Tiếng Việt - những từ và ngữ dễ dùng sai nhất

Tiếng Việt - những từ và ngữ dễ dùng sai nhất

Trước hết em xin ý kiến các bác về các cặp từ sau ,cái nào đúng , cái nào sai :
- "sát nhập" và "sáp nhập"
- "bệnh mãn tính" và "bệnh mạn tính"
-"quả đất" và "trái đất"
-"cách mạng" và "cách mệnh"
-. .. . .

Sống tự do , chết anh hùng

- "sát nhập"
- "bệnh mãn tính"
đúng vì cả đời tôi chưa nghe ai nói thế kia
-"quả đất" và "trái đất" đúng cả; 2 quả/Bắc, trái/Nam
-"cách mạng" và "cách mệnh" từ Hán Việt, "cách mạng" lói viết mới thấy sau 1975 và "cách mệnh" lối viết cũ, không hiểu đổi từ lúc nào.
<:3~~ <:3~~ <:3~~ <:3~~

1. Theo em "sáp nhập" đúng hơn"sát nhập"
vì "sát" là giáp liền nhau ,bên cạnh nhau
VD: ngồi sát tường
còn "sáp" thì hợp lại thành một
VD: sáp nhập thành 1 huyện
2."Bệnh mạn tính" là cách dùng đúng nhất ,nhưng hình như chả mấy ai dùng thì phải.
"mạn" là một từ Hán ,chỉ sự lặp lại , dai dẳng -> "mạn tính" có nghĩa là bệnh lâu năm
"mãn" chỉ sự đầy đặn ,sung túc. VD : Kim ngọc mãn đường ,
3."Trái đất" là đúng .
Từ "quả" chỉ dùng cho thực vật. VD quả táo, kết quả.
Từ "trái " dùng cho thứ có dạng tròn .Ta thường nghe : " Cậu bé để tóc hai trái đào" chứ không nói "hai quả đào" bao giờ.
=> Dùng đúng là "trái đất" ,tương tự là "trái bóng" , "trái núi". .. .
4."cách " có nghĩa là thay ,là đổi . VD :cải cách
=> "cách mệnh" là đổi mệnh. Ngày xưa ,vào thời phong kiến, mỗi lần thay vua là một lần cách mệnh.Theo cái lối ấy, bây giờ cái gì thay đổi người ta cũng thêm vào hai chữ "cách mệnh" .VD :cách mệnh văn hoá ,cách mệnh phong tục. . .
Còn "cách mạng" là cuộc cách mệnh riêng về chính quyền .=>cách dùng "cách mạng" bừa bãi như "cuộc cách mạng kinh tế" là sai. . .
. .. ..
Mong các bác chỉ giáo thêm.
Sống tự do , chết anh hùng

Trao đổi thêm.
1. sáp nhập - sát nhập
Tôi có nghe và có đọc cả hai cách dùng. Tôi cũng nghĩ 'sáp nhập' đúng hơn.
2. mãn tính - mạn tính
Tôi nghe mãn tính chứ cũng chưa hề nghe mạn tính bao giờ. Giải thích của bạn NCD nghe hay. Cần xem lại, vì có thể nghe quen nhưng vẫn sai.
3. Trái đất - quả đất
Có lẽ ý của bạn Milou đúng. 'Quả' không hẳn chỉ dành cho thực vật! Xem thử quả bóng, quả lựu đạn, ...
4. Cách mệnh - cách mạng
Giải thích của NCD rất tốt. Bản thân tôi, thường thấy cách mạng được dùng phổ biến ngày nay. Cách mệnh có vẽ cổ xưa!
Như vậy các trường hợp 'mạn tính' và 'cách mệnh' thì sao? Biết sai nhưng vẫn dùng? Giới chuyên môn y học vẫn nói thế (mãn tính)! 'cuộc cách mang kinh tế" ... rất phổ biến và được chấp nhận. Làm sao đây? Sửa lại cho đúng thì người ta cho mình nói sai! Đây là một vấn đề khó! Đến nỗi ranh giới đúng sai khó phân biệt nổi vì sự dùng 'sai' phổ biến và có khi chuyển đổi thành hiện tượng nhiều nghĩa, hoặc gần nghĩa. Xin nêu lên một vài trường hợp khác để cùng trao đổi.
5. chính kiến
dân ta ngại nói chính trị, nhưng mở miệng ra là "xin cho biết chính kiến!"
6. chiến lược / chiến dịch (chiến dịch xoá mù chữ, chiến dịch mùa hè xanh, chiến dịch ánh sáng văn hoá hè, chiến lược phát triển kinh tế...)
Có người nói dân ta hiếu chiến!
7. hổ trợ
hổ trợ là giúp qua giúp lại. Thế mà những trường hợp tài trợ một chiều thôi đều dùng hổ trợ tất. 'đơn xin hổ trợ kinh phí...'
Đó là những trường hợp dùng không chính xác cũng khá phổ biến bên cạnh 'yếu điểm, điểm yếu', 'cứu cánh' 'vô hình trung' ... mà hình như mọi người đã đề cập đâu đó rồi.
Hy vọng nhiều người quan tâm góp vui thêm.
Cù Lần

Hổ trợ hay hỗ trợ??

"sa'p nhâ.p" và "sa't nhâ.p": dung là "sa'p", vi dây là tu Han Viêt, trong tiêng Han thi "sa'p" là "ca('m vào", con "sa't" thi co nghia là ...giêt.
"ma~n ti'nh" và "m[]n ti'nh": xin lôi vi tôi không biêt chu thu 2 cac ban viêt là gi, vi chi thây ô vuông nhang xi ca lên. Bac nào tôt bung viêt hô em theo dang VIQR duoc không a?
"qua? dâ't" và "tra'i dâ't": hi`hi` .
"Ca'ch mê.nh" là tu Han Viêt, trong tiêng Han thi "mê.nh" là "ma.ng" trong tiêng Viêt, cho nên theo thiên y cua tôi thi thuc ra "ca'ch mê.nh" hay "ca'ch ma.ng" dêu dung ca.
Con 2 tu cua ban ParadOx viêt o cuôi nua, tôi thây 2 chu do cung dêu ô vuông trông giông hêt nhau, chi co tu dâu tiên thi chu H duoc viêt hoa thôi.
Gót danh lợi bùn pha sắc xám
Mặt phong trần nắng rám mùi dâu
Nghĩ thân phù thế mà đau
Bọt trong bể khổ, bèo đầu bến mê

Xin lỗi, tôi sai rồi. Dấu ngã chứ không phải dấu hỏi. Cám ơn ban ParadOx.
to ban vodanh: các từ bạn đọc không được là
mãn tính - ma.n tính
ho^? tro*. và ho^~ tro*.
OK?
Cù Lần

Hổ trợ - hỗ trợ: mình thấy rất nhiều người mắc phải "lỗi" này, đặc biệt là người miền Nam. Không biết lí do tại sao.
À còn vô hình trung mà bác Cù Lần viết, nó là "trung" hay là "chung" nhỉ?

Tôi cho là "trung". Người miền nam không lẫn lộn 'ch' và 'tr' vì chúng được phát âm khác nhau.
Một nguyên nhân người ta lẫn lộn giữa hỏi / ngã là do người miền nam không phân biệt chúng khi phát âm.
Đó là một trong những nguyên nhân mà thôi. Còn viết sai là do yếu kém thôi! Như tôi vậy.
Cù Lần

1.Về hai chữ "chiến lược " và "chiến dịch"
"chiến" có nghĩa là đánh nhau bằng vũ khí
"lược" có nghĩa là mưu lược
=> "Chiến lược" có nghĩa là kế hoạch để hành động chiến đấu
nhưng hiện nay từ "chiến lược" còn dùng ngoài quân sự. Nó có nghĩa là kế hoạch để tiến hành một công cuộc gì đó
VD chiến lược kinh tế
"dịch" là từ Hán do tiếng "yi" cải âm ra, có nhiều nghĩa khác nhau .Ở đây , "dịch" có nghĩa là chỉ một công việc nặng nhọc , khó khăn
VD :quân dịch
=>"chiến dịch" là cuộc chiến khó khăn , gian khổ
Cũng như "chiến lược" , "chiến dịch " cũng dùng ngoài quân sự.
VD chiến dịch ánh sáng văn hoá hè . ..
2.Em xin ý kiến các bác về hai từ "khuyến mại " và "khuyến mãi" ; trường hợp nào dùng đúng và dùng sai đây?
3."phòng ngủ" và "buồng ngủ" -cái nào đúng đây ?
. . .
Sống tự do , chết anh hùng
Được NCD sửa chữa / chuyển vào 08:18 ngày 25/10/2002