này lại đưa Mig lại gần F4 hơn, trong tầm hiệu quả của cannon. [5]
Cuối cùng, khả năng cơ động và trình độ phi công cũng là nhân tố quan trọng cho thành công của việc sử dụng súng.
Giải thích:
Cái này là theo tớ hiểu từ các chú bác và anh em làm trong không quân nói lại. Có cái thuộc quan điểm riêng của từng người.
[1] Khi mig tấn công, để cho dễ cơ động tránh đạn, máy bay ném bom phải vứt bom đạn giữa đường, do đó phải quay về luôn vì chẳng còn bom mà tấn công mục tiêu).
[2] Electronic Counter Mesure - Thùng treo trên cánh, có hệ thống gây nhiễu điện tử chống SAM-2 ngắm bắn
[3] Không quân ta chủ trương chỉ tìm diệt cường kích vì nó ném bom phá hoại, và khó tự phòng vệ. Tránh tiêm kích, vì nó chẳng gây thiệt hại gì cho cơ sở vật chất, mà dây vào nó lại phiền hà). Đọc thêm Vùng trời - Hữu Mai.
[4] Mỹ biết là KQBV sẽ chọn F105 thay vì F4, F8 do đó là loại cường kích nặng nề, khả năng cơ động phòng vệ và tấn công kém hơn hẳn so với Mig17, 21, hơn nữa F105 mới là đối tượng phá hoại chính.
Do đó họ huấn luyện và trang bị nhẹ cho một số phi đội F-105 để dụ Mig đến thì sẽ bất ngờ dùng ưu thế số đông, bố trí nhiều phi đội vòng tròn tạo thế thuận lợi quây Mig lại tiêu diệt. Mig bị bất ngờ, vì nghĩ rằng F105 gặp Mig sẽ chạy, chứ không phản kích.
Phi công ta số giờ bay rất ít, và trình độ tiếp thu các kỹ thuật còn hạn chế, nên dù máy bay có tính năng cơ động tốt hơn, nhưng phi công ta không tận dụng được ưu thế này, bị địch tấn công gây thiệt hại.
Đọc thêm Ký sự Quân chủng Phòng Không - KQ tập 2.
[5] Bình thường từ trước cho đến lúc đó F4 không có cannon. Mig bay càng gần F4 thì F4 càng không thể bắn tên lửa, do dùng tên lửa đòi hỏi phải có khoảng xa nhất định mới bắn được. Bay càng gần F4 tức là phi công ta đã tự bảo vệ mình)

Chiến thuật mới của Mig .
Trang 127-128.
Thời tiết tháng 8/1967 thật tốt, nên KQ và HQ tiếp tục các cuộc không kích quyết liệt. Phần lớn nỗ lực tập trung vào Route Package VI chống lại các đường liên lạc, đặc biệt là 2 đường xe lửa chạy đông bắc và đông tây từ Hà nội sang TQ và hệ thống vận tải từ Hà nội đến cảng Hải phòng.
Mig không hoạt động mạnh kể từ tháng 6, và cho đến lúc đó các đơn vị không thấy có dấu hiệu nào của chiến thuật mới. Nhưng, thật không may, họ đã nhầm.
Ngày 23 tháng 8, 1967, một lực lượng lớn gồm 9 phi đội 105 và 4 phi đội F4 (1 chống Mig (MigCap) và 3 cường kích) tấn công ga Vinh Yên. F105 tấn công trước, có F4 MigCap ở trái sau và 3 biên đội F4 ném bom bay theo đội hình chữ V ngay đằng sau. THời tiết tốt, trần mây 25,000 feet (overcast).
Lực lượng tấn công không biết đã có 2 Mig21 xuất phát từ Phúc Yên, bay thấp chặn đánh. Mig bay gần mặt đất (stay in the ground cluster [1]) để tránh bị rada máy bay Mỹ phát hiện, nhưng tín hiệu transponder của nó đã bị thiết bị QRC-248 trên một chiếc EC-121 đang bay vòng nhận được. CHiếc EC-121 thông báo vị trí của Mig, nhưng đơn vị hỗ trợ không có phản ứng.
Khi dẫn đường mặt đất thấy MIg đã ở bên sườn của đội hình ném bom, và ngoài tầm của F4 MigCap, họ ra lệnh Mig vọt lên 28,000 feet (kqndvn ~ 9,000m), đưa Mig vượt trên trần mây và ở sườn của một trong các phi đội ném bom, trong khi vẫn không bị rada của F4 phát hiện. Mig21 tiếp cận lực lượng, và theo lệnh của dẫn đường mặt đất, họ đâm xuyên trần mây với tốc độ cực nhanh vào phi đội Ford, một trong 3 phi đội F4 ném bom bay phía sau đội hình chính. Mig tấn công bằng tên lửa Atoll; Cảnh báo đầu tiên mà F-4 nhận được là khi số 3 thấy một tên lửa bắn trúng số 4, biến nó thành một quả cầu lửa. Cùng lúc đó, số 2 thấy một tên lửa Atoll bay sượt bên cạnh và phá huỷ số 1.
Mig bay thoát không bị tổn thương (unscathed).
Tình huống tấn công của Mig (ảnh do bác panzerlehr scan).
Nhưng trận đánh vẫn chưa hết; trên khu vực mục tiêu, thêm nhiều Mig21 và Mig17 tấn công với chiến thuật conventional. Một F-4 phóng tên lửa Aim-7 vào một F4 khác mà nó nhận lầm là quân địch, nhưng đã kịp tắt rada (break lock) trước khi tên lửa trúng mục tiêu. Một F4 nữa bị cao xạ bắn rơi. Số 3 của biên đội Ford hết dầu khi chưa bắt kịp máy bay tiếp dầu, khiến tổng số máy bay bị mất là 4 chiếc, 3 trong số đó thuộc biên đội Ford. Tổ bay của Ford 3 được đón về; ít nhất 3 dù đã được nhìn thấy bung ra từ Số 1 và số 4, nhưng không ai trong các tổ bay được cứu thoát.
Cuộc tấn công chết chóc này của Mig21 lại càng gây bối rối khi sau đó các phi công biết đuợc bộ phận quân báo Mỹ đã quan sát được Mig luyện tập chiến thuật này từ 10 ngày trước đó, nhưng chẳng ai báo lại cho các phi đội. Họ còn lo âu hơn nữa khi biết rằng đó chỉ là khởi đầu của sự thay đổi căn bản chiến thuật của Mig 21 KQ Bắc Việt.
Được kqndvn sửa chữa / chuyển vào 07:03 ngày 05/04/2005