Thiếu khái niệm toán học, BCVN cứ mãi viết sai!

Chuyện dịch ngôn ngữ nhưng không hiểu từ chuyên ngành thì cũng nhiều lắm nhưng phải công nhận là cũng khó cho họ vì làm sao 1 người có đủ kiến thức các ngành được. Đơn cử 1 lần xem 1 phim có phụ đề trên HBO hay Star Movie của truyền hình cáp nói về 1 chiếc tàu ngầm bị chìm (lâu rồi không nhớ tên) có dịch chức danh của thủy thủ đoàn trong đó có đoạn 1 anh thuyền trưởng gọi 1 người kém cấp hơn (qua cách xử sự trong phim) là chỉ huy và bản thân người đó khi nói chuyện điện đàm cũng xưng mình là chỉ huy. Đầu tiên không hiểu nổi tại sao trên tàu ngầm Mỹ lại có những chức danh kì cục thế, lại chả ăn nhập gì cả, xem mãi một lúc mới nghĩ được, thì ra họ dịch captain là thuyền trưởng - cái này thì OK vì là từ rất phổ biến, đến từ chief officer (cái này trong hàng hải gọi là đại phó) họ không hiểu được từ chuẩn nên phải chơi word by word . May là mình là người làm trong ngành hàng hải nên hiểu ra, nếu đưa cho 1 số người giỏi tiếng Anh nhưng không hiểu về chuyên ngành, hiện tượng trên chắc chắn cũng sẽ xảy ra.

-------------
NHưng mà khi gặp từ chuyên ngành đó, nguời dịch cảm thấy băn khoăn thì cần phải đi hỏi, hoặc cái đầu cũng phải nghĩ chứ? Không lẽ đường giao thông lại có đường giành riêng cho taxi hay sân bay có đường giành riêng cho taxi???
Hoặc giả lâu lắm ko có bài gửi báo, vụ này lại ngon ăn, tin tức giật gân, mình mà hỏi kỹ xong để dịch cho chính xác thì đứa khác nó đưa lên mất? Mà nó thì cũng sẽ dịch như mình thôi? CÙng 1 lò?

Cái này mấy bạn bên CLB bóng đá VNN2 phát hiện ra
http://thethao.vietnamnet.vn/doisong/hautruong/2007/01/652313/

Thấy các bạn bàn về một số từ mới , từ lóng , từ chuyên ngành ....trong tiếng Anh gây khó khăn cho đội ngũ biên dịch báo chí . LVH xin post bài này , xem như đóng góp mọn .
DOANH NHÂN VIỆT NAM VÀ SỰ RẮC RỐI VỚI TIẾNG ANH -MỸ ?oMỚI?
Chúng ta xem thí dụ sau :
(1) He came by a very fast car (Anh ta đến bằng một chiếc xe hơi cực nhanh.)
(2) Tom ran very fast.( Tom chạy rất nhanh.)
(3) We are going to fast for three days, during that time we won''t eat anything. (Chúng tôi sắp nhịn ăn trong ba ngày; trong thời gian ấy chúng tôi sẽ không ăn gì cả. )
(4) At the end of her three-day fast , she will have a very light meal.(Vào cuối đợt ăn chay dài ba ngày của cô ấy , cô ấy sẽ dùng một bữa ăn thật nhẹ.)
Trong câu (1) fast là một tính từ (adjective).
Trong câu (2) fast là một trạng từ (adverb).
Trong câu (3) fast là một động từ (verb).
Trong câu (4) fast là một danh từ (noun).
Qua thí dụ trên chúng ta thấy tiếng Anh ?okhuôn phép? đã khá nhiều rắc rối , tiếng Anh dùng trong đời thường ở tại bản xứ của ngôn ngữ đó còn phức tạp hơn . Điều này là một khó khăn cho chính những doanh nhân Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài .
Tiếng Anh - Mỹ ngày nay có nhiều từ mới được dùng rất rộng rãi và cách sử dụng đã có khác biệt đáng kể, những giáo trình dạy Anh ngữ thông dụng ở Việt Nam như Streamline hình như đã bị lạc hậu kha khá , có một thực tế là người sử dụng tiếng Anh không phải tiếng mẹ đẻ sẽ hoàn toàn bị hụt hơi trước biến đổi của tiếng Anh - Mỹ mà họ đang dùng ngày nay , có thể có bạn có vài tấm bằng ngoại ngữ ở trong nước , nhưng bạn vẫn có thể bị ?o điếc ? như thường nếu mới chân ướt chân ráo qua Anh , Mỹ ...
Theo một du học sinh : hồi mới sang Anh , mặc dù tiếng Anh không đến nỗi quá tệ, thế mà khi ở London ngót hai tuần anh ấy cứ như kẻ tuy không câm nhưng tai thì ...?ođiếc? hoàn toàn ! Nhớ lần lên xe buýt , thấy hai bạn trẻ người Anh ngồi kế bên líu lo nói chuyện . Anh cố gắng lắng tai nghe , càng nghe càng thấy thật kinh hoàng , rõ ràng là họ đang nói tiếng Anh , đúng là tiếng Anh. Thế mà nghe chẳng hiểu họ nói gì cả !
Ở Việt Nam , người Anh - Mỹ chịu nói chậm rõ một cách nhẫn nại cho người Việt Nam hiểu . Còn khi ở đất nước họ , dân Anh- Mỹ nói cực nhanh , nuốt âm , nuốt chữ , lướt như lướt ván tuồn tuột , không tài nào nghe kịp .
Lại thêm món thành ngữ rắc rối vào bậc nhất thế giới mà dân Anh hay chêm vào , một số tiếng lóng ( slang ) ở Anh Mỹ đã được dùng với tần suất rất cao trong xã hội khiến chúng bỗng nhiên trở thành ngôn ngữ chân phương và lên sách vở phim ảnh một cách tự nhiên hồi nào không hay , đây chính là sự khó khăn ít nhiều cho các doanh nhân Việt Nam khi làm việc trên đất Mỹ , Anh ...
Tiếng Anh Mỹ càng ngày càng lớn mạnh và biến đổi theo trình độ phát triển xã hội .Bạn nghe hai người Mỹ nói chuyện với nhau , người này nói với người kia :
?o Get me a Mac ....and step on it ! ? sẽ thấy cực kỳ khó hiểu .
Tại sao lại ?o Hãy đi mua cho tôi một bánh kẹp thịt Mc Donald?Ts ....và đạp lên nó . ? ?
Có thể chúng ta suy đoán đến việc anh chàng này căm ghét thực phẩm ăn nhanh ( fastfood ) gây bệnh béo phì hiệu Mc Donalds chăng ?
Nhưng không phải vậy , câu trả lời như sau : cái ?o xã hội xe hơi ? bên Mỹ ( đi đâu cũng nhảy lên xe hơi ) khiến khi muốn việc gì tiến triển nhanh , họ thường liên tưởng đến việc ?o nhấn chân ga ? ( step on it ) .
Do đó câu trên đơn giản như sau
?o Hãy đi mua cho tôi một bánh kẹp thịt Mc Donald?Ts ...và làm nhanh lên cho ! ?

( tiếp theo )
Lại theo một tờ báo thì đây là một chuyện có thật tại VN : X là một phiên dịch cho một giám đốc người Việt , hôm cô đưa giám đốc của mình đi gặp đối tác ( là một doanh nhân người Mỹ ) , vị giám đốc người Việt thấy vị giám đốc người Mỹ đi một mình không có cô thư ký đi theo như mọi khi liền hỏi lý do .
Vị người Mỹ đáp :
?o She is in hot water ? ( Cô ấy gặp rắc rối )
X sững người nhưng cũng kịp đoán nhanh và dịch cho vị giám đốc của mình nghe : ?o Cô ấy bị phỏng (bỏng) ?
Ông giám đốc người Việt liền hỏi ông doanh nhân Mỹ : ?o Cô ta có phải đi bệnh viện không , chạy chữa gì chưa ? ? .
Sau khi nghe dịch lại sang tiếng Anh , đến lượt ông người Mỹ ngớ người ra ..... còn giám đốc người Việt cũng ngẩn tò te chẳng hiểu gì , bực mình nhìn thư ký của mình .
Sau này khi về nhà tra từ điển thành ngữ , X đã phải nói thật và xin lỗi vì sai lầm của mình .
Trong một bộ phim hình sự Mỹ, một gã ( buôn ma tuý ) lái chiếc xe hơi vào khu nhà đổ nát hoang vắng để gặp đồng bọn , bỗng một xe cảnh sát trờ tới ép gã dừng lại .
Xem mẩu đối thoại :
Police ( cảnh sát ): ?o What are you doing here ? ? ( Anh đang làm gì ở đây ? )
Man ( gã đàn ông ) : ?o Uh , I was looking for a place to take a leak ?
to leak ( verb ) là : ?o rò rỉ ? , nhưng trong trường hợp này nó là một noun ( danh từ ) và có nghĩa là ?o lỗ thủng , lỗ rò ...?
?o Tôi kiếm một chỗ để làm một lỗ rò ? (?)
Thực ra anh chàng này muốn lấp liếm với cảnh sát , anh ta trả lời
?o Tôi tìm một chỗ đi toa let thôi mà ?
Nhưng vì đây là loại ngôn ngữ đường phố ( street talk ) , dịch là ?o đi tiểu ? , ?o đi toa let ? thì quá nghi thức ( formal ) và mất đi tính dân dã của ngôn ngữ lề đường xó chợ .Chúng ta có thể dịch là :
?o Tôi tìm một chỗ để trút bầu tâm sự ấy mà ? , hay : ?o Tôi tìm một chổ để xả thôi mà ?
Nói đến chuyện đái bậy chợt nhớ tệ trạng này ở Việt Nam đã bị nhà báo từng đoạt giải báo chí Pulitzer , Lucinda Franks , nhận xét một câu khôi hài trên tờ New York Times 11-8- 2002 , nhưng Lucinda Franks lại dùng từ khác :
?o Vietnam''s rather wacky street etiquette fascinated us both: kissing on the sidewalks is socially unacceptable, but men relieve themselves at the curb !? ( ?oTập quán ? đường phố khá dở hơi của Việt Nam đã thôi miên cả hai chúng tôi : hôn nhau trên hè phố khó chấp nhận trong xã hội , nhưng đàn ông lại ?o trút bầu tâm sự ? ngay lề đường ! )
?o to relieve oneself ? xét về cấp độ thì lịch sự và hóm hỉnh hơn ?o to take a leak ? dân dã đường phố . Trẻ con và một ít người lớn thích đùa thì lại dùng ?oto go pee pee? , tiếng Anh chân phương thì dùng chữ ?oto go urinate? ?
Nếu bạn từng xem cuốn phim : ?o Jurassic Park 3 ? ( Công viên kỷ Jura 3 ) , vào đoạn tiến sĩ Alan lấy được cái điện thoại vệ tinh từ đống phân khủng long ( khủng long ăn thịt viên phi công và nuốt luôn cái điện thoại vệ tinh vào bụng ) , ông điện thoại về cho nhà nghiên cứu nữ Ellie để cầu cứu , nhưng điện thoại gần hết pin khiến cứ bị tắt giữa chừng .
Thấy vậy Paul Kirby ( cha của bé Charlie ) nói với tiến sĩ Alan :
?o Turn off the power ...You ?~ ve got juice for maybe one call ?
Chữ Juice là ?onước ép rau quả ? , nhưng trường hợp này phải dịch là ?o phần năng lượng tinh tuý còn lại trong cục pin ?
Do đó câu trên thành :
?o Ông hãy tắt điện thoại , phần năng lượng tinh tuý còn lại trong cục pin có thể giúp làm được một cuộc gọi ?
....
Lại còn chuyện khác biệt văn hoá ngôn ngữ , tại Anh nếu bạn ghé tiệm Burger King mua một cái bánh thịt nướng hamburger Whopper để mang đi ăn dọc đường bạn phải nói "take away". Ngược lại vào một tiệm Starbucks mua một hộp cà phê pha sẵn ở Mỹ bạn phải nói "to go" , đơn giản là "take away" ở Mỹ bị hiểu là ??ocướp giật ?!

E*** ( còn tiếp )
Được Le_Viet_Ha_new sửa chữa / chuyển vào 15:34 ngày 11/01/2007

Bản tiếng Anh
http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/england/shropshire/6249259.stm
Xem bản tiếng Anh mới biết tai nạn xảy ra từ máy bay trực thăng nhưng báo Người Lao Động lại biến thành ....máy bay phản lực !
Chưa kể hình minh họa lại dùngh một loại máy bay hoàn toàn khác ( không phải phản lực cũng không phải trực thăng )

VN Express hôm nay trích lại báo Tuổi Trẻ :
http://www.vnexpress.net/Vietnam/Xa-hoi/2007/01/3B9F2583/

Các bạn phóng viên VN Express hay mắc lỗi này ( trước mắt là lỗi biên tập ) , nhưng phải xem bài gốc của Tuổi Trẻ xem bạn nào viết sai trước :
http://www.tuoitre.com.vn/Tianyon/Index.aspx?ArticleID=182639&ChannelID=3

Như vậy đã rõ , các bạn phóng viên Tuổi Trẻ viết đúng nhưng các bạn phóng viên VN ExPress ( chỉ việc copy ý tưởng lại thôi ) đã type sai và không biên tập .
===============================================
Tham khảo "Giải thích các từ ngữ dễ nhầm lẫn " của NXB giáo dục :

Được Le_Viet_Ha_new sửa chữa / chuyển vào 11:51 ngày 15/01/2007

http://www.dantri.com.vn/Thegioi/2007/1/162199.vip
Thứ Hai, 15/01/2007 - 8:14 AM
Người tình của cựu TT Saddam Hussein tâm sự