Thế nào thì gọi là tiểu liên

_ cái tên súng trường là tên dùng chung cho tất cả các loại từ súng trường tiến công , súng trường bắn tỉa , súng trường chống tank ... Còn súng trường tiến công là thuật ngữ [dùng để chỉ loại súng trang bị cho cá nhân với tầm bắn xa , gọn nhẹ thích hợp cho việc vận động chiến đấu , tấn công trên chiến trường .
_Có lẽ vì mục đích của các cuộc chiến là nhằm tấn công hay phản kích đánh bại đối phương trên chiến trường nên người ta không chế tạo ra "súng trường bỏ chạy" .
_đúng là có rất nhiều tiêu chuẩn để phân loại tiểu liên , súng trường , trung liên và đại liên . Nhưng xem ra để phân biệt giữa tiểu liên và súng trường có lẽ chỉ có thể dựa trên tầm bắn hiệu quả là thích hợp nhất .
_ red]"Theo tôi biết để phân loại tiểu liên thì khối Đông Âu căn cứ vào cỡ đạn, tiểu liên của khối Đông Âu dùng cỡ đạn 7,62 mm (Khá thông dụng vì có thể sử dụng chung cho cả trung liên RPD và RPK của Nga)" . [/red] . Đúng là chuẩn của các nước này theo chuẩn của Nga nhưng đạn loại 7.62 này là đạn của súng trường và trung liên đầu nhọn 7.62x39 , bác định nhét vào kẹp của tiểu liên như thế nào đây . Mấy cái tiểu liên thời thế chiến như PPSH-41 đúng là xài đạn cỡ 30 nhưng là đạn đầu tày 7.62x25 .
_ Như bác gì đó nói phân biệt giữa tiểu liên , trung liên , đại liên thì thằng nào bắn nhanh hết đạn nhất là tiểu liên xem ra cũng chỉ tương đối , chẳng chính xác lắm vì một số trung liên như RPK vẫn xài kẹp loại 45 hay 75 viên đấy thôi trong khi có nhiều loại tiểu liên có hộp tiếp đạn 50 , 100 viên ....

Cây AN-94 này trong box đã có nói đến một lần lâu rồi. Sách viết về AN94 cũng hàng đống, bằng tiếng Anh đàng hoàng mà đ/c này dám dóc tổ " chưa hiểu là súng làm việc theo nguyên tắc gì ".
Nó có 2 cái ống , trong chứa lò xo và thoi đẩy ngược nhau, dùng để giảm giật, và bắn theo nguyên tắc viên đạn thứ 2 được kích nổ khi viên đạn thứ nhất vẫn chưa rời khỏi nòng súng. Đó là thời gian rất ngắn nên ảnh hưởng của tay người bắn lên súng là không đáng kể.
Mỹ hồi xưa còn làm viên đạn 7.62X51 có tới 3 đầu đạn trong một viên đạn ( xếp chồng lên nhau , cùng chung một vỏ đạn ). Xếp như thế thì mỗi viên đạn sẽ yếu hơn nhiều, nhưng vẫn bắn xa tới 300m ( đạn 7.62X51 có thể bắn chính xác ở khoảng cách gần 2km nếu có bệ đỡ 3 chân ).
Bắn kiểu AN94 nhanh nóng nòng, cơ chế giảm giật lại phức tạp ( xem lại topic cơ chế giảm giật súng bộ binh ) chế tạo tốn công đắt tiền thực chất là học tập ý tưởng bắn loạt của M16-A2 ( loạt 3 viên ). Sau này hầu hết súng trường tấn công đều có chế độ bắn loạt 2-3 viên như một lựa chọn nằm giữa bắn phát một và bắn tự động.
Thực ra súng và đạn một khi đã không còn là hệ kín nữa ( nghĩa là khi đạn bay ra khỏi nòng rồi thì theo các quy tắc bảo toàn, nó đều phải giật. Có điều giật mạnh hay yếu lên vai người bắn là do thiết kế, đẩy lực giật đi hướng khác mà thôi. Cây XM-8 có thể bắn nguyên một trống đạn 100 viên mà chỉ dùng 1 tay xiết cò, tay kia ko sờ vào súng ( báng vẫn tỳ vào vai ), nếu bắn băng 30 viên thì thậm chí báng ko cần tì vào vai. Nhưng bắn đấy chỉ là bắn biểu diễn, để thấy lực giật rất nhỏ ( đạn yếu thì lực giật nhỏ đương nhiên rồi , yêu cầu chế tạo súng trường tiến công là đạn đủ mạnh để bay xa, nhưng đủ yếu để bắn liên thanh từ vai ) nhưng đạn bay đi đâu thì Trời biết. Trong đạn đạo học có cái câu mà tiếng Việt dịch ra là " sai một ly đi một dặm " nòng súng chỉ hơi lệch ra một mm thì đạn ăn trên bia cách xa 100 m đã lệch nhau cả nửa mét rồi , bia 250m thì bay tuốt luốt ra ngoài.

Cám ơn bác Ramdom đã giải thích.

_ theo em , việc phân loại giữa súng trường tự động , trung liên và đại liên phải dựa trên trọng lượng chiến đấu của súng . Súng trường gọn nhẹ nhất nên có thể dễ dàng vận động xung kích trong chiến đấu , trung liên ( nhiều sách nói là = súng máy hạng nhẹ ) nặng nề hơn súng trường tuy nhiên vẫn có thể mang vác , vận động trên chiến trường , còn đại liên thì em chưa thấy ông nào vác đại liên chạy băng băng trên chiến hào cả .
_ Một số người nói để phân biệt thì trung liên có chân đỡ , đại liên có bệ đỡ xem ra không đúng vì trên thực tế một số trung liên đâu có chân đỡ , trong khi đó một số loại súng trường tự động lại được trang bị giá đỡ như khẩu Steyr AUG A1 này :

_ Tuy nhiên em cũng không rõ trọng lượng chiến đấu cụ thể để phân loại là bao nhiêu .

Nhìn tay thằng này khủng khiép quá

Dung7284 : khẩu AUG đó không phải là súng trường tiến công mà là trung liên ( LMG ). Quan hệ giữa hai khẩu này giống như quan hệ giữa RPK và AK : nòng dài hơn, nặng hơn vào có càng 2 chân.
Hình từ world.gun.ru :
với chú thích :
Comparison of various AUG barrels, from top to bottom: LMG/heavy barrel with bipod; standard rifle barrel; carbine barrel; SMG barrel.
Được randomwalker sửa chữa / chuyển vào 15:56 ngày 02/06/2005

Em xin nói thêm một chút về khẩu AN-94 , không hẳn nó chỉ toàn học hỏi M16A2 . Đặc tính quan trọng nhất của nó là nó có hai tốc độ bắn . Tốc độ 1800 viên/phút cho 2 viên đầu tiên và 600 viên/phút kể từ viên thứ 3 trong loạt bắn .
Đấy là một cải tiến rất quan trọng vì với tốc độ 1800 thì viên đạn thứ nhất chưa ra khỏi nòng viên thứ 2 nổ sẻ làm súng rất mau hết đạn , một khi cần hỏa lực để bắn áp chế thì một cái rẹt là hết băng .
Nguyên tắc hoạt động rất đơn giản nhưng thể hiện sự sáng tạo . Nó gồm 2 thoi đẩy và 2 lổ trích khí thuốc , thoi thứ nhất ngắn hơn và lổ trích khí rất gần buồng đạn . Thoi đẩy thứ 2 có lổ trích khí thuốc nhỏ hơn và nằm xa buồng đạn hơn về phía trước nòng .
Nguyên tắc hoạt động : thoi thứ nhất là dùng cho tốc độ bắn 1800 , nó rất gần buồng đạn , đạn vừa nổ là đi qua lổ trích khí , thế nó thoi giật về và lên đạn tiếp . Sau viên đạn thứ 2 trong loạt đạn , trái khế bị trượt hết thì thoi đẩy thứ 2 bắt đầu làm nhiệm vụ khóa thoi thứ nhất không cho chạy về . Chỉ khi nào khí thuốc đi qua lổ trích khí của thoi thứ 2 thì thoi thứ nhất được giải phóng và đạn lại được lên . Nghĩa là lúc này thời gian lên đạn lâu hơn và tốc độ bắn là 600 viên/phút .
Theo em thì đặc tính này khá là quan trọng vì súng trường tiến công tuy rất cần chế độ bắn loạt 2-3 viên nhưng chế độ bắn liên thanh để tạo hoả lực áp chế hổ trợ đồng đội vượt chướng ngại hay đi vòng ra sau lưng hoặc bên hông đối phương là rất quan trọng .

Về cơ khí, súng của Nga hoàn toàn không học hỏi gì từ những khẩu trước đó. Có người nói AK-74 là bản copy của StG-44 ( MP-44 ) nhưng thực ra bộ phận cơ khí của 2 khẩu súng này khác hẳn nhau, và về sau HK G36 của Đức lại "mượn" lại một số điểm ưu việt của AK-47. Cũng như vậy, AN-94 mượn ý tưởng bắn loạt của M-16A2 nhưng chưa ai khẳng định cơ chế hoạt động 2 thoi đẩy của AN-94 sẽ không được súng nào sau này sử dụng lại.
Về nhiệm vụ của súng trường tiến công, thời kỳ WW2, súng trường tiến công hoạt động như một khẩu súng tự động của tiểu đội ( tuy nhiên, do khẩu Browning không đủ tiêu chuẩn của một súng tự động nên các cựu binh Mỹ WW2 kể rằng họ thường dùng nó như một khẩu bắn tỉa ). Trong thời đại này, súng trường tiến công sẽ dần bị thay bằng Carbine với nòng ngắn hơn, và nhiệm gunner của tiểu đội sẽ nhường cho trung liên hoặc đại liên.

Nói về Carbine.
Carbine là loại súng ra đời với ý tưởng : cần một vũ khí gọn nhẹ, nhưng mạnh hơn súng ngắn , dành cho kỵ binh, binh lính hoạt động tuyến sau như một vũ khí tự vệ. Những carbine đời đầu đơn giản là một súng trường ( hoạt động theo cơ chế kéo khoá nòng bằng tay ) nhưng ngắn hơn. Đến WW2, khẩu Carbine M1 với đạn chế tạo riêng 7.62X33mm, bắn phát một, nạp đạn tự động, tiếp đạn bằng băng 15 viên ra đời. Đây là khẩu súng thực sự chưa bao giờ có trước đó. Loại đạn mới, mạnh gấp đôi đạn súng ngắn thông thường, và bằng một phần ba đạn súng trường tỏ rõ uy lực và độ chính xác ở tầm gần ( ~ 200 m ) thực sự thích hợp cho tự vệ cá nhân và chiến tranh đường phố. Khẩu súng này tuy chế tạo với mục đích dành cho lính không trực tiếp tham gia chiến đấu, nhưng với những ưu điểm vượt trội so với M1-Garand trên chiến trường Âu châu, nó đã được đưa lên tiền tuyến, và sau này cải tiến thành M2 bắn liên thanh. M1 và M2 đều đã được Mỹ viện trợ cho chính quyền miền nam Việt Nam trong những ngày đầu. Súng này cũng như Garand, sau khi bị quân chủ lực VNCH thay thế bằng M-16 và CAR 15 thì được đưa về cho lính địa phương sử dụng.

CAR-15 được chế tạo theo đúng nguyên tắc là cắt ngắn nòng súng trường từ khẩu M-16. So với M-16, CAR 15 chỉ có 2 điểm khác biệt là nòng ngắn một nửa ( 10 inch so với 20 inch ) và báng ngắn hơn một tẹo. CAR 15 ban đầu chế tạo để dành cho các binh lính LLĐB Mỹ sử dụng, nhưng nó nhanh chóng tỏ ra bất lợi. Nòng quá ngắn làm tiếng nổ to. Chụp chắn lửa đầu nòng bê nguyên xi của M16 về không đủ che lửa đầu nòng, khi bắn, lửa loé lên làm chói mắt xạ thủ, đồng thời khai báo thành khẩn cho đối phương vị trí xạ thủ, đặc biệt khi bắn trong đêm tối.
Phiên bản sau của CAR-15 là XM-177 . Cha nội AK_M rành về mấy khoản này lắm mà không thấy lên tiếng .
Những phiên bản ngắn hơn của carbine như CAR-15 , bao gồm HK G36 C ( chữ C đáng lẽ là Commando, nhưng đã bị Colt đăng ký thương hiệu này rồi nên HK đành dùng từ Compact ) XM-8 C, Ak74SU .v...v.... tuy có cùng cấu tạo và đạn như súng trường tiến công nhưng do nòng quá ngắn nên đều bị xếp vào loại tiểu liên - sub machine gun.
Đến đây, chắc các bạn sẽ nghĩ rằng cần phải thay đổi lại định nghĩa về tiểu liên tôi đã đưa ra vài trang trước ? Không phải vậy, những khẩu tiểu liên dòng này, tuy dùng chung đạn với súng trường tiến công nhưng nòng quá ngắn, sơ tốc quá thấp, và tầm đạn không đủ dài như súng trường tiến công, chỉ đặc biệt mạnh ở cự ly gần.
Nếu xếp theo tầm ta sẽ có những loại súng sau:
Súng ngắn: bao gồm pistol và revolver, tầm đến 50m
Tiểu liên : dùng đạn súng ngắn, nòng dài hơn, bắn liên thanh, tầm đến 100m
Tiểu liên - C ( Súng trường tiến công ngắn nòng ): tầm đến 200m
Carbine: nòng ngắn hơn súng trường ( 12-16 inch ), tự động hoặc bán tự động, dùng đạn súng trường tiến công hoặc yếu hơn, tầm từ 200m đến 300m
Súng trường tiến công : nòng ngắn hơn súng trường thông thường ( 16-20 inch ), có thể chọn chế độ bắn, tầm đến 300m
Trung liên ( LMG ):Chủ yếu bắn liên thanh, nặng hơn súng trường tiến công,nòng tương đương súng trường thông thường ( 20-24 inch ) tầm đến 300m
Súng trường quân dụng thông thường : đạn mạnh hơn súng trường tiến công , bắn từng viên , lên đạn bằng tay hoặc bán tự động , nòng từ 20 - 24 inch, tầm đến 500m
Đại liên: dùng đạn súng trường thông thường, chỉ bắn liên thanh, có càng 2 chân hoặc bệ đỡ 3 chân hoặc gắn trên phương tiện cơ giới , nòng từ 20 - 24 inch, tầm đến 1000 m
Thượng liên: đạn dùng riêng từ 12.7mm đến dưới 20mm, nòng dài từ 1.2 m trở lên , chỉ bắn liên thanh, có bệ đỡ hoặc gắn trên phương tiện cơ giới, tầm đến 2000m
Pháo : trên 20 mm
Giữa trung liên và đại liên, ta còn có thể liệt kê thêm một loại súng nữa. Đặc điểm của loại súng này là có đủ tính năng của trung liên như : đạn tầm trung, tiếp đạn bằng hộp , nhẹ, có càng 2 chân và cũng có tính năng của đại liên : nòng dài, thay được, tiếp đạn bằng dây, bắn nhanh. Tiêu biểu của nó là cây M249 / FN Minimi. Riêng M249 cũng có phiên bản không có càng 2 chân nhưng chỉ tiếp đạn bằng dây chứ không lắp băng M16 được

Được randomwalker sửa chữa / chuyển vào 14:54 ngày 03/06/2005