trà Thái nguyên

Đúng rồi đó, xưa nay các cụ vẫn thường bảo là "Nhâm nhi tách trà" chứ có nói là ực một ngụm hết đâu. Uống trà để cảm nhận được vị ngon của nó phải nhâm nhi, và cũng giống như uống rượu cũng phải có bạn nữa.
Trà TN nổi tiếng là ngon nhưng mà không nổi tiếng về cách uống. Ở Nhật, tôi thấy trà của họ k ngon lắm nhưng cách uống lại rất cầu kỳ. Họ gọi đó là trà đạo. Tôi cũng vài lần được mời uống trà theo kiều trà đạo của họ nhưng vẫn chưa nắm được cái hồn của nghệ thuật này. Dưới đây có sưu tầm được một bài viết về nó ngõ hầu giúp các bạn yêu thích uống trà tham khảo.
Trà đạo được xếp vào hàng những nghệ thuật độc đáo nhất thế giới. Trà đạo đóng vai trò lớn lao trong sinh hoạt tinh thần và xã hội Nhật suốt nhiều thế kỷ. Tham dự vào nghi lễ nghiêm trang này thường chỉ gồm nghệ nhân pha và rót trà, những người ngồi chứng kiến rồi thưởng thức tách trà vừa pha xong. Mỗi người phải có một cách ứng xử thích đáng, bao gồm từ cách ngồi đến động tác, từ nét mặt đến cách thức nói năng. Nét đẹp trong nghi thức trà đạo vốn bị chi phối bởi các chủ thuyết Thiền, cũng như các loại hình nghệ thuật khác ở Nhật.
Từ xa xưa, trà đạo là nghi lễ không thể thiếu trong các buổi đàm đạo của giới triết gia và nghệ sĩ. Dần dà, lệ trà đàm bắt đầu lan sang nhiều tầng lớp khác trong xã hội. Từ thế kỷ 16-17, trà đàm bắt đầu thịnh hành trong giới quyền quý và kiếm sĩ (samurai). Trà đạo cũng đi vào thú tiêu dao của người Nhật ở các tầng lớp khác sau những lo toan, bận rộn thường nhật, được cử hành tại những nếp nhà xây riêng, gọi là trà thất. Theo nhiều sử sách, nếp trà thất đầu tiên được dựng nên tại Nhật là vào năm 1473. Mọi trà thất đều được kiến trúc bình dị, khiêm nhường, cả trong lẫn ngoài đều gợi cho ta liên tưởng tới những nếp lều tiều tụy của các bậc hiền sĩ ẩn dật, mang lại cho ta cảm giác thư thái, nhẹ nhàng của một người vừa trút bỏ được gánh nặng âu lo thường nhật.

Trang trí cho một trà thất thường chỉ là một bức liễn, ghi một câu danh ngôn của một triết gia, một bức họa cổ và một bình hoa. Câu danh ngôn có khi chỉ là một hoặc hai chữ Hán được viết theo bút pháp Thiền, vì vậy, có khi nhiều người không đọc nổi và cũng không hiểu hết hàm ý của câu danh ngôn đó. Cách bài trí trà thất và thú uống trà là công lao của hai nghệ nhân danh tiếng trà đạo Joo (1503 -1555) và Shenno Soeki (1521-1591), thường nổi danh với biệt hiệu Rikyu. Tất cả các nghệ nhân trà đạo, nhất là Rikyu đều là những Thiền sư cao thâm. Mọi lễ nghi và cách bài trí đều thấm đượm Thiền lý. Phòng uống trà (sukiya) chỉ rộng khoảng 8 thước vuông. Các nhà thiết kế Sukiya hẳn muốn gợi liên tưởng đến giáo lý của nhà Phật - phủ nhận trọng lượng và thể tích thật của vật khi đã thực sự đạt ngộ - nên mới ấn định kích thước nhỏ hẹp như vậy cho phòng uống trà.

Ánh sáng yếu hắt ra từ một vuông cửa nhỏ sát trần, gợi cho khách thưởng trà cảm giác thư thái bởi được ẩn tịch trong bóng tối huyền ảo... Theo người Nhật, muốn thư giãn cần có một bầu không khí tranh tối tranh sáng, một sự sạch sẽ và thanh tịnh tột cùng. Chuẩn mực thẩm mỹ đó còn được áp dụng vào kiến trúc bên ngoài trà thất. Quanh trà thất nào cũng có một khoảnh vườn nhỏ, một lối đi nhỏ rải sỏi, giúp khách đến dự trà đạo thư giãn, giũ bỏ bụi trần, dồn hết tâm trí vào việc thưởng thức tách trà thơm ngát. Cả ngọn đèn ***g cũ kỹ soi đường trong buổi chiều hôm, chiếc bồn đá đựng nước rửa tay (tất cả khách đều phải rửa tay, thậm chí thay áo trước khi bước vào trà thất), khung cửa ra vào chỉ cao 90 cm khiến người ta phải cúi mình bước qua - tất cả đều như góp phần làm tăng thêm tâm trạng thanh thản cho khách. Kiếm sĩ (Samurai) khi đến trà thất cũng phải gác kiếm ở ngoài. Vào phòng, khách vái chào, xong ngồi xuống gối, chủ bước ra đón cũng cúi rạp người vái chào đáp lễ. Bên tai khách bắt đầu nghe tiếng reo của nước sôi. Trong khi chờ đợi, khách chăm chú theo dõi, quan sát mọi cử động chậm rãi, từ tốn, cẩn trọng của nghệ nhân cùng những dụng cụ pha trà giản dị, nhưng vô cùng tinh tế.
Bữa trà bắt đầu bằng một tách trà đặc. Chủ rót trà ra tách, nâng bằng hai tay mời. Khách vái chào, đón tách trà từ tay chủ, đặt lên lòng bàn tay trái, dùng tay phải khẽ xoay tách trà sao cho thấy được hoa văn đẹp nhất của tách trà, sau đó uống thật từ tốn ba ngụm, vừa uống vừa thưởng thức bánh ngọt, thường là một loại bánh dày Nhật có tên là Sakura Mochi, trông như những bông hoa anh đào chớm nở thật xinh xắn. Nước sôi dùng để pha trà phải nấu bằng than gỗ anh đào. Trà được dùng là trà xanh được nghiền thành bột. Điểm đặc sắc của trà xanh Nhật so với trà Việt Nam là trà xanh tuy đã qua chế biến nhưng vẫn giữ nguyên sắc xanh biếc của búp trà non, khi được pha trong một chiếc tách bằng đá màu đen, sắc xanh ấy trông thật tuyệt. Để giữ được sắc xanh nguyên của búp trà non, người Nhật trồng trà trong bóng râm, cây trà hầu như không được tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời. Sau những ngày đông tuyết giá, khi mùa xuân vừa về, những lộc non vừa nhú đầu tiên được hái, để thẳng lá chứ không se lại như ở ta, rồi phơi khô, lấy hết gân lá, nghiền thành bột mịn trong cối đá. Sắc xanh của trà giữ được có lẽ là do lộc non chưa kịp tiếp xúc với ánh nắng nên lượng tanin thấp, vì vậy trà không bị đen lại khi chế biến như trà của ta.
----------
Tôi có để ý trà họ dùng là trà xanh đã được nghiền thành bột (k thơm như trà TN nhà mình) Có điểm đáng chú ý là trà của họ làm thế nào đó mà xanh biếc, nước trà pha xong cũng có màu như vậy, trà tan hết vào trong nước, nước trà xanh quyện với màu của ly trà tạo cho người thưởng thức cảm giác ngon hơn so với cảm giác thực sự (có lẽ do bị đánh lừa cũng nên ). Nhưng dẫu sao cũng thấy được sự công phu đến mức nào dù chỉ để thưởng thức một tách trà! Tại sao Tn nổi tiếng là đất chè mà k thấy có cho mình một nghệ thuật thưởng thức nhi?!
------------------------------------

Uống trà. hiiiiiiiii em cũng là 1 dân nghiện trà đấy. với lại quê em có nhiều loại rất ngon đấy.( Đồng hỷ) nghe các bác nói về cách thức uống trà mà loạn hết cả . có gì đâu cơ chứ. đơn giản thôi.
Đầu tiên là cần có chè đã được sao khô, (có thể uống cả chè tươi nữa đấy, uống chè tươi cũng rất ngon, uống vào mùa hè thi sẽ giúp ta giải nhiệt, nói chung là rất mát... ah nó còn giúp chữa 1 số bệnh nữa, ví dụ là bệnh nhiệt.....) 1 chiếc ấm để pha trà. 1 chút nước sôi khoang 70 -> 80 độ. Cho 1 nắm chè nhỏ nhỏ vào ấm. cho nước vào chỉ cho khoảng chút ít thôi để tráng qua, và cho chè được sạch( đừng lo là nó sẽ bị mất vị) sau lần tráng đó cho nước lần nữa, chờ khoảng mấy phút là có thể uống được roài. còn thưởng thức trà. như chị Đá nói là đúng đấy. ơ nhưng còn thiếu 1 yếu tố quan trọng là uống 1 mình k được thú vị lắm đâu
chẳng biết là có đúng không nhưng em thấy papa em day em làm thế mà

Mình cũng là một người nghiện chè Thái đây. Chẳng biết nói thế nghe có ghê không nhi? Thực ra thì cũng không uống thường xuyên lắm nhưng cảm thấy nó gần gũi như một cái gì đó rất dặc trưng, rất " dân tộc", hihi.
Từ dạo đi học dưới Hà Nội, rất hay bị chúng nó gửi mua chè. Cũng thấy vui vì được tín nhiệm, nhờ một lần rồi vẫn bị nhờ những lần sau,
Thực ra cũng ko biết chọn chè đâu toàn mẹ mua hộ thôi! Nhưng mẹ bảo là khi mua chè thì nhai thử, nếu nó chát chát, trong bã xanh, nhai không bị ròn quá (ròn quá là bị cháy đấy, khi pha nước sẽ bị đỏ đấy). Còn khi pha trà thì nhớ tráng ấm, tráng chè như mọi người đã nói. Chè ngon nhất cũng không phải là nước đầu tiên mà phải là nước thứ 2, không bị quá chát mà lại rất ngấm. Như mình thường uống trà đặc nên lúc đầu uống rất chát, cực chát ý, không hiểu sao vẫn thích. Uống xong chén trà phải một lúc mới thấy ngọt, thấy vẫn chát xít xít ở cổ mà vẫn thấy ngọt chăng hiểu cảm giác quái gì ý.
Ở HN, mùa hè thì ngày nào cũng ngồi quán vỉa hè uống trà đá với hội bạn, dù không thể bằng trên TN uống ở bà già trước đối diện cổng bảo tàng rồi, không biết bây giờ còn không. Mùa đông thì có trà ông già nhưng mà bây giờ uống cũng không được như xưa nữa rồi. Mà lâu cũng không qua đấy, hình như hơi xa. Có mấy quàn trà đạo Trung Quốc với Nhật Bản nhưng mà không thấy ổn bằng trà ở nhà mẹ pha
Hôm đi offline TTVN, box mình cũng có trà mang ra quảng cáo dù không phải từ TN mang xuống nhưng mà cũng ổn. Hôm đấy mình cũng phải pha trà , ok chứ ạ?
Nếu ở HN có anh em nào cùng sở thích thì hôm nào rủ anh em nhé!
P.S: À mà cái trà Hoàng Bình ý, uống cũng binh thường nhưng mà có ai biết nó có cái đại lý nào ở Hn không, phải mua làm quà cho một người bạn nước ngoài(lỡ quảng cáo về chè TN rồi) nhưng không biết tìm ở đâu! Anh em biết ở đâu thì giúp nhé! Mà hình như chưa có, gợi ý cho anh em nào thử mở một cửa hàng xem thế nào!
Cheer

Trà đồng nghĩa với sự sảng khoái, tỉnh táo, tĩnh tâm để mưu điều thiện, tránh điều ác.
Nhật Bản có trà đạo, Việt Nam không có trà .đạo vì muốn giữ trà ở vị trí nghệ thuật và quan niệm rằng nghệ thuật phải phi công thức. . Việt Nam có cách uống trà riêng có thể gọi là trà phong (phong cách uống trà).Nghệ thuật uống trà biểu hiện phong phú những khía cạnh văn hóa ứng xử của người Việt Nam.
Trong gia đình truyền thống, người dưới pha trà cho người trên, phụ nữ pha trà cho đàn ông. Nhà tớ cũng có thể nói là một gia đình hơi cổ nhưng mà người fa trà luôn là bốUống trà quả là 1 nghệ thuật, 1 một thú chơi thanh đạm. Pha cho mình cũng như pha trà mời khách, người ta phải để vào đấy nhiều công phu, những công phu đó đã trở nên lễ nghi. Em vẫn nhớ câu nói của bà nội ............ từ hồi em học tiểu học "Muốn có ấm trà ngon, chỉ cần chế biến trong 7 phút nhưng không học thì cả đời cũng khó mà làm đc.Trà muốn được thật ngon phải đúng lửa, đúng nước.Cũng giống như người ta vậy, muốn thành quân tử phải có thầy hay bạn tốt."
Trà ngon, nước phải trong xanh, ngửi như có hương cốm non, dư vị đọng mãi trong cổ. Thứ được nước, tức là pha nhiều lần nước vẫn còn màu thì kém hơn.

Hôm qua em lục ở tủ sách nhà , có quyển sách nói về cách cầm chén trà khi uống thế này :
Dâng chén trà theo đúng cách là ngón giữa phải đỡ lấy đáy chén, ngón trỏ và ngón cái đỡ miệng chén gọi .. Cầm chén uống trà phải quay lòng bàn tay vào trong, dâng chén lên sát mũi để thưởng thức hương trà trước, sau đó tay che miệng hớp một hớp nhỏ - Người uống cũng phải chậm rãi mím miệng nuốt khẽ cho hương trà thoát ra đằng mũi , nuốt nước bọt tiếp lần một, lần hai, lần ba để cảm nhận.

Tặng người ngàn dặm cách xa
cười dâng chỉ một âu trà thế thôi...​

Em Đá có vẻ hơi tiêu cực về cách hiểu rồi đó "muốn giữ trà ở vị trí nghệ thuật và quan niệm rằng nghệ thuật phải phi công thức" vậy cái gọi là phi công thức ở đây là gì vậy? Đúng là người Vn có phong cách uống trà riêng nhưng chưa thể nói là tới mức nghệ thuật thưởng thức trà được. Mà để đạt tới mức nghệ thuật vẫn cần một công thức nhất định và trên hết người thưởng thức phải hoà nhập cả tâm hồn lẫn thể xác cho nghệ thuật đó. Về điểm này đúng là khó thật, tôi mà uống thì chỉ cần có chè có nước và có bạn là đủ, k cần phải nghệ thuật này nghệ thuật nọ nhưng cũng cảm thấy tiêu diêu tự tại, sảng khoái lắm rồi, không mong gì hơn được nữa.
Nghe nói ngày xưa ở mình còn có Trảm Mã Trà, nghĩa là giết ngựa để lấy trà uống, công phu nhỉ? Người ta để ngựa nhịn đói rồi thả vào vườn chè, ngựa ăn chè xong sau 1giờ 3 khắc lập tức giết đi để lấy chè trong bụng nó. Giết một con ngựa để lấy trà uống quả là tốn kém nên chắc kiêu thưởng thức quý tộc này chỉ có vua chúa, địa chủ mới làm được thôi, chứ dân ngu khu đen nhất lại chủ yêu làm nông nghiệp như ngày xưa ở ta thì không có được cơ hội đó rồi. Là nghe nói vậy chứ tôi cũng chưa được tận mắt coi, cũng chưa được một lần uống, k biết vị nó ra sao cả nhưng chắc phải ngon lắm?!

Vừa qua, thương hiệu chè Việt Nam đã được công bố. Chè Thái Nguyên nằm ngoài danh mục những vùng chè nổi tiếng trên phạm vi toàn quốc được gắn thương hiệu tôn vinh. Chè Thái, đặc biệt là chè Tân Cương đã nổi tiếng trong nhiều thập kỷ, rất quen thuộc với người sành trà, chưa kể mỗi năm Thái Nguyên còn xuất khẩu khoảng 3.000 tấn chè. Vậy tại sao chè Thái chưa có một thương hiệu cho riêng mình? ????? Đó quả là một điều đáng phải suy ngẫm
Tiến sĩ Nguyễn Kim Phong, Chủ tịch Hiệp hội chè Việt Nam đã có cuộc trao đổi về vấn đề này.
* Xin ông cho biết việc sản phẩm chè Thái Nguyên không có trong danh mục công bố thương hiệu chè Việt Nam mới đây liệu có ảnh hưởng đến uy tín của vùng đất trồng chè được biết đến từ nhiều năm nay không?
Chè Thái Nguyên chưa đạt được thương hiệu là một điều đáng suy nghĩ. Người trồng chè và các doanh nghiệp phải xem xét lại thực trạng của vùng chè Thái Nguyên.
Các nhà sản xuất cần phải sớm thiết lập được quan niệm xây dựng thương hiệu xuất xứ, ví dụ như sản phẩm chè San Tuyết (Mộc Châu) đã được đăng bạ ở Paris (Pháp) và sắp ra toàn châu Âu, trong khi chất lượng của chè Thái, đặc biệt là chè Tân Cương, hoàn toàn có thể sánh ngang với các sản phẩm San Tuyết, Lún Phìn, Phú Bền, Rồng Vàng... Trông người mà ngẫm tới ta!
Người trồng chè và các doanh nghiệp chè Thái Nguyên phải sớm tìm đường ra, tạo thế cho cây chè phát triển. Theo tôi, sản phẩm chè Thái Nguyên vẫn cứ ?olẹt đẹt? với số lượng xuất khẩu đứng hàng cuối cùng và các doanh nghiệp hoạt động cũng rất lẻ tẻ, mạnh ai nấy làm là do cách thức tổ chức chưa khoa học của nhà quản lý cũng như ý thức trách nhiệm chưa cao của người trồng chè trong việc xây dựng thương hiệu cho sản phẩm chè Thái Nguyên. Không quan tâm đến thương hiệu, chè Việt Nam nói chung, chè Thái Nguyên nói riêng bị thua thiệt rất nhiều trên thị trường quốc tế.
* Ông đánh giá ra sao về chất lượng chè của riêng vùng Tân Cương (Thái Nguyên)?
Về chất lượng của vùng chè Tân Cương, tôi luôn đánh giá cao. Tôi thấy rất nhiều người ?onghiện chè, sành chè? chọn chè Tân Cương. Tuy nhiên, cách tổ chức ở đây có sự xáo trộn, vì ngoài Tân Cương, Thái Nguyên có rất nhiều vùng trồng chè khác như: Trại Cài, Đại Từ...
Do đó, cứ chè Thái thì người ta gọi là chè Tân Cương, như vậy chất lượng chung của chè không được đồng đều. Tiêu chuẩn của thương hiệu phải đảm bảo tính lâu dài về chất lượng và hình thức. Nghĩa là chè Thái Nguyên phải để lại được dấu ấn sâu đậm, khác biệt để phân biệt được chè đặc sản Thái Nguyên với các loại chè khác.

* Theo ông, để đạt được thương hiệu và bảo vệ được thương hiệu, người trồng chè cũng như nhà sản xuất chè tại Thái Nguyên làm gì?
Trước hết, phải có giống chè thuần chủng và giống chè đó phải được trồng trên vùng đất thích hợp. Chè đảm bảo tiêu chuẩn Việt Nam, có thương hiệu phải đạt chuẩn về hình thức cánh, độ dài của cánh, màu sắc cánh, màu sắc nước, hương, vị, thủy phần, bã, không có hàm lượng thuốc trừ sâu...
Hàm lượng kim loại nặng trong chè phải bảo đảm dưới mức cho phép, phải có chứng nhận do Bộ Y tế Việt Nam công bố. Ngoài ra còn phải đảm bảo chặt chẽ các chuẩn về nông nghiệp.
* Xin cảm ơn ông!
Minh Hải (SGGP)
.

Hay quá ...ngay đây có các chuyên gia ...chào các bạn !
Mình đã đọc các bài của các bạn và cũng hiểu hơn khá nhiều ...
Hiện nay mình mới mở 1 điểm VĂN HOÁ TRÀ VIỆT NAM tại số 456 Hoàng Hoa Thám Hà nội ! Mình muốn mời các bạn ghé qua nơi đây để mình đc trò chuyện và có điều kiện tìm hiểu thêm về Trà của chính những con người sinh ra và lớn lên taij vùng đất nổi tiếng này !
Thân mến !

ối trời'''' chè trảm mã thì có gì là kinh khủng! tôi còn biết vài loại chè và vài cách thưởng chè còn kinh khủng hơn.vidụ như ai mà nghe tới chè ''''trinh nữ'''' thì mới rõ.
còn thì chè cháo trong thời buổi công nghiệp này thì mấy ai được thưởng thức một ấm trà hoàn mĩ.một cân chè sen xịn giá thời điểm rẻ cũng là 2 triệu đồng 1kg.hê hê chè sen công nghiệp vài chục nghìn,uống vào chết bất đắc kì tử.

Bạn đã uống Trà Cung đình bao giờ chưa
Một tách trà ngon
Một phong cảnh đẹp
Chỉ có điều hơi mắc một chút
Trà ơi...... hic hic
Được nhungayxanh sửa chữa / chuyển vào 13:15 ngày 15/04/2005

không phải chỉ có buổi sáng mà tất cả các buổi đều không tốt nếu ta uống ngay sau khi ăn cơm đâu ạ, chỉ uống trà sau khi ăn 20 phut