Thẻ đỏ cho độc giả

Thẻ đỏ cho độc giả

Phò?ng vẮn nhà? vfn Phàm Thì Hoà?i

MẶt trong nhưfng web site cò à?nh hươ?ng khà lớn 'Ắi với nhà? vfn và? giới trì thức ViẶt Nam thơ?i gian qua là? website Talawas, 'f̣t tài Đức.

Ngươ?i chù? biĂn cù?a diĂfn 'à?n vfn hòa trĂn màng nà?y là? nhà? vfn Phàm Thì Hoà?i, ngươ?i nĂ?i tiẮng với nhưfng tàc phĂ?m như Man Nương, ThiĂn Sứ, Mary SẮn.

Ra 'ơ?i 'àf hai nfm, nhưng trong tuĂ?n qua, nhưfng ngươ?i thực hiẶn diĂfn 'à?n nà?y nòi là? lĂ?n 'Ă?u tiĂn cò vè? như nhưfng 'Ặc già? sẮng tài ViẶt Nam khĂng thĂ? truy nhẶp và?o trang web cù?a hò.

Ban ViẶt ngưf 'à?i BBC 'àf cò cuẶc phò?ng vẮn với nhà? vfn Phàm Thì Hoà?i 'Ă? biẮt thĂm chi tiẮt:

Phạm Thc, trong 'Ă cĂ Vi?t Nam, cĂ thf hĂng ngĂy 'ều 'ặn 'ọc tạp chĂ vĂ di.n 'Ăn 'i?n tử talawas. Trư>c 'Ăy khĂng cĂ bất kĂ trY ngại gĂ, 'Tc giả tại Vi?t Nam cĂ thf d. dĂng truy cập talawas. Nhưng chĂnh xĂc từ mTt tuần trY lại 'Ăy, phần l>n 'Tc giả tại Vi?t Nam khĂng truy cập 'ược talawas nữa. MTt s' khi vĂo từ mĂy cĂ nhĂn hoặc mĂy cơ quan thĂ bn những người nĂy vĂo 'ược trang talawas từ cĂc 'ifm truy cập internet cĂng cTng, chẳng hạn từ cĂc internet cafĂ. S' 'Tc giả nĂy 'Ă gửi thư 'ến toĂ soạn của chĂng tĂi, bĂy tỏ hi vọng rằng cĂ thf 'Ăy ch? lĂ mTt sự c' kĩ thuật. Tất nhiĂn chĂng ta khĂng loại trừ bất kĂ khả nfng nĂo, chĂng ta 'Ă quen v>i vi?c khĂng loại trừ bất kĂ khả nfng nĂo, nhưng nếu 'Ă lĂ mTt yếu t' ngẫu nhiĂn thĂ mức 'T ngẫu nhiĂn 'Ă thật 'Ăng kinh ngạc. Th'ng kĂ nTi bT của chĂng tĂi cho thấy lĂ s' 'Tc giả của talawas tại Vi?t Nam trong tuần qua 'Ă giảm 'i khoảng 90%.

BBC:LĂ do khiến cho s' 'Tc giả tại Vi?t Nam giảm 'i như vậy cĂ thf lĂ vĂ vấn 'ề nTi dung của chĂnh trang talawas chfng?

PTH: ĐĂy lĂ mTt cĂu hỏi hợp lĂ, nhưng tĂi cho rằng khĂng thf vĂ như vậy mĂ trong mTt thời gian rất ngắn, ch? riĂng s' 'Tc giả Y trong nư>c giảm 'i t>i 90%. Hơn nữa, những email gửi 'ến toĂ soạn cho biết rĂ lĂ 'Tc giả tại Vi?t Nam khĂng thf vĂo 'ược trang talawas nữa. Đấy lĂ tĂnh trạng thực tế mĂ tĂi ch? cĂ thf miĂu tả chứ khĂng thf lĂ giải, vĂ cũng khĂng thf khẳng 'i trang talawas, lĂ do lĂ như thế nĂy hay như thế nĂy.

CĂn dư luận trong nư>c về tĂnh trạng nĂy lại lĂ mTt chuy?n khĂc. ChĂng ta 'ều biết rằng cĂ rất nhiều tĂnh trạng thực tế tại Vi?t Nam khĂng 'ược tĂm hifu, khĂng 'ược lĂ giải, vĂ thậm chĂ khĂng 'ược cĂng khai nhắc 'ến, nĂn hoặc lĂ khĂng cĂ dư luận, hoặc lĂ dư luận 'i theo những con 'ường tự phĂt quen thuTc của nĂ, mĂ ph. biến nhất lĂ phỏng 'oĂn. Mặc dĂ chĂng ta 'ang s'ng trong mTt thời 'ược gọi lĂ â?zthời 'ại của thĂng tinâ?o, nhưng 'ời s'ng vfn hoĂ, xĂ hTi vĂ tất nhiĂn cả 'ời s'ng chĂnh trn trĂn cơ sY của phỏng 'oĂn. KhĂng ai biết chắc mTt 'iều gĂ. Phỏng 'oĂn ph. biến nhất trong sự c' nĂy lĂ cho rằng talawas 'Ă bi người dĂn. DĂn chĂng thĂ 'Ă quen v>i vi?c coi những sự c' di.n ra v>i mĂnh, do những quyết 'n, 'Ă lĂ những website hoạt 'Tng trực tiếp cho những 'ường l'i hay t. chức chĂnh tri 'ường l'i chĂnh trc. Nhưng tất cả 'Tc giả talawas 'ều biết rằng, talawas lĂ mTt tạp chĂ vĂ di.n 'Ăn vfn hoĂ-vfn ngh? 'Tc lập, khĂng lĂ cơ quan ngĂn luận của bất kĂ mTt t. chức chĂnh trn bĂi vY trĂn talawas lĂ bĂi vY 'fng lại từ bĂo chĂ hợp phĂp trong nư>c, vĂ hĂng trfm tĂc giả tham gia trĂn talawas lĂ những tĂc giả s'ng trong nư>c. Như vậy, nếu quả thật talawas bi, talawas vẫn nhận 'ược những lời than phiền lĂ 'Tc giả Y Vi?t Nam vẫn tiếp tục khĂng truy cập 'ược trang talawas, thĂ bĂ vĂ những người cĂng thực hi?n website talawas dự 'c hết chĂng tĂi sẽ gửi thư 'ến những cơ quan hữu trĂch Y Vi?t Nam, 'ề nghi talawas. Trong trường hợp 'Ă, hĂng chục ngĂn 'Tc giả vĂ hĂng trfm tĂc giả của talawas Y Vi?t Nam khĂng cần phải lo ngại, hay phẫn nT, hay xấu h., hay bức xĂc nữa. CĂn những người, trong những ngĂy qua, cĂ lời chĂc mừng talawas 'Ă 'ạt 'ược cĂi thĂnh tĂch lĂ trY thĂnh mĂn hĂng cấm vĂ vĂ thế cĂ hương vc ngoĂi, những người ấy sẽ thấy mĂnh 'Ă kết luận vĂ l'i vĂ vTi vĂng như thế nĂo. Nếu phải thĂnh mTt huyền thoại thĂ 'Ă lĂ mTt bất hạnh l>n cho chĂng tĂi.

Trong trường hợp khĂng cĂ h"i Ăm, chĂng tĂi sẽ coi 'Ă lĂ mTt cĂu trả lời rĂ rĂng, rất 'ặc trưng theo kifu Vi?t Nam.

Về phĂa 'Tc giả, tĂi ch? cĂ thf nĂi rằng chĂng ta 'ang s'ng Y k? nguyĂn của tin học vĂ kĩ thuật s'. Kĩ thuật do con người lĂm ra. Đ'i v>i bất kĂ mTt vấn 'ề kĩ thuật nĂo cũng cĂ Ăt nhất lĂ mTt giải phĂp kĩ thuật. CĂ rất nhiều con 'ường 'f 'Tc giả cĂ thf tiếp tục theo dĂi talawas, nếu mu'n. TĂi hi vọng rằng mTt ngĂy nĂo 'Ă, 'Tc giả tại Vi?t Nam bấm vĂo trang talawas vĂ thấy nĂ hi?n ra mTt cĂch bĂnh thường, vĂ sự, như thf khĂng cĂ mTt sự c' nĂo hết. LĂc 'Ă vấn 'ề quan trọng nhất 'ặt ra ch? cĂn lĂ: talawas cĂ 'ủ thĂ vi mức bạn mY ra mTt lần duy nhất r"i chẳng bao giờ mu'n quay lại nữa. TĂi hi vọng rằng toĂn bT cĂu chuy?n mĂ chĂng ta 'ang nĂi ch? lĂ mTt sự c' bất 'ắc dĩ.

BBC

Ch> nghe quĂn tử ? on
MĂ r"i cĂ lĂc b"ng con mTt mĂnh

Câu trả lời thông minh và bài luận tội thuyết phục đấy chứ.