Tiếng Việt - những từ và ngữ dễ dùng sai nhất

Chào bạn Culan! (Tôi không dám gọi bạn ??oCù Lần???, như bạn đã khiêm tốn tự gọi mình; bạn tự nói như thế về mình thì được, chứ tôi (hay người khác) nói thì nghe khiếm nhã quá! Nên mặc dù luôn tránh lạm dụng ngoại ngữ, tôi vẫn muốn viết tên bạn theo kiểu Ăng-lê, và phát âm (trong đầu) là ??oQuy-lan???, chớ không phải ??oCu-lan??? hoặc ??oKiu-lần???)
Tôi đồng ý với bạn về chữ ??ovô hình trung???; còn ??ovô hình chung??? (tôi đoán) do ban đầu người ta nói chớt ??otrung??? thành ??ochung???, chớ theo tôi nghĩ giữa ??ovô hình??? và ??ochung??? không có sự liên hệ nào về mặt ý nghĩa. Chữ ??otrung???, chắc ai cũng biết, có nghĩa là ở bên trong. Chữ ??ovô??? là không, ??ohình??? là cái ta có thể nhìn bằng mắt; ??ovô hình??? là không nhìn thấy được. ??oVô hình trung??? là không cố ý (vô ý) mà thành ra như cố ý, có dụng ý. Những người nói ??ovô hình chung???, vô hình trung họ đã làm giảm bớt ??osự trong sáng của tiếng Việt???. Theo kinh nghiệm bản thân, tôi thấy số người (ngay cả giới viết văn, viết báo) dùng chữ ??ovô hình chung??? nhiều hơn số người dùng ??ovô hình trung??? (như bạn và tôi).
Tôi cũng xin có vài ý kiến về mấy câu hỏi của bác NCD. Về ý nghĩa, hai chữ ??okhuyến mại??? và ??okhuyến mãi???, chữ nào cũng đúng cả. ??oKhuyến??? nghĩa là thúc đẩy, mời mọc. ??oMãi??? là mua, ??omại??? là bán. ??oKhuyến mãi??? là khích lệ, mời người ta mua. ??oKhuyến mại??? là thúc đẩy người ta bán. Tuy nhiên, khi dùng với ý nghĩa mời khách hàng mua sản phẩm nào đó, người ta hay lẫn lôn giữa ??omại??? và ??omãi???. Cũng như từ ??ogái mại dâm??? để chỉ gái điếm, có thời gian người ta hay viết (và nói) lộn là ??ogái mãi dâm???. Trong thực tế, cũng có một số đàn bà trả tiền cho người khác (không nhất thiết phải là nam giới) để giúp họ thỏa mãn những ham muốn giới tính của họ.
Về hai từ ??ophòng ngủ??? và ??obuồng ngủ???, theo tôi nghĩ, cái nào cũng đúng (đừng cho tôi là ba phải nghe!). Chữ ??ophòng??? có nghĩa là buồng. Tuy vậy, người Bắc hay nói ??obuồng???, còn người Trung hay nói ??ophòng???. Tôi nhớ người Nam cũng nói ??ophòng??? luôn; phiền bạn Culan xác nhận giùm tôi chuyện này!
THÁI HỒNG ANH.

Hì hì, quay lại đây thấy mọi người tranh luận vui vẻ quá, tôi thấy mừng vì vẫn còn nhiều người quan tâm đến TV trong thời buổi này.
Vô hình trung đã có topic nói ở trước rồi đấy.

:: Giáo Hoàng ::

Hì hì thế em mạn phép hỏi các bác nhé. Các bác nói vô hình trung là đúng, nhưng số người sử dụng vô hình chung (sai) lại nhiều hơn, có thể nói là nhiều hơn khá nhiều so với số người sử dụng vô hình trung. Em chẳng phải nhà ngôn ngữ học, nhưng em nghĩ chuẩn mực được đặt ra bởi số đông. Những người dùng đúng bây giờ là thiểu số rồi, các bác có nghĩ vài chục năm nữa những người như các bác sẽ tuyệt chủng không? Và sự trong sáng của tiếng Việt vì thế có giảm đi phần nào không?

Chào mọi người,
Vẫn cái đề tài này! Dùng cho đúng chữ, đúng từ! Bản thân tôi phải nói là rất thích và quan tâm đến ngôn ngữ. Nhưng tôi chẳng phải là dân chuyên nghiệp đâu nhé. Nhiều ý kiến mà tôi đem ra tranh luận (?) ở đây là do tôi đọc được đâu đấy, chứ không hẳn là của bản thân tôi nghĩ ra đâu, các bạn cũng thông cảm cho.
Một đề tài hay như thế, một lĩnh vực nghiêm túc thế thì chẳng đáng ngạc nhiên lắm khi có nhiều người quan tâm. Tôi cũng hơi tiếc chưa có đủ thời gian để đọc hết mấy bài trao đổi ở topic "giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt". Thú thực, đọc những suy nghĩ của các bạn ở đây thấy 'phê' hơn nhiều so với mấy bài của các bác chuyên ngôn ngữ chính thống. Vì ở đây là những ý kiến của các bạn bình thường như tôi, như bạn... vẫn đáng quý hơn.
Là dân không chuyên, nên tôi chẳng quan tâm ưu tư gì cho tương lai tiếng Việt, hay không biết nó có còn trong sáng không. Chuyện ấy theo tôi nghĩ cũng không nên đặt thành 'chiến lược' gì quy mô cho lắm! Sẽ làm được gì? Ngôn ngữ biến đổi theo một quy luật tự nhiên nhiều hơn! Tuy thế, tôi không nghĩ cái đúng sai là dựa vào số đông như bạn ParadOx nói đâu! Cần phân biệt 'đúng-sai' với 'phổ biến-không phổ biến'.
Như đã nói, lo làm gì cho mệt cái sự sáng trong của Tiếng Việt! Chỉ có điều ta bàn ở đây là để đừng có nói sai thiên hạ cười vô mũi. Và cũng để biết mà ta có thể cười vô mặt những người có chút học thức mà lại nói sai. Tôi đặc biệt dị ứng khi nghe phóng viên trên TV hoặc đọc thấy báo chí mà dùng sai những từ như 'điểm yếu' - 'yếu điểm'. Tại sao dị ứng? 'Điểm yếu' thì ai cũng nói được, cả bác nông dân cũng nói được! (Tôi không có ý chê bai gì nghề nông, xin hiểu dùm ý tôi chỗ này). Còn 'yếu điểm' thì chỉ những người làm ra vẻ thông thái mới nói, mà nói sai thế mới thấy ngô nghê!
Các ý kiến của bác Thái Hồng Anh về mãi và mại là ổn rồi! Giống với những thứ tôi còn nhớ trong đầu. Tôi có đọc đâu đó (!!!) người ta nói vậy! Không hẳn đọc đâu tin đấy đâu nhé. Một trong những tiêu chí để đo tính thuyết phục trong thảo luận là 'nói có sách, mách có chứng' , tôi đang tìm một cuốn từ điển tiếng Việt đây, bạn nào có biết quyển nào tốt giới thiệu hộ cho tôi! Cảm ơn.
Trở lại buồng ngũ-phòng ngũ, tôi thấy ở miền Nam, người ta dùng cả 'buồng' và 'phòng'. Nhưng nói 'phòng ngũ', chứ rất ít khi nói 'buồng ngũ'. Ngoài ra còn có buồng tắm! Nhưng khi nói 'đi vô buồng', tức là ám chỉ buông ngũ, mà thực ra, buồng không chỉ để dành cho ngũ mà thôi. Đấy là nơi riêng tư kín đáo của thành viên trong nhà mà khách thì thừơng phải dừng lại ở cửa, không được phép vào! Tôi có cảm giác buồng thì kín đáo chật hẹp hơn là phòng!
Vài ý trao đổi, vui là chính! Cù Lần là cù lần, đâu phải tiếng Anh tiếng Mỹ gì mà ban đọc kìu lân cho nó phức tạp!
Cù Lần
Được culan sửa chữa / chuyển vào 06:50 ngày 23/10/2002

Chào bạn Cù lần! Tự nhiên tôi cũng cảm thấy thích thích gọi bạn như vậy (ồ, xin đừng hiểu sai ý tôi, nghe bạn!); nghe nó cũng dễ thương, tếu tếu! Mà thật sự là vậy, đọc các bài viết của bạn, tôi thấy toát lên một cái gì đó rất thẳng thắn, dí dỏm của người Nam bộ. Văn tức là người! (Tui cũng nghe ai đó nói như dzậy!)
Trong bài viết trước, tôi quên nói chi tiết người miền Trung cũng dùng từ ??obuồng??? với ý nghĩa cũng y chang như bạn đã giải thích. Hơn nữa, những lời giải thích của bạn về ??obuồng-phòng ngủ??? ở trong Nam, đều đúng như ở miền Trung. Té ra, miền Nam và miền Trung không khác nhau lắm! Tuy nhiên, lời giải thích của bạn rõ ràng và đầy đủ hơn của tôi nhiều. Bây giờ tôi xin bàn với bạn cùng với bác Parad0x về ??osự trong sáng của tiếng Việt???.
Sự thật, ít ai hơi đâu lo cho tương lai của tiếng Việt??? ở Việt Nam. Sở dĩ tôi nói ??oở Việt Nam??? bởi vì nghe nói lâu nay ở hải ngoại các cộng đồng người Việt có phong trào ??oTiếng Việt còn, người (nước) Việt còn???. Họ sợ con em sau này hòa nhập vào nền văn hóa bản xứ mà quên đi tiếng Việt, rồi cũng quên đi tổ quốc của mình. Bởi vậy ??osự trong sáng??? của tiếng Việt đóng góp một phần không nhỏ trong việc giữ gìn tiếng nói của dân tộc ở hải ngoại. Tôi còn nhớ ai như bác Koibeto81 đã mở một chủ đề về ??ophong ba bão táp??? của ngữ pháp Việt Nam. Ngay như chúng ta, sinh ra và lớn lên ngay trên quê hương mình mà còn ??osợ??? tiếng Việt; huống chi những đứa trẻ Việt sinh ra hoặc/và lớn lên tại hải ngoại thì tiếng Việt đối với chúng khủng khiếp như thế nào. Nếu những đứa trẻ đó lên mạng, tìm vào những địa chỉ ở Việt Nam để học tiếng Việt và tìm hiểu thêm về văn hóa quê hương mình, chúng ta sẽ nghĩ sao? Người Do Thái, bị mất tổ quốc suốt gần hai thế kỷ phải lang thang khắp thế giới mà vẫn bảo tồn được tiếng nói của họ. Chúng ta nếu không làm được như họ (nếu lâm vào cảnh đó), ít nhất chúng ta vẫn có thể cố gắng làm cho tiếng nói dân tộc mình ngày một hay hơn, đẹp hơn cho dù thành quả không bao nhiêu. Tôi thiết nghĩ thành quả của sự cố gắng này tùy thuộc rất lớn vào Ý THỨC của mỗi người Việt chúng ta. Nếu mọi người đều cho rằng ai cũng nói (sai) như thế, mình cứ nói theo cho luôn, thì tương lai tiếng Việt sẽ đi về đâu?
Tôi không giỏi ngoại ngữ, nhưng tôi tin tiếng Việt là một trong những ngôn ngữ hay và đẹp trên thế giới. Nếu ông bà ta thời xưa cẩu thả trong lời ăn tiếng nói, có lẽ tiếng Việt của chúng ta không được như ngày hôm nay.
Tôi hy vọng đã trả lời câu hỏi của bác Parad0x.
THÁI HỒNG ANH.

1.Các bạn kiến giải từ " khuyến mại" và "khuyến mãi" rất đúng .
Còn về hai từ " buồng ngủ" và "phòng ngủ" tôi có ý kiến thêm :
"buồng" chỉ nhà mà nó khép kín , người ngoài ít khi vào đến
còn "phòng" thì lại hay có người ngoài lui đến . Ta thường nghe : phòng khách ,phòng trà . . .chứ chưa bao giờ nghe "buồng khách ", "buồng trà" bao giờ
=> "phòng" là buồng có thể tiếp đón , tụ tập đông người..
2. Tôi có nghe các từ sau , xin ý kiến các bạn về chúng :
- "gởi thư" - "gửi thư"
-" lời nói " -" nhời nói "
-" trời" - "giời"
. . .
Sống tự do , chết anh hùng

Theo tôi nghĩ GỞI có nghĩa là đưa cho ai đó vật gì bằng cách nhờ người khác đem tới (như ??oAnh gởi về cho em dăm bao thuốc lá, em đốt cuộc đời cháy ngọn trên ngón tay???). GỬI cũng giống như GỞI nhưng dành cho những vật trừu tượng (như ??oAnh cho tôi kính gửi lời thăm hai ông bà cụ ở nhà!???). Như vậy, nên nói là GỞI THƯ, chớ không phải là GỬI THƯ.
Ngoài ra, GỬI còn có nghĩa là ký thác, như ??oTôi mới gửi tiền vào ngân hàng sáng nay???, hoặc ??oBác Giáo Hoàng gửi xe để vào xem phim (có lẽ là phim TUXEDO)???.
Còn mấy chữ TRỜI-GIỜI và LỜI-NHỜI tôi nghĩ cũng có thể có sự khác biệt sơ sơ, nhưng tôi không rõ lắm, xin chờ nghe ý kiến của các bạn khác. Tuy nhiên, tôi thấy người miền Trung (và có thể cả người miền Nam nữa) không ai nói GIỜI hoặc NHỜI khi muốn nói TRỜI hoặc LỜI.
THÁI HỒNG ANH.

Hì hì thế ý bác thaihonganh là nếu những người số ít nói đúng như bác tuyệt chủng thì tương lai của tiếng Việt ta sẽ rất là mù mịt (hay mờ mịt nhỉ?) đúng không ạ? Và nếu ý bác đúng là như vậy, thì tại sao chúng ta lại...không hơi đâu quan tâm đến tiếng Việt, đến tương lai của tiếng Việt? Như thế khác gì tự cầm dao chặt chân, chặt tay đi không? Và như thế em sợ vài ba thế hệ sau em với bác, có khi chúng nó đào mả ông cha lên mà nguyền rủa vì cái tội sử dụng ngôn ngữ cẩu thả, bác nhỉ .
Đáp lời (nhời) bác Cù Lần, bác nói cần phân biệt giữa đúng - sai và phổ biến - không phổ biến em rất đồng tình (hay đồng ý?).
Chỉ sợ rồi cái phổ biến nó nuốt chửng sự phân loại "đúng-sai" thôi bác ạ. Cái tội (hay cái tai) lớn nhất của con người là... khác người mà bác. Ví dụ bây giờ em mà gặp bé nào (người Bắc bác nhá) phát âm rành rọt những chữ như r, s, x thì có đến 99% em sẽ nghĩ con bé này chắc điệu chảy mỡ. .
Vài ý kiến nhỏ của em.

Em thây bac suy luân ra nghia cua chu "di.ch" gioi thât dây! Trong chu Han co nhiêu chu "di.ch", tu "di.ch" trong "chiên dich" và trong "dich bênh" là hai tu khac nhau. Tu "dich" thu nhât ban thân no da co nghia giông chiên dich rôi, và tu "dich" thu 2 no cung co nghia là dich bênh rôi.
"khuyên ma.i" và "khuyên ma~i": "ma.i" là ba'n, "ma~i" là mua, thê chac ban cung hiêu thê nào là dung rôi chu nhi?
"phong ngu" và "buông ngu": chang khac gi câu "trai dât" và "qua dât" ca!
Gót danh lợi bùn pha sắc xám
Mặt phong trần nắng rám mùi dâu
Nghĩ thân phù thế mà đau
Bọt trong bể khổ, bèo đầu bến mê

Ui giời! Hôm nay tôi định không tham gia tranh luận (tranh cãi?) với mấy bác mà sao thấy không khí sôi nổi quá nên không đành! Nhưng mà đầu óc hơi bị lơ lơ lững lững vì công việc riêng đang hồi căng thẳng quá. Nên xin góp vài ba ý vụn vặt không có ăn nhập gì tới chữ nghĩa.
Cách giải thích chữ GỞi với Gửi của bác Thái Hồng Anh làm tôi thấy thích thú quá. Tưởng chừng 2 từ đó giống nhau cơ! Thế mới biết hiếm có 2 từ giống nhau trăm phần trăm.
Còn bác Parad0x, sao mà bác tinh tế quá. Mấy cái chữ bác dùng rồi lại chú thêm trong ngoặc làm cho tôi thấy thực sự hoang mang! Không biết hồi nào tới giờ mình có dùng đúng chữ không nữa! Nhưng mà dù sao nói ra có người cũng hiểu mình! Không chắc có hiểu đúng không! Mà bác chọn cái nick gì ác thế! Tự nhiên có chữ O hoa! Ý nghĩa thì chỉ có bác với trời mới biết, chỉ làm khổ anh em tụi tôi, những người cẩn tha cẩn thận phải oánh máy cho trúng (đúng)!!! Chi tiết xem như nhỏ nhặt ấy mà bác Hồng Anh còn để ý và đánh đúng hơn cả tôi cơ. Hình như tôi đánh tên bác Pa với chữ O hơi bị mập!
Còn bác Ờ nó nơ mệt x(ơ) đang ở Tây hay Tàu mà đánh / đọc tiếng Việt khổ sở thế hở Bác?
Hẹn gặp lại. Chúc mọi người vui vẻ.
Cù Lần
Được culan sửa chữa / chuyển vào 06:16 ngày 24/10/2002
Được culan sửa chữa / chuyển vào 07:12 ngày 24/10/2002