Ti`m hie^?u ve^` the^' gio*'i vo^ hi`nh

Ti`m hie^?u ve^` the^' gio*'i vo^ hi`nh
--------------------------------------------------------------------------------

Ho^n nay to^i xin mo*`i ca'c ba.n cu`ng to^i ti`m hie^?u ve^` the^' gio*'i vo^ hi`nh ma` ba^'t cu*' tho*`i na`o cu~ng la`m cho ca'c nha` khoa ho.c gia
pha?i ddau dda^`u vi` kho^ng the^? chu*'ng minh ddu*o*.c ca'c hie^.n tu*o*.ng la. lu`ng vi` sao dda~ xa?y ra va` su*. hie^.n hu*~u cu?a ma tre^n the^' gian na`y.

Va^.y thi` ma la` gi`? Ma la` mo^.t linh ho^`n cu?a mo^.t ngu*o*`i dda~ che^'t. Khi mo^.t ngu*o*`i qua ddo*`i, linh ho^`n cu?a ho. va^~n co`n to^`n ta.i. DDo^i khi linh ho^`n co' the^? li`a kho?i xa'c cu?a ngu*o*`i so^'ng tru*o*'c khi ngu*o*`i a^'y che^'t. Linh ho^`n a^'y se~ hie^.n ve^` ga(.p ngu*o*`i na`o ga^`n gu~i va` thu*o*ng ye^u nha^'t va` go.i te^n ngu*o*`i a^'y. DDo' la` da^'u hie^.u ba'o tru*o*'c cho ngu*o*`i tha^n ra(`ng ngu*o*`i ddo' se~ che^'t. Sau dda^y la` lo*`i ke^? la.i cu?a co^ Dorothy Johnson o*? Springfield.

"DDo^i lu'c cho^`ng to^i tha^'y linh ho^`n cu?a va`i ngu*o*`i ba.n. DDo' la` mo^.t da^'u hie^.u cha('n cha('n ra(`ng se~ co' chuye^.n gi` xa?y ra cho ngu*o*`i ddo', hoa(.c la` be^.nh hoa.n hoa(.c la` che^'t. Mo^.t nga`y kia anh a^'y dda~ tha^'y bo'ng ma cu?a ngu*o*`i ba.n tha^n cu?a a?nh. Nga`y ho^m sau anh nha^.n ddu*o*.c mo^.t ma^~u ddie^.n ti'n ba'o ra(`ng ba.n anh da~ che^'t."

Rie^ng ba?n tha^n to^i, to^i chu*a he^` ga(.p ddu*o*.c linh ho^`n. Nhu*ng co' mo^.t su*. vie^.c dda~ xa?y dde^'n vo*'i to^i khie^'n to^i pha?i nghi ngo*`.

Na(m 1993 khi to^i co`n trong qua^n ngu~ (US Army), to^i ddang co' mo^.t cuo^.c thao die^~n qua^n tru*o*`ng ngoa`i ba~i ta^.p. Tie^'ng ngu*o*`i chi? huy tu*` tre^n ga'c dda`i cao vo.ng xuo^'ng qua loa pho'ng thanh cho le^.nh ba('n. To^i ke^`ma' a'p sa't va`o ba'ng su'ng trung lie^n, nheo ma('t, chua^?n bi. ke'o co* ba^?m dde^? ba('n va`o mu.c tie^u dda~ ddi.nh. Bo^~ng du*ng to^i ca?m tha^'y trong ngu*o*`i kho' chi.u vo^ ta?. To^i bo^`n cho^`n kho^ng ye^n. Ca'i bu.ng to^i co^`n ca`o, ca^'u xe' nhu* ngu*o*`i bi. bo? ddo'i la^u nga`y va` que^n luo^n vie^.c ke'o co` su'ng. Qua'i la., to^i tha^`m nghi~, kho^ng le~ mi`nh ddo'i bu.ng tha^.t? Lie^'c nhi`n qua co^? ca'nh tay tra'i, no*i co' ca'i ddo^`ng ho^` Thu.y Si~ ddu*o*.c che^' theo kie^?u nha` binh ma` to^i mo*'i mua trong cho*. PX kho^ng la^u, ddo^`ng ho^` chi? mo*'i 10 gio*` ru*o*~i sa'ng. To^i dda~ va`o a(n sa'ng o*? Cafeteria ca'ch ddo' kho^ng la^u, va^.y thi` co*' sao? To^i kho^ng gia?i thi'ch ddu*o*.c ca'i ca?m gia'c bo^`n cho^`n kho^ng ye^n va`o lu'c a^'y. Khi tie^'ng ngu*o*`i chi? huy la^.p la.i le^.nh ba('n la^`n thu*' 2, to^i la^.t dda^.t ba('n loa.n xa` nga^`u va`o chie^'c xe jeep cu~ ca'ch xa to^i khoa?ng chu*`ng 150 yards du`ng la`m mu.c tie^u. Nha? he^'t ba(ng dda.n, to^i buo^ng su'ng, nga? ngu*o*`i ra sau foxhole (lo^~ tro`n dda`o du*o*'i dda^'t nhu* ca'i gie^'ng ca.n dde^? mo^.t ngu*o*`i ddu*'ng o*? du*o*'i ke^ su'ng le^n ma(.t dda^'t dde^? ba('n) ma` mo^` ho^i cha?y ro`ng ro`ng.

Xong buo^?i ta^.p, to^i tro*? ve^` la.i barrack (tra.i li'nh) dde^? ta('m ru*?a, a(n tru*a, va` chua^?n bi. cho buo^?i ho.c ve^` chemical warfare (chie^'n tranh ho'a ho.c) va`o buo^?i chie^`u. Tro*`i mu`a ha. o*? Missouri tha^.t kha('c nghie^.t. To^i dda~ tu*`ng chu*'ng kie^'n nhie^`u ba.n ddo^`ng ngu~ dda~ nga^'t xi?u trong lu'c ha`nh qua^n vi`qua' no'ng va` co* the^? thie^'u nu*o*'c do ddo^? qua' nhie^`u mo^` ho^i. Lu'c ddo' to^i nghi~ tro*`i dda~ tru*a la('m ro^`i. Ti`nh co*` to^i ddu*a tay le^n xem gio*`. La. tha^.t, ca'i ddo^`ng ho^` mo*'i tinh va^~n cu*' chi? 10 gio*` ru*o*~i sa'ng! To^i nghi~ cha('c no' he^'t "pin" ne^n tha'o ra qua(ng va`o xo' tu? ro^`i ddi a(n tru*a. Buo^?i chie^`u ve^`, to^i vo^ ti`nh ca^`m le^n ca'i ddo^`ng ho^` vo*'i y' ddi.nh ddi thay battery mo*'i vi` cho*. PX va` barrack cu?a to^i chi? ca'ch nhau khoa?ng 10 phu't ddi bo^.. Ca'i ddo^`ng ho^` chi? 6 gio*` 15 phu't chie^`u! Nhi`n le^n chie^'c ddo^`ng ho^` lo*'n treo tre^n va'ch, 6 gio*` 15 kho^ng sai mo^.t phu't! To^i nghi~ cha('c tro*`i na('ng la`m mi`nh hoa ma('t ne^n nhi`n la^`m sa'ng nay.

Na(m 1994 to^i co' di.p tro*? ve^` tha(m gia ddi`nh be^n VN. To^i ra tha(m ba to^i ta.i nghi~a trang DDo^`ng Bo` ca'ch tha`nh pho^' Nha Trang va`i mu*o*i ca^y so^', no*i an nghi~ cu?a ngu*o*`i. Nhi`n le^n ta^'m bia co' hi`nh Ba to^i ddang nhi`n to^i cu*o*`i nhu* muo^'n no'i ra(`ng Ba dda~ ma~n nguye^.n vi` cuo^'i cu`ng dda~ ga(.p ddu*o*.c ddu*'a con xa xu*'. To^i ca?m tha^'y mi`nh la` ddu*'a con tha^.t ba^'t hie^'u vi` lu'c ngu*o*`i la^m chung, to^i dda~ kho^ng co' ma(.t be^n giu*o*`ng cu?a ngu*o*`i. To^i muo^'n kho'c, nhu*ng kho^ng ta`i na`o kho'c ddu*o*.c. Nhi`n xuo^'ng nhu*~ng do`ng chu*~ kha('c be^n du*o*'i hi`nh ba to^i, to^i bo^~ng gia^.t na^?y mi`nh. Tro*`i! Nga`y 1 tha'ng 6 na(m 1993 lu'c 10 gio*` ru*o*~i sa'ng la` nga`y ba to^i tru't ho*i tho*? cuo^'i cu`ng, va`o ddu'ng tho*`i ddie^?m ma` ca'i ddo^`ng ho^` cu?a to^i che^'t ddu*'ng! Va^.y la` linh ho^`n cu?a Ba to^i dda~ vu*o*.t dda.i du*o*ng dde^? ba'o cho to^i bie^'t ngu*o*`i dda~ ra ddi.

Tro*? ve^` vo*'i dde^` ta`i ma, to^i xin chia ma ra tha`nh 3 loa.i. Loa.i thu*' nha^'t la` ma a'm a?nh. Ma a'm a?nh thu*o*`ng ddu*o*.c tha^'y va`o nhie^`u lu'c kha'c nhau va` do nhie^`u ngu*o*`i kha'c nhau nhi`n tha^'y. Nhu*ng la. la` ho. cu`ng mie^u ta? mo^.t con ma gio^'ng nhau va` xua^'t hie^.n cu`ng mo^.t no*i. Nhu*~ng con ma na`y du*o*`ng nhu* kho^ng he^` dde^? y' gi` dde^'n ngu*o*`i so^'ng. Chu'ng chi? thi'ch quanh qua^?n o*? no*i ma` khi so^'ng ho. dda~ o*?. Ma kho^ng chi? co' ma ngu*o*`i ma` co`n co' ma su'c va^.t hay ddo^` va^.t. Ca'c ba.n cha('c dda~ nghe ve^` ma cho', me`o hay nhu*~ng con ta`u ma tro^i va^.t vo*` tre^n bie^?n kho^ng ngu*o*`i la'i.

Loa.i thu*' 2 la` loa.i ma cu?a ngu*o*`i so^'ng (nhu* tru*o*`ng ho*.p cho^`ng cu?a co^ Dorothy Johnson dda~ ga(.p o*? tre^n). Ca'c nha^n chu*'ng se~ ddo^.t nhie^n nhi`n tha^'y bo'ng ma cu?a mo^.t ngu*o*`i ba.n hay ngu*o*`i tha^n trong gia ddi`nh, ngu*o*`i ma`ddang ha^'p ho^'i sa('p che^'t hay ddang bi. be^.nh ra^'t na(.ng. Ca'c ngu*o*`i so^'ng kho^ng may na`y ddo^i khi o*? ra^'t xa tha^.t nhie^`u da(.m no*i bo'ng ma cu?a ho. ddu*o*.c tha^'y (tu*o*ng tu*. nhu* tru*o*`ng ho*.p cu?a ba to^i). Nhu*~ng con ma na`y chi? thu*o*`ng xua^'t hie^.n mo^.t la^`n ma` tho^i.

Loa.i thu*' 3 la` loa.i ma co' chu? ddi'ch. Ca'c con ma na`y thu*o*`ng xua^'t hie^.n vo*'i mo^.t ly' do dda(.c bie^.t. Nhu*~ng con ma na`y la` nhu*~ng linh ho^`n cu?a ca'c ngu*o*`i dda~ che^'t va` la` nhu*~ng con ma "to^'t" nhu*ng thu*o*`ng thu*o*`ng bi. ngu*o*`i so^'ng hie^?u la^`m nhie^`u nha^'t. Chu'ng xua^'t hie^.n dde^? ba'o hie^.u mo^.t ddie^`u gi`sa('p xa?y ra hay truye^`n dda.t mo^.t chuye^.n gi` cho ngu*o*`i trong gia ddi`nh hay ba.n be` tha^n thuo^.c. Loa.i ma "tha^n thie^.n" na`y ra^'t hie^'m khi no'i, ma` chi? chi? tro? hay ra da^'u dde^? truye^`n dda.t ddie^`u no' muo^'n no'i. Cha(?ng ha.n nhu* ca^u chuye^.n tha^.t sau. DDa^y la` mo^.t trong nhu*~ng ca^u chuye^.n ddu*o*.c ghi nha^.n la` xa xu*a nha^'t trong li.ch su*? xa?y ra ta.i tha`nh pho^' Athens, Hy La.p ca'ch dda^y dda~ 2 nga`n na(m.

Ho^`i a^'y o*? Hy La.p co' mo^.t ca(n nha` bi. ngu*o*`i ta cho ra(`ng la` co' ma a'm. Nhu*~ng ngu*o*`i o*? dde^m la.i dda^'y dde^`u nghe nhu*~ng tie^'ng re^n ri~ va` tie^'ng va cha.m linh kinh cu?a da^y xi'ch ga^y ra. Va` mo^.t bo'ng ma khu?ng khie^'p hie^.n ra sau ddo'. DDo' la` mo^.t o^ng gia` to'c tai, ra^u ria da`i thu*o*.t tro^ng ra^'t kinh so*.. A'o qua^`n o^ng ta ra'ch ta? to*i co`n ho*n gie? ra'ch. Ca'c ca'nh tay o^'m o kha(?ng khiu va` 2 cha^n ddeo nhie^`u so*.i da^y xi'ch sa('t ra^'t na(.ng ne^`. Ca'i bo'ng re^n ri?, la he't, va` la('c la('c nhu*~ng so*.i da^y xi'ch. Ca?nh tu*o*.ng a^'y tha^.t khu?ng khie^'p ddo^'i vo*'i ba^'t ky` ai. Te^. ho*n, nhu*~ng ngu*o*`i dda~ tha^'y ddu*o*.c ca'i bo'ng ma a^'y co`n ke^? ra(`ng ho. co`n bi. ga(.p nhie^`u ddie^`u xui xe?o sau ddo'.

Nhu* ba.n co' the^? tu*o*?ng tu*o*.ng, kho^ng ai da'm o*? la.i trong ca(n nha` ddo' ro^`i. Chi? ca^`n nhi`n tha^'y ca'i bo'ng ma a^'y la` ho. dda~ cha.y ba'n so^'ng ba'n che^'t ra ddu*o*`ng. Ne^'u co' ai bie^'t ddu*o*.c ca^u chuye^.n a^'y, ho. se~ kho^ng da'm mu*o*'n ca(n nha`. Vi` va^.y ne^n ha^`u nhu* lu'c na`o ca(n nha` cu~ng bi. bo? hoang.

Mo^.t nga`y no., mo^.t nha` ho.c gia? no^?i tie^'ng, nhu*ng nghe`o, dde^'n tha`nh pho^' a^'y dde^? ho.c. O^ng ta ddang kie^'m mo^.t no*i ye^n ti.nh dde^? o*?. Nhu*ng o^ng la.i kho^ng co' nhie^`u tie^`n. O^ng tha^'y mo^.t ca(n nha` tro^'ng, va` ho?i gia' ca? dde^? mu*o*'n ca(n nha`. Gia' mu*o*'n tha^.t qua' re?. DDu'ng la` mo^.t no*i ly' tu*o*?ng ma` o^ng muo^'n ti`m.

Nha` ho.c gia? bie^'t pha?i co' mo^.t ly' do gi` ddo' khie^'n cho gia' mu*o*'n nha` re? nhu* va^.y. O^ng be`n ho?i ve^` ddie^`u o^ng tha('c ma('c. Ban dda^`u, nhu*~ng ngu*o*`i dda~ tu*`ng mu*o*'n ca(n nha` a^'y tru*o*'c kia dde^`u ne' tra'nh ca^u ho?i cu?a o^ng. Nhu*ng cuo^'i cu`ng thi` ngu*o*`i ho.c gia? cu~ng ddu*o*.c nghe ke^? ve^` ca^u chuye^.n cu?a con ma no.. Ca^u chuye^.n kho^ng he^` la`m cho ngu*o*`i ho.c gia? pha?i ba^.n ta^m. O^ng kho^ng pha?i la` mo^.t ngu*o*`i de^~ bi. run so*.. Vi` the^' o^ng quye^'t ddi.nh o*? la.i ca(n nha`.

DDe^m dda^`u tie^n trong ca(n nha`, vi. ho.c gia? ngo^`i ddo.c sa'ch khuya nhu* thu*o*`ng le^.. Lu'c ddo' o^ng ba('t dda^`u nghe tie^'ng leng keng cu?a nhu*~ng so*.i da^y xi'ch va cha.m nhau, va` nhu*~ng tie^'ng re^n ri?. Ban dda^`u co`n nho nho?, sau ca'c tie^'ng ddo^.ng lo*'n da^`n va` lo*'n da^`n. Ngu*o*`i ho.c gia? va^~n tie^'p tu.c ddo.c. O^ng cu~ng cha(?ng dde^? y' gi` dde^'n ca'c tie^'ng ddo^.ng kia. O^ng kho^ng muo^'n ai qua^'y ra^`y trong lu'c o^ng ddang la`m vie^.c.

Cuo^'i cu`ng ca'i hi`nh thu` kinh khu?ng kia tu*. xua^'t hie^.n tru*o*'c ma(.t o^ng. Lu'c na`y thi` ngu*o*`i ho.c gia? kho^ng the^? la`m ngo* ddu*o*.c nu*~a. Nhu*ng o^ng kho^ng he^` so*. se^.t chu't na`o. Ca'i bo'ng re^n ri? va` la he't. Ca'c so*.i da^y xi'ch tu*` nhu*~ng ca'nh tay tro* xu*o*ng ke^u le^n leng keng, linh kinh nghe ro*.n da ga` trong dde^m va('ng. Bi`nh ti~nh, ngu*o*`i ho.c gia? chi? nhi`n ca'i bo'ng ma trong ye^n la(.ng.

Sau va`i gia^y, vi. ho.c gia? nha^.n ra ra(`ng ca'i bo'ng ma kho^ng co' y' doa. na.t hay la`m o^ng so*. se^.t. No' muo^'n ga^y su*. chu' y' cu?a o^ng va` muo^'n o^ng la`m mo^.t ddie^`u gi` ddo'. Ca'c ca'nh tay xu*o*ng xa^?u va^~y va^~y o^ng tha^.t cuo^`ng loa.n. Bo'ng ma ddang ra da^'u cho ngu*o*`i ho.c gia?. O^ng ddu*'ng le^n kho?i ghe^' va` ddi theo ca'i bo'ng.

Bo'ng ma da^~n o^ng dde^'n mo^.t no*i ngoa`i ca(n nha`, ro^`i chi? xuo^'ng dda^'t, la('c la('c ca'c so*.i xi'ch the^m la^`n nu*~a, ddoa.n bie^'n ma^'t. Ngu*o*`i ho.c gia? la`m da^'u no*i ddo', ro^`i ve^` ngu?.

Sa'ng ho^m sau o^ng dde^'n ga(.p nha` chu*'c tra'ch va` ke^? cho ho. nghe ve^` nhu*~ng ddie^`u o^ng tha^'y. O^ng ba?o ho. ne^n dde^'n dda`o no*i ma` ca'i bo'ng dda~ chi?. Ho. la`m theo lo*`i o^ng va` ti`m tha^'y mo^.t bo^. xu*o*ng ngu*o*`i chi? ca'ch ma(.t dda^'t khoa?ng va`i ta^'c. Co' nhie^`u so*.i da^y xi'ch dda~ cu~ ky~ va` hoen ri? di'nh va`o bo^. xu*o*ng. Ho. go'p nha(.t ca'c thu*' la.i va` ddem cho^n ca^'t dda`ng hoa`ng. Tu*` ddo' bo'ng ma kho^ng bao gio*` hie^.n ve^` trong ca(n nha` a^'y nu*~a.

Qua ca^u chuye^.n tre^n va` nhie^`u ca^u chuye^.n huye^`n thoa.i kha'c ve^` ma thi` ma thu*o*`ng xua^'t hie^.n dde^? la`m mo^.t nhie^.m vu. na`o ddo' ca^`n la`m, du*o*.c to'm lu*o*.c nhu* sau:

Bo'ng ma tro*? la.i dde^? tra? thu` vi` bi. a'm ha.i va` dde^? ddu*a ke? co' to^.i ra a'nh sa'ng.
Ma muo^'n la`m ro~ su*. vie^.c tra('ng dden va` ngu*o*`i vo^ to^.i ddang bi. ha`m oan. Hay ma muo^'n gia ta`i, tie^`n ba.c tro*? ve^` ddu'ng vo*'i chu? nha^n cu?a no'.
Ma hie^.n ve^` dde^? la`m sa'ng to? mo^.t ddie^`u gi` ma` khi so^'ng ho. dda~ la`m sai.
Thi?nh thoa?ng ma xua^'t hie^.n dde^? chi? ra no*i da^'u tie^`n ba.c hay ta`i sa?n ma` khi so^'ng ho. dda~ da^'u hay cho^n ca^'t.

Thu*a ca'c ba.n, no'i ve^` the^' gio*'i huye^`n bi' thi` co`n ra^'t nhie^`u ddie^`u la. lu`ng cu~ng nhu* thu' vi. kha'c dde^? ke^?. Nhu*ng ba`i dda~ kha' da`i va` to^i kho^ng muo^'n la`m ca'c quy' ddo.c gia? ca?m tha^'y cha'n ne^n to^i ta.m ga'c ca^u chuye^.n ta.i dda^y. To^i se~ tie^'p tu.c cu`ng ca'c ba.n ti`m hie^?u tie^'p va`o ky` to*'i. Mong y' kie^'n ddo'ng go'p va` xa^y du*.ng cu?a ca'c ba.n.

A(n Vu.ng Ti`nh.

Teozonef