Thảo luận về sự sụp đổ của nhà nước Xô Viết

tai thang cha do chu tai ai, vn cung vay con kho khan hon tai sao van ton tai con thi khoi noi hic.lam tan bang te bai. dau tien la dang dong duoc ba lan. rui ban tic hêh hê
toi yeu han ngoc tuyet bang

Theo em thì nguyên nhân cơ bản là Liên Xô đã áp dụng sai mô hình kinh tế của một nước XHCN pt tới đỉnh trong khi còn đang trải trong thời kì quá độ. Liên Xô đóng cửa tự cung tự cấp gồng mình cho hơn 20 nước khác với quan điểm " Mày theo XHCN đi, tao sẽ ủng hộ mày, tài trợ cho mày, rót cho mày ". Kinh tế LX vụt trở thành siêu cường bởi một phần do LX quá giảu tài nguyên, dầu mỏ cũng có, rừng taiga bạt ngàn, các mỏ kim loại.... Tuy nhiên lại đóng cửa không "kinh doanh" mà chỉ huy động vốn nội tại trong phe XHCN mà bản thân Liên Xô là anh chia ra cho các anh khác.
Có một ví dụ thế này, vào thời kì cũ, vé máy bay đi từ HN đến Moscow là.... 50 USD, như vậy nhà nước LX chấp nhận lỗ để bù cho các hành khách được hưởng ưu đãi của một chế độ "hoàn hảo". Giá này áp dụng không chỉ trong khối mà còn cho cả ngoài khối XHCN, tức là dân Tây Âu bay sang Đông Âu. Như vậy trong khi đám dân Âu Mỹ ra sức kinh doanh lấy lời thu ngoại tệ thì nhà nước LX lại phải chịu lỗ mỗi ngày lên tới vài trăm triệu USD. Do đó mấy thằng TB nó giàu lên còn LX thì làm sao có thể
gương mãi được cơ chứ.
Bác Govbachov sau khi lên thì lại cải tổ quá mạnh tay, đáng lẽ phải sửa từ từ, có suy yếu cũng đừng giật cái rụp tất cả mảng tưởng cũ đi, tường cũ đập đi mà tường mới chưa xây xong, thế là tiêu tùng cái siêu cường dù nó đang khủng hoảng, Mỹ đương nhiên phá vỡ trật tự hai cực Ianta để trở thành siêu cường duy nhất
Vài lời mạo muội
Wellcome to Physicsvn.com - PHYSICSVN COMMUNITY

CẢi tổ lẽ ra thì phải bắt đầu từ kinh tế, bác Gor nhà ta đi cải tổ văn hoá và chính trị trước trong khi kinh tế càng ngày càng đi xuống. Ngủm là phải.
Cái gì không mua được bằng tiền thì sẽ mua được bằng rất nhiều tiền

Thep mình thì các nguyên nhân nó thế này:
1. Về mặt kinh tế:
- Áp dụng máy móc mô hình Xã hội XHCN tại nhiều QG khác nhau, không dựa trên đặc thù của từng nước nên khi có biến động là không thể thích nghi kịp.
- Tiến hành cải cách kinh tế ồ ạt, Nhà nước đánh mất vai trò của thành phần quốc doanh >>> suy yếu về kinh tế.
2. Về chính trị:
- chủ quan duy ý chí trong việc áp dụng chủ nghĩa Marx Lenin.
- không đánh giá được các nguy cơ của CNTB, chủ nghĩa dân tộc cực đoan, sự khác biệt tôn giáo ... nên đã hành xử không đúng >>> lòng dân bị chia rẽ.
3. Bị "Diễn tiến hòa bình".
Còn các lý do các bác đưa ra đều đúng nhiều hơn sai nên em không dám phân tích.
Thân chào và mong các bác chỉ dậy.

LX sụp đổ đến nay chưa có kết luận chính xác . Về chính trị do chủ quan duy ý chí , áp dụng chủ nghĩa Mac - Lênin 1 cách máy móc (nên nhớ ở các nước tư bản đều có viện nghiên cứu về chủ nghĩa Mac - Lênin ). Không đánh giá đúng thực tế của mình . Có sự phân biệt giữa các nước cộng hoà về tôn giáo , dân tộc . Ban lãnh đạo thì đều do chỉ định , bầu cử không công khai , đa số các vị tổng bí thư đều làm đến lúc qua đời mới hết nhiệm kì dẫn đến bảo thủ , độc tài . Nhân dân thì không được quyền dân chủ , thông tin báo chí bị bưng bít . Nạn tham nhũng , quan liêu , cử quyền tràn lan . Quân đội không có ai chỉ đạo về tư tưởng chiến lược (vụ đưa quân vào Afpanisan năm 1979 là 1 hành động sai lầm và bị nhiều nước lên án). Đối ngoại thì can thiệp vào công việc nội bộ của các nước Đông Âu 1 cách quá đáng (như đưa quân vào Ba Lan , Tiệp ...) nhằm đưa các nước phát triển giống mình . Về kinh tế phát triển kinh tế ồ ạt , tập trung , chủ yếu là công nghiệp nặng và công nghiệp quốc phòng không chú trọng vào công nghiệo nhẹ và sản xuất lương thực . Kinh tế bao cấp tự sản tự tiêu , đã thế lại phải chi viện hỗ trợ cho các nước anh em . Lúc đó LX như 1 người khổng lồ nhưng ốm yếu bệnh tật cho nên sụp đổ là đúng . Nhiều người qui tội cho Gocbachop nhưng thực ra Gocbachop chỉ là người kết thúc mà thôi . ............................................. xoá 1 đoạn vì nhạy cảm ......................................
Được ruavang sửa chữa / chuyển vào 23:21 ngày 12/05/2003

Quan điê?m cu?a giáo sư Jópeph Stiglitz (cố vấn kinh tế cho Việt Nam, gia?i Nobel kinh tế 2001) trong quyê?n sách mới gâ?n đây cho ră?ng quá tri?nh thay đô?i xaf hội ơ? Nga va? các nước cựu xaf hội chu? nghifa đaf thất bại.

Ông Stiglitz cho rằng quá trình thay đổi xã hội ở Nga và một số nước châu Âu thất bại nhưng trái lại, lại rất khen ngợi công cuộc cải tổ ở Việt Nam và TQ (có lẽ đấy cũng là lý do VN mời ông ấy làm cố vấn kinh tế)

Trời xanh thế, đời xanh thế
Lênh đênh, những vầng mây xa
Lênh đênh, những vì sao xa

http://www.cpv.org.vn/details.asp?topic=77&subtopic=183&id=BT17100475184
Sự hình thành tầng lớp đặc quyền ở xã hội Liên Xô đã tạo ra những ảnh hưởng rất xấu.
1. Phá hoại nghiêm trọng danh dự của CNXH Liên Xô
Thứ nhất, Liên Xô là nước XHCN đầu tiên trên thế giới, việc xuất hiện tầng lớp đặc quyền đã gây tổn hại nghiêm trọng đến danh dự của CNXH. Nhìn từ nguồn gốc tư tưởng, tư tưởng XHCN được sinh ra trong sự phản đối việc phân hoá giàu nghèo của CNTB và chống chủ nghĩa cá nhân cực đoan, một lý tưởng tốt đẹp quan trọng của nó là xây dựng xã hội người người bình đẳng. Mặc dầu báo chí chính thức của Liên Xô tuyên truyền cho lý tưởng tốt đẹp của CNXH, CNCS, đồng thời tuyên bố Liên Xô đã xây dựng thành công CNXH phát triển, nhưng do những điều tai nghe mắt thấy về tầng lớp đặc quyền, do đó, một bộ phận không nhỏ quần chúng nhân dân đã mất lòng tin vào CNXH.
Thứ hai, từ góc độ các nước tư bản Phương Tây, do sự tồn tại của tầng lớp đặc quyền là một sự thật đã cung cấp tư liệu sống tuyệt vời cho họ bôi nhọ CNXH Liên Xô. Những năm 70, 80 của thế kỷ XX, các bài báo, các tác phẩm nghiên cứu về tầng lớp đặc quyền ở Liên Xô tại Phương Tây rất nhiều; đồng thời, xuất phát từ cuộc đấu tranh về hình thái ý thức, một số người ở các nước Phương Tây sẵn sàng xuyên tạc sự thật, khuyếch đại hiện tượng đặc quyền, ra sức tô vẽ tầng lớp đặc quyền của xã hội Liên Xô nhằm bôi nhọ Đảng và chính phủ Liên Xô, khiến cho danh dự của CNXH Liên Xô trong lòng dân chúng Phương Tây bị tổn hại rất lớn, làm tăng thêm ác cảm của dân chúng đối với tầng lớp đặc quyền.
Thứ ba, các thành viên của các tầng lớp đặc quyền vốn thiếu lý tưởng chủ nghĩa Mác chân chính, họ càng không có niềm tin lý tưởng vào CNXH, CNCS. Nhiều người trong tầng lớp đặc quyền có điều kiện khi được ra nước ngoài, họ nhìn thấy tình trạng vật chất dư thừa của các nước phát triển Phương Tây lại liên tưởng đến tình trạng đời sống trong nước, tư tưởng của họ nhanh chóng trượt về phía giai cấp tư sản. Con cái của tầng lớp đặc quyền cũng thường như thế, ?ora nước ngoài du lịch là một ưu đãi chủ yếu mà tầng lớp đặc quyền và con cái của họ được hưởng, nhưng chính con cái của tầng lớp đặc quyền mất niềm tin vào CNCS trước tiên''''.
2. Tạo ra khoảng cách xã hội
Tầng lớp đặc quyền chủ yếu do đội ngũ cán bộ cấu thành, cho nên sự tồn tại của nó đã nới rộng khoảng cách giữa ĐCS và chính phủ Liên Xô với quần chúng, từ đó hình thành ranh giới xã hội to lớn. Giai cấp đặc quyền lấy việc chiếm hữu vượt quá người bình thường, khiến cho họ có sự khác biệt với quần chúng thông thường. Chính khoảng cách chênh lệch ở mặt chiếm hữu tài sản có giá trị và sự phục vụ chứ không phải là khoảng cách chênh lệch về thu nhập chính thức đã trở thành nguồn gốc sinh ra hiện tượng bất bình đẳng trong xã hội. Biểu hiện của sự bất bình đẳng chính là sự khác biệt giữa các tầng lớp chính trị trong xã hội. Tầng lớp đặc quyền lấy đặc quyền hưởng thụ làm tiêu chí và các tầng lớp chính trị khác trong xã hội có sự khác biệt rõ rệt. Đặc quyền của tầng lớp đặc quyền Liên Xô so với dân thường mà nói là ?onhìn thấy mà không với tới được?, vì đó là một khoản thu nhập thêm, chỉ phát cho những người có địa vị chính trị hoặc có cống hiến cho đất nước. Cho nên, khoảng cách giữa dân thường với tầng lớp đặc quyền rất xa. Trong xã hội Liên Xô, những kẻ đặc quyền thường bị gọi là ''''họ'''', còn với đại chúng nói chung thì gọi là ?ochúng ta'''' để phân biệt. Một mặt, quần chúng bình thường không thể hưởng thụ đặc quyền; mặt khác, tầng lớp đặc quyền đến từ đội ngũ quan chức và lấy danh nghĩa đảng và chính phủ để lãnh đạo và quản lý xã hội Liên Xô đang hưởng thụ đặc quyền một cách trắng trợn không kiêng nể ai. Và họ không còn là người đại diện cho lợi ích của nhân dân lao động. Hố ngăn cách giữa họ với quần chúng nhân dân ngày càng trở nên sâu sắc hơn.
Trong hoàn cảnh nhất định, rất nhiều quần chúng thậm chí đã trở thành những người phản đối Đảng và Chính phủ. Năm 1991, khi Enxin tuyên bố cấm ĐCS Liên Xô hoạt động, đối với sự việc này quần chúng không có phản ứng, tỏ thái độ bàng quan, chính là một sự biểu hiện tâm tư đó của quần chúng.
3. Đã làm bại hoại không khí xã hội
Đặc quyền và chức vị liên quan mật thiết với nhau, chức vị càng cao, đặc quyền càng nhiều, cơ hội thu được lợi ích ngoài mức quy định càng lớn. Tình hình đó khiến cho tư tưởng bản vị trong xã hội phát triển rộng rãi. Để thăng quan mọi người thi thố các loại thủ đoạn, trong đó không ít thủ đoạn xấu xa bỉ ổi. Tầng lớp đặc quyền theo đuổi cách sống xa hoa, khiến cho lối sống hoang phí trong xã hội thịnh hành. Cuối thập kỷ 70, thói quen dùng hàng cao cấp, dùng hàng ngoại thịnh hành, một số hàng tiêu dùng cao cấp của các nước Phương Tây đã trở thành hàng mốt của xã hội Liên Xô. Thậm chí tiêu dùng một số hàng cấp thấp của Phương Tây cũng bắt đầu thịnh hành trong xã hội Liên Xô. Chính tầng lớp đặc quyền đã dẫn dắt phong cách tiêu dùng không lành mạnh đó. Sự tồn tại giai cấp đặc quyền còn giúp cho lối sống ích kỷ, bàng quan trong xã nội Liên Xô phát triển mạnh.
Tầng lớp đặc quyền tham ô, hủ bại cũng giúp cho phong cách tập tục bất chính trong xã hội phát triển. Tầng lớp đặc quyền thường không thoả mãn với quyền lợi đặc biệt đuợc hưởng thụ, họ lợi dụng chức quyền và các mối quan hệ thân quen, tìm mọi cách giành được quyền lực lớn hơn, mưu cầu càng nhiều đặc quyền cho mình.
Những người đó sẵn sàng làm trái kỷ luật Đảng, pháp luật của nhà nước, tham ô hủ hoá, đưa và nhận hối lộ. Thời kỳ Brêgiơnép được gọi là ?othế kỷ noàng kim'''' của tầng lớp đặc quyền. Không khí đó lây lan ra toàn xã hội, làm cho làn sóng hối lộ, đút lót thịnh hành. Lãnh đạo cao nhất Liên Xô dẫn đầu đã làm tổn hại không khí xã hội, Brêgiơnép cho rằng hành vi hối lộ của quan chức là hiện tượng bình thường, ông ta dẫn đầu nhận và tặng lễ vật. Brêgiơnép và người nhà của ông ta rất thích thú với việc nhận và tặng lễ vật, lễ vật mà Tổng Bí thư lúc đó nhận dược đếm không xuể. Theo số liệu thống kê, từ năm 1973 đến năm 1983, số vụ phạm tội xảy ra hàng năm ở Liên Xô tăng lên gấp bội, trong đó số vụ phạm tội bạo lực lớn nhằm vào cá nhân tăng 58%, phạm tội cướp bóc tăng 2 lần, còn số vụ vào nhà trộm cắp và nhận hối lộ tăng gấp 3 lần. Chỉ có những kẻ đặc quyền nắm quyền lực trong tay mới có điều kiện tham ô nhận hối lộ, số vụ án nhận hối lộ tăng vọt, điều đó chứng tỏ hiện tượng nhận hối lộ có liên quan đến tầng lớp đặc quyền trong xã hội Liên Xô thời đó và tất nhiên nó đã làm tổn hại không nhỏ không khí xã hội.
4. Ngăn cản cải cách kinh tế chính trị, đã gây cản trở cho tiến bộ xã hội
Bản thân đặc quyền chính là một chất ăn mòn, nó khiến cho số người được hưởng say sưa hưởng thụ, thoả mãn với hiện trạng chứ không muổn nghĩ tới cải cách. Chính vì tầng lớp đặc quyền lo sợ mất đi dặc quyền của họ, cho nên họ ra sức ngăn cản cải cách. Cơ cấu quan liêu đồ sộ của nền kinh tế nhà nước, không còn bị cải cách to lớn uy hiếp và quyền lực tập trung quá mức ngày càng phản đối bất cứ cải cách cơ cấu nào. Thất bại của công cuộc cải cách ''''thể chế kinh tế mới'''' năm 1965 của Côxưghin chủ yếu chính là do sự ngăn chặn của tầng lớp đặc quyền quan liêu đó gây ra. Côxưghin tuy thất vọng, nhưng ông ta không vì thế mà từ bỏ những cố gắng cải cách hơn nữa. Đến cuối thập kỷ 70, trước một loạt vấn đề nghiêm trọng tồn tại trong nền kinh tế Liên Xô, năm 1979, ông ta và các trợ thủ đã soạn thảo một bản báo cáo về cải cách kinh tế, phân tích sâu sắc những vấn đề nghiêm trọng tồn tại trong nền kinh tế Liên Xô, chỉ ra phải tiến hành cải cách mang tính kết cấu một cách căn bản. Nhưng bản báo cáo đó đã gây nên sự bất mãn và ngăn chặn của tầng lớp đặc quyền. Kết quả, trợ thủ của Côxughin bị cách chức còn bản báo cáo thì ở trong tình trạng ?otuyệt mật'''' hơn 10 năm trời.
Nói từ góc độ tâm lý học, khi một người thỏa mãn vừa ý với hoàn cảnh mà mình đang sống, sẽ sinh ra tâm lý trơ ỳ, lúc đó anh ta dần dần mất đi tinh thần tiến thủ, càng không cần nói đến lý tưởng vĩ đại gì gì! Điều mà anh ta nghĩ tới chỉ là củng cố tất cả nhũng gì mình hiện có và đặc quyền được hưởng nhiều hơn. Cách sống, lời nói và cử chỉ của Brêgiơnép có ảnh hưởng tới những người xung quanh ông ta, tới tất cả những thượng tầng của đảng. Tầng lớp đặc quyền quan liêu yên trí hưởng lạc, họ thờ ơ với nỗi khổ của dân chúng, đương nhiên cũng không nhận thức được tính tất yếu của cải cách. Ngoài ra, do tầng lớp đặc quyền là những nguời đã được hưởng lợi trong xã hội, họ ra sức bảo vệ những lợi ích đã giành được của mình, chứ không đồng ý cải cách. Đồng thời, lại do tuyệt đại bộ phận trong tầng lớp đặc quyền là các quan chức nhà nước nắm quyền 1ực, ý chí của họ thường biến thành ý chí của nhà nước, vì thế đã thúc đẩy thành tập tục lề mề, bảo thủ ở thời kỳ Brêgiơnép. Trong 18 năm Brêgiơnép cầm quyền, xã hội Liên Xô dần dần lâm vào trì trệ. Sự ách tắc lớn nhất tạo nên cục diện trì trệ đó chính là thê chế kinh tế chính trị tập trung cao độ. Trước hết phải cắt giảm quyền lực, cái mà nó trực tiếp động chạm đến lợi ích của tầng lớp đặc quyền, mà đó là điều mà tầng lớp đặc quyền không cho phép. Xuất phát từ lợi ích của bản thân, tầng lớp đặc quyền quan liêu chỉ chú trọng đến việc bảo vệ quyền lợi và đặc quyền của mình, ngoài ra, đối với bất cứ sự việc gì họ đều không chút động lòng. Các nghị quyết về thúc đẩy kinh tế xã hội phát triển đã được đảng và chính phủ Liên Xô thông qua vào những năm 70 rất nhiều. Nhìn từ mặt nội dung những nghị quyết đó phần lớn là đúng, nhưng đại bộ phận lại không được thực sự quán triệt chấp hành, điều này có liên quan trực tiếp với thái độ thờ ơ của tầng lớp đặc quyền quan liêu. Xã hội Liên Xô vào những năm 70 tương đối yên ổn, nhưng đó là cái yên ổn của sự trì trệ, do đó vấn đề không được giải quyết mà là bị gác lại. Ở những năm 60-70 làn sóng cách mạng KHKT lôi cuốn toàn cầu, địa vị bá quyền của Mỹ bị suy yếu, đó chính là thời cơ tốt nhất cho công cuộc cải cách của Liên Xô. Song, có thể nói, chính thái độ lề mề bảo thủ của tầng lớp đặc quyền do Brêgiơnép làm đại biểu, khiến cho Liên Xô để 1ỡ mất thời cơ rất tốt cho cải cách.
Kết quả 1ôgíc của mấy mặt ảnh hưởng nói trên, chính là sự xuất hiện tầng lớp đặc quyền là một nhân tố quan trọng gây ra biến động của Liên Xô. Đến thời kỳ cải cách của Goócbachốp, những tầng lớp đặc quyền đó đã phát hiện không thể khôi phục lại phương thức thống trị lúc đầu, để duy trì địa vị của họ, họ phát hiện CNXH vừa có thể làm cho lợi ích của họ được củng cố, vừa đem những của cải đó truyền lại cho con cháu, thế là họ thừa cơ vơ vét (thời kỳ Goócbachốp là thời kỳ họ điên cuồng thu gom của cải ), sau đó đã vứt bỏ CNXH. Nhìn từ góc độ đó, cách nói của người phụ trách có chuyên môn nghiên cứu vấn đề Nga của Mỹ có lý lẽ nhất định: ''''ĐCS Nga - Liên Xô là một chính đảng duy nhất làm giàu trên lễ mai táng của mình?.
Theo Thông tin những vấn đề lý luận, của HVCTQG HCM, số 15, tháng 8/2004