Thư pháp nhập môn-Nơi dành cho những người mới tìm hiểu về thư pháp

Thư pháp nhập môn-Nơi dành cho những người mới tìm hiểu về thư pháp

Nhập Môn thư pháp, thì Home cũng biết sơ sơ. Nói chung cũng đã đọc qua mấy cuốn sách về thư pháp rùi.
Nói chung cũng còn phải thỉnh giáo bác Quan_Di_Ngo và mọi người nhiều. Để tìm hiểu thêm, mọi người có thể đọc thêm topic; bàn về thư pháp Việt Nam của mình nhé.

Có nhiều bạn thắc mắc, và hay hỏi là:Bạn có thể cho biết thêm về loại giấy, mực, và bút dùng trong thư pháp không ?. Nhân tiện đây , mình xin trả lời luôn.

Để trả lời câu hỏi này, Home xin mượn một bài viết về mao bút thư pháp của Lê anh Minh_ một người đã có rất nhiều bài viết về thư pháp hay:
VIẾT CHỮ HÁN BẰNG BÚT LÔNG
Mao bút thư pháp
> ? > .
* Lê Anh Minh


Viết chữ Hán cũng là một nghệ thuật, góp phần rèn luyện và nâng cao khiếu thẩm mỹ. Trung Quốc gọi là Thư Pháp >. (shūfZ), Nhật Bản gọi là Thư Đạo >"(shodō). Người Trung Quốc nói: «Thư pháp khả dĩ tu tâm dưỡng tánh, đào dã tâm tình.» >.可以修身S?T?ff. (Thư pháp có thể giúp ta tu tâm, dưỡng tánh, rèn luyện tình cảm). Viết chữ Hán bằng mao bút mới là chính tông. Khi khổ luyện thư pháp với mao bút thì sau này dù ta viết chữ bằng bất cứ loại bút gì chữ cũng đều đẹp. Sau đây là một số điểm cơ bản về thư pháp bút lông:
I. VĂN PHÒNG TỨ BẢO -?^>>寶
Hiện nay computer quả thực là bửu bối vô song, là một công cụ đắc lực của ta trong việc học tập Hán ngữ lẫn thư pháp, nhưng theo truyền thống thì chỉ có bốn bửu bối trong văn phòng (văn phòng tứ bảo):
* Giấy (chỉ T) * Mực (mặc 墨) * Nghiên (nghiễn 硯) * Bút (bút ?)
Giấy cho dân nhà nghề là giấy Tuyên 宣, thường gọi là «xuyến chỉ» (đọc trại của Tuyên chỉ 宣T), mỏng như giấy quyến vấn thuốc hút, dùng cho cả thư pháp lẫn hội họa, nhưng đắt tiền. Giấy Tuyên có hai loại: sinh chỉ "YT (giấy sống, chưa dúng phèn, dùng cho thư pháp) và thục chỉ ?YT (giấy chín, đã dúng phèn, dùng cho hội họa). Việc luyện tập tốn rất nhiều giấy, ta nên dùng giấy thường miễn hút mực (như giấy báo) là được.
Mực có hai loại: mực thỏi và mực nước (mặc trấp 墨汁). Mực thỏi có chất keo, loại tốt thường có mùi xạ hương. Mực tốt thì sau khi viết xong, ta bồi tranh chữ không bị nhoè mực. Mực nước (mặc trấp) tiện dụng nhưng không đủ độ sánh, ta cần mài thêm mực thỏi để tăng độ sánh đặc. Cách dùng mực rất quan trọng, tạo ra các hiệu quả khác nhau trên từng chất liệu hay các loại giấy. Trong nghề gọi là mặc pháp 墨. (phép dùng mực). Mài mực cũng là cách tập cổ tay trước khi cầm bút viết chữ. Nói chung viết chữ trên giấy không hút nước thì mực phải đặc, trên giấy hút nước như giấy tuyên thì mực hơi sánh. Đừng pha mực quá loãng.
Nghiên mực có các kiểu dáng khác nhau, nhưng nguyên tắc là có một độ nghiêng nhỏ để cho mực đọng về một phía. Khi mài mực thì nhỏ một vài giọt mặc trấp vào cho hơi ướt đáy nghiên. Rồi mài thỏi mực theo chiều kim đồng hồ, thỉnh thoảng nhỏ thêm vài giọt mặc trấp. Pha chế vừa đủ cho một lần sử dụng, không nên đổ quá nhiều mặc trấp vào nghiên. Mực dùng không hết sẽ đọng thành vẩy và cặn cáu trên nghiên
Nghiên mực đời Khang Hi
* 3 mặt của một thỏi mực
Bút có nhiều loại: tiểu, trung, đại. Lông bút có loại cứng (như lông sói) có loại mềm (như lông thỏ) và có loại pha trộn các loại lông theo một tỉ lệ để thích hợp cho cả vẽ tranh lẫn viết chữ. Khác với cây bút của phương Tây là chủ yếu để viết chữ, mao bút của Trung Quốc có thể vừa viết chữ vừa vẽ tranh. Nói chung viết chữ nên dùng bút lông sói, còn vẽ tranh thì tùy theo trường hợp và tùy theo hiệu quả mong muốn mà ta sử dụng các loại bút khác nhau. Khi luyện thư pháp nên dùng bút cỡ trung để viết chữ Hán trong các ô vuông mỗi cạnh lớn chừng 5 hay 6 cm. Khi bắt đầu luyện tập thì phải đi từ chữ Khải. Không nên bắt đầu tập bằng tiểu khải (chữ Khải nhỏ chừng một phân vuông). Chỉ khi viết chữ to ta mới nghiên cứu được bút pháp và các bút thế. Khi thuần thục thì chữ viết phóng to thu nhỏ đều dễ dàng.
Các bộ phận của bút lông:
* Đào tuyến Ts: sợi dây nhỏ ở một đầu quản bút, dùng treo bút lên giá bút sau khi sử dụng.
* Bút quản ?管 (bút can ??): quản bút, bằng trúc.
* Bút hào ?毫: búp lông, giống búp sen chưa nở.
* Bút căn ?根: phần búp lông dính với quản bút.
* Bút đỗ ?,s: bụng búp lông.
* Bút phong ?<' (bút tiêm ?-): ngọn bút.
* Bút mạo ?帽: nắp bút (bằng trúc hoặc nhựa).
Viết xong, ta rửa sạch bút, móc đào tuyến vào một cái giá để ngọn bút quay xuống đất. Không nên dùng bút mạo vì nó dễ làm hư lông bút

II. NGŨ CHỈ PHÁP "O?.
Đây nói về cách cầm bút (chấp bút pháp Y?.). Ngũ chỉ chấp bút pháp "O?Y?. hay ngũ tự chấp bút pháp "-Y?. là do Lục Hy Thanh TO聲 đời Đường sáng tạo. Năm ngón của bàn tay có tên: (1) Mẫu chỉ , nghĩa là đầu ngón tay áp vào bút, còn lòng bàn tay thì trống rỗng. Nhìn nghiêng, ngón cái và ngón trỏ tạo thành mắt phượng (phượng nhãn 鳳o).
III. OẢN PHÁP ...

Đây là kỹ pháp của cổ tay (oản / uyển), gồm có:
1. Chẩm oản z... (gối cổ tay): bàn tay trái úp và lót dưới cổ tay bàn tay phải, tức là cổ tay phải gối nhẹ lên bàn tay trái, và trượt nhẹ trên đó khi viết chữ. Hoặc cổ tay phải chỉ áp nhẹ trên mặt bàn (bàn tay trái không lót ở bên dưới). Khi viết ta chỉ lấy sức mạnh của ngón tay (chỉ lực O?S>) mà điều khiển ngọn bút. Oản pháp này dùng khi ta viết tiểu khải hoặc trung khải.
Ngũ chỉ pháp Chẩm oản
Chẩm oản Huyền oản Đại huyền oản

2. Huyền oản ?.. (treo cổ tay): cũng gọi đề oản 提.., tức là cổ tay lơ lửng không tựa vào đâu cả, nhưng khuỷu tay thì chạm nhẹ mặt bàn. Khi viết chữ, ta chuyển động cả cánh tay, cổ tay, và ngón tay. Oản pháp này dùng khi ta viết đại khải.
3. Đại huyền oản 大?.. (treo hổng cổ tay): cũng gọi huyền trửu ?,~ (treo khuỷu tay). Toàn bộ cánh tay không tựa vào đâu cả. Khi viết chữ, ta chuyển động cả cánh tay, cổ tay, và ngón tay. Oản pháp này dùng khi ta đứng viết đại tự (cỡ 10x10 cm) hoặc chữ thảo.
IV. NHÃN PHÁP o.
Khi viết chữ, mắt ta tập trung nhìn thẳng vào chữ, không được nhìn nghiêng.
V. THÂN PHÁP 身.

1. Thế ngồi:
Ta ngồi ghế, đầu ngay ngắn, hai vai ngang nhau, lưng thẳng, không tỳ ngực vào bàn, hai chân để tự nhiên, không vắt tréo chân, không rung đùi, tay trái đặt trên tờ giấy giữ cho nó cố định trên bàn. Tập trung tư tưởng, hơi thở điều hòa. Một số nhà luyện khí công còn ngồi kiết già hoặc bán già trên ghế khi viết chữ.


* Thế ngồi

2. Thế đứng:
Ta đứng viết đại tự (chữ vuông mỗi cạnh ít nhất là 10 cm). Hoặc ta đứng hai chân song song, khoảng cách hai bàn chân bằng vai; hoặc ta đứng chân phải ở trước, chân trái ở sau. Thân hình ngay ngắn, trầm tĩnh, dùng đại huyền oản. Một số người lúc viết chữ thì hay uốn éo, co giật, múa may, tay cố tình run như bị chứng parkinson. Đó là bàng môn tả đạo, ta không nên bắt chước. Dù ngồi hay đứng, ta cần tập trung khí lực ở hạ đan điền (vị trí dưới rốn khoảng một đốt tay), hơi thở điều hòa


VI. BÚT PHÁP ?.
1. Khởi bút 起?, hành bút O?, thu bút "?:
* Khởi bút 起? còn gọi là lạc bút 落?, hạ bút zzT?: Ta lấy một tờ giấy mỏng đặt lên trên chữ mẫu, rồi dùng bút chì vẽ đường viền của từng nét chữ. Sau đó ta lấy tờ giấy ra ngoài, rồi dựa theo các nét chữ rỗng chỉ có đường viền này mà phục hồi các nét bút của chữ (thao tác này gọi là điền thực 填實: lấp đầy).


2. Lâm thiếp ?-:
Lâm có hai loại: Cách lâm 格? và Đối lâm 對?:
* Cách lâm 格? là viết nhái theo mẫu chữ có sẵn theo một khung có phân chia tỷ lệ (gọi là cách 格). Lâm tương tự như cách thức mà các học sinh trung học dùng để tập vẽ bản đồ. Các cách thông dụng là Cửu cung cách 九宮格 (khung 9 ô vuông), Mễ tự cách 米-格 (khung theo gạch ngang và chéo theo chữ mễ 米), Hồi tự cách >z-格 (khung hình chữ hồi >z). Điền tự cách "-格 (khung có 4 ô vuông như chữ điền ").
Một số tự thiếp và bi thiếp bán sẵn ở hiệu sách đã kẻ ô rồi (thường là theo cửu cung cách). Đối với các tự thiếp và bi thiếp không có kẻ ô, ta làm như sau: Lấy một tấm giấy trong hoặc một tấm plastic trong rồi dùng bút mực đen không phai mà vẽ các khung như trên với nhiều kích cỡ khác nhau. Khi tập viết, ta đặt khung đè lên chữ để thấy tỷ lệ các nét với nhau. Trên giấy tập viết, ta cũng vẽ khung phân ô như vậy và canh theo từng ô mà vẽ nét chữ. Việc này y như vẽ bản đồ.

* Đối lâm 對? giống như thao tác của một họa sĩ vẽ truyền thần. Ta đặt chữ mẫu trước mặt, ngắm nhìn cho kỹ các nét rồi trực tiếp dùng bút viết chữ thẳng vào một tờ giấy trắng, hoàn toàn không sử dụng cửu cung cách hay các cách tương tự.
Cách lâm giúp ta nắm được kết cấu của chữ (kết thể 結"), vị trí nét bút chính xác của mặc tích 墨跡 của cổ nhân. Đối lâm giúp ta đạt được bút thế ??-?Y^練'..O> (cách luyện tập nhanh chữ bút lông trong 99 ngày: chữ Hành) của Dương Tái Xuân.
* Danh gia giáo nễ luyện thư pháp 名家.T你練>. (các danh gia dạy bạn học thư pháp) xếp theo chủ đề, nằm trong Series Thư pháp bệnh viện >.-.T , phân tích các lỗi thông thường khi viết chữ.
* Trung Quốc Thư pháp 中o.. Trọn bộ khoảng 10 dĩa CD, xếp theo từng chủ đề, do nhiều thư pháp gia khác nhau phụ trách giảng dạy, cũng do Đại học Thể dục Bắc Kinh xuất bản. v.v.
2. Các sách thư pháp, tự thiếp, bi thiếp, tự điển thư pháp, v.v. do Trung Quốc xuất bản cũng là tài liệu tham khảo cần thiết. Hiện có bán tại các hiệu sách ngoại văn ở Chợ Lớn

* Thư pháp Tô Thức
(Tô Đông Pha)

3. Ngoài ra trên Internet có vô số trang Web về thư pháp. Ta vào search engine của Google (máy dò tìm có lẽ là mạnh nhất hiện nay), chọn phần ngôn ngữ là Chinese hoặc English, rồi gõ chữ >. hoặc Chinese calligraphy, máy sẽ cho ta các địa chỉ mà ta cần tìm.
-

Chào chú Hôm ! lâu lắm rùi mới gặp lại chú, chị minh_le đây !
Đọc bài chú post lên chị thấy hay lắm, nhưng tóm lại cho chị mạn phép post vài dòng thực tế cho những ai mới chập chững lỡ "đam mê " môn nghệ thuật này nếu chưa có điều kiện, ví như chị .
Còn nhớ ngày đang học ngoài ấy ( HN ), mấy đứa sinh viên trường chị thỉnh thoảng vẫn dùng bút lông ( loại vẽ màu nước ) và mài mực tàu trên dĩa men chưa tráng để viết trên giấy Gió, loại giấy này rất rẻ tầm 400đ đến 1500đ đủ khổ tuỳ theo giá tiền. Còn bây giờ, ở trên mảnh đất Quảng Trị này có nhiều tiền chăng nữa kiếm được mảnh giấy Gió e khó .Bây giờ chị vẫn còn áy náy chuyện em Tí ( tên là Hà bên box Mỹ thuật ) xin chữ Nguyệt, mà chị vẫn chưa thực hiện đưọc vì ở đây không mua được laọi giấy Gió . Hôm đi Hội An lại quên béng mất ! .Trở lại vấn đề, vậy thì những ai mới chập chững tập viết có thể dùng giấy báo, càng xù lông càng tốt, nói chung đủ độ nhoè, viết vô tư mà không sợ tốn ( nếu không có điều kiện như chị ! ).

sao chị biết tuổi của em. Không biết chị là Hoasosac hay thật. Dạo này chẳng thấy chị đâu, à mà chẳng phải, mà quên không hỏi thăm chị.Nhiều lần định PM, nói rõ em kém tuổi chị. và hãy xem em như là em. Nhưng cứ quên mất.
Trong tháng 5, 6 này. Em hơi bận, nên buổi này là buổi cuối cùng của 2 tháng 5, 6 em sẽ viết nhiều trên TTVN&gt; và viết bài cho box mới lập Thư Pháp. hii, nhớ PM cho em nhé. Em kém tuổi chị nhiều lắm, hiii. Home đang trẻ quá mà.
Chị đã lấy chồng chưa, lúc nào lấy nhớ báo cho home chúc mừng một tiếng nhé.

Nhìn cảnh 1 cậu bé TQ tập viết thư pháp này
Sưu tầm.

Các bạn mới học Thư Pháp nhập môn, chưa biết chọn mua dụng cụ tập luyện, thì mua những hộp đóng sẵn kiểu này:
Loại làm sẵn như trên bán rất nhiều ở các siêu thị, nhà sách... các bạn tìm mua và làm quen dần với Văn Phòng Tứ Bửu. Chúc thành công.

CÁCH CẦM CÁC LOẠI BÚT LÔNG
​