Trà Dư Tửu Hậu

Nhân tiện xin đóng góp 1 bài viết về tính cách của người Sài Gòn (nơi tôi sinh ra và đang sinh sống, làm việc) mà tôi đã từng rất thích thú khi đọc trên 1 tờ báo (Hình như là Kiến Thức Ngày Nay thì phải), nhưng vì lúc đó là sinh viên, chỉ chép tay nên cũng không ghi lại thời điểm, tác giả luôn. Ai biết xin chỉ dùm.
?oChịu chơi? với người Sài Gòn
Trong ngôn ngữ quen thuộc của người Sài Gòn có tiếng ?ochịu chơi?. Trời đất! Người ta chịu đói, chịu rét, chịu những đau khổ, thiệt thòi còn ?ochơi? phải chịu đựng sao? Nghe tiếng ?ochịu chơi? dễ nghĩ ?ochơi? là cái gì rất đỗi lớn lao mà cũng khó khăn, nặng nhọc vô cùng. Chẳng lẽ ?ochơi? lại quan trọng đến thế kia sao? Nhưng người Sài Gòn đâu có hời hợt trong các ngôn từ. Tiếng ?ochịu chơi? được xuất hiện lâu rồi, tồn tại thường xuyên trong các sinh hoạt và qua tiếng ấy hẳn người Sài Gòn đã xác lập một giá trị rõ ràng. Như vậy, nội dung tiếng ?ochơi? ở đây có ý nghĩa gì khác lạ?
Trong văn học xưa, tiếng ?ochơi? là một ngôn từ vào loại nặng cân có thể tìm gặp trong nhiều tác phẩm của những con người rất mực tài hoa. Ở những vị này, tiếng ?ochơi? dầu có vị trí đáng kể, vẫn chẳng giống nhau một cách hoàn toàn. Khi Nguyễn Du viết ?oChơi cho liễu chán, hoa chê? thì sự ?ochơi? ấy đòi hỏi đầu tư cật lực về phần thể xác, có thể đưa vào bệnh viện và cũng có thể dẫn đến nhà tù. Hẳn đây là lần đầu tiên tiếng ?ochơi? trần tục được vào ngòi trong tác phẩm lừng danh và cũng qua thiên tài này ta biết sự ?ochơi? không phải dễ dàng bởi lẽ ?onghề chơi cũng lắm công phu?. Ở Nguyễn Công Trứ, ?ochơi? lại đượm màu nhàn hạ, phong lưu. Khi ông nói lên, đầy ý tự hào:
Trời đã cho ta một cái tài
Giắt lưng dành để tháng ngày trôi
Thì sự ?ochơi? ấy không chỉ lấn chiếm một khoảng thời gian cùng với không gian rộng rãi hơn nhiều mà còn có cả chiều cao của những vẫy vùng ngang dọc. Đến khi Tản Đà tuyên bố:
Tớ hãy chơi cho quá nửa đời
Đời chưa chán tớ, tớ còn chơi
Thì ?ochơi? đã được kéo về ni tấc bình thường nhưng được nâng lên làm một lẽ sống. Những người Sài Gòn, dĩ nhiên, kế thừa đầy đủ các kiểu chơi ấy và ngôn từ này của dân tộc mình. Xét ra, thì phần kế thừa không phải là ít mà phần bổ sung lại cũng khá nhiểu.
Lần đầu, ở trong ngôn ngữ dân tộc, những người Sài Gòn đã cho tiếng ?ochơi? có một kích thước hoàn toàn mới lạ, không đối lập với cuộc sống chân thật, cần cù mà còn xem như một tiêu chuẩn có hạng trong sinh hoạt hàng ngày. ?oChơi? thành tiếng nói tổng quát, bao gồm từ những say mê lăn lóc của Nguyễn Tố Như, những hoạt động đầy tự hào của Nguyễn Công Trứ, những cuộc phiêu lưu, sa đà của Nguyễn Khắc Hiếu đến những công ăn, việc làm rất đỗi bình thường liên quan mọi mặt chính trị, xã hội. Hơn thế, tiếng ?ochơi? còn là một cách đánh giá sự đời, đánh giá việc người. Có lần, trong chế độ cũ, thấy mấy chị em chuyên gánh nước mướn hè nhau xách những đòn gánh vây bắt một tên cao bồi húc xe làm một em bé bị thương rồi toan bỏ chạy, một cụ già đứng bên đường gật gù, nhận xét: ?oMấy con mẻ ?ochơi? được quá!?. ?oChơi được quá!? là lời khen rất chân thành, nhưng bỏ công ăn, việc làm, vây đánh cao bồi du đãng, chấp nhận một sự trả thù nào đó, lại là ?ochơi? sao?
Mấy tiếng ?ochơi được? cũng là ngôn ngữ Sài Gòn. Cái gì coi cũng dễ dàng, coi cũng như ?opha?, trừ cái lẽ phải ở đời là phải giữ gìn. Qua các tiếng ấy, ta nhìn thấy được phần nào tâm lý của người Sài Gòn, tâm lý thanh thản, vui vẻ, không ưa kiểu cách nặng nề, không thích những trò làm ra quan trọng. Nhưng cái gì mới thật là quan trọng? Cho đến cái chết cũng là ?ochết bỏ? dễ như ?ochơi? vậy
Qua tiếng ?ochịu? trong ?ochịu chơi? là một thái độ tinh thần đầy những thách thức và đầy trách nhiêm.Chỉ đáng gọi lá ?ochịu chơi? những ai dám xông vào nơi hiểm nghèo, chấp nhận sống chết, chấp nhận tù đày, chấp nhận một cuộc thư hùng mà không cần khẳng định trước là mình thử thắng, chấp nhận chịu tiền không sợ thua lỗ, chấp nhận cả sự phiêu lưu với những hậu quả khôn lường. ?oChịu chơi? là biết gánh chịu mọi thứ hậu quả mà không thèm đến kêu than. Qua tiếng ?ochịu chơi? có một đánh giá rất thoáng về đời. Rõ ràng cuộc sống không phải cần đến chắt bóp, so đo như một anh giàu keo kiệt, tham lam bòn rút mỏi mòn sự sống của thiên hạ và của chính mình, nhưng là một cuộc đua tài trong đó con người có thể xông vào với cả say mê nhưng biết ra khỏi với lòng thanh thản. Nó không thoát tục như thiền nhưng nhuốm đầy một chất thiền trần tục. Nó không coi đời như một canh bạc rủi may, nhưng là một cuộc vận động trường bát ngát trong đó lao động cật lực được pha trộn cốt cách ưu du của những nghệ nhân. Có cái gì đó rất giả nhưng mà lại rất thực trộn lẫn nhọc nhằn cùng với niềm vui tầm thường mà cũng lớn lao, trong một ý niệm về đời. Cũng có những người quen với tính cách lắt léo, uyển chuyển của ngôn ngữ Việt, đảo ngược hai tiếng ?ochịu chơi? ra thành ?ochơi chịu? để mà cợt đùa, nhưng trong chừng mực nào đó chúng ta hiểu rằng ?ochơi chịu? cũng là một thứ ?ochịu chơi?.
Con người Sài Gòn là người Việt Nam được thích nghi hóa trong những điều kiện Nam Bộ và là con người Nam Bộ đã được thích nghi trong một thành phố bến cảng sâu trong nội địa, trải qua bao cuộc chuyển mình của vùng đất mới với những tranh chấp lịch sử vô cùng ác liệt. Vì vậy, nó mang đầy đủ vốn liếng ngàn đời của dân tộc mình cộng với một cuộc sống mới dồn dập biến cố mang tầm thế giới trên vùng tân lập. Tính cách ?ochịu chơi? của con người đó bắt nguồn từ trong lịch sử khá dày của cuộc sống di dân trong đó bên cạnh những người dân thường, những người lính tráng, còn có những kẻ phiêu lưu và những tội đồ chịu cảnh lưu đày. Đó là thời những ông Hoành, ông Trắm ngang tàng, từng được lịch sử nhắc tên. Đó cũng là thời mà tất cả những kẻ chống đối triều đại, nếu không bị chém đầu thì phải lưu đày biệt xứ và vào vùng đất mới này hẳn không ít người đã làm những thầy dạy học. Nhiều nhà giáo đầu tiên ấy đã truyền cho học sinh mình, bên cạnh đạo lý thánh hiền là lòng phản kháng, là sức chịu chơi.
Ở nơi đầm lầy, sông rạch dọc sông, một đô thị lớn đã được dựng lên, mỗi ngày mỗi xóa đi lằn ranh đã có để được mở rộng không ngừng. Như một vùng đất Q. 4 Sài Gòn, ban đầu chỉ mang cái tên khiêm tốn gọi là Tạm Hội, dần được đổi thành Vĩnh Hội, để có cơ sở sau đổi thành khánh Hội với niềm mơ ước phồn vinh. Sài Gòn đã được phát triển, di động không ngừng trong sức vươn lên và mang trong mình bao điều bí ẩn chưa người biết hết. Ở đó, bao người Việt Nam mang cái tên Tây vẫn biết đánh Tây với cả nhiệt tình yêu nước, ở đó một em thiếu niên đã biến mình thành cây đuốc rực hồng thiêu đốt quân thù. Ở đó có người cầm búa đập phá xiềng xích của bọn thực dân trói đời dân tộc và đã trở thành *************, ở đó có những con người cường khấu, lục lâm một khi thấy được nẻo về lẽ phải đã trở nên những chiến sĩ, những anh hùng. Và ở đó có người dân đã từng đuổi giặc Mỹ với những tay không, có những bà mẹ chịu chơi như là các má Bàn Cờ, có những thanh niên không có vũ khí vẫn đốt xe Mỹ? không chỉ ở trong quá khứ và trên vài thập niên qua, sau ngày giải phóng, Sài Gòn với những thăng trầm vẫn là mảnh đất chịu chơi với những nỗ lực bung ra liên tục để vươn lên.
Tóm lại, qua tiếng ?ochịu chơi? chúng ta nhìn thấy được nét trẻ trung của thành phố này. Tiếng ?ochơi? gắn liền với những trẻ thơ hơn là người lớn nhưng tiếng ?ochịu? lại thiên về người lớn hơn là trẻ thơ. Trong bài ca khởi nghĩa của nhà thơ Hưởng Triều nói về Sài Gòn có câu:
?oMột thành phố trẻ măng
Nhưng lịch sử rất lạ lùng?

Tiếng nước chảy róc rách trong hồ cá. Hẳn những con cá đang ngủ, lặng lờ. Chỉ cần một ít sỏi dưới đáy hồ, vài cọng rong lơ lửng, chút nước sạch và ấm, là đã đủ cho một thế giới nước bình yên.
Thế giới của mình không trong veo, thuần khiết như thế giới loài cá. Phải chi muộn phiền cũng như sỏi, lắng xuống đáy dòng thời gian. Phải chi tình yêu thôi là những cọng rong lang thang, trôi nổi.
Mỗi ngày, mình vẫn sống với một niềm hi vọng: có một dòng nước sạch và ấm sẽ chảy trôi đi những tạp chất của cuộc đời.
Thiên sơn điểu phi tuyệt,
Vạn kính nhân tung diệt,
Cô chu toa lạp ông,
Độc điếu Hàn Giang tuyết

Bạn Boy làm tớ mừng hụt. Hôm nay thấy cậu bạn đưa link bảo :"Có bánh béo đấy, vào học đi". Làm tưởng thật, ai dè.........không đúng công thức. (Nói dài dòng tí, không có đứa bảo tớ lò dò đi theo chúng. Mệt)
Tớ tập làm bánh béo nhiều, nhiều lần lắm rồi. Nhưng nỏ lần nào thành công. Nói chung sự nghiệp học làm bánh béo bây giờ còn lại ở nhà trong miền Nam là 50 cái chén để đổ bánh bèo.
Luôn tiện tớ giới thiệu món mà tớ rất thích. Tớ chỉ cho mẹ qua email mà giờ mẹ cũng biết làm, thỉnh thoảng cuối tuần rảnh rổi làm cho cả nhà ăn và bán cho người VN ở đấy.

BÁNH NẬM​

Thành phần:
1/2 kg bột gạo
300g tôm tươi
300g thịt nạc (nửa nạc nửa mỡ gọi là thịt gì nhỉ?)
100g nấm mèo ( Miền Bắc gọi là mộc nhỉ)
4 khoanh bún tàu
300g hành lá
1,5kg lá chuối ( Ở HN lên chợ Bắc Qua mua lá vừa đẹp, vừa rẻ)
1 ống màu hạt điều
Cách làm
1/2kg bột gạo pha với 6 chén (bát) nước, 2 thìa dầu ăn, 1 thìa muối. Lọc qua ray rồi bắc lên bếp khoái đều, lửa vừa cho đến khi bột sệt lại. Để ý coi chừng bột hét đấy nhá. Mấy bác dùng nồi Inox rởm càng phải cẩn thận, dùng nhôm Kim Hằng cho chắc.
Thịt heo, tôm lột vỏ xay nhuyển, ướp cho thơm. Xào hổn hợp thịt. tôm, nấm mèo, hành lá, bún tàu (bỏ thêm tí màu điều)
Lá chuối rửa sạch, luộc sơ qua.
Cắt là chuối cở () (đợi tí, lấy thước đo đã. Oái chết nhà k có thước. Cứ hình dung ntn nhá. Chiều dọc 1,5 gang bàn tay. Chiều ngang 2 lần lòng bàn tay). Rét bột vào giữa lá, càng mõng càng tốt nhá. Rồi cho 1 muổng (đầy) hổn hợp thịt, rải đều ra. Xếp lá lại, lấy lá chuối hơ qua lửa cột lại rồi mang hấp trong nồi 20p. Dưới nồi bỏ ít lá dứa cho thơm.
Lá dứa bán ngoài chợ í, nếu ngoài chợ k có thì đi hái trộm. Gần nhà tớ đầy.
Ăn với nước mắm chua chua ngọt ngọt nhá,.
Để kiếm cái hình minh hoạ phát

Cách nhồi bột làm bánh bột lọc & bánh canh nhá.
Nhớ hồi bé, phải vào SG sống nên rất thỉnh thoảng rất thèm bánh bột lọc và bánh canh nhưng mẹ không biết nấu. Thỉnh thỏang được về nhà thì ăn vặt cả ngày. Cuối cùng cũng học được cách nhồi bột, công đoạn khó nhất để làm nên bánh bột lọc ngon hay dở.
Bột mua về, đổ ra mâm 2/3 thôi (1/3 để lại để chửa đấy nhở đâu bột nhồi bị quá tay mà nhảo nhoét). Hồi xưa thì viên từng cục bột cho vào nồi luộc rồi bỏ ra nhồi với bột khô. Nhưng cách này bây giờ xưa rồi vì vừa nóng, vừa mất công. Bây giờ, Cắm 0,5l nước trong máy nấu nước, đổ từ từ vào đống bột, đổ đến đâu nhồi đến đó. Khoảng chừng 10p là nhồi xong 1,5kg bột. Nhồi xong, kiếm cái bịch nilong bỏ vào, k lại khô, mắc công nhồi lại. Nếu làm bánh canh thì cáng mõng ra, ăn đến đâu, cắt bỏ vào nồi đến đó. (Nhắc đến mà thấy thèm)
Bánh bột lọc không lá:

Bánh bột lọc gói lá:

Hehhe....hình minh hoạ mượn ở Google đấy, nên bé tẹo, mấy bác thông cảm. Nhà nghèo ko có máy để chụp. Với lại lúc mà làm được thì lo ăn chứ chả nhớ đến chụp hình "minh họa"
Được be_reu sửa chữa / chuyển vào 20:46 ngày 17/11/2006

Đây là thành quả mà tớ bỏ ra gần 3h nấu nướng cho Sinh nhật 1 anh bạn lớn. Để xem đã làm những gì nhá
Đầu tiên là món Salat Nga nhá:

Khoai tây, carot, đậu Hà lan, hành tây, củ dềnh... dọt sạch vỏ, cắt hạt lựu rồi luộc qua cho mền. Sau đó trộn chung với Sốt mua ở Siêu thị, làm khuôn rồi đổ ra theo hình. Món này làm xong ăn liền. Trong hình tớ để hơi lâu nên nhìn tái tái
Tiếp là cơm chiên dương châu:

Gạo, rang lên rồi nấu với nước dừa như nấu cơm bình thường (Nấu khô, k nhão). Cơm chín mang ra đánh tơi để nguội.
Thịt nguội( chả, xúc xích....) + lạp xường cắt hạt lựu
Cà rốt cắt hạt lựu, đậu hà lan luộc sơ cho mềm
Tôm tươi, cắt khúc.
2 quả trứng rán, rồi cũng cắt hạt lựu
Xào sơ các hổn hợp trên.
Sau đó rang cơm như rang bình thường. Lúc cơm đã săng lại thì cho vào ít màu cà ri, đổ hổn hộp trên vào trôn đều. Đập vào trong đó 2 quả trứng vịt nửa. Làm nhanh tay trên lửa lớn cho hạt cơm k bị nhão.
Gỏi cuốn:

Thịt heo, tôm, rau, bún, bánh tráng
Bỏ tất tần tật vào bánh tráng rồi cuốn lại. Ăn với tương đậu, hoặc mắm nêm (lại thấy thèm)
Thịt và tôm nướng:

Mua tôm còn đang bơi nhá. Về không ướp gì cả, cứ thế mà xiên vào que. Qua nưóng bán đầy trong siêu thị, giá 2000d/100 que)
Khi nào ăn khi bỏ lên than hoa mà nướng.
Thịt nướng thì mua thịt loại 1, vế cắt nhỏ, ướp cho thấm tháp. Khi ăn thì rải lên 1 tí mè (vừng) đã rang chín rồi nướng trên than hoa. Hai món này đơn giản nhất nhưng lại ngon nhất.


Còn mấy món nữa nhưng luời Post quá. Để mai Post cách nấu Súp trong vòng 5p nhá. Nhớ đón xem đấy
Được be_reu sửa chữa / chuyển vào 20:35 ngày 17/11/2006

Mà công nhận bác gì chụp mấy cái hình ở Nha Trang, Đà Lạt....siêng chụp hình ghê đấy. Công việc cũng giúp tớ đi được nhiều nơi nhưng ít chụp hình, mà chụp thì xấu nên chẳng dám đưa lên.
Bác chụp mấy cái hoa ở Đà Lạt đẹp nhỉ? Tớ có mấy cái ảnh chụp hoa Tulip ở Hà Lan nhưng Carot quá, chụp ngược sáng nên cứ như tranh trừu tượng. Để về nhà tìm lại rồi post lên cho nhìn thấy sự carot của tớ.

Bên cạnh bánh bột lọc mà tớ thích, thì gia đình tớ thích nhất là Mì Quãng. Có thể nói là món ăn khong bao giờ thiếu trong những buổi họp mặt gia đình. Nhớ lúc còn làm ở Hội An, cứ chiều chiều lại hay ra góc đường Phan Chu Trinh ăn mì của 1 bà bán gánh. Hồi đó chỉ 3.000d/ bát thôi nhưng ngon hơn bát 20.000 ở Hội An Resort của bác Khải Siu nhiều.
Mình có 1 anh bạn, người bắc trung bộ, tuy chưa bao giờ ăn món này từ bé nhưng khi ăn 1 lần do mình nấu thì mê luôn (mê mì chứ hổng phải mình )

MÌ QUÃNG​

_Mì quãng
_Sườn heo
_Tôm
_Thịt gà
_Cà chua
_Rau sống ( rau thơm, nhưng ngon hơn nếu có nhiều húng lũi, ngò và hoa chuối)
Ướp tôm và thịt gà sau khi rửa sạch. Riêng sườn heo trước khi ướp phải luộc sơ qua nước sôi để miếng thịt săn lại, khi ăn sẽ ngon hơn (bí quyết đấy).
Cà chua xào làm màu
Sau đó xào thịt heo và thịt gà cho thấm rồi nấu nước dùng. Nêm nếm vừa ăn.
Bỏ mì quảng và rau vào bát. Khi ăn mì quãng thì khác bún ở chổ nấu nước đậm 1 chút, và chỉ chan khoãng 1/2 bát thôi. Món mì sẽ ngon hơn nếu có thêm đậu phộng và bánh tráng.

Được be_reu sửa chữa / chuyển vào 13:58 ngày 18/11/2006

Món kế tiếp là món cũng rất thích, nhưng nấu vẫn k ngon bằng anh bạn ở Mẽo về. Anh í ở chung với anh bạn người Ấn nên nấu ngon ơi là ngon ( vì đầy đủ gia vị).
Lúc bé đi ăn cưới, đã háo hức khi đọc thực đơn thấy món Phượng hoàng ấp trứng. Lúc bê ra thì hoá ra là con gà mái què và 3 cái trứng cút. (đúng là dùng từ quá hoa mỹ). Nay xin giới thiệu 1 món xuất xứ từ Ấn Độ

Cà Ri Phượng Hoàng​

-1 con Phượng hoàng chừng hơn 1 kg (nhớ mua trong siêu thị, không khéo bị H5N1 rồi đến đổ thừa tui nhé)
-Khoai môn, khoai lang va carot (tớ chỉ ăn được 3 thứ này nên mua 3 thứ này thôi)
-2 bịch cari dầu
-100ml sữa tươi k đường
-3 lát gì nhìn giống ngôi sao mà hàng phở hay dùng để nấu nước dùng nhỉ
-300g dừa nạo
-bánh mì nóng
-Ngò
Cách làm:
-Phượng hoàng chặt miếng vừa ăn, ướp đầy đủ, ở nhà có gì ướp cái đó.
- Củ thì cắt cục, tỉa hoa tuỳ vào hoa tay.
-Dừa nạo, ngâm nước sôi, lấy nước cốt rồi ngâm lại 1 lần nữa để lấy nước dảo.
-Củ trước khi cho vào nấu thì tao sơ qua dầu ăn.
-Thịt phượng hoàng sau khi ướp được 30 thì cho vào xào. Khi thịt săn và đã thấm thì cho nước dừa dảo vào. Cho 3 miếng hình ngôi sao vào. Nấu khoảng 5p thì cho củ vào 5p nữa thì cho nước cốt dừa và sữa tươi vào. Khi hổn hợp trên sôi lại thì cho cari dầu và ớt trái vào.
Ăn nóng với bánh mì. Nếu bánh mì không nóng thì bỏ vào lò nướng. Đãm bảo 3p sau sẽ có bánh mì như mới ra lò.
Nói chung thức ăn khi biết nấu thì rất dể. Nhưng quan trọng là ngon hay dở thôi. Mình thì biết nấu rất nhiều món, nhưng mà nấu.............k có ngon. Ra tiệm ăn thì soi rất kỷ, hàng nào dở thì k bao giờ, dù có sắp chết đói cũng k bao giờ bước chân vào lần thứ 2.

Mạn phép đính chính chút xíu: Mì "Quảng" chứ không không phải "Quãng". Ý tứ của "Quảng" nghĩa là rộng lớn. Đã từng ở Hội An mà viết sai cơ bản như vậy thì hơi kém.

Ây dà, hoan nghênh be_reu@ trổ tài đầu bếp trong topic này. Nhưng cho hỏi nhỏ 1 tí: Post bài chỉ cách làm, vậy có thực hành hông dzậy?