Thơ Xuân Quỳnh !!!

Cố đô
Với vết chân của bầy dã thú
In trên nền gạch cũ trước lăng vua
Với dòng sông như không chảy bao giờ
Vẫn mờ ảo ngàn năm màu sương khói
Tà áo trắng bay về đâu vời vợi
Con thuyền khuya trăng gọi phía nguồn xa
Màu nắng in trong mắt tự ngàn xưa
Căn nhà cũ, mảnh vường hương ngày cũ
Dẫu hiện tại mà như quá khứ
Là quê hương dù không phải quê hương.
Dường như đây, tôi có nỗi buồn
Có hạnh phúc, có một thời thơ bé
Có khát vọng những năm còn rất trẻ
Tôi thuộc từ ngọn cỏ đến nhành cây
Tôi thương về vời vợi những trời mây
Nhịp tim đập tiếng chuông ngày nắng xế.
Đường xa ngái cho lòng da diết thế
Con nước nào ra bể chiều nay
Đến nao lòng là giờ phút chia tay
Con sông cũ mảnh vườn xưa ngày cũ
Như vĩnh biệt tuổi thơ và quá khứ
Bạn bè ơi dẫu tôi sẽ quay về
Nhưng chắc rằng tất cả chẳng như xưa
Tôi sẽ khác, cố đô rồi cũng khác.
Huế, 11-1984

Mái phố
Yêu thương là lòng anh
Bao dung là mái phố
Sinh ở đây thuở nhỏ
Lớn lên tôi đi xa
Trời khi nắng khi mưa
Lại nhớ về mái phố
ơi cái màu ngói cổ
Màu áo mẹ gian lao
Những nét thấp đường cao
Tình yêu không bình lặng!
"Mái buồn nghe sấu rụng" (1)
Cám ơn người làm thơ
Đã đem lòng người xa
Trờ về bên mái phố
Từ những ngày gian khổ
Từ lửa táp bom rơi
Tôi nghĩ về phố tôi
Thấy sao mà vững dạ
Tôi về trong mái nhỏ
Sau mỗi lần gian nan
Như tìm đến bên anh
Sau mỗi niềm cay đắng
Dưới mái nhà thầm lặng
Nghe nắng trời ngoài ô
Nghe gió mạnh về xô
Niềm xạc xào của lá
Nghe hạt mưa nho nhỏ
Từng động lòng tuổi thơ (2)
Nghe rét mướt tràn về
Và ngừng trên mái phố.
Đã quen nhiều gian khổ
Đã quen nhiều hy sinh
Yêu thương là lòng anh
Bao dung là mái phố
(1) Thơ Chính Hữu
(2) ý một câu thơ của Bằng Việt

Tôi kính phục con người XQ và yêu mến thơ bà hơn tất thảy các nữ thi sĩ khác.
---------------------------------------------
CHỈ CÓ SÓNG VÀ EM
Đã xa rồi căn phòng nhỏ của em
Nơi che chở những người thương mến nhất
Con đường nắng, dòng sông trước mặt
Chuyến phà đông. Nỗi nhớ cứ quay về
Đêm tháng năm hoa phượng nở bên hè
Trang giấy trắng bộn bè bao ký ức
Ngọn đèn khuya một mình anh thức
Nghe tin đài báo nóng, lại thương con
Anh yêu ơi, hãy tha lỗi cho em
Nếu đôi lúc giận hờn anh vô cớ
Những bực dọc trong ngày vất vả
Làm anh buồn mà em có vui đâu
Chỉ riêng điều được sống cùng nhau
Niềm sung sướng với em là lớn nhất
Trái tim nhỏ nằm trong ***g ngực
Giấy phút nào tim đập chẳng vì anh.
Một trời xanh, một biển tận cùng xanh
Và gió thổi và mây bay về núi
Lời thương nhớ ngàn lần em muốn nói
Nhưng bây giờ chỉ có sóng và em...
Quảnh Ninh 5-1983

LẠI BẮT ĐẦU
Lại bắt đầu từ những trang giấy trắng
Lại ngọn đèn, màu mực những câu thơ
Lại nhịp đập bắt đầu, tim rạo rực
Trước biết bao nao nức với mong chờ
Một con tàu chuyển bánh ngoài ga
Làn nước mới, trời xanh và mây trắng
Ngôn non mướt, bãi cát vàng đầy nắng
Như chưa hề có mùa lũ đi qua.
Như chưa hề có nỗi đau xưa
Lòng thanh thản trong tình yêu ngày mới.
Một quá khứ ra đi cùng gió thổi
Thời gian trôi, kí ức sẽ phai nhoà.
Những mùa sen, mùa phượng đã xa
Trên khắp nẻo lại bắt đầu mùa cúc
Rồi hoa đào lại tươi hồng nô nức
Như chưa hề biết đến tàn phai.
Tay trong tay tôi đã bên người
Tôi chẳng nói điều chi về vĩnh viễn
Vì mỗi sáng khi mặt trời hiển hiện
Là một ngày tôi lại bắt đầu yêu.
11-1986

Và đây, Lưu Quang Vũ ru Xuân Quỳnh ngủ:
THƠ RU EM NGỦ - LƯU QUANG VŨ
Ngủ đi em trời xanh sau lá thưa
Trưa đã sẫm rồi cửa ngỏ sương sa
Em nằm nghiêng tóc cụp xuống như lông thỏ
Như con sóc hiền như chùm dẻ mùa đông
Ngủ đi em ơi gian phòng nhỏ như thuyền
Giấc ngủ trôi về như dải sông đen
Có rong dại và ngút ngàn lau trắng
Một thành phố xa xôi có nhịp cầu đá xám
Con quay nâu quay trên hè phố vắng
Con sẻ gầy trên gió hát ngu ngơ
Ngủ đi em sân thượng áo phơi
Những tấm chăn hoa những thảm màu sặc sỡ
Rãnh nước chung quanh khu nhà nhỏ
Khói mịt mù mắt trẻ con cay
Ngủ đi em ơi trên tường mảnh chai
Không ngăn nổi những đám mây xô giạt
Những quả đồi cao những thung lũng hẹp
Tiếng tù và vang dội lòng khe
Ngủ đi em ơi những người gặt lúa về
Đang múa trên bờ ruộng
Tiếng tay vỗ nhịp nhàng như sóng
Tiếng hát chập chờn lúc hiện lúc tan
Ngủ đi em ơi làng biển nắng chang
Không có chiếc thuyền nào bão lật
Trong rừng thẳm không ai lên cơn sốt
Người lính bị thương vết bỏng đỡ đau rồi
Em hãy yên lòng một lát thảnh thơi
Ước chi lo mọi nỗi em lo buồn mọi nỗi em buồn
Cho phút giây này em được ngủ ngon
Ta sẽ cùng qua bao làng mạc ruộng vườn
Bao giếng nước ngày vui bao mùa cấy gặt
Người đi đường mệt mỏi ơi ngủ đi cho lại sức
Như chưa hể khổ nhọc
Như chưa hề đắng cay
Anh ở cạnh em đây
Đừng sợ xa nhau nữa
Nắng chiều trên ngọn lá
Gió cồn bụi trắng bay
Nẻo dài còn đợi đấy
Ngủ đi bạn đường ơi.

Thời gian trắng
Cửa bệnh viện ngoài kia là quá khứ
Những vui buồnkhao khát đã từng qua
Nào chỉ đâu những chuyện ngày thơ
Con đường gạch eo bèo hoa tím ngắt
Những ô ăn quan, que chuyền bài hát
Những mùa hè chân đất tóc râu ngô
Quá khứ em không chỉ ngày xưa
Mà ngay cả hôm nay thành quá khứ
Quá khứ của em ngoài cánh cửa
Gương mặt anh, gương mặt các con yêu...
Em ở đây không sớm không chiều
Thời gian trắng, không gian toàn màu trắng
Trái tim buồn sau lần áo mỏng
Từng đập vì anh vì những trang thơ
Trái tim nay mỗi phút mỗi giờ
Chỉ có đập cho mình anh đau đớn
Trái tim này chẳng còn có ích
Cho anh yêu, cho công việc, bạn bè
Khi cuộc đời trôi chảy ngoài kia
Thời gian trắng vẫn trong bệnh viện
Chăn màn trắng, nỗi lo và cái chết
Ngày với đêm có phân biệt gì đâu
Gương mặt người nhợt nhạt như nhau
Và quần áo một màu xanh ố cũ
Người ta khuyên "lúc này đừng suy nghĩ
Mà cũng đừng xúc động, lo âu"
Phía trước, phía sau, dưới đất, trên đầu
Dường trong suốt một màu vô tận trắng.
Muốn gánh đỡ cho em phần nặng nhọc
Tới thăm em rồi anh lại ra đi
Đôi mắt lo âu, lưòi âu yếm xẻ chia
Lúc anh đến lúc anh đi thành quá khứ
Anh thuộc về những người ngoài cánh cửa
Của con đường trang viết, trang thơ
Mùa vải thiều lại tới mùa dưa
Mùa hoa phượng chắc rơi hồng mái phố
Đường cuốn bụi bờ đê tràn ngập gió
Những phố phường lầm lụi với lo toan,
Dù cùng một thời gian, cùng một không gian
Ngoài cánh cửa với em là quá khứ
Còn hiện tại của em là nỗi nhớ
Thời gian ơi sao không đổi sắc màu.
Tháng 6-1988.

Những con đường tháng giêng
Tôi yêu những con đường Hà Nội
Cuối năm cây cơm nguội lá vàng
Những ngọn đèn thắp sáng lúc hoàng hôn
Mái phố cũ nhấp nhô trong khói nhạt
Ngã năm rộng, cỏ ven hồ xanh mướt
Năm nay đào nở sớm, tháng giêng sang
Tháng giêng bỡ ngỡ búp vàng non
Nhiều trẻ con và nhiều chim sẻ
Những con đường đông vui như tuổi trẻ
Như cuộc đời, bao kỉ niệm đi qua
Anh trở về sau những tháng năm xa
Cây đã lớn, lòng ta nhiều không đổi khác
Như đất nước vừa qua thời lửa đạn
Lại ngỡ ngàng: chim nhỏ tháng giêng xuân
Lòng chưa quên ngọn lửa sáng đêm rừng
Câu thơ viết dưới bầu trời báo động
Tôi yêu những con đường gió lộng
Buổi mai chiều tíu tít bánh xe lăn
Mỗi ngôi nhà như dáng một người thân
Ô cửa nhỏ mở về bát ngát.
Tôi yêu những phố dài tít tắp
Con đường nào cũng dẫn về anh
Bước chân đi xoá động cả tâm tình
Cây trổ lá như thời gian vẫy gọi.
Những con đường ra đi, nay trở lại
Chồng gạch cao vừa dỡ ở gian hầm
Từng chở che người đêm tối bom rung
Sẽ lớn dậy với ngôi nhà đang dựng
Thành tường vách chở che cho hạnh phúc
Thành bậc thềm mở cửa đón ban mai
Tôi yêu những con đường lấp lánh mưa bay
Chim sẻ sẻ và mùa xuân đến sớm...
1976

CHỊ
-----------------
Đi qua đường là phải trông xe
Chị biết Quỳnh rất hay vô ý
Bao giờ chị cũng dặn em thế
Chăm cho em từng việc hàng ngày
Chị trách em - khi nắm cổ tay:
- Quỳnh gầy thế chẳng chịu ăn gì cả!
Thấy em buồn chị buồn hơn nỗi buồn của chị
Thấy em vui chị vui hơn nỗi vui của em
Lớn rồi mà chị chẳng tin
Chị vẫn coi em như ngày còn bé
Em đã lớn vượt xa điều chị nghĩ
Khổ hơn nhiều cái khổ chị lo
Vui hơn nhiều cái vui chị cho
Trên đường đi bước thành bước bại
Nhưng mỗi bận em buồn, chị hỏi
Em bảo rằng: "em mệt chút thôi".
Khi đi xa giữa bom đạn tơi bời
Thư em viết: "nơi này yên tĩnh quá".
Em thương chị bao lâu rồi vất vả
Đêm soạn bài, ngôi trường gió hoang sơ
Giữa tiếng bom thù và dưới những báo mưa
Cơn sốt cháu võ vàng đôi mắt chị
Nên vui buồn mà em vẫn có
Bao nhọc nhằn em đã từng qua
Chỉ bạn bè em viết và thơ.
Em đã viết những điều em đã sống
Mà trước chị em lại thường im lặng
Nên chẳng bao giờ chị hiểu em
Ai nói gì về em chị cũng không tin
Vì chị nghĩ chị hiểu em hơn tất cả

NGỦ NÀO NGỦ NGON
-----------------
Ngủ nào ngủ ngon
Mi yêu của mẹ
Mẹ hát khe khẽ
Cái lá cái hoa
Con đường còn xa
Ngôi nhà thì bé
Ngủ đi con mẹ
Chim về tổ chim
Đàn kiến đang khiêng
Cái mồi to quá
Hát về con cá
Htá về dòng sông
Cây lúa trên đồng
Máy cày dưới ruộng
Bát canh rau muống
Cái bếp đèn dầu
Lửa nhen nơi nào
Hát về nơi ấy
Ngủ, con sẽ thấy
Sông ở nước nhà
Con đường hết xa
Bàn chân đi khắp
Hoa thành lửa thắp
Lá là trời xanh
Căn phòng của mình
Mênh mang như bể?
Lời ru của mẹ
Bỗng hoá thành thuyền
Chở con đi xem
Bao bờ bến lạ
Nếu con không ngủ
Hoa chỉ là hoa
Con đường còn xa
Ngôi nhà vẫn bé
Con thuyền của mẹ
Lại hoá lời ru...
Ngủ nào ngủ đi
Mi yêu của mẹ.

Mẹ và con
Viết cho Tuấn Anh
- Mẹ ơi, bông hoa kia
Là của ai hở mẹ?
Cái màu xanh trên cửa
Kia nữa là của ai?
- Của con đấy con ơi
Đều của con tất cả
Cái màu xanh trên cửa
Cái bông hoa cuối vườn
Ông mặt trời chiều hôm
Tiếng chim kêu buổi sáng
Cái mặt ao lẳng lặng
Có con cá đang bơi
Cái dòng sông trôi trôi
Có con thuyền mới đỗ...
Là của con cả đó
Cả mẹ cũng của con.
Con ôm mẹ con hôn:
- Của Con sao nhiều thế?
- ừ của con nhiều quá
Nhưng mẹ lại nhiều hơn
Vì tất cả của con
Mà con là của mẹ.
30-1-1972