Thi dịch các thuật ngữ tin học ra tiếng Việt!

MODEM là viết tắt của Modulator-Demodulator, theo em có thể dịch là "(bộ) điều chế và giải điều chế", nhưng trong kỹ thuật vẫn thường gọi là Modem cho gọn

Tớ post xong bài kia thì mới ngỡ ra là mình nói lộn ....
Thực ra ý mình thế này, nên gọi computer là máy điện toán, và để dành chữ vi tính cho microcomputer. Cáo lỗi nhé ... Hì hì ... Các anh chị thấy cách dịch này thế nào ?
Cho tớ hỏi PC và laptop khác nhau chỗ nào ? Và cái nào thì xách tay được ? Theo tớ biết (nhưng có thể lầm ...), PC cũng xách tay được như thường.
Về chữ modem, tại sao ta không bắt chước tiếng Anh mà viết tắc thành "bộ điều giải " ? Tuy nhiên cách dịch là "cầu mạng" là rất sáng tạo ...

Cho tớ hỏi tiếp cách dịch của những chữ sau đây :

Website ( hay là gọi là "mạng điểm" đi ... dịch thế này có lợi điểm là để chữ trang web cho web page)
emoticon / smiley
chat
instant messenger
Còn nữa nhưng mình hỏi tiếp sau.

-- PC là máy tính cá nhân (nói chung), bao gồm các loại desktop (máy để bàn) và laptop (máy xách tay).
-- cảm ơn nhận xét của bạn về Cầu Mạng, song có lẽ không dễ dành gì để giới IT thay thế thói quen của họ lâu nay
-- website= hộ khẩu mạng (vì như một gia đình đăng ký trên mạng)
webpage sẽ là= trang hộ khẩu
--emoticon/smiley: dấu cảm/cười
chat = tán gẫu
instant messenger = nhắn tin trực tiếp (hoặc trực tuyến)
(càng dịch càng thấy tiếng Việt thiếu thốn quá, dấu hiệu rõ ràng của một nền công nghiệp đi theo chứ không phải dẫn đầu)

Tớ có nhận xét này, đa số các thuật ngữ tin học lúc được dịch ra tiếng Việt thường không súc tích bằng tiếng Anh.

Rõ rồi.... Tớ tham gia dịch này cho vui thôi chứ dịch xong có dùng đâu. Mà hầu hết thì dịch để giải nghĩa thôi ấy chứ.

Dịch ra để giải nghĩa cho người ta thì được chứ sẽ không có ai dùng đâu. Ai cũng biết là công nghệ ít khi xuất phát từ nước ta mà là từ nước ngoài, và tiếng Anh là ngôn ngữ chuẩn (đang toàn cầu hóa). Như thế việc chuyển ngữ những từ kỹ thuật sang tiếng Việt là việc làm tốn thời gian và công sức. Thay vào đó, mở rộng giáo dục tiếng Anh là cách làm hiệu quả nhất. Mình lại có thể giúp được chính mình khi gặp những từ lạ lạ.

các bác tham vọng đầy mình nhể!!
em đang học ở Pháp, học Y, vẫn vác từ chuyên môn tiếng Anh đập chan chát vào bài học bt!!! Đâu có phải cứ dịch hết từ chuyên môn thì mới phát triển được ???
Nhưng mà thôi, các bác cứ dịch đi cho nó vui!!!

Theo em, đúng là chuyển toàn bộ các từ chuyên môn sang tiếng Việt là một tham vọng hơi quá đáng, nhưng cũng không phải vì thế mà cứ giữ nguyên bản tiếng Anh. Không phải ngôn ngữ nào trên thế giới cũng đầy đủ để có thể dùng giảng dạy trong các trường Đại Học, tiếng Việt ta hiện nay đang có ưu thế đó, chúng ta phải cố gắng giữ lấy ưu thế này, nếu không đến một ngày nào đó các trường Đại Học sẽ chỉ giảng dạy bằng tiếng Anh vì tiếng Việt không đủ khả năng đáp ứng nữa. Tiếng Việt khi đó từ vị thế một trong những ngôn ngữ lớn trở thành một thứ thổ ngữ đang chết dần. Việc chuyển ngữ các từ chuyên môn là khá khó, nhưng không phải là không làm được, thứ nhất là vì từ khi xuất hiện hệ thống giáo dục theo phương Tây, nhiều nhà khoa học lớn đã làm công việc chuyển ngữ này, họ đã đặt một nền tảng đúng đắn để các thế hệ sau có thể kế thừa. Thế hệ ông cha đã xây dựng nên nền móng từ một ngôn ngữ còn sơ khai, thế mà thế hệ ngày nay, với nền móng có sẵn lại không thể kế thừa, tiếp nối nổi thì còn học hành, trí thức mà làm gì! Thứ hai là trong trường hợp khốn cùng, ta có thể mượn hình thức chuyển ngữ của Trung Quốc, vì các ký tự Trung Quốc đều có âm Hán Việt tương ứng, nên một khi ta đã muốn mượn thì cũng không khó lắm, thực tế là ta đã áp dụng cách này khá nhiều cho các thuật ngữ Khoa học kỹ thuật. Đây không phải là cách hay, nhưng vẫn có thể dùng tạm khi cần

mình hoàn toàn đồng ý với bạn, nhưng theo mình, chuyện dịch một từ chuyên môn không chỉ dừng lại ở việc dịch một từ ra một từ, mà còn phải làm sao bảo đảm được ý nghĩa khoa học của nó nữa. Ví dụ một từ tiếng Anh được tác giả của nó dùng để đắt cho một phát hiện mới của ông ta, nhưng từ đấy không chỉ đơn thuần chỉ sự vật đấy, mà còn để chỉ những tính chất của sự vật đó nữa. Thế nên đôi khi việc dịch là không thể, không phải vì không thể dịch được mà là khi dịch ra nó sẽ làm mất đi ít nhiều ý nghĩa gốc của từ.
Trong trường hợp khác, đối với những từ ngữ chuyên môn, đôi khi người ta cố tình không dịch, để đảm bảo tính toàn cầu của nó. Bạn thử tượng trong một buổi hội thảo quốc tế, mỗi người đến từ một nước khác nhau, nếu chỉ có một từ duy nhất để chỉ cho một thứ duy nhất thì chắc chắn là sẽ dễ dàng hơn nhiều so với việc mỗi người nói thứ tiếng của mình và không ai hiểu ai cả. Mình có một ví dụ minh hoạ thế này, để bạn tưởng tượng nếu tất cả cá từ đều được dịch ra theo mỗi thứ tiếng tương ứng thì sẽ là thảm hoạ! Từ gốc tiếng Anh: Humain Leucocyte Antigen (HLA) ---> tiếng Pháp: Complexe Majeur d''''Histocompatibilité (CMH)!!! (nghĩa của hai cụm này hoàn toàn khác nhau, không phải là bản dịch đâu, thế mà lại để chỉ cùng một thứ đấy!)
Với chỉ một môn học thôi, mình có hàng trăm từ như thế để ghi nhớ, nếu tất cả đều bằng 2 thứ tiếng thì chắc là mình ... xì trum rồi! Bây giờ mà bắt mình nói xem trong tiếng Việt nó là cái gì thì mình chỉ có mà khóc rưng rức!!!
Được quydatinh sửa chữa / chuyển vào 02:35 ngày 19/04/2004

Có lẽ Vy nói chưa rõ, Vy không hề nghĩ rằng có thể dịch tất cả mọi thứ, có những từ chuyên môn mà nếu dịch ra sẽ mất ý nghĩa, ví dụ như trong Toán có paraboloic, hyperbolic, elliptic chẳng hạn. Nhưng cũng không vì thế mà giữ nguyên tất cả, vì như thế là làm yếu tiếng Việt một cách không đáng. Có lẽ tốt nhất là: từ nào dịch được thì dịch, từ nào không dịch được thì giữ nguyên.
Việc dịch như vậy là để phổ biến trong các tài liệu khoa học giáo dục trong nước, chưa tính tới trường hợp hội thảo quốc tế