Thiếu nữ đánh cờ vây - Sơn Táp

20
Quay về với thế giới văn minh.
Thành phố Cáp Nhĩ Tân nằm tít tút phía bắc xứ Mãn Châu và là một điểm nóng trong tranh chấp giữa Nga và Trung Quốc. Trên dòng sông Amua rộng hàng kilomet, các tàu chiến của chúng tôi đang đương đầu với hạm đội Xô Viết.
Khi hoàng hôn xuống trên thành phố ồn ào này, mái vòm của các nhà thờ Hồi giáo, thập tự và các tượng Đức bà đồng trinh của nhà thờ Thiên chúa, mái cong nghiêng của các khu đền chùa Phật giáo nổi bật trên nền trời đỏ sậm màu máu. Người Nga, người Do thái, người Nhật , Triều Tiên, Trung Hoa, Anh, Đức, Mỹ đều chung sống trong cái đô thị hổ lốn này. Mỗi loại người đều biết tái tạo lại quang cảnh và sống với văn hóa của mình.
Mới hôm qua đây, tôi còn ngủ trong ổ rơm, trong tiếng hú của chó sói và tiếng rền rĩ của gió. Tôi còn phải uống tuyết tan thay nước, phải mặc quân phục thủng cháy lỗ chỗ, ướt nhẹp mồ hôi và bùn. Bây giờ thì có giường, chăn len, phòng có lò sưởi, quân phục mới tinh. Tôi cùng vài sĩ quan khác lao đi tìm gái. Tôi chơi xa xỉ, đốt hết cả món tiền dể dành để gọi cho mình một ả điếm người Nhật.
Maysaô, một cô gái điếm trẻ gốc vùng Tôyanma, mời rượu tôi. Trang điểm tầm thường, nước hoa thì tẻ nhạt, áo kimônô loè loẹt, cách cầm rượu thì vụng về, thế mà cô ta vẫn làm tôi mê mẩn. Tôi túm lấy tay cô ả. Chỉ chạm vào da thịt đàn bà cũng khiến tôi như có điện giật. Tôi giật người cô ta và cô ả ngã nhào vào lòng tôi. Tôi vạch chiếc áo kimônô đã hé mở và giằng mớ đồ lót. Hai bầu vú bật ra.
Màu núm vú hồng hồng khiến tôi phát rồ. Sau nhiều tháng cô độc, tôi muốn rửa thân trong một thân xác đàn bà. Tôi vầy vò.
Tôi cưỡi lên người ả mặc cô ả van xin. ********* tôi xọc vào thân cô ta và chỉ mới chạm vào đã khiến một niềm đau đớn khoái lạc xâm chiếm người tôi và khiến tôi mê cuồng.
Tôi vui vẻ đi trong phố, toàn thân vừa như trống rỗng vừa như tràn đầy sinh lực mới. Ả gái điếm đã bơm cho tôi hơi nóng của con người mà tôi đã để mất trong nhiều tháng qua.

21
Quảng trường trước toà nhà thị chính đen đặc những người là người. Tay xách làn, tôi lôi Nguyệt Châu theo. Chị tôi cứ kèo nhèo nào là bị chen lấn, nào là giá lương thực đắt đỏ, nào là hiếm thịt thú rừng. Lắm lời và cáu kỉnh, chị than phiền về tất cả các thứ chúng tôi mua. Tôi bực mình vì những thứ thở than không dứt, chỉ mong rũ chị đi cho nhanh.
Từ ba năm nay, cuộc đời chị như một dòng sông tuyệt vọng. Tôi tiếc biết bao nhiêu bà chị ngày xưa với mớ tóc đen huyền tết thành hai cái đuôi am và buộc nơ làu đỏ chót. Chị đi đi lại lại, xoay tròn, ngồi xuống đứng lên liên tục. Tiếng cười giòn giã của chị làm cả nhà phát nhức cả đầu.
Nay thì vài sợi tóc uốn lọt qua vành mũ trùm và đung đưa trên gò má tái nhợt của chị. Tóc mất đi vẻ óng mượt cung ủ rũ như con người chị.
Tôi lắc tay chị :
- Này, thế chị li dị đi !
Chị mở tròn đôi mắt một mí xinh đẹp. Nước mắt ứa ra :
- Em ơi, anh ấy trước đây yêu chị lắm !... Anh ấy thề cả đời chỉ có mình chị mà thôi !... Chị không tin là anh ấy đã quên lời thề. Nó còn mạnh hơn cả anh ấy? Tối hôm qua, chị đi theo anh ấy? Anh ấy vào rạp hát với một on rởm đời, đồ đàn bà hư hỏng, để cho giai sờ vuốt ngay trong ghế lô?
Tôi chẳng biết nói thế nào. Phong tục mới lên án chế độ đa thê nhưng đàn ông vẫn rất lang chạ, còn phụ nữ nào đã thoát khỏi những khốn khổ. Cha mẹ chúng tôi là những người tân tiến. Ở cái thời buổi mà phong tục truyền thốgn và lối sống hiện đại vẫn còn tranh giành ưu thế, ba mẹ đa khuyến khích chị cưới người đàn ông chị yêu. Cuộc hôn nhân vì tình ấy quả là một nỗi bất hạnh lớn.
Người đi đường ngoái cổ nhìn theo chúng tôi. Nguyệt Châu nức nở mà chẳng biết rằng mình lố bịch. May quá có một bác xích lô chạy qua. Tôi gọi ông ta lại, bắt chị lên xe và nhờ đưa bà chị về nhà. Chị tôi quá đau đớn nên để mặc người ta đưa đi.
Tôi tiếp tục mua các thứ mẹ dặn. Sáng chủ nhật nào cũng vậy, nông dân và thợ săn trong vùng đều ra chợ. Họ đi suốt đêm và chờ dưới chân thành cho tới khi cổng thành mở. Tôi mua xong hết các thứ khi mặt trời đã lên đến đỉnh đầu. Sớm nay tuyết tan và mọi người phải lội trong thứ bùn lạnh lép nhép. Tôi đi về phía một quán trà. Trước cửa có một cái lò đã nhóm, tôi ngồi trước quầy và gọi trà hạnh nhân hạt dẻ. Bồi bàn vội vàng phục vụ : ấm trà to dùng vẽ rồng phượng rót tia nước nóng bỏng từ cách xa cả mét vào bát trà của tôi. Sau lưng tôi, có ai đó cất giọng hát :
« Làng tôi nằm trong lũng sông Amua
Bên một rừng thông
Sao tôi quên được vẻ đẹp của làng tôi ?
Mẹ tôi, các chị em tôi,
Sao tôi bỏ được vào tay quân thù ? »
Đám đông rùng mình. Bài hát bị cấm. Ai hát sẽ bị bỏ tù. Tôi chỉ thấy các ánh mắt ngạc nhiên, nhiều gương mặt tái đi. Cách tôi chừng mươi bước, kẻ can đảm nhất lại hát, và rồi có nhiều giọng khác hòa theo. Càng ngày càng nhiều người cùng đồng thanh và tiếng hát vang lên khắp chợ.
Cảnh sát huýt còi. Có tiếng súng nổ. Liền sau tín hiệu đó, một người nông dân đang chồm hỗm đằng sau giỏ trứng đứng dậy, tay anh ta cầm súng lục. Cách đó một quãng, mộ người khác lôi súng từ dưới các bó rơm để phân phát cho mọi người. Đàn ông mang vũ khí chạy ngược về phía tòa thị chính, vừa chạy vừa xô đẩy người đi đường. Quán trà bị xô sụp xuống trong tiếgn ầm ấm điếc cả tai. Đám đông cuốn tôi đi.
Người thì khóc, người thì kêu, người thì gào thét. Không phân biệt nổi ai đang tiến lên để tấn công quân lính của chính phủ và ai đang lùi lại để chạy trốn. Làn sóng người ô tôi về phía hàng rào toà thị chính nơi súng càng nổ dữ dội hơn. Tôi cố chống cự lại nhưng xung quanh mọi người quá kích động nen chẳng đếm xỉa gì đến tôi. Tôi vấp phải một xác người và ngã xuống. Tay tôi vuốt qua một chiếc áo vét lạnh ngắt và ươn ướt. Một viên cảnh sát đã bị đâm chết giương cặp mắt lồi ra nhìn tôi trừng trừng. Tôi gượng dậy. Một người nông dân đang vung vẩy súng thúc cùi tay vào người làm tôi lại ngã đè xuống cái xác. Tôi thét lên.
Có một thanh niên cúi xuống chìa tay cho tôi nắm.
Anh ta kéo tôi về phía mình. Anh sinh viên có nước da ngăm ngăm mỉm cười với tôi.
- Đi theo tôi, anh bảo.
Anh gật đầu ra hiệu cho một sinh viên khác. Anh này nhìn tôi một cách cao ngạo rồi túm lấy tay kia; Cả hai đỡ tôi và rẽ đám đông đi ra.
Trong phố, đánh nhau vẫn còn ác liệt. Hai sinh viên chạy thật nhanh, lôi tôi đi theo. Dường như họ biết trước những đồn cảnh sát bị quân nổi loạn tấn công, họ tránh được những chỗ đánh nhau và cuối cùng cũng dừng lại trước lối vào một khu nhà lớn.
Một người mở cửa. Khu vườn hoang trước mặt anh ta đã lấm tấm điểm hoa xuyên tuyết. Ngôi nhà xây theo kiểu Âu có vòm bán nguyệt và cửa sổ hình thoi.
- Đây là nhà của Kinh, anh sinh viên nước da ngăm ngăm giới thiệu anh bạn. Còn anh là Mẫn.
Mẫn giải thích là chủ nhà, dì của Kinh, đã rời thành phố đến Nam Kinh và Kinh rất vui mừng được nhận chân giữ nhà.
Giọng anh trẻ trung và trầm ấm, giống như giọng người lúc nãy hát.
- Thế còn em?
Tôi tự giới thiệu và hỏi xem tôi có thể gọi điện được không.
Kinh sốt ruột nói:
- Chắc quân kháng chiến đã cắt đường dây rồi.
Nhìn thấy vẻ thất vọng trên mặt tôi, Mẫn bèn nói sẽ cố thử xem sao.
Trong phòng khách, các bức tranh đã treo trước đây, và sàng nhà bằng gỗ sơn đỏ còn hằn dấu các đồ gỗ đã được mang đi. Trong thư viện, hàn trăm quyển sách vẫn được xếp ngăn ngắn trên giá, còn có một đống sách khác vứt ngổn ngang chồng chất dưới đất. Trên các bàn thấp, nhiều chiếc gạt tàn còn đầy đầu mẩu thuốc lá, tách đĩa bẩn, báo chí bị vò nhầu. Dường như một cuộc họp đã diễn ra đêm qua ở đây.
Mẫn mở cửa thông sang buồng ngủ có một chiếc giường phủ chăn lụa đỏ thêu hoa cúc đại đóa. Anh ta nhấc chiếc máy nghe trên giá nhưng không gọi được.
- Anh sẽ đưa em về khi nào yên yên, anh nói giọng ấm áp. Em ở đây an toàn rồi. Có đói không? Ra giúp anh nấu cái gì đi.
Trong khi Mẫn nấu mì, nhặt rau, thái thịt, Kinh vẫn ngồi trên chiếc ghế kê bên cửa sổ, lắng tai nghe từng tiếng động bên ngoài. Có tiếng súng thỉnh thoảng vọng lại. Mỗi khi súng nổ, trên môi Kinh thoảng nụ cười giễu cợt. Tôi không biếg thành phố của tôi rồi sẽ ra sao. Tôi cho rằng những nông dân cải trang này là thành viên của Tổ chức kháng chiến chống quân Nhật. Báo nói rằng quân cướp này đốt phá, cướp bóc, bắt cóc người thành phố và dùng tiền chuộc để mua súng của người Nga. Tôi lo lắng cho cha mẹ, cho Nguyệt Châu chắc đang lạc trong phố trên chiếc xích lô. Tôi hết ngồi lại đứng, đi đi lại lại, lật vài trang sách rồi ngồi phịch xuống trên một chiếc ghế khác trước mặt Kinh.
Tôi cũng lắng nghe từng tiếng động như anh ta.
Chỉ có Mẫn có vẻ bình tĩnh. Anh huýt sáo một điệu ôpêra.
Chiếc nồi toả mùi thơm phức. Rồi Mẫn bưng cho tôi một bát mì to ịch nấu với thịt bò và rau cải muối. Anh chìa cho tôi một đôi đũa.
Lúc đó tôi mới nhớ ra là mọi người ở nhà đagn chờ để mừng sinh nhật lần thứ mười sáu của tôi.

21
Quảng trường trước toà nhà thị chính đen đặc những người là người. Tay xách làn, tôi lôi Nguyệt Châu theo. Chị tôi cứ kèo nhèo nào là bị chen lấn, nào là giá lương thực đắt đỏ, nào là hiếm thịt thú rừng. Lắm lời và cáu kỉnh, chị than phiền về tất cả các thứ chúng tôi mua. Tôi bực mình vì những thứ thở than không dứt, chỉ mong rũ chị đi cho nhanh.
Từ ba năm nay, cuộc đời chị như một dòng sông tuyệt vọng. Tôi tiếc biết bao nhiêu bà chị ngày xưa với mớ tóc đen huyền tết thành hai cái đuôi am và buộc nơ làu đỏ chót. Chị đi đi lại lại, xoay tròn, ngồi xuống đứng lên liên tục. Tiếng cười giòn giã của chị làm cả nhà phát nhức cả đầu.
Nay thì vài sợi tóc uốn lọt qua vành mũ trùm và đung đưa trên gò má tái nhợt của chị. Tóc mất đi vẻ óng mượt cung ủ rũ như con người chị.
Tôi lắc tay chị :
- Này, thế chị li dị đi !
Chị mở tròn đôi mắt một mí xinh đẹp. Nước mắt ứa ra :
- Em ơi, anh ấy trước đây yêu chị lắm !... Anh ấy thề cả đời chỉ có mình chị mà thôi !... Chị không tin là anh ấy đã quên lời thề. Nó còn mạnh hơn cả anh ấy? Tối hôm qua, chị đi theo anh ấy? Anh ấy vào rạp hát với một on rởm đời, đồ đàn bà hư hỏng, để cho giai sờ vuốt ngay trong ghế lô?
Tôi chẳng biết nói thế nào. Phong tục mới lên án chế độ đa thê nhưng đàn ông vẫn rất lang chạ, còn phụ nữ nào đã thoát khỏi những khốn khổ. Cha mẹ chúng tôi là những người tân tiến. Ở cái thời buổi mà phong tục truyền thốgn và lối sống hiện đại vẫn còn tranh giành ưu thế, ba mẹ đa khuyến khích chị cưới người đàn ông chị yêu. Cuộc hôn nhân vì tình ấy quả là một nỗi bất hạnh lớn.
Người đi đường ngoái cổ nhìn theo chúng tôi. Nguyệt Châu nức nở mà chẳng biết rằng mình lố bịch. May quá có một bác xích lô chạy qua. Tôi gọi ông ta lại, bắt chị lên xe và nhờ đưa bà chị về nhà. Chị tôi quá đau đớn nên để mặc người ta đưa đi.
Tôi tiếp tục mua các thứ mẹ dặn. Sáng chủ nhật nào cũng vậy, nông dân và thợ săn trong vùng đều ra chợ. Họ đi suốt đêm và chờ dưới chân thành cho tới khi cổng thành mở. Tôi mua xong hết các thứ khi mặt trời đã lên đến đỉnh đầu. Sớm nay tuyết tan và mọi người phải lội trong thứ bùn lạnh lép nhép. Tôi đi về phía một quán trà. Trước cửa có một cái lò đã nhóm, tôi ngồi trước quầy và gọi trà hạnh nhân hạt dẻ. Bồi bàn vội vàng phục vụ : ấm trà to dùng vẽ rồng phượng rót tia nước nóng bỏng từ cách xa cả mét vào bát trà của tôi. Sau lưng tôi, có ai đó cất giọng hát :
« Làng tôi nằm trong lũng sông Amua
Bên một rừng thông
Sao tôi quên được vẻ đẹp của làng tôi ?
Mẹ tôi, các chị em tôi,
Sao tôi bỏ được vào tay quân thù ? »
Đám đông rùng mình. Bài hát bị cấm. Ai hát sẽ bị bỏ tù. Tôi chỉ thấy các ánh mắt ngạc nhiên, nhiều gương mặt tái đi. Cách tôi chừng mươi bước, kẻ can đảm nhất lại hát, và rồi có nhiều giọng khác hòa theo. Càng ngày càng nhiều người cùng đồng thanh và tiếng hát vang lên khắp chợ.
Cảnh sát huýt còi. Có tiếng súng nổ. Liền sau tín hiệu đó, một người nông dân đang chồm hỗm đằng sau giỏ trứng đứng dậy, tay anh ta cầm súng lục. Cách đó một quãng, mộ người khác lôi súng từ dưới các bó rơm để phân phát cho mọi người. Đàn ông mang vũ khí chạy ngược về phía tòa thị chính, vừa chạy vừa xô đẩy người đi đường. Quán trà bị xô sụp xuống trong tiếgn ầm ấm điếc cả tai. Đám đông cuốn tôi đi.
Người thì khóc, người thì kêu, người thì gào thét. Không phân biệt nổi ai đang tiến lên để tấn công quân lính của chính phủ và ai đang lùi lại để chạy trốn. Làn sóng người ô tôi về phía hàng rào toà thị chính nơi súng càng nổ dữ dội hơn. Tôi cố chống cự lại nhưng xung quanh mọi người quá kích động nen chẳng đếm xỉa gì đến tôi. Tôi vấp phải một xác người và ngã xuống. Tay tôi vuốt qua một chiếc áo vét lạnh ngắt và ươn ướt. Một viên cảnh sát đã bị đâm chết giương cặp mắt lồi ra nhìn tôi trừng trừng. Tôi gượng dậy. Một người nông dân đang vung vẩy súng thúc cùi tay vào người làm tôi lại ngã đè xuống cái xác. Tôi thét lên.
Có một thanh niên cúi xuống chìa tay cho tôi nắm.
Anh ta kéo tôi về phía mình. Anh sinh viên có nước da ngăm ngăm mỉm cười với tôi.
- Đi theo tôi, anh bảo.
Anh gật đầu ra hiệu cho một sinh viên khác. Anh này nhìn tôi một cách cao ngạo rồi túm lấy tay kia; Cả hai đỡ tôi và rẽ đám đông đi ra.
Trong phố, đánh nhau vẫn còn ác liệt. Hai sinh viên chạy thật nhanh, lôi tôi đi theo. Dường như họ biết trước những đồn cảnh sát bị quân nổi loạn tấn công, họ tránh được những chỗ đánh nhau và cuối cùng cũng dừng lại trước lối vào một khu nhà lớn.
Một người mở cửa. Khu vườn hoang trước mặt anh ta đã lấm tấm điểm hoa xuyên tuyết. Ngôi nhà xây theo kiểu Âu có vòm bán nguyệt và cửa sổ hình thoi.
- Đây là nhà của Kinh, anh sinh viên nước da ngăm ngăm giới thiệu anh bạn. Còn anh là Mẫn.
Mẫn giải thích là chủ nhà, dì của Kinh, đã rời thành phố đến Nam Kinh và Kinh rất vui mừng được nhận chân giữ nhà.
Giọng anh trẻ trung và trầm ấm, giống như giọng người lúc nãy hát.
- Thế còn em?
Tôi tự giới thiệu và hỏi xem tôi có thể gọi điện được không.
Kinh sốt ruột nói:
- Chắc quân kháng chiến đã cắt đường dây rồi.
Nhìn thấy vẻ thất vọng trên mặt tôi, Mẫn bèn nói sẽ cố thử xem sao.
Trong phòng khách, các bức tranh đã treo trước đây, và sàng nhà bằng gỗ sơn đỏ còn hằn dấu các đồ gỗ đã được mang đi. Trong thư viện, hàn trăm quyển sách vẫn được xếp ngăn ngắn trên giá, còn có một đống sách khác vứt ngổn ngang chồng chất dưới đất. Trên các bàn thấp, nhiều chiếc gạt tàn còn đầy đầu mẩu thuốc lá, tách đĩa bẩn, báo chí bị vò nhầu. Dường như một cuộc họp đã diễn ra đêm qua ở đây.
Mẫn mở cửa thông sang buồng ngủ có một chiếc giường phủ chăn lụa đỏ thêu hoa cúc đại đóa. Anh ta nhấc chiếc máy nghe trên giá nhưng không gọi được.
- Anh sẽ đưa em về khi nào yên yên, anh nói giọng ấm áp. Em ở đây an toàn rồi. Có đói không? Ra giúp anh nấu cái gì đi.
Trong khi Mẫn nấu mì, nhặt rau, thái thịt, Kinh vẫn ngồi trên chiếc ghế kê bên cửa sổ, lắng tai nghe từng tiếng động bên ngoài. Có tiếng súng thỉnh thoảng vọng lại. Mỗi khi súng nổ, trên môi Kinh thoảng nụ cười giễu cợt. Tôi không biếg thành phố của tôi rồi sẽ ra sao. Tôi cho rằng những nông dân cải trang này là thành viên của Tổ chức kháng chiến chống quân Nhật. Báo nói rằng quân cướp này đốt phá, cướp bóc, bắt cóc người thành phố và dùng tiền chuộc để mua súng của người Nga. Tôi lo lắng cho cha mẹ, cho Nguyệt Châu chắc đang lạc trong phố trên chiếc xích lô. Tôi hết ngồi lại đứng, đi đi lại lại, lật vài trang sách rồi ngồi phịch xuống trên một chiếc ghế khác trước mặt Kinh.
Tôi cũng lắng nghe từng tiếng động như anh ta.
Chỉ có Mẫn có vẻ bình tĩnh. Anh huýt sáo một điệu ôpêra.
Chiếc nồi toả mùi thơm phức. Rồi Mẫn bưng cho tôi một bát mì to ịch nấu với thịt bò và rau cải muối. Anh chìa cho tôi một đôi đũa.
Lúc đó tôi mới nhớ ra là mọi người ở nhà đagn chờ để mừng sinh nhật lần thứ mười sáu của tôi.

22
Ở Cáp Nhĩ Tân, nắng như xói vào mắt.
Mùa xuân, trong tiếng gần trầm trầm liên miên, hàn ngàn vạn tảng băng đâm vào nhau, nhấp nhô và biến mất trong bọt sóng sông Amua.
Một tay lái buôn giàu có vừa cho dựng trong trung tâm thành phố một gian hàng xổ số. Trên một cái sàn gỗ cao, kết quả xổ sô đang được xướng lên. Bên những người giàu bận đồ lông thú, có những kẻ ăn mày không đủ vải che thân đang run rẩy. Ăn trộm, lưu manh, lính, sinh viên, tư sản, đĩ điếm, cả thành phố đều tới đây và sốt ruột chờ đợi. Đột nhiên, thông báo được điểm bằng tiếng than khóc và tiếng reo mừng của đám đông. Những cuộc xô xát bắt đầu. Chồng đánh vợ vì đã thay đổi số cược, những kẻ vừa đặt cửa đồng xu cuối cùng doạ sẽ tự vẫn. Cũng có cả những tay cho vay đang đòi tiền nợ, hay những kẻ thắng xổ số nhưng lại không tìm thấy vé đâu.
Chưa bao giờ tôi thấy có nơi nào mà kẻ giầu lại nghi ngại sự giàu sang của mình đến thế còn kẻ nghèo lại tuyệt vọng đấu tranh chống lại cảnh khốn cùng. Sự bê trệ của đám dân này khiến tôi càng tin chắc rằng đế quốc Trung Hoa đang chìm đi trong hỗn loạn, không thể nào lật ngược được xu thế này. Nền văn minh lâu đời này đã co lại dưới triều đại Mãn Châu, chối bỏ sự mở cửa, khoa học và hiện đại. Ngày hôm nay nó đã trở thành miếng mồi ngon của các cường quốc Châu Âu, nó đang sống sót bằng cách nhường dàn đất đai và tự chủ của mình.
Chỉ có người Nhật chúng tôi, thừa kế được một nền văn minh Trung Hoa thuần khiết 1, không pha trộn, mới có thể giải phóng cho họ khỏi ách đô hộ Châu Âu. Chúng tôi đem lại ho dân họ hòa bình và lòng tự trọng.
Chúng tôi là cứu tinh của họ.

22
Ở Cáp Nhĩ Tân, nắng như xói vào mắt.
Mùa xuân, trong tiếng gần trầm trầm liên miên, hàn ngàn vạn tảng băng đâm vào nhau, nhấp nhô và biến mất trong bọt sóng sông Amua.
Một tay lái buôn giàu có vừa cho dựng trong trung tâm thành phố một gian hàng xổ số. Trên một cái sàn gỗ cao, kết quả xổ sô đang được xướng lên. Bên những người giàu bận đồ lông thú, có những kẻ ăn mày không đủ vải che thân đang run rẩy. Ăn trộm, lưu manh, lính, sinh viên, tư sản, đĩ điếm, cả thành phố đều tới đây và sốt ruột chờ đợi. Đột nhiên, thông báo được điểm bằng tiếng than khóc và tiếng reo mừng của đám đông. Những cuộc xô xát bắt đầu. Chồng đánh vợ vì đã thay đổi số cược, những kẻ vừa đặt cửa đồng xu cuối cùng doạ sẽ tự vẫn. Cũng có cả những tay cho vay đang đòi tiền nợ, hay những kẻ thắng xổ số nhưng lại không tìm thấy vé đâu.
Chưa bao giờ tôi thấy có nơi nào mà kẻ giầu lại nghi ngại sự giàu sang của mình đến thế còn kẻ nghèo lại tuyệt vọng đấu tranh chống lại cảnh khốn cùng. Sự bê trệ của đám dân này khiến tôi càng tin chắc rằng đế quốc Trung Hoa đang chìm đi trong hỗn loạn, không thể nào lật ngược được xu thế này. Nền văn minh lâu đời này đã co lại dưới triều đại Mãn Châu, chối bỏ sự mở cửa, khoa học và hiện đại. Ngày hôm nay nó đã trở thành miếng mồi ngon của các cường quốc Châu Âu, nó đang sống sót bằng cách nhường dàn đất đai và tự chủ của mình.
Chỉ có người Nhật chúng tôi, thừa kế được một nền văn minh Trung Hoa thuần khiết 1, không pha trộn, mới có thể giải phóng cho họ khỏi ách đô hộ Châu Âu. Chúng tôi đem lại ho dân họ hòa bình và lòng tự trọng.
Chúng tôi là cứu tinh của họ.

22
Ở Cáp Nhĩ Tân, nắng như xói vào mắt.
Mùa xuân, trong tiếng gần trầm trầm liên miên, hàn ngàn vạn tảng băng đâm vào nhau, nhấp nhô và biến mất trong bọt sóng sông Amua.
Một tay lái buôn giàu có vừa cho dựng trong trung tâm thành phố một gian hàng xổ số. Trên một cái sàn gỗ cao, kết quả xổ sô đang được xướng lên. Bên những người giàu bận đồ lông thú, có những kẻ ăn mày không đủ vải che thân đang run rẩy. Ăn trộm, lưu manh, lính, sinh viên, tư sản, đĩ điếm, cả thành phố đều tới đây và sốt ruột chờ đợi. Đột nhiên, thông báo được điểm bằng tiếng than khóc và tiếng reo mừng của đám đông. Những cuộc xô xát bắt đầu. Chồng đánh vợ vì đã thay đổi số cược, những kẻ vừa đặt cửa đồng xu cuối cùng doạ sẽ tự vẫn. Cũng có cả những tay cho vay đang đòi tiền nợ, hay những kẻ thắng xổ số nhưng lại không tìm thấy vé đâu.
Chưa bao giờ tôi thấy có nơi nào mà kẻ giầu lại nghi ngại sự giàu sang của mình đến thế còn kẻ nghèo lại tuyệt vọng đấu tranh chống lại cảnh khốn cùng. Sự bê trệ của đám dân này khiến tôi càng tin chắc rằng đế quốc Trung Hoa đang chìm đi trong hỗn loạn, không thể nào lật ngược được xu thế này. Nền văn minh lâu đời này đã co lại dưới triều đại Mãn Châu, chối bỏ sự mở cửa, khoa học và hiện đại. Ngày hôm nay nó đã trở thành miếng mồi ngon của các cường quốc Châu Âu, nó đang sống sót bằng cách nhường dàn đất đai và tự chủ của mình.
Chỉ có người Nhật chúng tôi, thừa kế được một nền văn minh Trung Hoa thuần khiết 1, không pha trộn, mới có thể giải phóng cho họ khỏi ách đô hộ Châu Âu. Chúng tôi đem lại ho dân họ hòa bình và lòng tự trọng.
Chúng tôi là cứu tinh của họ.
****************************
1. Từ thế kỷ VI, Phật giáo và văn hóa Trung Hoa thâm nhập vào triều đình Yamato. Năm 604, ông hoàng Sôtôku cử một sứ thần chính thức tới kinh đô Tràng An (nay là Tây An) Trung Quốc. Năm 645, triều đình Yamato quyết định xây dựng Nhật Bản heo mô hình của triều đình nhà Đường. Chữ viết Nhật Bản bắt chước theo chữ tượng hình Trung Hoa. Các rối loạn chính trị trong triều đình nhà Đường và việc quân tác ta xâm lấn khiến người Nhật quyết định rút sứ thần của họ ở Trung Hoa về vào năm 838. Từ đó văn hóa Nhật phát triển độc lập với văn hóa châu lục.

22
Ở Cáp Nhĩ Tân, nắng như xói vào mắt.
Mùa xuân, trong tiếng gần trầm trầm liên miên, hàn ngàn vạn tảng băng đâm vào nhau, nhấp nhô và biến mất trong bọt sóng sông Amua.
Một tay lái buôn giàu có vừa cho dựng trong trung tâm thành phố một gian hàng xổ số. Trên một cái sàn gỗ cao, kết quả xổ sô đang được xướng lên. Bên những người giàu bận đồ lông thú, có những kẻ ăn mày không đủ vải che thân đang run rẩy. Ăn trộm, lưu manh, lính, sinh viên, tư sản, đĩ điếm, cả thành phố đều tới đây và sốt ruột chờ đợi. Đột nhiên, thông báo được điểm bằng tiếng than khóc và tiếng reo mừng của đám đông. Những cuộc xô xát bắt đầu. Chồng đánh vợ vì đã thay đổi số cược, những kẻ vừa đặt cửa đồng xu cuối cùng doạ sẽ tự vẫn. Cũng có cả những tay cho vay đang đòi tiền nợ, hay những kẻ thắng xổ số nhưng lại không tìm thấy vé đâu.
Chưa bao giờ tôi thấy có nơi nào mà kẻ giầu lại nghi ngại sự giàu sang của mình đến thế còn kẻ nghèo lại tuyệt vọng đấu tranh chống lại cảnh khốn cùng. Sự bê trệ của đám dân này khiến tôi càng tin chắc rằng đế quốc Trung Hoa đang chìm đi trong hỗn loạn, không thể nào lật ngược được xu thế này. Nền văn minh lâu đời này đã co lại dưới triều đại Mãn Châu, chối bỏ sự mở cửa, khoa học và hiện đại. Ngày hôm nay nó đã trở thành miếng mồi ngon của các cường quốc Châu Âu, nó đang sống sót bằng cách nhường dàn đất đai và tự chủ của mình.
Chỉ có người Nhật chúng tôi, thừa kế được một nền văn minh Trung Hoa thuần khiết 1, không pha trộn, mới có thể giải phóng cho họ khỏi ách đô hộ Châu Âu. Chúng tôi đem lại ho dân họ hòa bình và lòng tự trọng.
Chúng tôi là cứu tinh của họ.
****************************
1. Từ thế kỷ VI, Phật giáo và văn hóa Trung Hoa thâm nhập vào triều đình Yamato. Năm 604, ông hoàng Sôtôku cử một sứ thần chính thức tới kinh đô Tràng An (nay là Tây An) Trung Quốc. Năm 645, triều đình Yamato quyết định xây dựng Nhật Bản heo mô hình của triều đình nhà Đường. Chữ viết Nhật Bản bắt chước theo chữ tượng hình Trung Hoa. Các rối loạn chính trị trong triều đình nhà Đường và việc quân tác ta xâm lấn khiến người Nhật quyết định rút sứ thần của họ ở Trung Hoa về vào năm 838. Từ đó văn hóa Nhật phát triển độc lập với văn hóa châu lục.

23
Kinh ra ngoài thăm dò tin tức, về kể lại cho chúng tôi rằng quân phiến loạn đã chiếm tòa thị chính và ném xác viên thị trưởng qua ban công. Trong vài giờ đồng hồ, niềm căm hận lan tràn trong thành phố, dân chúng bị máu kích thích giết cả những người đã cọng tác với quân Nhật và kiều dân Nhật; binh lính Trung Quốc trong quân đội Mãn Châu quay súng chống lại lính Nhật và bao vây binh đoàn kẻ thù trong trại.
Mẫn dựng thang lên bờ tường và chúng tôi trèo lên nóc nhà. Từng hàng mái nhà chạy dài tít tắp như những làn vảy cá xám đang ánh lên ánh bạc. Đường phố ngoắt ngoéo vạch những đường hằn sâu như rãnh cày. Các cây dẻ trơ lá vẽ các con chữ khẳng khiu lên mây. Từ phía trung tâm hành phố, từng cột khói đen bốc lên nền trời màu tím và vàng nâu. Hàng ngàn hàng ngàn con chim sẻ quay tròn hoảng hốt.
Chúng tôi nghe có tiếng súng nổ lẫn trong tiếng kêu gào, tiếng hò reo và tiếng trống ăn mừng. Nhiều khu phố vắng tanh, tăm tối và cũng có những khu phố tưng bừng rộn rã tiếng cười.
Ngoài xa kia, những bức tường thành của thành phố uốn lượn và mờ đi trong sương mù.
Liệu chúng tôi có đủ sức chống lại được viện binh của quân Nhật hay không?

23
Kinh ra ngoài thăm dò tin tức, về kể lại cho chúng tôi rằng quân phiến loạn đã chiếm tòa thị chính và ném xác viên thị trưởng qua ban công. Trong vài giờ đồng hồ, niềm căm hận lan tràn trong thành phố, dân chúng bị máu kích thích giết cả những người đã cọng tác với quân Nhật và kiều dân Nhật; binh lính Trung Quốc trong quân đội Mãn Châu quay súng chống lại lính Nhật và bao vây binh đoàn kẻ thù trong trại.
Mẫn dựng thang lên bờ tường và chúng tôi trèo lên nóc nhà. Từng hàng mái nhà chạy dài tít tắp như những làn vảy cá xám đang ánh lên ánh bạc. Đường phố ngoắt ngoéo vạch những đường hằn sâu như rãnh cày. Các cây dẻ trơ lá vẽ các con chữ khẳng khiu lên mây. Từ phía trung tâm hành phố, từng cột khói đen bốc lên nền trời màu tím và vàng nâu. Hàng ngàn hàng ngàn con chim sẻ quay tròn hoảng hốt.
Chúng tôi nghe có tiếng súng nổ lẫn trong tiếng kêu gào, tiếng hò reo và tiếng trống ăn mừng. Nhiều khu phố vắng tanh, tăm tối và cũng có những khu phố tưng bừng rộn rã tiếng cười.
Ngoài xa kia, những bức tường thành của thành phố uốn lượn và mờ đi trong sương mù.
Liệu chúng tôi có đủ sức chống lại được viện binh của quân Nhật hay không?

24
Sau màn chào hỏi ngắn gọn, tôi được biết rằng Madam Violet, bà chủ của Masayô cũng là người Tôkyô. Niềm vui được gặp người đồng hương nơi đất khách quê người hơi vương chút ưu tư và khiến những kẻ xa lạ cũng thành thân thuộc. Madam mời tôi uống sakê và hỏi đủ thứ về tôi. Tôi cũng hỏi thăm gia đình bà và được biết cả chồng và con bà đều chết trong trận động đất.
Bà lấy trong tay áo kimônô ra cho tôi xem một chiếc hài tre con bé xíu, kỷ vật duy nhất còn só lại của con trai bà.
Mười bốn năm đã trôi qua và tôi đã có thể vùi sâu những ký ức về trận động đất. Nay tiếng khóc của Madam Violet khơi dậy trong tôi những ngày tháng chết chóc đó.
Tai họa xảy ra vào giữa trưa. Tiếng chuông reo hết giờ học sáng vừa dứt. Đột nhiên ghế đổ lổng chổng, phấn viết bảng bay vèo vèo tôi cứ tưởng tụ bạn cùng lớp giở trò nghịch ngợm nên cười to và vỗ tay thì bỗng tấm bảng đen sụp xuống, mảnh vỡ vãng tung tóe làm nhiều học sinh bị thương. Tường rung lên, các bàn học bằng gỗ phiến bắt đầu trượt từ đầu này sang đầu kia lớp học. Một thằng bé bị kẹt trong đống gô thét lên. Chúng tôi vừa gỡ được nó ra thì một trận mưa với vôi vữa rơi ào ào xuống đầu.
Thầy giáo người đầy bụi mở cửa sổ và ra lệnh cho chúng tôi nhảy xuống. Tôi là đứa đầu tiên lao xuống khoảng không. Phòng học chúng tôi ở lầu hai. Tôi đập cả người và tay chân xuống đám cỏ nhưng không bị thương. Nhiều đứa trẻ khác cũng nhảy theo. Có nhiều đứa nhảy từ tầng cao hơn, bị trẹo chân và chúng tôi kéo chúng về phía vườn. Mặt trước của trường rung bần bật. Từ ba cổng chính học sinh ào ạt chạy ra. Không mũ mão, đồng phục rách, áo dính máu, chúng đã phải đánh nhau mới ra được khỏi cổng. Đột nhiên, cả tòa nhà sụm xuống từ đoạn giữa và chậm rãi kéo cả hai cánh bên cùng từ từ đổ sập xuống theo.
Ngoài vườn đen đặc những người là người. Người chạy, người bò, kêu, khóc, rên rỉ. Đất cuộn lên như có sóng. Các lối đi lát đá mà tôi đã đi qua bíêt bao nhiêu lần uốn quăn lại như những đoạn dây ruy băng. Các cây mà chúng tôi bám vào oằn xuống, đu đưa và cuối cùng hất chúng tôi xuống đất. Chúng tôi cố bám vào cỏ, vào các cây bờ cây bụi nhưng chẳng ăn thua gì. Có tiếng gầm gừ bí ẩn tzf lòng đất nghe như tiếng một dòng thác đá cuội đang chảy, tiếng lụa xé khô khan.
Các đợt rung chấm dứt. Giáo viên và giám thị tập hợp chúng tôi lại, cho ngồi thành vòng tròn giữa sân thể thao. Các thầy cấm chúng tôi di chuyển, bắt đầu chăm sóc người bị thương và đếm những người vắng mặt. Tôi thấy thằng em út từ phía xa, mừng đến rơi nước mắt. Một đứa bắt đầu khóc, rồi chẳng bao lâu cả đám khóc theo.
Người ta cấm chúng tôi đến gần đống đổ nát để tìm người sống sót, chúng tôi phải kiên nhẫn chờ đợi đội cứu hộ. Nhưng đến năm giờ chiều vẫn chẳng có ai tới. Gió thổi càng lúc càng mạnh. Những đợt lửa bùng ra từ phía một toà nhà và một cột khói đen oằn oại trng cơn bão làm chúng tôi ngạt thở. Tôi lợi dụng lúc mọi người đang hoang mang, vọt qua bức tường đổ và chuồn vào trong phố.
Cảnh vật như trong địa ngục. Chẳng còn thành phố Tôkyô nữa. Các toà nhà dựa vào nhau vẫn còn đó nhưng các phố bị xóa sổ, chìm dưới một lớp dà gạch ngói, gỗ kính. Các gia đình tìm kiếm nhau. Người ta gọi tên nhau trong vô vọng. Một người điên lang thang và cười trong đống đổ nát. Ba bà xơ truyền giáo ngồi xổm trên đống gạch vụn của nhà thờ mà bới đất bằng tay trong hi vọng tìm thêm được người sống sót.
Nhà cháy. Gió thổi như giúp sức cho lửa lan tràn. Đã sáu giờ chiều và tro tàn bay xoắn xuýt trên trời khiến màn đêm xuống nhanh. Ký ức tôi không còn ghi nhớ đoạn tiếp theo. Tôi còn như thấ mình mò mẫm lần đi trong đêm đen dày đặc. Đường đầy đá, người đi ẩn náu, xác chết. Tôi không nhớ mình về đến nhà bằng cách nào. Mẹ đang ngồi trên một gốc cây trước những đồ đạc mà mẹ đã mang ra được. Em gái tôi ngòi dưới chân mẹ, ôm chân người. Nghe tiếng tôi, mẹ như bừng tỉnh cơn mê, quay đầu lại. Cái cách mẹ lao về phía tôi khiến tôi hiểu ngay rằng một nỗi bất hạnh lớn đã bắt kịp tôi như một mũi tên.
- Cha mất rồi con ơi.
Tôi thức suốt đêm bên xác cha trầy sướt. Mặt cha có vẻ thanh thàn của người đã lên tới thiên đường, còn tay người mang hơi lạnh buốt của đêm đen. Thỉnh thoảng, tôi đứng dậy và di ra đầu vườn, nơi có thể nhìn thấy cả thành phố. Tôkyô đang cháy như một giàn thiêu khổng lồ.
Truyền thuyết nói rằng Nhật Bản là một hòn đảo nổi bập bềnh và chỉ tựa lên một con cá trê mà mỗi lần nó cựa lại gây ra động đất. Tôi cố hình dung ra hình dạng quái vật của giống cá có râu như mèo này. Nỗi đau như cơn sốt khiến tôi mê đi. Vì không thể giết được đấng thần linh ấy, chúng tôi phải tấn công vào lục địa ; nước Trung Hoa rộng mênh mông và cố định trên đất liền, nằm gần sát ngay chúng tôi. Đó là nơi chúng tôi phải chiếm để đảm bảo cho tương lai của con cháu chúng tôi.
Masayo tới giúp tôi dứt ra khỏi cuọc chuyện trò ngày càng nặng nề. Cô ta gập người sát đất trước bà chủ đang âm thầm khóc. Cô kéo tay áo tôi và lôi tôi về phòng cô.