Tính chọn lọc tự nhiên của bản sắc

Elias, Benedict và Strauss tôi cũng có đọc qua một số quyển, nhưng nghe thêm nhà bác trình bầy có lẽ cũng không thừa. Anh Thêm tôi cũng có cơ hội nói chuyện vì anh ấy rất cởi mở đúng chất Ðông Âu, nhưng tôi không theo phe anh ấy, cũng không đứng vào phía phê bình vì tự cảm thấy chưa đủ lực. Ít nhất hơn 1 chục năm chạy sô giảng đường và viết sách tổng hợp cũng có một chút giá trị nào đấy mà tôi đang nghĩ xem là giá trị gì. Trong thời gian ấy thì các ý kiến phê bình quyển đấy (2001) là rất cần cho tôi. Về chuyện kỹ thuật in thì tôi nghĩ thế này, nếu xem nó không là văn hóa thì có thể suy diễn để vất hết đống tranh Ðông hồ và Hàng trống vào thùng rác ? Chuồng xí là thứ văn hóa mà Ðại Pháp thế kỷ 17 vẫn còn là mới, không hiểu có được xem là văn hóa hay không. Ả rập có quan hệ với VN hay không ? Nhà bác nên đọc thêm một số sách, ví dụ như Hourani (Arab Seafaring, Princeston US), hoặc Trần Văn Khê về ngũ cung hơi Oán. Phần trên có đoạn nhà bác cho rằng lối tư duy Phương Tây là Thiên Chúa Giáo, vậy mà những người Do Thái viết ra nó và đem sang Hi Lạp lại được xem là phương Ðông ? Tôi cảm thấy có vấn đề gì ấy hơi bất ổn trong tư duy của nhà bác. Có phải chính là cái bác đã tóm gọn và nhắc nhở: mở rộng và đối chiếu ?

Hì hì trừ đồng chí nào đang căng thẳng ra thì làm gì có ma nào căng thẳng . Cách tân thì có gì là xấu, cách tân tất phải có cái thành cái bại, thằng ngu thì vẽ ra cái xấu mà thằng giỏi thì vẽ ra cái đẹp, nhưng ít ra là đừng dậm chân tại chổ, phỏng ạ?! Mới lại xấu đẹp có khi cũng lại còn do mắt thằng nhìn.
Về vấn đề này thì em gửi các bác một bài văn cấp 4, ông này thì Đông đặc, Đông tẹo nữa thì thành Tây. Nói chung là vẫn xoay quanh vấn đề bản sắc.
Sẩy thai và tuyệt chủng
*Lỗ Tấn
Gần đây một tính ngữ khắc nghiệt - sẩy thai- được gán cho tác phẩm của một số văn sĩ trẻ, và nhiều người đang ra rả lặp lại. Tôi tin rằng kẻ đầu tiên dùng từ này đã không làm vậy vì mục đích mạ lỵ có suy tính mà hoàn toàn ngẫu nhiên.
Nhưng tôi không thể hiểu nổi sao người Trung Hoa mình lại quá thỏa mãn với tình trạng hiện tại và quá dị ứng với những thay đổi; quá khoan dung với những gì đã được hoàn tất và quá phê phán những gì mới mẻ.
Những bậc đại trí đã dạy chúng ta rằng: nếu không đẻ được một bậc thánh, một anh hùng hoặc một thiên tài thì tốt nhất đừng sinh đẻ. Nếu bạn không thể viết một tác phẩm bất hủ, tốt nhất đừng viết. Nếu cải tổ không thể biến thế giới thành thiên đường chỉ sau một đêm hoặc ít nhất thành một chỗ mà tôi khá hơn, thôi đừng thay đổi...
Họ là những kẻ bảo thủ? Không, chúng ta được bảo, họ không phải vậy. Thực ra họ là những tay cách mạng. Họ là những kẻ duy nhất với chương trình cải tổ công bằng và thích đáng, an toàn và xuyên suốt, hòa bình và không thể sai. Nghiên cứu về vấn đề này được tiến hành đúng vào lúc này ở những viện nghiên cứu - phiền toái duy nhất là - chúng chưa sẵn sàng.
Khi nào chúng sẵn sàng? Câu trả lời: Chúng tôi không biết.
Trong mắt người lớn, những bước đi đầu tiên của một đứa trẻ hiển nhiên là chập chững, nguy hiểm và mắc cười. Nhưng một người đàn bà dù ngu tới cỡ nào cũng háo hức với những bước chân đầu tiên của con mình, và chắc chắn không bao giờ cấm cản vì nó đi quá vụng về và có thể vướng chân quan chức. Cô ta chắc chắn không bao giờ giữ nó nằm bẹp trong nôi để học cho tới khi hiểu được phải chạy như thế nào. Vì cô biết rằng, trong trường hợp đó, nó có thể sống cả trăm tuổi mà vẫn không biết đi.
Từ xửa xừa xưa, những bậc gọi là học giả luôn cố phủ đầu những kẻ tiếp bước. Gần đây, họ lịch sự hơn, nhưng bất kỳ ai mà cố thoát ly có lẽ sẽ được các học giả và những kẻ có học nhận ra ngay và mời ngồi lại. Khi đó họ sẽ tranh luận với anh ta, xem xét các điều kiện, nghiên cứu, suy ngẫm và trau dồi - cho tới khi anh bạn của chúng ta chết rục ở đó vì tuổi già. Nếu không, anh ta sẽ được phong tặng ngay là đồ phá thối. Tôi, cũng như những bạn trẻ ngày nay, đã từng hỏi đạo từ những ông thầy đã chết và vẫn còn chưa chết. Tất cả họ đều nói, "Đừng đi về hướng đông, hướng tây, hướng bắc hoặc hướng nam." Không một ai bảo tôi hướng nào nên theo. Cuối cùng tôi phát hiện ra những gì họ nghĩ trong đầu. Nó thật đơn giản, "Đừng đi đâu hết."
Ngồi một chỗ và đợi đến khi yên hãy đi thì quả là tốt, nếu nó khả thi; nhưng tôi e rằng chúng ta sẽ già đi và chết trước khi những gì chúng ta chờ đợi biến thành hiện thực. Nếu ai đó không muốn đẻ mà cũng không muốn sẩy thai, mà chỉ muốn chờ cho một đứa con xinh đẹp xuất hiện; coi cũng được đó, nhưng tôi e rằng người đó rốt cục chẳng được gì hết.
Nếu chúng ta tin rằng triệt sản cần thiết bởi vì không thể đẻ được những đứa trẻ ngoại hạng, không cần phải nói gì nữa. Nhưng nếu chúng ta luôn muốn nghe bước chân của những ngươi trưởng thành, thì tôi nghĩ rằng sẩy thai vẫn đáng hy vọng hơn là không đẻ, bởi nó chứng tỏ rành rành là chúng ta có thể đẻ.
(Lỗ Tấn Tuyển Tập do Nhà xuất bản ngoại văn Trung Hoa ấn hành)

Khóc như thiếu nữ vu quy
Cười như anh khoá hỏng thi về làng ...

Tôi thấy bài viết của Lỗ Tấn cũng chỉ là cấp 3 thôi, chưa phải là mức Cao đẳng hay Đại học. Sử dụng quá nhiều metafor là chuyện thường gặp ở các ông nhà văn, vốn không quen phải giải quyết các vấn đề thực tế trong xã hội, mà tập trung chủ yếu vào dựng ra vấn đề ảo để giải quyết vội vàng trên cơ sở những học thuyết ảo được vội vàng dựng nên không cần hội đồng khoa học kiểm chứng, chủ yếu cốt đủ cho các học sinh cấp 3 hoặc tốt nghiệp phổ thông trung học nghe hợp tai là được, sùng bái thì càng tốt. Thật đáng tiếc nếu có quá nhiều học sinh cấp 3 sống trong thế giới thật bằng những học thuyết ảo ấy.

À nhân nói bác Thêm, cái thuyết Đông-Tĩnh gì đó iem thấy subjective lắm. Iem kinh các bác xã hội, trình độ siêu phàm cỡ "Giang sơn bất dinh cúc" nên thấy các bác tranh luận, iem ngứa ngáy.
Hôm trước, giáo iem bảo rằng tụi trẻ con Nhật khi đẻ ra có vết chàm xanh ở mông known as *Mongolia origin" và sẽ biến mất khi chúng khoảng dưới 10 tuổi; và nhiều người Nhật ngày nay rất giống người Mông Cổ. Bác nào rành về cái này trả lời giúp iem với vì ông thầy iem kiên quyết không chịu nói chuyện lịch sử.
Còn trẻ em ta, liệu có cái *Chinese origin" như trên không ạ?
Thank các bác.

Hu hu muốn làm thằng cu sứt cũng bị ông Lỗ Tấn ông ấy dành mất . Con đâu dám so bì với Lỗ đại lão gia cơ chứ , hu hu .
Bác Cười hay mếu nói về cái áo dài và sự tiến lên thì chí phở ạ ( chỉ tội thằng vẽ ngu thì hơi nhiều , mà chúng nó còn có cả bằng ĐH nữa , hic ). Nhưng bác này, bác nghĩ là không ai căng thẳng sao , một khi các học giả học thật mà thi triển các bí kíp trong TL chân kinh cộng với sách vở làm khiên giáp , rồi mang kiến thức ra rèn kiếm chém lưỡi nhau , căng thẳng ngay . Đấy dấy , sắp rồi đấy , trận luận kiếm trên đỉnh LSVH Sơn giữa hai cao thủ Phó và Chaien khó mà có khả năng đàm phán hoà bình lắm . Còn cái chuyện căng thẳng kia ấy thì , chuyện bí sử thâm cung , ai lại cho thằng cu sứt nó biết , nhỉ ?

LILY ANNE , I SUMMON A DEMON YOU ...

Tớ quan tâm...không hiểu bác có thể "trình bày" về vấn đề này một cách cụ thể và rõ ràng hơn không.
À...thấy bác chê văn Lỗ Tấn là văn cấp 3, liệu bác có thể chứng minh được điều đó hay không...vì nghe giọng bác thì có vẻ như bác thích và chỉ tin những gì đã được "khoa học" kiểm chứng/chứng minh.
Kính bác...
Em yêu C(g)ái đẹp !!!

Đại khái những loại cổ như Kafka, Hemingway, Lỗ Tấn, Vũ Trọng Phụng hoặc hơi mới như Kundera, Graham Green, Gunter Grass .v.v. iem chưa thấy thằng nào gà mờ trước xã hội ( nhưng điều ấy hình như đúng với phần đông nhà văn Việt Nam và những nhà văn hạng gà).
Có điều là nhà văn (hay nghệ sĩ nói chung) lên tiếng trước những vấn đề xã hội dưới một khía cạnh khác, trong tác phẩm họ nói bằng tiếng nói của một bệnh nhân (đang hấp hối thì càng tốt) chứ không lên tiếng với tư cách một bác sĩ như những nhà chính trị, luật gia, nhà xã hội học và các thể loại nhà khác. Những cái họ viết ra tất nhiên cũng đậm dấu ấn cá nhân như nhiều loại nhà kia nhưng ít nhiều chúng đều phản ánh cái môi trường họ đang tồn tại. Vả lại nhiều khi thông qua bi kịch của một cá nhân người ta lại thấy được bi kịch của xã hội (và nhiều thứ khác, không nhất thiết cứ phải là bi kịch).
Nhưng nói chung là học sinh cấp 3 thì không nhất thiết phải chỉ bảo đến thế, bác nhở .
Khóc như thiếu nữ vu quy
Cười như anh khoá hỏng thi về làng ...

Bác Cuoihaymeu...đang luyên thuyên cái gì vậy.
Em yêu C(g)ái đẹp !!!

Hế lô đồng chí Kôi, tớ đang huyên thuyên với Mr Chaien.
Chúc mừng năm mới nhé
Khóc như thiếu nữ vu quy
Cười như anh khoá hỏng thi về làng ...

To Chaien1, hôm nay tôi mới trả lời cho bác vì mải viết về Lewis-Strauss bên vne, nếu bác cũng quan tâm đến ông này thì góp tiếng cho vui.
Quan niệm Phương Đông/Phương Tây tôi sử dụng là từ ngữ, quan niệm thông thường trong tiếng Việt. Phương Đông được dùng để chỉ Ấn Độ -Trung Quốc, phương Tây được dùng chỉ Pháp rồi Mỹ, tựu chung là Tây Âu-Mỹ. Còn Ả rập thì gọi là Ả rập. Liên xô, rồi Nga thì gọi là Liên xô, Nga. Nếu quy ra Đông Tây thì bất cứ nước nào cũng ở phía đông hay phía tây của một nước khác. Cho nên tốt nhất có lẽ là chỉ hẳn tên nước, tên nền văn hoá. Nhưng thói quen không phải là dễ bỏ. Tóm lại nếu tôi đề cập đến phương Đông thì đó là Ấn độ, Trung quốc. Nếu nói đến phương Tây là Tây Âu-Mỹ. Còn những nước khác, văn hoá khác thì sẽ "điểm mặt chỉ tên".
Nếu tôi có suy nghĩ riêng của mình thì có lẽ đó là vấn đề tự nhận dạng mình, và quan niệm bản sắc hai điều này liên quan tới nhau. Bản sắc với tôi là vấn đề đặt ra trong quan hệ giao lưu văn hoá, trao đổi. Nếu một nền văn hoá tồn tại một mình thì chuyện này không đặt ra, vì bản sắc là nội lực của một nền văn hoá giúp nó giao lưu, trao đổi, sáng tạo mà không làm nó bị tan biến mất, đồng hoá với các nền văn hoá khác tiếp xúc với nó. Chinh vì vậy mà tôi coi vấn đề tự nhận dạng là điều kiện bắt buộc, cũng như cách thức tư duy rất quan trọng. Vì lý do đó tôi
chỉ xét tới những nền văn hoá trong quá khứ và hiện tại có ảnh hưởng quyết định tới tư duy người Việt, do nó tự cho phép đánh giá Vh Việt nam, cũng như góp phần đào tạo nên trí thức người Việt thôi. Tôi lưu ý đặc biệt khả năng "hồn Trương Ba da hàng thịt" đối với trí thức Vn là rất lớn.
Như vậy bản sắc với tôi là một tư duy sống động , hiện tại. Không phải là những thành tựu văn hoá Vn trong quá khứ, mà tôi coi là di sản. Đây là vấn đề là bảo tồn bảo tàng. Tranh Đông Hồ nằm trong dạng này. Tôi nghĩ quan niệm bản sắc giữa tôi và bác không giống nhau.
Văn hóa phương Tây ngoài thiên chúa giáo còn có văn hoá Hi lạp, La Mã là những thành tố quan trọng. Việc họ coi thiên chúa chính giáo là phương đông liên quan tới LS của đế quốc Đông La Mã (Bizantin).
Về học giả Trần Ngọc Thêm thì vấn đề có lẽ là những tiêu chuẩn đánh giá cần xét lại:ví dụ: Thế nào là động, thế nào là tĩnh. Từ khi nào một thành tựu văn hoá được coi là của Vn.
To CHM, hoàn toàn đồng ý về chuyện linh tinh của bác.
*****mmoner, tôi chỉ đưa ý kiến của tôi thôi, không có ý định "vung gươm, tuốt kiếm" làm gì cả. Ở đây chỉ là trao đổi, "trăm hoa đua nở", không phải là tranh cãi giành phần thắng bại.