Thoát vị đĩa đệm và cách điều trị

Thoát vị đĩa đệm và cách điều trị ​

Bộ Y tế Việt Nam đã thống kê: có tới 17% người lớn hơn 60 tuổi bị đau lưng, nhiều người trong số này đau lưng là do thoát vị đĩa đệm. Tuy rằng bệnh không dẫn đến tử vong nhưng lại gây ra rất nhiều khó khăn trong cuộc sống hằng ngày, đặc biệt là có thể gây tàn phế cho người bệnh.

Thoát vị đĩa đệm là tình trạng nhân nhầy ở đĩa đệm cột sống thoát ra khỏi vị trí bình thường trong vòng sợi chèn ép vào ống sống, rễ thần kinh sống.

Cơ chế gây bệnh thoát vị đĩa đệm:

Bình thường, đĩa đệm nằm giữa hai khe đốt sống. có vỏ sợi bọc nhân nhày ở nhân tủy. Đĩa đệm làm nhiệm vụ: giảm sóc, bảo vệ cột sống khỏi tổn thương. Nếu có một lực tác động mạnh vào cột sống, nhân nhày có thể qua chỗ rách của đĩa đệm thoát vị ra bên ngoài, chui vào ống sống, chèn ép rễ thần kinh gây đau cột sống. Khi đĩa đệm nào đó bị rách hoặc đứt thì những chất dạng gel bên trong nó sẽ tràn ra bên ngoài.

Nguyên nhân:

- Tư thế sai trong vận động, lao động:

Tư thế xấu buộc cột sống vận động quá giới hạn, ví dụ như: ưỡn quá mức, ngồi vẹo cột sống…

Công việc ( nâng, đẩy, kéo) liên tục làm chon guy cơ thoát vị đĩa đệm tăng lên.

Công việc đòi hỏi thời gian dài phải ngồi hoặc đứng trong một vị trí, làm tăng nguy cơ thoát vị đĩa đệm.

- Thoái hóa tự nhiên: đĩa đệm cột sống mất đi một lượng dịch làm cho đĩa đệm kém linh hoạt, dễ bị rách hoặc sưng tấy.

- Tuổi: phổ biến ở tuổi trung niên, đặc biệt là từ 35-45 tuổi do sự lão hóa liên quan đến thoát vị đĩa đệm.

- Trọng lượng cơ thể: vượt quá trọng lượng cơ thể gây ra căng thẳng trên các đĩa đệm ở lưng dưới.

- Chế độ sinh hoạt: ăn uống thiếu chất dinh dưỡng, hút thuốc lá nhiều làm giảm chất dinh dưỡng quan trọng ở các mô trong cơ thể.

Triệu chứng:

- Cơn đau thắt lưng: xuất hiện với những biểu hiện tê nhức chân tay từ vị trí thắt lưng xuống mông, chân hoặc từ vị trí vùng cổ lan ra gáy và sau hai bả vai, xuống đến cánh tay, bàn tay.

- Đau tăng lên khi họ, hắt hơi, cúi người.

- Cảm giác kiến bò, kim châm tại vùng đau. Có thể đau thường xuyên nếu không được chữa trị.

- Nếu thoát vị đĩa đệm tại cổ: đau vùng vai, gáy. Tê nhức chân tay, mất cảm giác tay, bàn tay. Giảm lực cơ tay, đau nhức tăng lên khi vận động tay

- Nếu thoát vị đĩa đệm vùng lưng: đau vùng thắt lưng, đau tăng khi nằm nghiêng, ho, đại tiện. Đau vùng cột sống lưng, lan theo hình vòng cung ra phía trước ngực, dọc theo khoang liên sườn. Đau, tê, mất cảm giác xuống mông, chân, bàn chân. Nhiều trường hợp nặng thì có thể bị liệt.

Hậu quả

Ngoài việc ảnh hưởng đến cuộc sống và sinh hoạt của người bệnh, khả năng vận động của bệnh nhân giảm rõ rệt.

Nếu tổn thương thần kinh cánh tay, bệnh nhân có thể không nhấc tay lên được, khó gấp, duỗi cánh tay, sinh hoạt đều bị ảnh hưởng.

Nếu tổn thương thần kinh tọa thì bệnh nhân có thể không nhấc được gót hoặc mũi chân lên dẫn đến teo cơ. Trường hợp nặng thì bệnh nhân có thể mất cảm giác chân hoặc tê dại không kiểm soát được.

Nguy cơ tàn phế rất cao ở người thoát vị đĩa đệm. Do đĩa đệm thoát vị chèn ép tủy , nếu chèn ép dây thần kinh vùng thắt lưng cùng thì bệnh nhân có thể bị chứng đại tiểu tiện không tự chủ do rối loạn cơ tròn. Bệnh nhân bị teo các cơ chi nhanh chóng, mất khả năng lao động kết hợp với việc chi phí điều trị cao, ảnh hưởng rất nhiều đến đời sống tinh thần của bệnh nhân.

Phương pháp phòng ngừa và điều trị

Điều trị bảo tồn:

Dùng thuốc là chủ yếu, tránh những cơn đau đớn cho bệnh nhân.

Một số thuốc hay dùng như:

Thuốc giảm đau: nếu đau nhẹ đến trung bình có thể uống aspirin, Ibuprofen, paracetamol. Các thuốc NSAIDs có nguy cơ xuất huyết tiêu hóa ở liều cao.

Thuốc giãn cơ: ví dụ Diazepam… ngoài tác dụng làm giãn cơ trơn thì thuốc còn có tác dụng phụ có thể sẽ gây chong mặt ở một số bệnh nhân.

Nếu cơn đau không giảm thì kê các thuốc nhóm opiat( ví dụ codein) kết hợp với paracetamol sử dụng trong một thời gian ngắn để cắt cơn đau.

Nghỉ ngơi tại giường nếu cơn đau lưng diễn ra liên tục.

Phẫu thuật:

Khoảng 10% bệnh nhân phải dùng đến phẫu thuật can thiệp khi mắc thoát vị đĩa đệm. Hoặc sau khoảng 6 tuần điều trị theo phương pháp bảo tồn nhưng bệnh nhân vẫn thấy đau đỡn như cũ.

Phẫu thuật sẽ được chỉ định theo tư vấn của bác sỹ.

Điều trị theo Đông Y:

Phương pháp điều trị toàn diện bệnh xương khớp:

​

- Bổ can thận để hệ gân xương khỏe mạnh.

- Bổ khí huyết để máu lưu thông nuôi dưỡng gân xương khớp tốt, đồng thời bảo vệ cơ thể tránh ngoại tà xâm nhập khi thời tiết thay đổi.

- Tái tạo và nuôi dưỡng sụn khớp: Cần bổ sung acid amin, canxi hữu cơ có trong cao xương quy bản (yếm rùa) Giúp nuôi dưỡng và tạo sụn khớp.

- Loại bỏ ngoại tà thư cân dãn cơ: Khi ngoại tà xâm nhập vào cơ thể, làm khí huyết ngưng trệ kém lưu thông, cơ xương khớp co lại, lâu ngày làm cho người bệnh đau đớn.

​

Chế độ phòng ngừa:

- Thường xuyên tập thể dục, tốt nhất là nên dành ít nhất 30 phút/ngày. Thể dục có thể làm chậm sự thoái hóa của đĩa đệm và cơ bắp khỏe hơn, từ đó cột sống sẽ ổn định hơn trong quá trình điều trị.

- Nên có sự tham gia tư vấn về chế độ phòng ngừa của bác sỹ đối với bệnh của người.

- Tư thế đúng: làm cho cột sống và đĩa đệm không phải chịu áp lực quá nhiều, bằng những hình thức đơn giản như: ngồi thẳng lưng, không đứng/ ngồi quá lâu trong một thời gian dài. Ngoài ra nâng vật nặng đúng cách.

- Duy trì trọng lượng cơ thể ở mức phù hợp, không để xảy ra tình trạng thừa cân béo phì nhưng vẫn phải đầy đủ chất dinh dưỡng.

- Bỏ thói quen hút thuốc lá và thói quen xấu ảnh hưởng đến sức khỏe khác.