Thuật ngữ trong nhạc rock!!

*Họ hàng của cây guitar:
Đối với dân chơi rock và nghe rock, cây guitar điện đã trở nên quá quen thuộc vì đó là linh hồn của một ban nhạc.Tuy nhiên,ít có ai biết rằng bên cạnh cây guitar thông thường,còn có một số họ hàng xa gần của cây guitar cũng được sử dụng trong nhạc rock để tạo nên nét đặc trưng riêng biệt.Gần nhất có cây guitar 12 dây (twelve string guitar),guitar thép (steel guitar),xa hơn có Hạ Uy cầm (Haiwaiian guitar), guitar bốn dây(ukulele).Mang chất dân gian thì không thể không kể đến banjo và mandoline còn khó chơi nhất đã có cây guitar thép có bàn đạp (steel pedal guitar)
1/ Twelve string guitar:
So với cây guitar thông thường ,guitar 12 dây không có gì khác biệt mấy ngoài 6 bộ dây đôi thay vì 6 dây đơn. Những nguời chế tạo cây đàn 12 dây đã kết hợp tính réo rắt của dây đôi của cây mandoline với thùng đàn to,lỗ cộng âm sâu của cây guitar để tạo nên một cây guitar có tiếng đầy và vang dùng để đệm trong các thể loại country rock. Năm 1964, hãng đàn danh tiếng Rickenbacker của Đức đã điện khí hoá cây guitar 12 dây cho George Harrison của nhóm Beatles, tiếp theo đó cây guitar 12 dây Rickenbacker trở thành vật bất li thân của Tommy McGuinness (the Byrds), Stephen Stills (Buffaloo Springfield) và những tay chơi folk rock khác.Nhưng Gibson mới là hãng tạo ra cây đàn 2 cần (double-necked guitar) bằng cách kết hợp hai loại guitar lại với nhau.

​

2/ Hawaiian guitar:

​

Cây Hawaiian guitar truyền thống​

Tù khi nguời Mỹ mua lại đảo Hawaii và biến nó thành một bang của Mỹ năm 1950 thì cây đàn guitar đặc biệt của vùng đất này cũng được giới thiệu cho dân chơi nhạc. Hawaiian guitar cũng có 6 dây nhưng được lên dây theo hợp âm A trưởng mở (open A major chord).Đàn được đặt nằm trên bàn ,người chơi một tay dùng ống slide để trượt trên cần đàn,tay còn lại đeo các móng (finger picks) để khảy như đàn tranh. Cây Hawaiian guitar được điện khí hoá khá sớm để chơi nhạc blues do tiếng đàn nỉ non ai oán. Đến thời hippie, cây Hawaiian guitar được các nhóm như Poco và Dr Hook& the Medicine Show dùng để chơi nhạc psychedelic. Còn ở nước ta,trước khi cây keyboard hiện đại có thể nhại tất cả các loại tiếng trên đời,cây Hạ Uy cầm được dùng để hoà tấu với đàn tranh trong những ca khúc mang âm hưởng dân ca Huế. Tớ có một anh bạn chơi bài "mưa trên phố Huế" bằng cây đàn này rất hay và rất ấn tượng.Tiếc rằng hiện nay cả trên thế giới lẫn ở VN rất ít người biết chơi Hawaiian guitar,có lẽ vì khuyết điểm của cây guitar này là chỉ chơi được những bài có âm giai A trưởng và D trưởng mà thôi.

​

Cây Hawaiian guitar điện​

3/ Steel pedal guitar ( hay còn gọi là steel guitar with pedals)
Có lẽ đây là một trong những nhạc cụ có cấu tạo phức tạp nhất và khó chơi nhất thế giới. Steel pedal guitar có hình dạng gần giống cây Hawaiian guitar điện nhưng có số dây từ 6 đến 10 dây, tuỳ loại.Đàn được gắn cố định trên một cái khung như khung máy may với các đòn bẩy đầu gối (knee levers) và các bàn đạp chân gắn hai bên.Nguời chơi cũng dùng móng và ống slide như chơi Hawaiian guitar nhưng khi đàn đầu gối và bàn chân cũng cùng hoạt động trên bàn đạp để thay đổi cao độ của dây đàn. Vì thế cùng một thế bấm trên một ngăn nhất định nguời ta có thể tạo ra những hợp âm khác nhau nhờ vào các bàn đạp và đòn bẩy.Ngoài Jeff "Skunk" Baxter của nhóm Steely Dan là bậc thầy lão luyện của cây steel pedal guitar ra,tớ chưa nghe thấy ai chơi cây đàn này trong nhạc rock cả. Ai biết chỉ giùm để bà con mở mang kiến thức.

​

Steel Pedal Guitar​

​

Double Steel pedal guitar​

4/ Steel guitar:
Đã có rất nhiều bài báo về âm nhạc trong nước không hiểu vì không hiểu hoặc do làm ăn ẩu nên đã dịch steel guitar thành guitar dây sắt. Đây là một sai lầm vô cùng nghiêm trọng chứng tỏ sự thiếu kinh nghiệm thực tế của người dịch. Steel guitar ra đời khá trễ (khoảng giữa thập niên 60 của thế kỉ trước) do nhu cầu tạo ra một loại nhạc cụ vừa có âm sắc của cây Steel pedal guitar nhưng lại dễ chơi và thông dụng. Steel guitar có hình dạng bên ngoài khá giống cây guitar thông thường nhưng thân đàn làm bằng thép. Lỗ cộng âm (sound hole) cũng được hay thế bằng hai hoặc ba "loa" cộng âm hình nón (sound cones) ở hai bên thân đàn.Chính các loa và cấu tạo thùng đàn bằng sắt đã tạo nên nét khác biệt về âm sắc của steel guitar. Steel guitar được sử dụng khá nhiều trong nhạc rock từ Jimmy Page đến Eric Clapton trong các ca khúc mang âm hưởng blues. (Ai đã xem chương tình Unplugged của Eric Clapton sẽ thấy "thượng đế" sử dụng cây steel guitar với ống slide khá thường xuyên)

​

5/Ukulele:
Cũng có xuất xứ từ Hawaiian, cây ukulele trông giống như một cây guitar tí hon có 4 dây (A,E,C,G). Nhìn chung thì cách chơi ukulele đơn giản hơn guitar nhưng hiệu quả cũng không kém trong các ca khúc blues. Nguời chơi ukulele sử dụng ba kĩ thuật chính là khảy (strum), búng (flip) và mổ (pick) để chơi đàn. Tay guitar huyền thoại Jimi Hendrix đã bắt đầu tập những nốt nhạc đầu tiên của mình trên cây ukulele cũ của bố. George Harrison của Beatles cũng là một tay chơi ukulele có hạng.Trong album cuối đời "Brainwashed" ông đã đệm cho hầu hết tất cả các ca khúc của mình bằng đàn ukulele.

​

6/ Mandoline:
Có mặt sớm nhất trong số những bà con của cây guitar, cây mandoline với 4 bộ dây kép đã từng là một trong những nhạc cụ của cung đình Châu Âu thời Trung cổ.Đến thế kỉ 17-18, mandoline được lưu truyền trong dân gian và trở thành nhạc cụ chính của những tay hát rong. Tuy không đóng một vai trò to lớn trong nhạc rock như cây guitar nhưng cây mandoline vẫn được sử dụng khá nhiều trong những ca khúc mang âm hưởng dân ca. Trong album Led Zeppelin III,một album gần như là unplugged của Led, tay bass John Paul Jones đã sử dụng rất sáng tạo cây đàn mandoline để cùng đệm theo tiếng guitar thùng của Jimmy Page. Trong thập niên 60-70, cặp song ca song tấu guitar/mandoline Seal & Croft cũng đã để lại một ca khúc folk rock khá hay mang tên "Summer Breeze". Ở nước ta, nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu là người chuyên sáng tác bằng mandoline.

​

7/Banjo
Cũng xuất xứ từ châu Âu nhưng lại bị bỏ quên tại quê nhà.Trong khi đó người Mỹ lại phát triển rất mạnh cây đàn guitar 5 dây này. Banjo có thùng đàn hình tròn với mặt ngoài làm bằng da thuộc (hide sound board) và không có lỗ cộng âm như guitar. Người chơi đeo các móng vuốt để khảy đàn. Banjo được sử dụng trong thể loại country,blue grass (một thể loại kết hợp giữa country và blues,chơi nhạc cụ gỗ),cajun music (thể loại country của dân lai Pháp vùng Louisiana). Trong nhạc rock,trước đây nhóm Brothers Four của những năm 50-60 đã đưa banjo vào phần hoà âm của mình.Sau này Lindsey Buckingham của Fleetwood Mac cũng sử dụng đàn banjo khá nhiều trong các ca khúc của nhóm.

​

còn tiếp...
kì sau: Bass guitar
All we are saying is give peace a chance!!

Barrygibson
Được barrygibson sửa chữa / chuyển vào 10:38 ngày 12/07/2003

Xin lỗi bạn Barry, mình có thắc mắc nho nhỏ.
Theo như cậu nói thì cây Hawaiian Guitar chỉ chơi được các bài âm giai A và D. Nhưng nếu mình ko nhầm thì bài High Hopes của Pink Floyd có sử dụng cây đàn này ở đoạn solo cuối.
Mà bài này hình như là Cm. Cậu giải thích giùm. Thanks

Xin lỗi bạn Barry, mình có thắc mắc nho nhỏ.
Theo như cậu nói thì cây Hawaiian Guitar chỉ chơi được các bài âm giai A và D. Nhưng nếu mình ko nhầm thì bài High Hopes của Pink Floyd có sử dụng cây đàn này ở đoạn solo cuối.
Mà bài này hình như là Cm. Cậu giải thích giùm. Thanks

Hi P.U.L.S.E!
Tớ chưa nghe bài High Hopes của Pink Floyd nên chưa dám khẳng định,tuy nhiên theo những gì tớ biết được về cây Hawaiin guitar qua tài liệu và trên thực tế của một người bạn biết chơi đàn này thì đúng là đàn chỉ chơi được những ca khúc trong âm giai A trưởng và D trưởng (dĩ nhiên là tính chung cả âm giai thứ của nó là F#m và Bm.) Bài High Hopes có lẽ được chơi theo theo âm giai Bm rồi khi thu âm được nâng lên thêm nửa cung thành Cm.Điều này rất đơn giản với sự hỗ trợ của các thiết bị phòng thu. Hoặc cây đàn trong bài này được lên dây cao hơn nửa cung để có thể chơi được ở âm giai Bb/Cm thay vì D/Bm như bình thường. Cũng giống như cây kèn harmonica,bình thường chỉ chơi được các bài thuộc âm giai C/Am mà thôi.Nhưng nhạc blues sử dụng nhiều âm giai E7 vẫn chơi được bằng harmonica là vì sao?Vì cây harmonica được chỉnh sửa các lưỡi gà bên trong để biến âm giai C thành E.Thậm chí có nguời còn có cả một bộ harmonica mỗi cây dùng để chơi một âm giai khác nhau.
All we are saying is give peace a chance!!
Barrygibson

Hi P.U.L.S.E!
Tớ chưa nghe bài High Hopes của Pink Floyd nên chưa dám khẳng định,tuy nhiên theo những gì tớ biết được về cây Hawaiin guitar qua tài liệu và trên thực tế của một người bạn biết chơi đàn này thì đúng là đàn chỉ chơi được những ca khúc trong âm giai A trưởng và D trưởng (dĩ nhiên là tính chung cả âm giai thứ của nó là F#m và Bm.) Bài High Hopes có lẽ được chơi theo theo âm giai Bm rồi khi thu âm được nâng lên thêm nửa cung thành Cm.Điều này rất đơn giản với sự hỗ trợ của các thiết bị phòng thu. Hoặc cây đàn trong bài này được lên dây cao hơn nửa cung để có thể chơi được ở âm giai Bb/Cm thay vì D/Bm như bình thường. Cũng giống như cây kèn harmonica,bình thường chỉ chơi được các bài thuộc âm giai C/Am mà thôi.Nhưng nhạc blues sử dụng nhiều âm giai E7 vẫn chơi được bằng harmonica là vì sao?Vì cây harmonica được chỉnh sửa các lưỡi gà bên trong để biến âm giai C thành E.Thậm chí có nguời còn có cả một bộ harmonica mỗi cây dùng để chơi một âm giai khác nhau.
All we are saying is give peace a chance!!
Barrygibson

Cám ơn bác barrygibson nhiều, trước em có xem 1 cái video clip của bọn Exodus thấy nó chơi 1 cây đàn lạ mà không biết là gì, bây giờ nhờ bác mới biết đấy là Hawaiian guitar điện...
www.vinawebs.com/blomqvist
Vợ mình đẹp thì không thèm nhìn vợ người

Cám ơn bác barrygibson nhiều, trước em có xem 1 cái video clip của bọn Exodus thấy nó chơi 1 cây đàn lạ mà không biết là gì, bây giờ nhờ bác mới biết đấy là Hawaiian guitar điện...
www.vinawebs.com/blomqvist
Vợ mình đẹp thì không thèm nhìn vợ người

Bass guitar-Bạn biết gì?
Mặc dù không nổi đình nổi đám bằng cây guitar trong nhạc rock,nhưng cây guitar bass vẫn đóng một vai trò quan trọng không kém. Thật vậy nếu không có âm thanh trầm trầm của cây bass làm nền, những bản heavy metal chỉ còn là những âm thanh ầm ầm chát chúa của trống và guitar. Bass vừa là cái nền,vừa nối kết giữa trống và guitar lại với nhau tạo nên một hoà âm hoàn chỉnh. Tớ còn nhớ lúc còn học lớp 7,lớp 8,lần đầu đi học đàn,tớ đã hỏi thầy dạy rằng,cây guitar bass có vai trò gì trong ban nhạc. Thầy tớ đã bảo tớ về mở một bản nhạc trên máy cassette rồi điều chỉnh phần bass xuống zero và tăng phần treble lên hết công suất thì sẽ hiểu được thiếu cây bass,một bài nhạc sẽ như thế nào. Sau này có dịp lập ban nhạc để chơi nhạc,tớ mới hiểu được sự quan trọng của một tay bass trong ban nhạc to lớn đến mức nào. Vậy mà chúng ta, những người tự cho mình là rock fan có lẽ biết nhiều về cây guitar cùng với những tay guitar huyền thoại nhưng hiểu biết của chúng ta về cây bass vẫn còn rất ít. Thật là bất công cho cây đàn có công không nhỏ trong thành công của một ban nhạc. Trên thực tế có nhiều nhóm nhạc như the Chicory Tip và Sweetwater đã chứng minh rằng không cần cây guitar , ban nhạc vẫn có thể tạo ra những ca khúc xuất sắc với tài nghệ xuất sắc của tay bassist. Hi vọng qua bài viết hôm nay,mọi người sẽ có một cái nhìn công bằng hơn về guitar bass.
*Lịch sử của cây guitar bass:
Không phải ngẫu nhiên mà tớ không xếp cây guitar bass vào họ hàng của cây guitar mặc dù chúng ta vẫn thường gọi đàn bass là guitar bass. Thật ra thuật ngữ bass guitar ra đời khá muộn, khoảng đầu thập niên 60 của thế kỉ 20 khi cây đàn contra bass (còn được gọi là arcobass hoặc double bass) được cách mạng hoá để trở thành cây bass điện ngày nay. Cây đàn bass nguyên thuỷ thuộc họ đàn viol (họ đàn dây dùng vĩ để kéo bao gồm violon, viola, violon celle và cello) xuất hiện từ thế kỉ thứ 17 với cái tên gọi đầu tiên là violon da gamba, cao khoảng 2m4 với 5 dây làm bằng ruột cừu hoặc ruột lợn (gut strings).Cũng giống như các loại đàn cùng họ, cây violon da gamba cũng được kéo bằng vĩ (bow).Có một điểm thú vị của cây đàn này là lúc đầu nó được chia ngăn (fret) giống như cây đàn bass hiện đại.Đây là một điều trái khoáy vì những nhạc cụ trong họ viol đều không chia ngăn trên cần đàn. Đến thế kỉ thứ 18, dây thứ năm và các ngăn được bỏ đi.Cây violon da gamba có hình dạng gần giống như cây contra bass sau này.
Đến thời điểm này (đầu thế kỉ thứ 18), việc chơi cây đàn có kích thước to quá khổ với những sợi dây đàn to như sợi dây thừng là một cực hình. Việc lên dây cũng như thay dây cũng tốn khá nhiều công sức. Người ta đã nhiều lần tìm cách loại cái của nợ này ra khỏi dàn nhạc để phần bè trầm cho violone ( xin đừng nhầm lẫn với violintức là vĩ cầm)và cello đảm nhiệm. Tuy nhiên những nguời có tâm huyết với cây đàn này đã một lần nữa cải tạo nó, giảm kích thước của nó xuống khoảng ngang đầu người (tức là khoảng bằng 3/4 kích thước cũ) và thay các dây ruột cừu bằng ruột mèo và thống nhất một cách lên dây chung (trước đây có đến 4 cách lên dây khác nhau).Cái vĩ cũng được bỏ đi để người chơi có thể dùng các ngón tay của mình để chơi.
Cây contra bass được cải tiến thêm vài lần nữa cho đến tận thế kỉ thứ 19 mới dừng lại.Người ta đã thử chế những cây Octobasse hay còn gọi là Grand Bass cao khoăng 15 feet ( trên 4 m),có ba dây và cần đến hai người để chơi.Tuy nhiên mọi cải tiến chẳng làm nên trò trống gì nên tất cả trước sau đều thất bại.

​

Hình minh hoạ nguời chơi contra bass của thế kỉ 18​

Cây contra bass đến đầu thế kỉ 20 được giảm kích thước thêm một lần nữa,con ngựa (bridge) được nâng cao hơn và phần chân chống (tailpin) được gắn thêm ở dưới đáy để phần đáy đàn tránh tiếp xúc với mặt đất. Lần này người ta đặt cho nó cái tên arco(sidon) bass và thôi không nâng cấp cải tiến nữa. Cây arco bass được sử dụng khá nhiều trong nhạc jazz,blues,nhạc nhà thờ và nhạc semi-classic (trong nhạc classic,nguời ta vẫn sử dụng cây contra bass). Cho đến nay,cây đàn này vẫn được sử dụng trong các nhà thờ bên cạnh piano, accordeon và violin.
Vậy gọi cây đàn rắc rối này bằng cái tên gì cho đúng: Contra bass, double bass hay arco bass?Nếu gọi một cái tên chung thì double bass là cái tên chính xác nhất. Nguồn gốc của cái tên này vẫn được tranh cãi khá nhiều.Có nguời bảo gọi là double bass vì kích thước và cường độ âm thanh của cây đàn này phát ra gấp đôi các loại nhạc cụ khác trong dàn nhạc giao hưởng (Đó là lý do nguời ta chỉ cần đến 1 cây contra bass trong một dàn nhạc trên 20 người).Có giả thuyết lại cho rằng cái tên gọi double bass xuất phát từ nhiệm vụ làm nền (doubling) của nhạc cụ này.Cũng có người bảo rằng chính hai khe cộng âm hình chữ C ( doubled C-shape sound holes) nằm ở hai bên hông đàn đã khiến cho cây đàn mang tên là double bass. Giả thuyết này xem ra kém thuyết phục vì các nhạc cụ họ viol đều có double sound holes hai bên thân cả. Còn như đã nói, Contra bass có kích thước to hơn,khi chơi nguời chơi phải đứng để chơi, trong khi arco bass có kích thước nhỏ hơn,người chơi có thể ngồi và để cây đàn tựa vào người của mình như cello.

​

Tư thế của người chơi Arco bass​

*Cây guitar bass ngày nay:
Đến năm 1959,cây bass guitar vẫn còn chưa ra đời.Nếu ai đã từng xem Elvis Presley trình bày Heartbreak Hotel hoặc Hound Dog thì vẫn thấy sự hiện diện của cây contra bass phía sau. Đến năm 1960, nhu cấu chơi nhạc rock bắt đầu bùng phát mạnh mẽ,những nhà làm đàn đã điện khí hoá cây guitar mới bắt đầu nghĩ đến việc điện khí hoá cây đàn bass.Dựa trên hình mẫu của cây guitar điện,người ta bắt đầu tạo ra cây guitar bass gồm 4 dây (E,A,D,G) bằng kim loại,cần đàn được chia thành các ngăn (từ 28-32 ngăn) với thùng đàn đặc và bộ phận khuyếch âm (pick-up). Đến năm 1967 thì cây guitar bass 5 dây và 6 dây cũng ra đời và cho đến nay, đã có loại guitar bass 7 dây.Tuy nhiên về cấu tạo thì hầu như không có gì thay đổi nữa. Bass điện cũng sử dụng nhứng đồ nghề giống như guitar điện chỉ trừ bộ phận biến âm distortion ít được sử dụng hơn (Các tay chơi bass ở VN hầu như không ai sử dụng distortion cho đàn bass của mình cả trừ sư phụ Lý Được).Về cây bass 6 dây, thì hình như chỉ có anh Lê Quang của nhóm Da Vàng chơi mà thôi.

​

Six-string bass guitar​

Câu hỏi thử tài: Mặc dù cây guitar bass đóng vai trò khá quan trọng trong nhạc rock,vậy mà có một ban nhạc nổi tiếng (có thể nói là rất nổi tiếng) lại không có một tay guitar bass nào cả.Đó là ban nhạc nào?
còn tiếp...
All we are saying is give peace a chance!!
Nhắn thêm: tớ vừa mới cập nhật trong bài viết về Led Zeppelin phần bộ DVD của nhóm vừa phát hành, các bác có thể sang bên box Rock Hall of Fame để xem chơi.
Barrygibson
Được barrygibson sửa chữa / chuyển vào 12:01 ngày 13/07/2003

Bass guitar-Bạn biết gì?
Mặc dù không nổi đình nổi đám bằng cây guitar trong nhạc rock,nhưng cây guitar bass vẫn đóng một vai trò quan trọng không kém. Thật vậy nếu không có âm thanh trầm trầm của cây bass làm nền, những bản heavy metal chỉ còn là những âm thanh ầm ầm chát chúa của trống và guitar. Bass vừa là cái nền,vừa nối kết giữa trống và guitar lại với nhau tạo nên một hoà âm hoàn chỉnh. Tớ còn nhớ lúc còn học lớp 7,lớp 8,lần đầu đi học đàn,tớ đã hỏi thầy dạy rằng,cây guitar bass có vai trò gì trong ban nhạc. Thầy tớ đã bảo tớ về mở một bản nhạc trên máy cassette rồi điều chỉnh phần bass xuống zero và tăng phần treble lên hết công suất thì sẽ hiểu được thiếu cây bass,một bài nhạc sẽ như thế nào. Sau này có dịp lập ban nhạc để chơi nhạc,tớ mới hiểu được sự quan trọng của một tay bass trong ban nhạc to lớn đến mức nào. Vậy mà chúng ta, những người tự cho mình là rock fan có lẽ biết nhiều về cây guitar cùng với những tay guitar huyền thoại nhưng hiểu biết của chúng ta về cây bass vẫn còn rất ít. Thật là bất công cho cây đàn có công không nhỏ trong thành công của một ban nhạc. Trên thực tế có nhiều nhóm nhạc như the Chicory Tip và Sweetwater đã chứng minh rằng không cần cây guitar , ban nhạc vẫn có thể tạo ra những ca khúc xuất sắc với tài nghệ xuất sắc của tay bassist. Hi vọng qua bài viết hôm nay,mọi người sẽ có một cái nhìn công bằng hơn về guitar bass.
*Lịch sử của cây guitar bass:
Không phải ngẫu nhiên mà tớ không xếp cây guitar bass vào họ hàng của cây guitar mặc dù chúng ta vẫn thường gọi đàn bass là guitar bass. Thật ra thuật ngữ bass guitar ra đời khá muộn, khoảng đầu thập niên 60 của thế kỉ 20 khi cây đàn contra bass (còn được gọi là arcobass hoặc double bass) được cách mạng hoá để trở thành cây bass điện ngày nay. Cây đàn bass nguyên thuỷ thuộc họ đàn viol (họ đàn dây dùng vĩ để kéo bao gồm violon, viola, violon celle và cello) xuất hiện từ thế kỉ thứ 17 với cái tên gọi đầu tiên là violon da gamba, cao khoảng 2m4 với 5 dây làm bằng ruột cừu hoặc ruột lợn (gut strings).Cũng giống như các loại đàn cùng họ, cây violon da gamba cũng được kéo bằng vĩ (bow).Có một điểm thú vị của cây đàn này là lúc đầu nó được chia ngăn (fret) giống như cây đàn bass hiện đại.Đây là một điều trái khoáy vì những nhạc cụ trong họ viol đều không chia ngăn trên cần đàn. Đến thế kỉ thứ 18, dây thứ năm và các ngăn được bỏ đi.Cây violon da gamba có hình dạng gần giống như cây contra bass sau này.
Đến thời điểm này (đầu thế kỉ thứ 18), việc chơi cây đàn có kích thước to quá khổ với những sợi dây đàn to như sợi dây thừng là một cực hình. Việc lên dây cũng như thay dây cũng tốn khá nhiều công sức. Người ta đã nhiều lần tìm cách loại cái của nợ này ra khỏi dàn nhạc để phần bè trầm cho violone ( xin đừng nhầm lẫn với violintức là vĩ cầm)và cello đảm nhiệm. Tuy nhiên những nguời có tâm huyết với cây đàn này đã một lần nữa cải tạo nó, giảm kích thước của nó xuống khoảng ngang đầu người (tức là khoảng bằng 3/4 kích thước cũ) và thay các dây ruột cừu bằng ruột mèo và thống nhất một cách lên dây chung (trước đây có đến 4 cách lên dây khác nhau).Cái vĩ cũng được bỏ đi để người chơi có thể dùng các ngón tay của mình để chơi.
Cây contra bass được cải tiến thêm vài lần nữa cho đến tận thế kỉ thứ 19 mới dừng lại.Người ta đã thử chế những cây Octobasse hay còn gọi là Grand Bass cao khoăng 15 feet ( trên 4 m),có ba dây và cần đến hai người để chơi.Tuy nhiên mọi cải tiến chẳng làm nên trò trống gì nên tất cả trước sau đều thất bại.

​

Hình minh hoạ nguời chơi contra bass của thế kỉ 18​

Cây contra bass đến đầu thế kỉ 20 được giảm kích thước thêm một lần nữa,con ngựa (bridge) được nâng cao hơn và phần chân chống (tailpin) được gắn thêm ở dưới đáy để phần đáy đàn tránh tiếp xúc với mặt đất. Lần này người ta đặt cho nó cái tên arco(sidon) bass và thôi không nâng cấp cải tiến nữa. Cây arco bass được sử dụng khá nhiều trong nhạc jazz,blues,nhạc nhà thờ và nhạc semi-classic (trong nhạc classic,nguời ta vẫn sử dụng cây contra bass). Cho đến nay,cây đàn này vẫn được sử dụng trong các nhà thờ bên cạnh piano, accordeon và violin.
Vậy gọi cây đàn rắc rối này bằng cái tên gì cho đúng: Contra bass, double bass hay arco bass?Nếu gọi một cái tên chung thì double bass là cái tên chính xác nhất. Nguồn gốc của cái tên này vẫn được tranh cãi khá nhiều.Có nguời bảo gọi là double bass vì kích thước và cường độ âm thanh của cây đàn này phát ra gấp đôi các loại nhạc cụ khác trong dàn nhạc giao hưởng (Đó là lý do nguời ta chỉ cần đến 1 cây contra bass trong một dàn nhạc trên 20 người).Có giả thuyết lại cho rằng cái tên gọi double bass xuất phát từ nhiệm vụ làm nền (doubling) của nhạc cụ này.Cũng có người bảo rằng chính hai khe cộng âm hình chữ C ( doubled C-shape sound holes) nằm ở hai bên hông đàn đã khiến cho cây đàn mang tên là double bass. Giả thuyết này xem ra kém thuyết phục vì các nhạc cụ họ viol đều có double sound holes hai bên thân cả. Còn như đã nói, Contra bass có kích thước to hơn,khi chơi nguời chơi phải đứng để chơi, trong khi arco bass có kích thước nhỏ hơn,người chơi có thể ngồi và để cây đàn tựa vào người của mình như cello.

​

Tư thế của người chơi Arco bass​

*Cây guitar bass ngày nay:
Đến năm 1959,cây bass guitar vẫn còn chưa ra đời.Nếu ai đã từng xem Elvis Presley trình bày Heartbreak Hotel hoặc Hound Dog thì vẫn thấy sự hiện diện của cây contra bass phía sau. Đến năm 1960, nhu cấu chơi nhạc rock bắt đầu bùng phát mạnh mẽ,những nhà làm đàn đã điện khí hoá cây guitar mới bắt đầu nghĩ đến việc điện khí hoá cây đàn bass.Dựa trên hình mẫu của cây guitar điện,người ta bắt đầu tạo ra cây guitar bass gồm 4 dây (E,A,D,G) bằng kim loại,cần đàn được chia thành các ngăn (từ 28-32 ngăn) với thùng đàn đặc và bộ phận khuyếch âm (pick-up). Đến năm 1967 thì cây guitar bass 5 dây và 6 dây cũng ra đời và cho đến nay, đã có loại guitar bass 7 dây.Tuy nhiên về cấu tạo thì hầu như không có gì thay đổi nữa. Bass điện cũng sử dụng nhứng đồ nghề giống như guitar điện chỉ trừ bộ phận biến âm distortion ít được sử dụng hơn (Các tay chơi bass ở VN hầu như không ai sử dụng distortion cho đàn bass của mình cả trừ sư phụ Lý Được).Về cây bass 6 dây, thì hình như chỉ có anh Lê Quang của nhóm Da Vàng chơi mà thôi.

​

Six-string bass guitar​

Câu hỏi thử tài: Mặc dù cây guitar bass đóng vai trò khá quan trọng trong nhạc rock,vậy mà có một ban nhạc nổi tiếng (có thể nói là rất nổi tiếng) lại không có một tay guitar bass nào cả.Đó là ban nhạc nào?
còn tiếp...
All we are saying is give peace a chance!!
Nhắn thêm: tớ vừa mới cập nhật trong bài viết về Led Zeppelin phần bộ DVD của nhóm vừa phát hành, các bác có thể sang bên box Rock Hall of Fame để xem chơi.
Barrygibson
Được barrygibson sửa chữa / chuyển vào 12:01 ngày 13/07/2003

Tớ giơ tay trả lời trước nhá
Ban nhạc nổi tiếng mà ko có cây guitar bass là The Doors.
Phần bass do tay chơi keyboard đảm nhiệm luôn.
Thế đã đủ chưa nhỉ???