Trại cá sấu của Hồ Anh Thái và những truyện ngắn thú vị khác...

Trại cá sấu của Hồ Anh Thái và những truyện ngắn thú vị khác...

Trại cá sấu

Cần phải sòng phẳng ngay từ đầu rằng trước tác này không có gì liên quan đến thế giới động vật. Phải nói toẹt ra ?omất lòng trước được lòng sau?, cơ quan nào có nhiều nữ nhân viên xấu, nhà ai có nhiều con gái xấu, thì đấy? cái cụm từ đập vào mắt bạn đọc ngay trên tiêu đề: Trại Cá Sấu.
Lối nói này ban đầu thịnh hành trong đám thị dân Hà Nội, rồi sau lan ra cả đằng ngoài, rồi sau lan vào cả đằng trong, lan vương vãi theo cả kiều bào xa Tổ quốc. Thời điểm cao trào, một nhân vật phụ trong truyện này còn phát biểu: ?oBảo với chúng nó nhá, chúng nó cặp nhiệt độ nhau thì phải kiếm chỗ cho bất khuất, đừng có Nghĩa Lộ quá trước mắt bà, bà Lũng Cú lên, bà thịt băm cho mấy nhát thì anh ả đứt phựt dây đàn?. Lối nói ấy cho phép tính từ chuyển hoá thành động từ danh từ, danh từ riêng chỉ một vùng đất có thể biến thành động từ tính từ, chính tả phát âm có thể bị khinh mười lăm phút.
Đọc đến đây, sao cũng có nhà biên tập hạ bút phê viết thế này là hỏng, chọn đối tượng để viết thế này là sai lầm ngay từ đầu. Viết về cái xấu xin hãy chọn cái xấu về tâm hồn về nhân cách, bằng không an toàn nhất là cứ viết về cái đẹp, nếu thiếu cái đẹp nội dung thì ít ra vớt vát bằng vẻ đẹp bên ngoài.
Không, xin được cắn rơm cắn cỏ trình bày với nhà biên tập kiêm nhà phê bình, xung quanh chuyện xấu đẹp, lâu nay mới chỉ thấy người ta viết về ba loại đối tượng:
1- Người đẹp về tâm hồn, và
2- Người đẹp về hình thức, và
3- Người xấu về tâm hồn.
Đến đó là chấm hết. Bộ tứ bình thiếu mất một chiếc. Vế thứ tư hầu như bị phớt lờ. Bị phớt lờ tức là để im lặng cho nó rơi vào lãng quên, một thứ silent treatment. Bị phớt lờ cũng tức là gây tò mò gây thu hút kích động khám phá. Văn chương chỉ chịu viết về ba đối tượng đã được lên khung ấy là thứ văn chương không theo kịp đời sống mất rồi. Ai cũng phải công nhận ngày nay bao nhiêu người đẹp đều đã đeo khẩu trang bằng hết: trong bệnh viện thì họ là bác sĩ, y tá, hộ lí hoặc bệnh nhân đường hô hấp, ngoài đường họ là những nàng thích khách bịt mặt phóng xe máy cảm tử. Chỉ còn lại những người xấu với nhau không đeo khẩu trang trơ mắt ếch nhìn nhau. Đấy, người xấu là đa số áp đảo khắp nơi mà văn học không chịu dành cho họ một mảnh đất cắm dùi, văn học cứ lờ họ đi, càng thêm kích thích tò mò. Người soạn trước tác này phải thú nhận mình thiếu bản lĩnh, không vượt lên được thói hiếu kì tầm thường, cứ bị hút vào bị kéo lê theo cái đề tài các bậc cao thủ văn chương đã ngồi xổm lên. Thôi thì xin phép. Thôi thì vô phép. Xin được bắt đầu:
Năm thứ hai thế kỉ hai mươi mốt ở vùng kia có một trại cá sấu.

*
* *

Nói rằng cả hai nàng xấu tức là đã nôm na hoá một khái niệm. Hàng phố láng giềng thường bảo hai nàng đẹp giai như bố. Chính xác tuyệt vời. Ngôn ngữ bình dân ấy xứng đáng đưa lên cân tiểu li và bày bán từng chỉ từng lượng.
Nhưng cũng không thể tả chân theo kiểu ông Nam Cao, một nhà văn táo tợn đối diện với cái xấu ngoại hình của đàn bà: ?oCái mặt của thị thực là một sự mỉa mai của hoá công: nó ngắn đến nỗi người ta có thể tưởng bề ngang hơn bề dài?. Văn chương thị dân ngày nay không ai viết thế. Giọng văn phải được chèn được kê được chêm được đệm như đã trình bày ở trên. Hai nàng nhân vật chính của tôi phải được tả là một mắt nhìn núi Đôi một mắt nhìn sông Nhị, một thân hình rắn giả lươn một thân hình cá trắm lai cá chép trứng, một khuôn mặt sủi cảo một khuôn mặt mưng mưng thủ lợn thiu, răng cửa phi nước đại răng hàm đi nước kiệu. Thôi, nói tóm lại, hai nàng xấu, nói từ đầu rồi, đay mãi làm gì. Cái xấu ngoại hình là tội của tạo hoá, tội của mười hai bà mụ thợ thủ công mĩ nghệ kém tay nghề, tội của ông bố đẹp giai cứ muốn con gái mình cũng đẹp giai theo.
Cả hai cá sấu đều đã ngoài băm, băm đã vài ba nhát. Cá Sấu 1 an phận, đi làm thì chớ, về nhà ở tịt trong nhà sống chung với ảo tưởng hồi mười tám đôi mươi mình cũng tươi ngon như ai. Cá Sấu 2 hùng hục lao ra ngoài hoạt động xã hội theo mốt mấy bà sồn sồn tứ tuần ngũ tuần lục tuần. Chiều tối mốt phó Đoan đi đánh ten nít. Sáng sớm mốt tiên nữ hạ thuỷ đến bể bơi. Bể bơi nước biếc đong đưa cái mình xà giả lươn, tròng trành con mắt núi Đôi sông Nhị. Phô trương chào mời đồ ăn sẵn như thế thì ở nơi nào cũng có thực khách. Đàn ông thích đồ ăn sẵn. Cơm nóng sốt, cơm nguội, hơi hẩm một tí, hơi ôi một tí, hơi thiu một tí mà sẵn mà dễ thì cũng xong, chén tuốt.
Nãy giờ xem ra tác giả này thù đàn bà, nhân vật đàn bà nào của gã cũng xấu cũng mưu mô ti tiện cạm bẫy, không thì cũng hoang tưởng thần bí. Xin quý độc giả kiên nhẫn đọc tiếp, nhân vật đàn ông ở đây cũng chẳng kém, thậm chí còn xấu hơn.
Người đàn ông bên bể bơi xơi ngon Cá Sấu 2 là một hoạ sĩ. Hoạ sĩ đến bể bơi, có mà chuyện lạ? Đã có một kết luận chưa được kiểm chứng rằng hoạ sĩ nhem nhuốc màu nước màu dầu đất sét thạch cao là kẻ thù không đội trời chung các loại nước, trừ nước có nồng độ cồn. Nhưng cam đoan không dám bịa tí nào, bể bơi mấy hôm ấy có một hoạ sĩ hạ cố tìm đến, chàng đi tìm một người mẫu cho công trình sắp tới. Mục tiêu ban đầu chỉ là người mẫu, nhưng mà nàng dễ quá nhưng mà nàng sẵn quá. Hoạ Sĩ đưa Cá Sấu 2 về xưởng hoạ ngả bàn đèn trước, ngả xong thì cặp làm bồ. Hoạ Sĩ thấy cái mình xà của nàng là đẹp, nhất dáng nhì da thứ ba mới đến mặt. Mặt đẹp da đẹp dáng đẹp Hoạ Sĩ có nhiều rồi, cô bồ một tuần trước đá đểu Hoạ Sĩ là một người mẫu kiêm hoa hậu kiêm emxi dẫn chương trình. Bây giờ vồ được Cá Sấu 2 hoạ sĩ đắc thắng ngầm đã báo oán được con bồ cũ, cho nó thấy tắt đèn thì cao ốc cũng như nhà cấp bốn, cho nó thấy khoảng cách từ cái đẹp đến cái xấu chỉ có một tí, cho nó thấy cá sấu chứ không phải nó sẽ nổi tiếng sẽ đi vào lịch sử hội hoạ.

*
* *

Hôm gặp nhau lần đầu ở bể bơi, Hoạ Sĩ khen cái phom Cá Sấu 2, mỗi lời khen là một cục nước bọt bắn toé ra trúng đâu thì trúng. Một cục thong thả tìm chỗ đậu trên má Cá Sấu 2. Nàng vờ như má mình mất cảm giác, vờ như không biết trên má có UFO vật bay lạ chưa được xác định. Nhưng bản tính Hoạ Sĩ thẳng thắn phũ phàng, chàng thản nhiên lấy mu bàn tay quệt ngang lau sạch má cho nàng. Lát sau cục nữa. Lại lau. Cục nữa. Lại lau. Nàng ngấm ngầm hãnh diện mình được chàng cư xử âu yếm.
Ngay tối hôm ấy cả đôi đưa nhau tới một quán sinh viên. Thuở karaoke còn là mốt, Hoạ Sĩ đã đi tiên phong. Karaoke là tổng hợp của nhiều ngành nghệ thuật, có âm nhạc, có lời thơ, có điện ảnh truyền hình giao duyên. Hoạ Sĩ đắm chìm trong đó là dễ hiểu. Nhưng bây giờ sành điệu là phải cầm micrô hát trước khách hàng. Hoạ Sĩ có vẻ đã sành điệu quán này, chàng giật phắt micrô từ tay emxi băm băm bước ra. Áo thổ cẩm Mèo không biết là màu chàm hay màu đen. Nước da thâm không phải vì sắc tố da mà thâm màu lười tắm. Giọng ngầu. Hát bài Giết người yêu. Giết người yêu giết người yêu. Càng thêm chứng tỏ là ta yêu nhiều. Giết người yêu giết người yêu. Càng thêm chứng tỏ là con ấy điêu. Nước bọt phun như sương muối. Khán giả rú rít. Lại đi. Lại đi.
Đọc lên thấy Hoạ Sĩ có vẻ ngầu. Nếu bạn đọc có cảm giác ấy thật thì đó là lỗi của người viết. Thực sự Hoạ Sĩ thấp bé như cái dải khoai héo, khung người xộc xệch, đi đứng xiêu vẹo chỉ có chân phải giẫm vào chân trái mà tự ngã, chẳng cần đồng nghiệp đểu đẩy xô ngáng khoèo xin bát cơm nguội. Người thế mà đã xong đời vợ thứ tư, mỗi vợ đẻ một đứa, mỗi vợ khi chia tay đều đã trở thành hoạ sĩ. Chàng có biệt tài biến tất cả những người đàn bà từng lên giường với chàng thành hoạ sĩ cho dù trước đó họ là cô bán phở, cô kế toán, cô y tá, cô ôsin.
Đồ thị suôn sẻ như vậy thì tương lai của Cá Sấu 2 sẽ ở chân trời hội hoạ. Hội hoạ thời này đồng nghĩa khá giả, có tiền mua biệt thự thời Pháp nội thành, dăm ba miếng đất khu công nghệ cao, một vài quả đồi Sóc Sơn đặt vào đôi ba nếp nhà sàn. Tranh nghệ thuật bán được thì bán không bán được úp tường để đấy chờ sự phán xét của công chúng và thời gian là hai thứ bùa hộ mệnh cuối cùng của kẻ bất tài. Trong khi ngồi chờ, ta vẽ tranh trang trí dễ nhìn dễ bán cho Tây, yếu hơn tí nữa ta vẽ tranh tân gia, tranh ghelơri bờ hồ, tranh xúvơnia. Kiểu gì cũng bán được. Hình hoạ kém ta trốn vào trừu tượng nguệch ngoạc mù mờ nhìn lâu thấy đẹp. Trừu tượng mãi không ăn thua thì ta trốn sang sắp đặt installation, trốn sang hội hoạ biểu diễn performance art. Mỗi lần trốn là một lần thu hoạch.
Lần thu hoạch này Hoạ Sĩ xin được cái tài trợ của quỹ Tô quỹ Pho quỹ Philíp, ba bốn cái quỹ xúm vào đánh hôi mới đủ cho chàng làm một cái giao duyên sắp đặt và biểu diễn. Mượn bối cảnh vườn bách thảo. Những tấm xô vải màn băng bó quanh các gốc cây. Mực đỏ đổ cheo choét lên xô trắng. Đấy là thiên nhiên đang bị thương đang đổ máu, hãy cứu lấy thiên nhiên. Thời nay phụ nữ đã có Kôtếch Oai Xóptina luôn luôn giúp bạn tự tin, thời xưa chưa xa thì không tự tin bằng, chỉ có vải màn. Ai vào xem triển lãm của Hoạ Sĩ nhìn xô trắng mực đỏ cũng tăng nỗi hoài niệm về một thời thiếu tự tin. Nhìn sang gốc cây bên kia, Hoạ Sĩ và Cá Sấu 2 mỗi người chỉ độc cái khố, trát bùn từ mặt xuống chân, ôm nhau quấn cuộn trong một vũng bùn như hai con cá tát ao thoi thóp giãy đành đạch. Lại còn âm nhạc nữa, mấy cái loa thùng treo trên cây, một bài hát sáng tác riêng cho sô này thất thanh: Bạn có nghe môi trường khóc môi trường cười? Còn ngoặc thêm điệp khúc: Hi hô hì hồ. Hi hô hì hồ. Như hành khúc bảy chú lùn.

*
* *

Cá Sấu 2 đang nhem nhuốc ngoi ngóp trong vũng bùn thì được ông đạo diễn điện ảnh tới xem mời đi đóng phim luôn. Vai Mỵ Nương.
Mỵ Nương của Trương Chi? Giao cho một cô cá sấu vai diễn mơ ước của bao nhiêu thế hệ mĩ nhân? Ngày xưa có bao nhiêu mĩ nhân đều chạy hết lên màn ảnh. Bây giờ có bao nhiêu mĩ nhân đều bỏ màn ảnh chạy ngược trở lại ngoài đời, ra đến ngoài đời rồi thì khẩu trang bịt mặt tránh ô nhiễm môi trường. Mười cô Hàn Quốc gặp trên đường chỉ có hai cô đẹp, trong hai cô ấy chỉ một cô có quyền lên phim. Mười cô Việt Nam gặp trên đường chỉ có hai cô xấu, trong hai cô ấy thì cô kém tài hơn lên phim. Các đạo diễn bạn của Hoạ Sĩ bảo: Quan niệm cái đẹp thời nay không chỉ khác trước mà là cả một cuộc cách mạng.
Ông Đạo Diễn mụốn làm cuộc cách mạng bắt đầu từ phim Trương Chi. Người đời bảo anh Trương Chi thậm xấu, trong phim ông Trương Chi đẹp giai ngời ngời. Người đời bảo anh ta hát thì thậm hay, trong phim ông Trương Chi hát như dở hơi. Người ta bảo nàng Mỵ Nương con quan xinh đẹp tót vời, đã thế thì ông chọn ngay một cô cá sấu. Người ta bảo chuyện Trương Chi đâu như ở xứ bắc, đã thế ông cắp ngay Cá Sấu 2 vào Sài Gòn làm phim.
Kịch bản viết Mỵ Nương chèo thuyền thúng đi tìm Trương Chi. Cả đoàn ra đến bờ sông thiết kế mĩ thuật và phó đạo diễn mới bảo vùng này không có thuyền thúng. Đạo diễn gầm lên chết cha tôi rồi, tư tưởng của người ta nhân văn của người ta là ở cái thuyền thúng ấy, nó tròn đầy nó viên mãn nó đối nghịch với tâm trạng chưa thoả mãn của Mỵ Nương. Nhưng bây giờ muốn có thuyền thúng từ miền Trung gửi vào thì phải chờ hai ngày, đội giá lên mấy triệu, nếu bốc cả đoàn đi ngay ra ngoài Trung thì đội giá lên cũng bằng ấy triệu. Thôi thà mấy triệu ấy để lại chia bôi chủ nhiệm và đạo diễn thêm được vài lượt em út. Không có thuyền thúng đi tìm một cái thuyền nan. Thuyền nan cũng không có. Thôi thuê ngay cái xuồng máy kia kìa, tháo cục máy ra cho có vẻ thủ công. Chủ xuồng đòi ngày công hai trăm ngàn. Chả dại thuê xuồng mà làm hao hụt thu nhập. Cuối cùng phải mượn mấy cây nứa tháo ra từ một bè cá cho Mỵ Nương đứng lên giả vờ làm bè chèo đi.
Mỵ Nương lóng ngóng chèo một lúc cũng xong, cũng gặp được Trương Chi trên bến sông. Chàng bỏ chạy. Nàng đuổi cật lực. Phó đạo diễn hô Trương Chi chạy chậm thôi ra khỏi khuôn hình bây giờ. Người chạy đã không được phép chạy nhanh thì người đuổi cũng phải giảm tốc độ đuổi như giả vờ.
Giả vờ mãi rốt cục chàng và nàng cũng gặp được nhau. Mỵ Nương giáng cho Trương Chi một cái tát uất giận. Trương Chi choáng óc chửi giọng Nam Bộ đờ má sao dám tát thiệt, giả bộ thôi nghe, tao đập cho bể sọ đó. Mỵ Nương sợ ngay, hai đúp sau chỉ dám tát như phủi bụi trên má chàng, động tác hệt như Hoạ Sĩ chùi nước bọt trên mặt Cá Sấu 2.
Xong. Cá Sấu 2 đi vòng ra sau máy, thấy Đạo Diễn ngồi bên màn hình monitơ đang để cho một cô vầy vò mái tóc sáu mươi hai tuổi đen nhức đáng ngờ. Ủa ông già kì này tính chuyện vô Sài Gòn hẳn đó à? Sài Gòn hổng phải nghĩa trang văn nghệ sĩ đâu nghe mà anh chị nào về hưu chấm dứt sự nghiệp cũng chuyển vô Sài Gòn. Một anh giai sáu mươi hai để cho một con hăm lăm nó với mình giọng ấy thì rõ ràng anh đã trót ngả bàn đèn nó trên cái giường tuyển diễn viên của anh rồi. Đạo Diễn lả lơi đấu hót với nó, hổng phải nghĩa trang mà là lò luyện thi, người ta về hưu vô đây chuyển sang dạy học cho các lò luyện thi diễn viên điện ảnh triển vọng. Miệng nói, hai bàn tay Đạo Diễn chu du trên người con kia theo kiểu muốn đặt tay vào đâu thì đặt. Con kia cũng ngả người theo kiểu muốn làm gì thì làm. Giống hệt tư thế Cá Sấu tối hôm trước trong phòng Đạo Diễn. Thế là Cá Sấu đi vòng sang lạnh lùng tát hai cái vào mặt con kia. Tát thiệt. Hổng phải giả vờ cóng róng trầy trật như đóng phim. Này thì nghĩa trang. Này thì lò luyện thi.

(con tiep)

*
* *
Cái đẹp du hành qua nghệ thuật và còn ở lại. Hình như một danh nhân đã nói vậy. Nếu không bỏ quên mất một nửa cặp phạm trù thì cũng có thể nói cái xấu du hành qua nghệ thuật và còn ở lại. Vốn liếng nghệ thuật còn lại của Cá Sấu 2 là một bộ phim. Vốn liếng còn lại là hai ca khúc sáng tác cho riêng nàng, một là Bạn có nghe môi trường khóc môi trường cười, một là bài hát cho phim Trương Chi, ca sĩ lạm dụng luyến láy, hát một nốt thành bảy nốt, hát theo lối rất mất vệ sinh môi trường. Anh Trương Chi anh đừng đi anh đừng đi í? ì? ị. Xong phim thì Cá Sấu 2 đã co một đám bạn bè văn nghệ mang cả về nhà cho cô chị trổ tài nấu nướng. Bây giờ xin được chuyển sang nhân vật cô chị này.
Người đẹp có cái đáng yêu là hoang tưởng về trí tuệ của mình. Các cô cá sấu cũng vậy, cô nào cũng là một bồ hoang tưởng. Minh không đẹp nhưng duyên thầm, cô nào sau một hồi tuyệt vọng ngắm mình trong gương đều đi đến một kết luận như thế. Hoang tưởng là vũ khí hiệu quả tiêu diệt cái nghiệt ngã của thực tại. Người đẹp người xấu đều nghiện hoang tưởng như nghiện tiền bạc danh tiếng địa vị, chí ít cũng như nghiện rượu nghiện thuốc nghiện giai nhân. Cá Sấu 1 thường hội thảo với chị em cơ quan rằng đàn ông trong ngõ phố nhà nàng mười thằng thì cả mười là con yêu râu xanh. Chúng lượn lờ chúng lảng vảng chúng ám quẻ chúng huýt sáo trước cửa sổ phòng nàng. Nàng mà ra khỏi nhà một bước là chúng nhìn chằm chằm hai điểm trên một điểm dưới, chúng nhìn như lột vỏ bóc tem. Mỗi lần người nhà đi vắng lâu, một mình ở nhà nàng đều rơi vào tình trạng trần trụi giữa bầy sói. Chị em cơ quan nghe nàng nói vậy thì biết vậy, gái già băm mấy nhát lại cá sấu thế kia, đã cá sấu lại đắm chìm trong tiểu thuyết là cái thứ xui người ta nuôi dưỡng ảo tưởng.
Đọc sách mãi sinh ra cái bệnh cứ như mình quen hết tác giả. chị em khen cái áo len mới của nàng trông rất trang nhã, nàng khoe ngay là áo của Bảo Ninh đem tặng. Nàng chìa ra cái ví đầm Gucci khoe ví của Nguyễn Quang Thiều tặng. Nàng mua táo Mỹ đem đến cho chị em ăn bảo táo Hồ Anh Thái hôm qua đi Mỹ mang về. Chị em lại cười thầm, Bảo Ninh Nguyễn Quang Thiều còn nghe được chứ Hồ Anh Thái bọ không ăn của ai thì thôi, ai mà ăn được gì của bọ.
Hồn nhiên vô tư vậy mà có ông thầy bói bảo năm nay nàng hạn lớn, người hư hại nặng. Âu sầu được mấy hôm. Rồi đâu lại hoàn đấy, lại hân hoan yêu cái đời hết anh này đến anh kia tặng quà. Nàng ghé vào nơi bán đồ hiệu chọn một cái đồng hồ thật sành điệu, định bụng đến nói xa xôi với chị em rằng hôm qua anh Nguyễn Huy Thiệp đến chơi anh ấy mới có một khoản nhuận bút thật lớn. Mua xong đồng hồ ra thì cái xe máy đã tan vào cõi vô cùng. Mất xe, thế mà phản ứng đầu tiên là nàng suýt nữa hét lên sung sướng. Thế là cái xe tịch chứ không phải nàng tịch. Của đi thay người.
Nhưng mất cái xe cũng là hạn lớn. Hạn bao giờ cũng dễ đẩy người ta lui vào cõi huyền bí tâm linh. Gã đồng cô bạn của người quen gặp ở quán bún ốc bảo chị phải xoay hướng bàn thờ đi, xoay xong là châu về hợp phố, bao nhiêu đồ đánh mất ùn ùn kéo về tìm chủ cũ cho mà xem. Cá Sấu 1 đưa cho Đồng Cô một triệu mua hộ bàn thờ mới, thêm sáu trăm nghìn mua hộ đồ thờ.
Câu trước nói chuyện lập bàn thờ, câu sau Đồng Cô bảo em có buổi lên đồng hôm nay em đến muộn mất, chị đi với em. Cá Sấu 1 như bị ốp đồng đi theo ngay. Ngang qua Bờ Hồ, Đồng Cô lẻo bẻo người ta vừa bỏ dự án xây thêm ở đây ba cái WC Uôncúp hệ thống ngầm, không thì từ nay cứ đi ba trăm mét lại có quyền tháo nước trong lòng em ra một cái, thôi chết nói chuyện nhà vệ sinh là em lại sắp tiểu luận, chị dựng xe chờ em vào thử chất lượng cái Uôncúp cũ. Nàng sợ cái cảnh phải đứng trông hai chiếc xe trước nhà vệ sinh bảo thôi đi đến nơi rồi hẵng tiểu luận.
Đồng Cô vừa đến nơi, mấy ông bà cung văn hớt hải chạy ra bảo sao đến muộn thế khách ngồi chờ ướt cả đít rồi kia kìa. Gã đâm sầm vào trong, khoác lên người một tấm hoàng bào, thắt ngang lưng một cái khăn nhiễu hoa lí, đội lên đầu một cái khăn xếp tía, tay cầm hai thanh kiếm như hai cái que khụng khiệng bước ra. Các cung văn ồ cả lên úi giời úi giời rồi trào lên hát. Chả mấy khi cậu Hoàng Bơ xe loan giá ngự về đồng. Bên tả có pháp sư dâng câu phú. Bên hữu có các pháp sư thanh đồng chuốc rượu hầu dâng. Gã Đồng Cô vụt một cái thành cậu Hoàng Bơ ông hoàng tử chết trẻ nhảy thách lên quay cuồng theo tiếng trống tiếng mõ. Cả điện thờ như cũng lắc lư ngất ngư theo, cũng lung lay lúc lắc theo. Các cung văn réo rắt Giăng thanh gió mát tràn trề là tràn trề. Cậu Hoàng Bơ lên ngựa. Cậu Hoàng Bơ ngã ngựa. Cậu cầm chén rượu. Các cung văn nỉ non Chuốc chén rượu đào hội quần tiên chuốc chén rượu đào. Cậu hớp chén rượu, mắt cậu lờ đờ, mặt cậu chan chan mồ hôi, điệu bộ cậu thẫn thờ ẻo lả. Rồi bất thần cậu lại nhảy tót lên như lên lưng ngựa, lại rung lại lắc lại bốp bốp chát chát phi nước kiệu. Các cung văn nài nỉ rên rỉ Cung văn hát hay quá cậu ban tài phát lộc cho cung văn rồi cậu hẵng đi nào. Từ trên lưng ngựa cậu bất thần rung giật toàn thân, một dòng nước sè sè mở vòi chảy ra từ phía dưới cái thắt lưng hoa lí. Khai mù. Cá Sấu 1 tỉnh ngay khỏi cơn mê muội trong điện thờ, lại còn nghĩ thằng này ăn mặn. Ăn hại nữa.
Quả nhiên, Đồng Cô cầm một triệu sáu ra đi không bao giờ trở lại. Gọi điện đến nhà chả bao giờ gặp. Tìm đến tận nhà, người nhà nó bảo chị biết nó ở đâu bảo hộ tôi, chúng tôi cũng đang muốn gặp nó. Mấy tháng trời tự nhiên thành nặc nô đi đòi nợ mà chẳng đòi được. Xem ra chỉ có ông thầy bói là nói thật, năm nay không chết thì cũng tiền mất tật mang, đã đành hân hoan của đi thay người, tìm đến thánh thần xin thì thánh thần cũng cầm tiền đi nốt không cho lập bàn thờ. Thế thì còn biết tin ai?
Ngơ ngác. Hoang mang. Thần sầu một mình. Đúng lúc ấy cô em sồn sồn dẫn về mấy chàng nghệ sĩ. Căn nhà hai chị em thoáng chốc tràn đầy nghệ thuật, tất cả như một nhà, tất cả nhào trộn hết vào nhau. Tưng bừng thâu đêm suốt sáng, chén rượu cuộc cờ, đánh chắn đánh phỏm, lúc đêm hôm tắt đèn người phòng bên này đi nhầm sờ soạng sang phòng bên kia. Đôi ba ngày lại có cuộc xích mích dù kết cục bao giờ cũng có thoả hiệp, bông hoa này là của chung. Xích mích tăng huyết áp lên thành mâu thuẫn khi Cá Sấu 2 nhìn thấy Hoạ Sĩ vừa nói chuyện với chị mình vừa đưa tay lau cục nước bọt đậu trên mặt chị. Thêm cục nữa. Lại lau. Cục nữa. Lại lau. Mâu thuẫn tăng huyết áp lên thành xung đột: chỉ một tháng sau nàng rụng rời thấy chị mình dựng giá vẽ rồi bôi màu lên đó. Cô chị đã thành hoạ sĩ. Nàng đã cướp sớm mất cái tương lai mĩ thuật của cô em mà đúng lí ra cô em đã lên giường với Hoạ Sĩ trước thì phải trở thành hoạ sĩ trước.
*
* *
Nghe không xuôi. Lí thuyết chiếm hữu thực tế, kẻ nào chiếm đất trước thì kẻ ấy có quyền canh tác trước, khó vận dụng vào trường hợp này. Mọi cái xấu đều có quyền bình đẳng trước nghệ thuật. Đã là cá sấu thì 2 hay 1, 1 hay 2 đều chỉ mang một ý nghĩa.
Xung đột trong trại cá sấu được những ba nghệ sĩ xúm vào giải quyết. Họ tự thấy phải có trách nhiệm vì cái tội họ hay nhầm 2 thành 1, 1 thành 2 trong những lúc bài bạc khuya sớm. Giải toả. Giảm căng thẳng. Lọt sàng xuống nia, chẳng ai lãi chẳng ai lỗ vụ này. Chàng Nhạc Sĩ hoá ra lại có tài hơn Hoạ Sĩ trong chuyện xem tướng mặt. Chàng sẽ đưa cả hai nàng đi mĩ viện của thằng bạn, mỗi nàng sửa sang tí chút là đẹp tưng bừng, lại giải được hạn. Cá Sấu 1 có cái mũi giải ngân, tiền bạc có bao nhiêu cũng mất, chỉ cần cơi nới cái mũi hẹp là trong nhà sẽ thành đảo giấu vàng. Cá Sấu 2 chỉ cần bơm môi bồi mắt láng mặt căng tai là thành tuyệt thế giai nhân. Chi phí Nhạc Sĩ chịu tất, chàng vừa bán được năm ca khúc cho phim truyền hình, ba cho kịch, hai cho chương trình thời trang. Khi cần sẽ có viện trợ không hoàn lại của Hoạ Sĩ và Đạo Diễn.
Mĩ viện. La liệt các nàng ngồi chờ tháo băng, băng keo trắng dán đầy mặt, băng viền quanh mắt, băng trên chỏm mũi, băng nâng dưới cằm. Ùn ùn các nàng mới đến xếp hàng, tháo khẩu trang bịt mặt ra đứng chờ. Ôi trời, các mĩ nhân đi trên đường bịt kín mặt gợi nhiều phỏng đoán gợi nhiều ao ước, tháo khăn ra mới biết còn thua đám cá sấu không bịt khăn.
Khung cảnh ấy chỉ có chủ mĩ viện mới chịu được. Gã này giọng eo éo bẹt chẹt, dáng đi uốn lượn bạch xà, tay mềm như bún vuốt ve trên người trên mặt các nàng. Như vuốt ve gỗ đá. Đàn ông làm những nghề thường xuyên động chạm vuốt ve đàn bà phần nhiều đều chung tình trạng ấy. Nghề múa, nghề đỡ đẻ, nghề trang điểm, làm đầu, nghề phẫu thuật thẩm mĩ. Họ mà còn biết mơn trớn rung động thì họ đã ăn dày của tạo hoá.
Phòng xử lí vang động tiếng kêu khóc rên xiết của các sinh linh. Cá Sấu 2 mổ mắt. Đôn môi. Hai cánh tay đầy lông mỗi lần rửa tay lại vằn vện chân hổ bây giờ được dán băng keo mỏng như lụa. Chủ mĩ viện phũ phàng xé băng keo xoạc một cái, lông tay đi bằng hết. Sang phần hàn xì răng hàm mặt, que hàn khói toả mịt mù mùi bún chả quá lửa. Nàng tru lên từng hồi sói con thèm thịt tươi. Nước mắt nước mũi giàn giụa.
Cá Sấu 1 bình tĩnh hơn nhiều. Cái mũi giải ngân chia tay nhé từ đây. Mấy cô ngồi chờ đến lượt hoang mang bảo nhau nghe đâu có người nâng mũi về không chịu kiêng cữ theo chỉ dẫn, đến khi tháo băng thì mũi đổ như cột điện đổ, để lại hai cái lỗ, hai khoảng trống không gì bù đắp nổi. Cá Sấu 1 cho ra ngoài tai hết. Cắn răng cho một tương lai nhiều tài lộc, một tương lai tuyệt thế giai nhân.
*
* *
Thôi xong. Đến đây vừa lúc phải biết điều mà dừng bút. Nhà biên tập bảo gã viết ai cũng xấu. Đàn bà xấu. Đàn ông xấu. Một nửa đàn ông là đàn bà cũng xấu. Loại cây bút ấy lần sau chỉ còn một cách cứu vãn là đi viết phim thế giới động vật. May ra.
Nhưng độc giả mình chưa quen hết truyện mà không có kết cục, vậy xin viết thêm vài dòng kết thúc vụ hai cô cá sấu đi mĩ viện. Hôm tháo băng, cả chủ thể lẫn khách thể ai ai cũng hồi hộp. Chủ mĩ viện hồi hộp, chưa bao giờ gã dồn hết tâm huyết và tài năng như hai ca này, gã chắc mẩm đây là kiệt tác của đời gã, xong đây đóng cửa phủi tay ngồi hưởng vinh quang đến hết đời cũng cam lòng. Ba nghệ sĩ hồi hộp, tiền nhuận bút đổ hết vào đây cho một canh bạc nghệ thuật lấy cá sấu làm đối tượng đầu tiên trên hết và duy nhất. Hai nàng cá sấu hồi hộp thế nào thì khỏi nói, hai nàng đã được dành quá nhiều sốchữ trong trước tác này.
Tháo băng. Hệ thống Lumière et Son âm thanh và ánh sáng kiểu Pháp rực rỡ chói lọi. Ghế xoay tròn, nâng lên cao các thế nghiêng ngửa. Hệ thống gương sáu mặt soi rõ đối tượng hình học không gian.
Nói thì bảo là bịa, nhưng nhân chứng vẫn còn đấy, báo chí đưa tin vẫn còn đấy: xong mĩ viện, Cá Sấu 2 đã biến thành Cá Sấu 1, Cá Sấu 1 thành Cá Sấu 2.
Hai nàng cá sấu và ba chàng nghệ sĩ kiểu gì cũng dàn xếp được. Chỉ lo cho người đọc thiên truyện này. Nếu quý độc giả có đọc lại từ đầu thì xin đánh số lại cho hai nàng cá sấu. 1 là 2 và 2 là 1. Nhớ nhé, kẻo nhầm.

Anh xe ôm một chặng đường núi.
Mùa xuân. Cô phóng viên trẻ nhớ trong sách nào đó nói mùa này Tây Bắc có hoa ban. Thế là sáng sớm vừa ở Hà Nội, chiều tối cô đã đứng bên đường một thị trấn Tây Bắc. Làm việc qua loa với thị trấn xong rồi, cô tìm một chiếc xe ôm về thị xã. Gặp ngay được anh xe ôm trông chẳng giống xe ôm tí nào. Xe thong dong đi đến không có vẻ gì là muốn bắt khách. Mũ cũng không phải mũ bảo hiểm hoặc mũ cối. Một cái mũ nhựa như quả dưa, khía sọc, loại mũ ở nước ngoài người ta đội đua xe đạp. Anh xe ôm có vẻ nhiều chất khoai tây hơn khoai ta lịch sự cho cô ngồi lên xe, sửa sang lại cái mũ quả dưa rồi mới nổ máy phóng đi. Chặng đường dài gần ba chục cây số, câu đầu tiên anh hỏi là em từ đâu đến? Hà Nội anh ạ.
- Ồ không sao?
Anh xe ôm kêu lên như thể Hà Nội là cái gì đó rất khó nói, lỡ nói ra rồi thì cũng đừng ngại. Anh nói thêm, Hà Nội tốt chứ em.
Dạo đi xuất khẩu lao động ở Tiệp về, ai cũng bảo anh về Hà Nội dễ kiếm ăn, nhưng anh ôm cả cục tiền về đây. Người Việt thành công cũng nghĩ về quê mà bại cũng nghĩ về quê. Ở xứ người anh có cái xe tải chở hàng, ngày nào cũng rong ruổi trên từng cây số, có đêm đến nơi giao hàng xong lại quay xe năm trăm cây số về ngay. Cướp đường trấn lột cũng nhiều mà anh chưa hề dính. Cô bồ Tiệp nơm nớp hỏi anh có vũ khí gì mang theo mà anh không biết sợ? Mận hỏi thì đào xin thưa, anh chỉ là lính trơn, vũ khí của anh trên răng dưới súng, cái khẩu súng mọi đàn ông đều có. Thoát được cái nơi bon chen phải làm dân ngụ cư ấy, về Hà Nội lại toàn người là người không có chỗ cho cỏ mọc. Anh vái, chạy thẳng một mạch về miền rừng. Xây một cái nhà cao bốn tầng. Ba đứa con, mỗi đứa một trăm năm mươi triệu gửi ngân hang lo ăn học. Họ hàng nội ngoại mỗi người tí lộc. Vợ thì anh không đàn ông thường tình ngày thường đánh vợ ngày tám tháng ba mua bó hoa năm chục nghì, vợ anh thì ngày tết ngày lễ anh chẳng tặng hoa, cứ tặng hoa súng với hoa đồng tiền, cười phe phé chẳng bao giờ chán chồng.
Cô phóng viên ngồi sau thầm tự nhủ ngôn ngữ của anh hơi bị nhiều từ bình dân, nhiều tiếng lóng, có những tiếng lóng khó hiểu, tổng biên tập chắc sẽ đòi chú thích hoặc gạch bỏ nhiều. Chắc sẽ không thể bê nguyên xi như thế được, cô sẽ sửa lại và cho chúng một ngôn ngữ trung tính hơn.
*
* *
Anh xe ôm hỏi cô làm nghề gì, Em là giáo viên. Thế là anh lại vội vàng kêu lên:
- Ô không sao?
Như thể giáo viên là một cái nghề rất khó nói, lỡ nói ra rồi thì cũng đừng lấy thế làm ngại. Ngừng một lát anh nói thêm, giáo viên tốt chứ em.
Cô bắt đầu nhập vai. Cô nói lương giáo viên thấp lắm anh ơi. Đô thị cái gì cũng đắt đỏ. Anh xe ôm xuýt xoa khổ than em, giáo viên trên này không đến nỗi thế. Lương cơ bản cộng phụ cấp miền núi cộng tất tật đã năm trăm. Em có tiếng Anh chứ gì, thế thì nhất, về đây dạy them đều đều một lớp năm chục đứa, mỗi đứa bỏ rẻ năm chục một tháng. Thu nhập mỗi tháng hơn ba triệu, hơn lương giám đốc sở giáo dục. Em về đây đi, anh xin việc cho.
Anh quen biết nhiều trong ngành giáo dục. Xuất khẩu lao động về, anh xin được việc làm ở sở, chú họ anh là giám đốc. Cháu vi vu tay lái lụa đưa chú đi xuống huyện xuống xã, lên cả Hà Nội họp hành với Bộ. Bây giờ anh đi xe ôm uống bia hơi bù cho ngày ấy đi xe hơi uống bia ôm. Bao nhiêu thầy bao nhiêu chuyên viên bộ chuyên viên sở trong xe anh. Bao nhiêu ý tưởng bao nhiêu kế hoạch bao nhiêu dự án rút tiền ra bàn bạc trong xe anh. Anh vô tình biết nhiều quá. Loại biết nhiều như thế giết không được mà để cho sống nhơn nhơn cũng chẳng xong. Thế là ông chú về hưu chưa kịp nhận sổ hưu thì cũng xoẹt một cái ông phó lên làm sếp mới đá anh vào tổ chờ. Thanh niên tứ tuần như anh vào tổ chờ như ngỗng vươn cổ chờ ai bảo gì thì làm, chờ sái cổ cũng chẳng ai bảo làm gì? Anh vái. Về trông hàng tạp hóa cho cô vợ lúc nào cũng cười phe phé, vô tư và duyên dáng (gọi tắt là vô duyên, những lúc âu yến với nàng anh vẫn thường gọi tắt). Nàng bảo anh cứ ở nhà mà chơi, em nuôi. Ngồi nhà suốt ngày nhìn thiếu nữ tứ tuần, vô tư và duyên dáng còn hơn xem phim kinh dị. Kể ra mua lấy một cái xe hơi đi chở cái này cái kia thì cũng kiếm tiền được. Nhưng anh cần tiền chứ không say tiền, kiếm tiền ở nơi đất khách đủ nguồn vốn ác mộng cho cả đời rồi. Bây giờ cho anh nghỉ chơi. Nhưng không chơi ở nhà. Làm xe ôm không nhằm mục đích kiếm tiền là một cách chơi, giao du với đủ hạng người, cũng là một cách hòa nhập hoạt động xã hội. Em xem, có ông xe ôm nào chơi con xì tít hai trăm rưởi xê xê, giá bằng cả chiếc xe hơi, lại ở miền rừng thế này không?
Cô lại thầm nghĩ tòa soạn sẽ không tin được chuyện này. Lái xe hơi không nổi phải quay ra xe ôm mà vẫn còn nói phét.
*
* *
Hoa ban có lẽ chỉ còn trong sách vở. Con đường lên dốc xuống đèo hai bên là những dãy núi trọc lốc trơ cả đá xám đá màu sắt gỉ. Cây to một tí trên sườn núi còn chả có, bói đâu ra hoa ban. Cây chặt hết rồi gỗ bán hết rồi. Còn vạt rừng nào thì đốt rẫy làm cái nương con con bằng bàn tay đối luôn cả vạt rừng. Mấy bắp ngô mấy bao gạo nương đổi lấy cả một sườn núi lớn cháy rụi. Đấy là miệng anh xe ôm nói chứ cô chắc chả bao giờ dám tự ý viết ra giấy.
Anh kể dạo anh làm lái xe cho sở, nghe các thầy các giáo sư các chuyên gia giáo dục bàn nhiều đề tài nghiên cứu cấp nhà nước cấp bộ, nghe nhiều quá đâm ra kích thích tư duy. Thế là một ngày đẹp trời tầm nhìn xa trên mười kilômét, anh đến đặt trên bàn ông giám đốc mới một bản đề cương.
Đề tài: Thử tìm hiểu tính cách người Việt thông qua những biểu hiện và cách xử lý khi tham gia giao thông để từ đó tìm một xu hướng cho giáo dục nhân cách và hành vi.
Chủ nhiệm: Tên ông giám đốc sở mới nhậm chức, thay ông chú anh.
Chủ biên: Tên anh.
Hội đồng thực hiện đề tài: Tên năm cán bộ sở hay dùng xe anh.
Cấp quản lý đề tài: cấp bộ, ít ra là cấp sở anh.
Em thấy đấy, chỉ cần nhìn dân mình đi trên đường đã thấy ngay tính tùy tiện và cảm tính. Thích đâu rẽ đấy thích đâu quẹo đấy, xoẹt một cái ngay trước mũi xe mình, không có một dấu hiệu nào là họ sẽ rẽ. Ngay cả xe hơi trườn từng tí chỗ đặc xe mà cũng lạng lách uốn éo, một cái xe quay ngang là cả một đoàn xe tắc lại. Cần rẽ bên phải mà vẫn không ép sát vào lề đường bên phải từ xa, cứ ngênh ngang giữa đường đến sát ngã tư mới ngoặt, chặn ngang cả bao nhiêu xe.
Nhìn một người điều khiển cái xe máy là hiểu tính cách họ. Anh chán thành phố chạy về miền rừng này có phần vì ra đường thấy những cái mặt ngồi trên xe máy cứ ngu ngu. Băm bổ lao như mất trí. Lạng lách cướp đường theo kiểu láu cá ăn người, ăn được tí nào hay tí ấy. Lanh chanh lật bật le te chèn ngang chèn dọc, nhường gì thì nhường chứ chứ nhất định không nhường đường, tránh nhau duy nhất một kiểu chơi trèo chặn đầu, lao vụt qua là nhất định phải cho người đi sau ăn nước bùn. Nhìn trên đường là biết hiếm có người sang trọng đàng hoàng. Hỏi có nước văn minh nào xe máy là phương tiện chủ lực? Đi đến gần ngã tư, xe hơi cắt ngang trước mặt, lẽ thường là phải dừng chờ xe qua hẳn. Đằng này, không. Xe máy cứ uốn một vòng méo xẹo ra sau đuôi xe hơi, nhìn thế là thấy một kiểu dân luồng lách uốn lượn không ngay thẳng. Đang đi một tà áo dài cuốn vào xe đứt cái roạt hở cả lưng hở cả cạp quần xịp cao hơn cạp quần dài. Đang đi hoảng hốt thất thần phanh đánh két, cả mấy xe sau phanh theo, có người đổ xe lông lốc, chỉ vì một cái mũ bay xuống đường. Xưa nay có áo nào mũ nào thiết kế để mà đi xe máy? Bay một cái mũ thì thôi, từ từ mà đỗ lại, có khi ngu xuẩn đường đột phản ứng đổi cái mũ lấy mạng người. Như vậy nói người ta thiếu lý tính có gì oan? Nhân nói chuyện cái mũ, em thấy có đàn ông đại trà một kiểu mũ chóp tròn bó lấy đầu, lưỡi trai dài ngoằng, mặt đã ngắn đã tròn lại càng phồng lên phính ra. Cái mũ ấy có một hiệu quả là biến tất cả mặt đàn ông sang hèn trông thế nào cũng ra mặt xe ôm. Anh là xe ôm thật nhưng anh đâu giống họ. Cái mũ này thửa từ bên kia để những khi thư giãn đi xe đạp, bây giờ đội lên là khác hẳn đội nồi cơm điện đội mũ cối đội mũ?xe ôm. Xe ôm cũng có đẳng cấp, cũng năm bảy loại xe ôm.
Chẳng cần nói cũng biết số phận cái đề tài nghiên cứu cấp bộ của anh ra sao rồi. Ông giám đốc này ngày trước là phó của chú anh, muốn lật ông chú từ lâu không được, nay ông chú về hưu bèn quay ra xử lý anh. Vậy là cả sở ồn ào chuyện thằng lái xe hoang tưởng chủ biên đề tài cấp bộ. Lão đá anh sang tổ chờ, có thời gian mà đi hội thảo đi tìm giải pháp với bác sĩ tâm thần. Cả sở xôn xao nghi nghi hoặc hoặc. Có người bảo các giáo sư cả đời nghiên cứu không nghĩ ra nổi cái đề tài như của anh nên ghen ghét đố kỵ. Người lại bảo anh bị vô hiệu hóa vì biết quá nhiều uẩn khúc nguồn cơn thuộc loại lưu hành nội bộ. Chỉ có thiếu nữ tứ tuần vô tư và duyên dáng của anh vẫn cười phe phé. Nàng biết anh chỉ có trên răng dưới súng. Nàng biết anh không tâm thần, cũng không hề có ý định phanh phui một bí mật nào. Chỉ nàng biết là đủ.
*
* *
Thỉnh thoảng từ trên cao thả xuống ngang đường một dải sương mỏng. Tan ngay. Như khói thuốc. Lâu lâu mới có một cái xe vượt qua hoặc đi ngược lại. Chiều bàng bạc. Vẫn núi với núi trơ sườn đá lạnh. Chẳng thấy hoa ban đâu.
Một cái xe Minxkơ từ đằng sau lanh chanh vượt lên lật bật lao xuống dốc. Đằng sau chở hai bà Mông lịch bịch hai cái gùi đập vào hông xe. Anh xe ôm bỏ một tay chỉ cái xe đang lao xuống phía dưới. Đường đèo dốc lấy được tiền người ta là đi như không biết chết. Kẹp chả hai người như thế còn là ít, có đứa kẹp ba mà cứ lao phăm phăm. Bọn ấy chán cơm thèm đất thích ăn chuối xanh. Đang cười toé loe vụt một cái lên bàn thờ ngửi hương trầm buôn hoa quả như không.
Nói vậy. Nhưng có lần anh đã phải kẹp chả hai nhân mạng. Ba chứ không phải hai. Cũng chiều chiều như thế này. Một cô đau đẻ đứng mãi bên đường không vẫy được ô tô. Xe máy cũng chẳng có. Vớ được cái xe ôm xịn của anh, cả bà mẹ lẫn cô con gái rối rít leo lên. Cô chửa ngồi giữa bà mẹ ngồi sau. Cô chửa ngồi một bên bà mẹ ngồi hai bên. Anh bảo bà mẹ ép vừa vừa thôi, bà chịu ngồi chật một tí, ép mãi cháu nó phọt ra vượt mức trước thời hạn giữa đường. Anh người đàng hoàng không kẹp chả bao giờ. Nhưng ở đâu cũng phải theo đất lề quê thói. Ở cái nơi không ai đàng hoàng thì anh không thể đàng hoàng một mình được.
Lần kẹp chả thứ hai mới năm ngoái. Một con mẹ phóng xe vèo vèo qua tạt vào mặt mình một luồng ubê Thái. Anh nhạy với mùi ubê vì ngày trước lái xe chở mấy mẹ toàn dùng ubê đểu. Đang lẩm bẩm chửi con ubê Thái thèm ăn chuối xanh thì bên đường hai ông cảnh sát thường phục lao ra bắt chở cả hai ông đuổi theo con kia. Con mẹ đúng là anh hùng xa lộ, lên đèo xuống dốc nhiều lúc làm anh chóng cả mặt. Anh đã cầu Chúa cầu Phật cầu cả Đức Ala, có ai cầu hết, phen này con không chỉ làm chết mình con, còn làm chết cả hai ông đang thi hành công vụ. Bỗng rầm một cái, không phải anh chết mà con kia đâm sầm vào vách đá. Cái xe tan tành. Con ấy lăn mấy vòng rồi đứng dậy như một tay đua xe tốc độ cao chuyên nghiệp. Hai ông cảnh sát nhảy xuống, một ông thành thạo bật cốp lôi ra cái bọc ma túy, một ông đòi xích tay nò. Nó kéo khóa quần thò tay vào trong như lần tìm bọc tiền, lần mãi lần mãi trong ấy mà chẳng moi được gì. Lại còn đong đưa cười nói như không bảo hai anh vào trong bụi kia em có chuyện riêng muốn nói. Hai ông đờ người đưa mắt nhìn anh, thế là con kia nói luôn em mời cả anh nữa vào luôn một thể. Hai ông thường phục lúc ấy mới tỉnh ra quát lên đòi xử lý nó ngay tại chỗ khỏi đi xa lôi thôi. Lại còn rút súng ra. Thế là con ma túy sụp xuống vừa lạy vừa khóc em còn mẹ già con dại. Vừa khóc vừa quay sang bảo anh cũng quỳ xuống mà lạy hai ông thường phục nữa, chúng mình sẽ cùng chết ở đây mất. Đường vắng thế này, các ông ấy thủ tiêu em, thủ tiêu cả anh luôn rồi lấy cái bọc. Lạy sống các ông ấy đi anh.
Hai ông thường phục phì cười. Bắt cả con ấy lên ngồi xe anh. Kỷ lục xe ôm thế giới đáng đưa vào ghinét. Kẹp chả ba người. Cộng một cái bọc.
Ngay sau lưng anh là một ông thường phục. Con ma túy ngồi giữa. Ông thường phục kia ngồi sau cùng. Đi được một lát thì anh cảm thấy con kia đang thò tay sờ nắn cái ông ngồi sau lưng anh. Hai mươi cây số về thị xã dài vô tận. Đầu óc anh cứ ám ảnh phỏng đoán tay nó có đủ dài để với lên sờ nắn vào cái chỗ bất khả kháng của mình không ? Còn cái ông ngồi sau cùng, hai tay ông ấy đang để vào đâu ?
*
* *
Thâm niên làm xế hơi bị dài, anh nghiệm thấy lái xe thằng cha nào cũng đào hoa bẻm mép. Lái tàu lái lợn lái xe, ca ba lái ấy đừng nghe lái nào. Cũng nghiệm thấy nữa, lái xe thằng nào lắm vợ đời chẳng ra gì. Một thằng đi đâu có vợ đó, vợ nào cũng đẻ, chẳng vợ nào biết vợ nào, chẳng con nào biết con nào, tự nhiên bốn chín tuổi chui đầu vào gầm xe, đang sửa thì xe trôi ngược xuống đầu bẹp như cái bánh đa, chết mà chẳng thấy vợ nào với con nào. Một thằng đã hai vợ còn chài thêm con Ôsin của xếp làm vợ ba, hôm rước dâu hai mụ vợ kia đưa con đến, mấy mẹ con trèo lên ngồi lên nóc cái xe con kết hoa, thế là dâu rể tức mình dắt tay nhau đi bộ. Lão ấy bây giờ có ba thằng con tuổi từ mười sáu đến hai mươi đều dính hút hít, ba thằng mét tám nằm dài như ba cái mộ thuyền giữa nhà. Một thằng nữa gặp phải con vợ nào cũng đẻ, bây giờ thân tàn ma dại nhà rách vách nát, mười mấy đứa con chẳng đứa nào học xong phổ thông.
Cô phóng viên phỏng đoán anh xe ôm sắp sửa nói về gia đình yên ấm của mình. Y như rằng. Một đứa con gái đã vào đại học sư phạm. Thiếu nữ bốn mươi vô tư duyên dáng đã phải về Hà Nội mua một căn hộ ở để theo dõi con. Thời buổi này con cái thả lỏng ra là vũ trường thuốc lắc sinh nhật hút hít. Hai thằng con trai nhờ giời học giỏi, nhưng anh vẫn quản chặt mốt đầu óc quần áo giày dép. Tiền nong chi tiêu phải giải thích được mục đích nguồn gốc lý do.
Bất chợt anh xe ôm cho xe đi chậm lại. Phía trước một cái xe Minxkơ dựng bên đường. Một người nằm thẳng cẳng bên cạnh. Hai bà Mông ngồi bên một gốc cây. Đến gần thì hóa ra ông xe ôm nằm ngủ li bì nồng nặc mùi rượu. Nó say quá rồi, đến đây không đi được nữa à, cho nó ngủ, hết rượu là dậy đi thôi. Chờ mãi được không, sắp tối rồi, không ngồi thêu được nữa đâu ? Đúng là hai bà đang thản nhiên giở đồ ra thêu những tấm thổ cẩm bán cho Tây. Có cái đèn pin Trung Quốc mà. Một cái đèn pin chả thêu được. Thì có hai cái đèn pin Trung Quốc mà.
Anh xe ôm lại đưa cô phóng viên đi. Cô đã bảo anh cho hai bà kia đi cùng, kẹp chả cũng được, anh lại lập kỷ lục một lần nữa. Hai bà lắc đầu quầy quậy, mình đi thì ai trông xe cho nó à, nó lấy được của mình hai chục thì nó mất cái xe à.
Về đến thị xã. Cô phóng viên thầm tính hóa ra gần ba chục cây số với anh xe ơm chuyện trò thì nhiều mà chẳng dùng được vào bài báo nào. Một kiểu người phú quý giật lùi, đang ở Tây thì về ta, ở Hà Nội không được thì lui về miền rừng, từ lái xe hơi phải xuống lái xe ôm, từ ngành giáo dục phải ra thất nghiệp. Liệu thực sự có kiểu người như thế không nhỉ ? Chính anh ta cũng bảo đừng tin mồm các loại lại. Lại còn mời cô có thời gian đến nhà anh chơi, đến đấy hỏi thì cả phố biết anh, cứ hỏi anh lái xe làm đề tài nghiên cứu cấp bộ là người ta chỉ ngay.
Chả biết cái phố đấy có số nhà ấy thật hay không ?
Cô xuống xe, đưa tiền trả anh. Tiện mồm than một câu Tây Bắc gì mà chẳng thấy hoa ban.
- Ô không sao?
Anh xe ôm kêu lên như thể cô vừa lỡ lời. Rồi anh hạ giọng an ủi, muốn có hoa ban thì sẽ có hoa ban chứ sao.
(hết)

Được tranluuquyen sửa chữa / chuyển vào 10:56 ngày 07/04/2007

Hờ hờ, "những truyện thú vị khác" là chỉ thế này thôi á. 2 truyện này tớ xem rồi, muốn hỏi bạn có 1 truyện ngắn của HAT đã lâu rồi, đại khái viết về 1 anh chàng rất giỏi môn kịch câm nhưng ngờ nghệch đến nổi chẳng nói yêu đc cô bạn gái.... Đại khái thế! Bạn có thì post nhé, cám ơn.

Nói bằng lời của mình
Cậu ta ào đến bên tôi :
-Cho mình ngồi đây với nhé.
Tôi gật đầu mỉm cười, nụ cười của những người lần đầu tiên gặp nhau trong giảng đường đại học.
Chúng tôi đang chờ giáo viên, một thầy giáo dạy nội quy khóa học nhưng suốt mấy ngày đầu đã thu phục hết thảy học sinh bởi những câu chuyện dí dỏm và sinh động. Đang hồi hộp chờ đợi, vả lại ngồi giữa bao nhiêu bạn bè mới lạ, tôi không để ý đến cậu ta cho lắm.
-Mình có một đứa bạn, trông giống cậu ghê gớm ?" đột nhiên cậu bạn mới lên tiếng. Thì ra cậu ta ngắm tôi từ nãy đến giớ - Nhưng mà cậu bạn mình cực kỳ lém. Cái quần màu xám của cậu ấy chằng chịt những dòng chữ. Ở chỗ này cậu ta nắn nót kẻ câu thơ : Anh chỉ có một tình yêu duy nhất? chỗ kia thì : Làm sao định nghĩa được tình yêu. Chữ cậu ấy đẹp lắm, nhìn xa cứ tưởng như quần hoa vậy?
Cặp mắt người bạn mới lộ rõ cái ý muốn được thấy chúng tôi cười. Thân ?" người duy nhất học cùng tôi ở trường phổ thông ?" khẽ huých tôi, mắt nhìn anh bạn mới chằm chằm thiếu thiện cảm.
-Mình là Long, Phan Thăng Long ?" Giới thiệu xong, cậu ta đã lấy bút phóng ra khuôn mặt một cô gái đẹp trên lòng bàn tay. Mấy người bạn mới trầm trồ thán phục, vội chìa tay cho cậu ta vẽ vào. Long vui vẻ vẽ luôn, và tiếp tục câu chuyện ?" Một lần mình cùng cậu ấy đang trên tàu điện, bất chợt cậu ấy vụt đứng dậy, tay phải đưa lên lắc một vật tưởng tượng, mồm liến thoắng : « Chị đi tàu nhanh anh đi tàu chậm cô bác đi tàu trung bình nếu thấy khó ở trong mình tức là cần phải mua thuốc cảm? Thứ thuốc này chẳng phải pha chế ở Tây không phải ở ta cũng chẳng phải thuốc ma thuốc quỷ nhưng chữa bách bệch tứ thời nếu có mua thì xùy tiền mua ngay thôi kẻo tý nữa hết sạch lại phí của ». Mọi người trên tàu cười ồ lên vì trong tay cậu ấy có thuốc gì đâu mà bán, còn mình được một trận ngượng chín người.
Câu chuyện của Long không làm chúng tôi khoái, thậm chí Thân còn khó chịu. Mặc dù vậy đứa nào cũng hể hả vì được một cô gái đẹp trên lòng bàn tay. Cô nào cũng mỉm cười theo kiểu người đã quen đứng trước máy ảnh, cặp mắt to, hàng mi nặng, sẫm buồn. Sau này khi đã thân nhau, có lần tôi bảo Long rằng tôi biết một số người cũng giống như Long, làm quen với bạn mới thường hay kể những chuyện cười nhạt nhẽo và quá đáng hơn, cả chuyện tục.
-Mình tưởng rằng như vậy dễ làm quen với nhau hơn, tuổi trẻ mà? - Long lúng túng nói ?" Chứ thực ra mình cũng không thích những chuyện kiểu đó lắm.
Chỉ hơn một tuần sau khi bắt đầu vào học, chẳng còn một góc nào trong trường mà chúng tôi chưa lần đến, kể cả phòng y tế, một ngôi nhà ngói nhỏ đứng biệt lập ở góc trường, ngập giữa bóng cây. Tất nhiên phải có lý do khiến những chàng sinh viên khỏe mạnh quan tâm đến cái phòng y tế nhỏ bé ấy : Ở đó có một cô gái trẻ đẹp vừa tốt nghiệp y tá. Ngày ngày cô ta xách một cái túi nhựa đỏ chói đi qua sân trường, dáng nhàn hạ, có phần lững thững, trong khi chúng tôi cười phá lên ở hành lang tầng hai. Bởi vì Long đang bắt chước cái dáng người thẳng thớm của cô y tá, có cường điệu chút ít, khi đi trên sân trường, lúc mở cửa phòng làm việc, tỉa tót trước cái gương? Long có biệt tài bắt chước những hành vi mình nhìn thấy. Cả bọn từng phục lăn và cười rầm lên khi cậu ta bắt chước điệu bộ vừa đàn vừa hát của một ca sĩ nổi tiếng.
Hôm ấy nhóm chúng tôi đang đi trong sân trường thì Long lên cơn đau bụng dữ dội. Cậu ta ôm bụng, mặt méo xệch đi vì đau. Chẳng còn nghĩ được gần xa, chúng tôi hoảng hốt đưa Long lên phòng y tế. Khỏi phải nói cô y tá trẻ hoảng đến mức nào. Vừa thấy Long oằn người vì đau đớn, mặt cô ta đã tái mét, chạy ra chạy vô trông thảm hại đến mức cả nhóm con trai động lòng thương. Cô ta lập bập hỏi Long :
-Anh? anh đau ở đâu ?
-Ở đây ?" Long phều phào, tay khoanh một vòng tròn rộng hết cả phần bụng, rồi lại oằn ọai trước một cơn đau mới.
Khuôn mặt cô y tá tái đi trông càng thương, càng đẹp. Cô ta luống cuống chạy lại mở tủ thuốc, nhưng chẳng lấy được gì, rồi lại chạy đến trước mặt bọn tôi, run run nói, chẳng biết là nói với ai :
-Để em? Ôi, các anh? Có lẽ em phải?
Long giãy nãy lên :
-Ối đừng? đừng tiêm? tiêm tôi chết mất? đau quá?
Cô y tá đã dân dấn nước mắt. Có lẽ đây là trường hợp nguy kịch đầu tiên mà cô phải xử trí từ khi tốt nghiệp.
-Thôi, để em đưa thuốc giảm đau cho anh uống vậy.
Long run rẩy cầm mấy viên thuốc và cốc nước cô y tá đưa cho, rồi lập cập đánh rơi. Cả thuốc cả nước đổ tóe ra nền nhà.
Cuối cùng theo quyết định của cô ta, ba đứa chúng tôi đặt Long vào một cái cáng, khiêng ra trước cửa phòng y tế.
-Khéo mà? ruột thừa? Để em đi gọi anh Bảy đánh xe đưa anh ấy đến bệnh viện ?" Cô ta nói hụt hơi, rồi hấp tấp chạy về phía ga ra, hấp tấp mà dáng vẫn thẳng đơ, nhàn nhã.
Long đang méo mặt nằm ngửa trên cáng, bỗng vùng ngay dậy :
-Chuồn thôi, nhanh lên.
Chúng tôi đớ người ra. Vừa kịp hiểu, cả bọn ba chân bốn cẳng chạy ào qua sân trường, nấp sau một bức tường thấp.
Cô y tá tất tả chạy về. Thấy cái cáng chỏng trơ trước cửa, chẳng kịp suy nghĩ, cô đâm bổ vào trong nhà. Một lát cô lại quày quả chạy ra, hết nhìn cái cáng, lại ngó khắp sân trường, mặt ngẩn ra.
Lúc ấy cả bọn mới cười phá lên ở đằng sau bức tường. Tuy là tiếng cười bạn bè, nhưng đứa nào cũng muốn cười thật to, thật trội hơn để người đẹp chỉ nghe thấy tiếng cười của mình thôi. Cô y tá hơi nhệch môi định cười theo, rồi bỗng nhiên, cứ đứng trước cửa như thế, cô ta òa lên khóc như trẻ con.
Tất nhiên sau đó chúng tôi phải xin lỗi cô ta, và hết lời trách móc Long.
-Mình tưởng các cậu thích cái trò đó lắm? Muốn đùa cô ấy chút thôi ?" Long lúng túng phân bua.
Thân gay gắt vặn lại, giọng như có một chút cay nghiệt :
-Thế còn cậu ? Cậu không thích những trò tếu như vậy sao ?
Long nhắm mắt lại :
-Không, mình không thích.
Thân cười nhạt, bỏ đi. Nhưng tôi thì hiểu. Long đã nói chân thành.
Một hôm Long đến nhà tôi. Hai đứa đang chuyện trò rất rôm rả, chợt có một cô bạn của tôi đến chơi. Nhìn thoáng qua cũng biết cặp mắt tò mò của Long đang háo hức muốn biết « chuyện thật giữa hai người », nhưng cậu ta lại vội vã đứng lên ?" như trong tiểu thuyết ?" « để cho chàng và nàng tự nhiên ». Chỉ lát sau đã nghe tiếng Long gào thét cổ vũ, miệng dồn trống « tùng tùng » và tiếng hai đứa em tôi reo hò, giậm thình thình trên gác. Vừa hỏi thăm cô bạn cũ được vài câu? tôi đã giật mình nhận thấy thay vào tiếng hò reo lúc nãy là tiếng cãi nhau, tiếng kêu khóc của hai thằng em. Tiếng mẹ tôi quát hỏi và hai đứa trả lời là anh Long xui đánh nhau xem đứa nào khỏe hơn. Long cũng quên luôn cả cái lịch sự tiểu thuyết lúc nãy. Cậu ta ủ dột từ trên gác bước xuống, dáng vẻ thất bại thảm hại :
-Vậy mà trong sách tâm lý trẻ em lại nói rằng cách nhanh nhất để làm quen là mình phải biết chơi những trò chơi của chúng. Toàn là bịa hết ?" Long nói kiểu như muốn xin lỗi.
Trong lớp gần như chỉ có tôi hiểu trong con người Long có một tình cảm đúng hơn tất cả những biểu hiện bên ngoài và thông cảm nhiều với Long. Lúc này kịch câm đang là một nghệ thuật mới mẻ nên rất hấp dẫn. Tôi thực sự ngạc nhiên khi chỉ có hai đứa ngồi ở nhà, Long chợt bảo :
-Mình sẽ làm cho cậu xem vài tiểu phẩm kịch câm, được không ?
Và cậu ta đứng dậy diễn luôn.
Trước mặt tôi là một ông bác sĩ cao gầy, vai vuông vức như một hình người trong tranh khắc gỗ. Ở cái tiểu phẩm ấy của Long, tôi được thấy một nhà phẫu thuật không chỉ hiểu chuyên môn mà còn biết mổ xẻ để tìm đúng và cắt bỏ những phần xấu xa trong cơ thể bệnh nhân, niềm vui của ông là được tiễn một con người lành mạnh về thể xác và tâm hồn ra viện. Những câu nói không phải bằng lời được Long nói ra một cách thật mềm mại uyển chuyển. Nhiều lúc tôi tưởng như Long không có xương. Cái dáng người dây của cậu trong bộ môn mới mẻ này lại hóa ra được việc. Không kìm được, tôi vùng dậy ôm chặt lấy đôi vai Long mà reo to :
-Tuyệt lắm. Cậu không trở thành diễn viên kịch câm thật là điều đáng tiếc.
Tôi nhìn vào mắt Long. Chẳng lẽ đó lại là cặp mắt của một người mà người ta vẫn cho là có những câu nói và hành động ngô nghê sao ? Người ta nói nhiều, nhưng đã có ai nhìn vào mắt Long, đã có ai xem Long diễn kịch câm đâu.
*
* *
Từ khi chúng tôi vào trường đã có hai khóa tốt nghiệp, vậy là đã hai năm trôi qua. Long đã phần nào xóa bỏ được ấn tượng sai lệch của mọi người qua việc tích cực tham gia văn nghệ. Kịch câm làm cho Long nổi tiếng trong trường.
Buổi sáng đầu tiên của một năm học mới. Vừa hết tiết học thứ ba, Long đã vọt ra khỏi lớp, nhảy ba bậc một xuống cầu thang. Tôi theo sau, chạy dọc hành lang.
-Anh Ký ?" Tiếng một người con *******.
Hai đứa chúng tôi vội đứng lại. Nhận ra một cô gái dong dỏng, tôi vui sướng reo lên :
-Kìa, Lam.
Cô gái không giấu nổi niềm vui gặp lại người quen cũ, má đỏ hồng lên :
-Vâng, em là Diệp Lam, em anh Vĩnh bạn anh đây. Anh còn nhớ em ạ ?
Tôi hạ giọng thân mật để Lam tự nhiên hơn :
-Sao lại không nhớ. Ngày xưa tôi đến khổ vì những cái tên cô đặt cho. Sách vở của tôi Vĩnh mượn về, tên mình là Bùi Việt Ký rành rành ra đó, cô toàn chữa lại là « Vịt Ký » và « anh Ký cóp »?
Lam hơi nghiêng mặt, cười lặng lẽ và hiền lành. Cô ta xinh thật, ngày xưa mình đã từng nói với thằng Vĩnh như vậy mà. Tôi thoáng nhìn Long, cậu ta đứng im, mặt có vẻ lạnh lùng kiêu kì, nhưng cặp mắt nhìn Lam lại đầy thiện cảm.
-Thật không ngờ đấy, anh cũng học ở đây. Em đang buồn vì chả gặp một bạn cũ nào cả. Chắc anh học đến năm thứ năm rồi đấy nhỉ ?
Tôi lắc đầu :
-Anh đi bộ đội hơn hai năm, rồi được về học ở đây. Mới năm thứ ba thôi.
Lam nói nhỏ, mắt hơi ươn ướt :
-Từ dạo anh Vĩnh đi bộ đội, rồi hi sinh khi tháo gỡ mìn ở Sông Bé, em chẳng còn biết đi đâu nữa. Trước kia nhà có một anh một em, đi chơi hay đi xem phim em chỉ đi với anh ấy thôi. Có lần anh Vĩnh phải đến trường để họp, em cứ đòi theo, vì tưởng anh ấy đi xem. Anh ấy vừa cười vừa mắng : « -Mày cứ nhằng nhẵng theo như thế thì tao còn biết đi với người yêu lúc nào nữa ? » Em nói ngay : « - Thì anh cứ rủ chị ấy đi cùng chúng mình? »
Lúc này Lam quay nhìn ra sân trường, nét mặt ngơ ngác, không được tự nhiên. Cô đang cố ghìm giữ những giọt nước mắt.
-Nhà chỉ có mẹ em và em thôi, anh đến chơi nhé. Anh còn hay đi xem phim như ngày xưa nữa không ? Cho em đi xem với. Em đến lạc hậu với phim ảnh mất.
Tôi thấy cặp mắt Long rưng rưng thông cảm, môi mấp máy như muốn nói điều gì. Chắc là Long định nói những lời xúc động chân thành. Tôi chờ đợi câu nói của Long, hi vọng Lam sẽ có cảm tình với cậu ta.
-Buồn cười thật đấy? Chỉ có đi xem với anh? Lạ quá?
Long nói gì thế ? Sao mặt Long cứ thuỗn ra như vậy ? Sao Long không mỉm cười ? Mỉm cười, mặt cậu ta sẽ sáng bừng lên, trông rất đáng yêu. Nhưng Long không cười. Nói xong mấy câu lộn xộn đó, cậu ta đứng ì ra, trông thật ngô nghê.
Lam ngước đôi mắt lạnh lùng nhìn anh chàng đẹp trai, cao lêu đêu, trông như một chân dung khắc gỗ. Cái nhìn nghiêm khắc của cô cho tôi biết rằng cô ta không ưa Long. Tôi vội đứng sát vào người Long, che đi cái bàn tay trái đang xòe ra : trên tay có hình một cô gái cậu ta mới vẽ lúc nãy.
-Sao lại buồn cười, hả anh ? ?" Lam nhìn Long, nhưng tránh đôi mắt. Cô muốn dò hỏi theo kiểu của một cô gái ngây thơ.
-Thế này Lam nhé ?" Tôi vội nói chen vào ?" Anh xin lỗi vì lâu nay chẳng giúp Lam được gì. Ngay hôm nay thôi anh sẽ mua vé xem phim « Bản xônát bên hồ » và như anh Vĩnh dạo trước, anh sẽ đưa em cùng đi Còn giới thiệu với em, đây là anh Phan Thăng Long, diễn viên kịch câm của trường. Tối ngày kia anh ấy sẽ biểu diễn trong chương trình chào đón khóa mới của các em đấy. Anh Long đối với anh cũng như anh và anh Vĩnh dạo trước ấy mà?
Buổi tối trên đường từ rạp chiếu phim trở về, Long bỗng chen vào một câu khi tôi đang hỏi Lam về gia đình cô hiện nay :
-Mình đã xem bộ phim này hai lần, lần nào cũng thấy bần thần thế nào ấy. Hệt như không phải đang sống ở đây nữa.
Tôi hiểu cái mà Long định nói, nhưng vẫn chờ câu giải thích của cậu ta cho Lam. Nhưng Long im lặng, mơ màng.
Vẻ không hài lòng, Lam nhìn Long một cái rất nhanh :
-Vậy hả anh ? Em lại thấy cuộc sống trở nên thật tỉnh táo và đẹp đẽ.
Tôi liền đỡ lời :
-Ý Long định nói là?
-Về đến nhà rồi, các anh vào nhà em chơi một lát ?" Lam reo khẽ và xuống xe.
Tôi xua tay :
-Để lúc khác, bọn anh phải về thôi.
-Anh Ký về nhé ?" Lam cười với tôi và gật đầu chào Long, đôi mắt hơi lạnh. Cô đưa rất nhanh cái nhìn qua khuôn mặt Long như xem một bức chân dung đơn điệu, rồi dắt xe vào trong nhà.
Lam là cô gái đầu tiên mà Long phải lúng túng. Cặp mắt cậu ta như cố cưỡng lại những tia sáng đang rực lên, che giấu nó.
Đêm liên hoan văn nghệ chào mừng khóa học mới bắt đầu bằng một dàn đồng ca có tới năm chục người. Không hiểu vì hồi hộp hay vì bận hóa trang cho Long mà tôi cảm thấy bài hát loạc choạc quá chừng. Kẻ quấy quá cặp lông mày cho Long, tôi liếc nhìn Lam đang đứng đợi ở cửa phòng, và nói như hụt hơi :
-Bình tĩnh Long nhé. Hãy cho Lam biết cậu là người như thế nào. Diễn thật hay vào đấy. Bọn mình đứng ở phía bên trái hội trường, gần thôi.
Tôi giật mạnh tóc Long rồi kéo Lam chạy dọc hành lang. Cô ta chạy theo tôi như chạy theo sau một người anh ruột, không chút ngượng ngùng. Chúng tôi đi vào bên trái hội trường. Không có ghế ngồi nên phải đứng xem. Càng hay, tôi đang muốn như thế.
Long kia rồi, Cậu ta hồng hào và tươi tắn trên sân khấu rực rỡ ánh đèn. Làm một vài động tác ước lệ uyển chuyển và thanh thoát, biểu diễn tư thế một người đi xe đạp, Long nẩy lên khi xe qua chỗ xóc và nghiêng người đi khi tới đường rẽ. Long ngơ ngác mất một chút, động tác hơi nghiêng về bên trái như tìm kiếm. Nhận ra chúng tôi, Long cười, Chỉ có những người bạn thân mới hiểu nụ cười đó. Tôi thấy Lam mỉm cười đáp lại, ánh mắt ấm áp.

Tiểu phẩm Long đang diễn rất đơn giản. Một người đi xe đạp ngang qua một đường phố có đám cháy. Anh ta lia cái xe vào hè đường, rồi chạy tới bên đám đông đang bất lực chạy ra chạy vào. Trong lúc mắt vẫn dõi lên trên gác, anh bị mọi người xô bạt đi, lọang chọang. Chỗ này động tác của Long điêu luyện chẳng kém những diễn viên chuyên nghiệp. Và như sực tỉnh, người thanh niên vùng tới, xông vào cửa lên cầu thang. Lửa táp vào mặt anh nóng bừng. Anh chỉ dừng lại một giây, rồi quay lại, tìm chỗ trèo lên gác. Anh cứ tụt xuống, trèo lên, bám vào những móc sắt, những chỗ tường lở. Một tình cảm sâu lắng và đẹp đẽ nâng anh lên cao, một hình bóng thân yêu từ trên cao vẫy gọi. Sức mạnh kỳ diệu đó đã khiến anh thành công : Tìm thấy một em bé trong vòng lửa, bế em băng qua nơi nguy hiểm?
Lam bước lên trước mấy bước, mắt vẫn rọi sáng về phía Long, Như thể trước mặt Long có một cánh cửa mở toang ra và gió mát ào vào hồn cô. Người con gái bấy lâu sống trong những đau khổ riêng tư đã tìm thấy một tấm lòng đồng cảm, một ánh sáng mới. Khi kết thúc, Long giơ tay vẫy về phía chúng tôi ?" bên trái ?" vẫy vẫy một hồi, rồi mới khoát rộng tay sang bên phải. Lam bước thêm một bước nữa về phía trước. Cô bỗng hiểu mình đang ở đâu, nên vội lùi lại, nắm chặt tay tôi :
- Đi ra đi anh, đón anh Long ở bên kia kìa.
Lại như lúc nãy, hai chúng tôi hối hả chạy dọc hành lang, chả nghĩ đến chuyện xem những tiết mục sau. Chúng tôi mở toang cửa căn phòng nhỏ, dùng làm phòng hóa trang, thì thấy Long nhảy phốc từ cửa sổ vào.
- Ôi, anh diễn hay quá, anh nói được nhiều quá.
- Nói ? ?" Tôi sững sờ vì Lam cũng nghĩ như mình.
- Vâng, những tiếng nói không dùng đến lời ?" Lam nhắc lại.
Long cười hồ hởi :
- Chưa hoàn toàn tốt đâu. Cái đoạn bám tường trèo lên mình hồi hộp, nên động tác hơi hấp tấp. Lẽ ra phải thế này cơ ?" Long làm một vài động tác dứt khoát.
- Em cũng nghĩ như thế - Lam sung sướng reo lên ?" Nhưng nói chung không hề gì phải không anh ? Mai Chủ Nhật, thế nào anh Ký cũng đến nhà em chơi, cả anh nữa nhé.
Long mỉm cười nhận lời. Cậu ta hơi bối rối, mặt sáng bừng lên.
Lam nhiu nhíu mày, gương mặt cô trông càng ngây thơ và đẹp hơn :
- Nhưng mà em không hiểu cái tình cảm tốt đẹp tiếp thêm sức mạnh cho anh lên cao ấy cụ thể là tình cảm gì ? ?" Cô ngẩng lên nhìn Long, nhưng vẫn tránh đôi mắt ?" Gì vậy anh ?
Long cười rất tự nhiên :
- Mình đã nói rồi.
Sau khi đưa Lam về nhà, Long trở nên bâng khuâng. Cậu ta đạp xe mải miết trên suốt quãng đường khá dài.
- Khi trèo lên cao, mình đã thấy gương mặt Lam ?" Đến khi dừng lại trước cửa nhà tôi, Long mới nói nho nhỏ - Đúng hơn là mình đã cụ thể hóa cái sức mạnh tinh thần ấy bằng hình ảnh của Lam. Cô ấy nhìn mình từ trên cao lửa cháy, cặp mắt buồn và nghiêm nghị...
Khỏi phải nói tôi vui sướng như thế nào. Vỗ mạnh vào vai Long, tôi lên giọng kẻ cả:
- Hãy chấm dứt đi những chuyện vu vơ của cậu, từ nay phải biết nói thật với nó, Lam ấy mà. Và hãy gọi mình bằng anh đi là vừa.
Long cười, có cái phập phồng chất phác của một tình cảm non trẻ:
- Có phải mình không muốn nói thật đâu. Nhưng có những chuyện mà dùng đến lời nói lại hóa ra thô thiển thế nào ấy.
Ngày Chủ Nhật, tôi sắp xếp cho hai người đi với nhau một buổi sáng. Vẻ nhiệt thành của Long sau buổi biểu diễn tối hôm qua như đã biến mất. Lam cũng nhận ra lúc này Long chỉ là anh chàng của hôm đầu tiên gặp gỡ. Họ im lặng suốt, như hai người mới gặp.
- Lam thích anh nói chuyện gì bây giờ? ?" Long hỏi một cách khó khăn, vì đáng lẽ cậu ta phải nói câu mà cặp mắt đang nói: ?o- Sao Lam cứ im lặng thế?... Lam đẹp quá.?
- Anh cứ nói điều anh muốn nói ?" Lam trả lời rất tự nhiên, và lấy làm lạ, sao Long lại có thể hỏi một câu như thế? Cô không thể bụôc mình phải nhận rằng đây là con người của buổi tối hôm trước.
Họ lại lặng im, mải miết đạp xe bên nhau. Sắp vượt qua đường rào, Long bỗng thấy hai cái hàng rào sắt rùng rùng tiến ra chắn đường. Cậu ta hấp tấp, lách qua barrier, vọt sang bên kia đường tàu, yên trí rằng Lam cũng bám theo, hệt như tôi vẫn làm. Nhưng Lam đã dừng lại ở phía bên này.
Đoàn tàu sầm sầm lao qua ngay trước mặt. Lòng Lam như cũng rung theo, vừa bực và ngượng, vừa thương hại, và muốn cười. Khi dòng người đã tản hết, Lam thấy Long đạp xe trở lại, rồi vội vòng sang, đến bên cô. Vẻ mặt anh ta ngơ ngách thế nào ấy, Long muốn nói một câu xin lỗi, nhưng khi mở miệng thì lại thế này:
- Hai cái hàng rào sắt... nói chung là... chẳng là cái gì cả....
Khi nghe chính miệng Long kể lại, tôi gần như phát điên lên vì câu nói ngớ ngẩn. Còn Lam, lúc ấy cô ta cười lên một tiếng khô khan và hoang dã (cô ta không cười như thế bao giờ) và nhìn Long, một cái nhìn cao vời, nhưng vẫn tránh cặp mắt của cậu ta.
- Mình biết, cô ấy chẳng ưa mình đâu ?" Long nói rầu rầu ?" Lúc ấy Lam đã nhìn mình mà cười? Thôi, chẳng cần.
Tôi nghiêm khắc ra lệnh:
- Đưa tay trái cho mình xem nào.
Long mỉm cười buồn bã:
- Bói à? ?" Cậu ta từ từ chìa tay ra.
Tôi cáu tiết:
- Bói cái gì. Đây này ?" Tôi chỉ khuôn mặt một cô gái cậu ta mới vẻ trên lòng bàn tay ?" Từ nay cậu cho những bộ mặt này nghỉ đi nhé.
Ai chứ Long thì tôi hiểu quá. Cậu ta hay vẽ, nhất là chân dung các cô gái đẹp, lên giấy, lên bàn tay mình và mấy đứa bạn. Những khuôn mặt ấy hàng ngày thay nhau hiện lên trước mắt Long, khiến cậu ta ảo tưởng đang sống giữa những gương mặt đẹp hơn nhiều so với những cô gái ngoài đời.
Đầu năm sau, Lam đã là sinh viên năm thứ hai, trường tôi lại tổ chức một hội diễn lớn. Lần này cũng như một vài lần biểu diễn nho nhỏ trước đó, chúng tôi lại đứng phía bên trái hội trường xem Long diễn. Long vẫn giữ dáng đi uyển chuyển hơi nghiêng mặt về bên trái, nhưng chẳng còn ai thắc mắc. Đã quá quen thuộc, vả lại có lẽ mọi người tự giải thích rằng đó là phong cách của cậu ta. Khi Long bắt đầu xuất hiện, mặt nghiêng nhìn và cười với hai chúng tôi, thì Lam bỗng nói:
- Em có cảm tưởng anh ấy rất giàu có trên sân khấu, nhưng lúc đi bên nhau thì lại chẳng có gì cả - Cô tấm tức, như tiếc điều gì.
Tôi cười:
- Gớm thật thôi, nó yêu cô đấy.
Lam có vẻ xúc động. Cô cố nén và gắng nói giọng thản nhiên:
- Anh ấy nói với anh à?
- Không, tôi biết.
- Nhưng em có biết đâu ?" Lam cười nhẹ. Tôi hiểu cô định nói: ?oAnh ấy phải tự nói lấy chứ?.
Tôi lại sắp xếp cho hai người gặp nhau vào một ngày sau đó. Chính Lam cũng rất muốn như vậy. Nhưng lần này để những điều tương tự như chuyện qua đường tàu trước kia không xảy ra, tôi khuyên Long nên đến chơi trong một ngôi chùa khá lớn ở gần trường. Vừa vắng vẻ, vừa mát, tha hồ nói chuyện hay. Long vui sướng chấp nhận. Vì quá lo không hiểu Long sẽ ăn nói ra sao và tưởng như không có mình thì mọi chuyện sẽ hỏng hết. tôi hồi hộp ngồi sau gian chái của chùa, bí mật theo dõi bạn.
Không đến nỗi có quá nhiều thời gian chết. Cả hai người đều cố nói nhiều hơn, ai cũng cố, nên toàn chuyện vu vơ và thiếu tự nhiên. Vẻ mặt Long chẳng tươi hơn được chút nào, mặc dù đôi mắt vẫn sáng bừng, say đắm.
- Tại sao Lam chưa đến nhà anh bao giờ nhỉ? ?" Long vừa hỏi vừa đặt tay lên lưng con ngựa đá khá to trong vườn chùa. Tôi giẫy lên khi nghe thấy câu này. Như vậy tức là Long định nói: ?o- Khi nào rỗi, Lam hãy đến nhà anh chơi? ?" Nhà anh có một con vẹt đẹp lắm, nói rất hay. Nó?
Lam so vai sợ hãi:
- Không, không. Em không thích vẹt và sáo nói tiếng người? Em thích chim họa mi, chim sâu, hay chim sẻ cũng được. Chúng nó hót?
Lam đẹp lắm, chắc là Long thầm nghĩ như vậy, em có biết anh yêu em ngay từ lần đầu tiên anh nhìn thấy em? Giá như sau này chuyện của chúng mình mà thành? Ánh mắt Long nói lên tất cả những điều ấy, nhưng Lam không chịu nhìn vào hai tấm gương trong suốt đó. Và Long chỉ nói được một câu lộn xộn:
- Buồn cười quá, không tưởng tượng được trong ba chúng ta (tính cả tôi đang nấp gần đó nữa) ai sẽ có vợ có chồng trước nhỉ?
Mặt đỏ hồng lên, Lam kêu thảng thốt:
- Khiếp. Anh cứ lo xa. Sao anh chẳng bao giờ nói chuyện gì cả?
Long đứng ngây ra như tay phù thủy đã tung hết pháp thuật. Quên cả giữ ý tứ, cậu ta ngồi phắt lên lưng con ngựa đá, tròn mắt nhìn Lam:
- Anh mà không bao giờ nói chuyện?
- Vâng, trừ lúc anh diễn kịch câm trên sân khấu. Chỉ có lúc ấy anh mới nói được nhiều.
Lửa tắt trong anh mắt Lam. Cậu ta nhìn Lam như một người xa lạ.
Thế là Lam vùng vằng đi như chạy về phía tôi đang nấp. Hỏng quá, sao Long không giữ cô ấy lại? Tôi không còn thời gian nghĩ lâu, liền cắm cổ chạy như ma đuổi, đâm sầm về phía Lam.
- Ô kìa ?" Tôi vờ ngạc nhiên ?" Mình đi tìm hai bạn mãi. Lối sau chùa có tiếng răng rắc như xương vỡ ấy, lại âm u quá!
Lam đưa tay gỡ một đám mạng nhện trên đầu tôi. Chắc đã hiểu bộ dạng của tôi, cô mỉm cười lành lạnh:
- Hôm nay trông anh nói giống anh Long thế. Chúng ta về thôi.
*
* *
Sau khi Lam tốt nghiệp, cô ta nói với tôi : « Em sắp lấy chồng ». Mà lấy ai cơ chứ, chính anh chàng Thân học cùng lớp chúng tôi dạo trước. Từ dạo chuyện giữa Long và Lam không thành, tôi loáng thoáng được biết Lam và Thân gặp nhau. Họ đến với nhau một cách nhanh chóng. Tôi giận Lam, giận cả Long, rồi đành tặc lưỡi.
Còn Long, sau khi tốt nghiệp Long được giữ lại trường cùng với tôi, và vẫn giữ nguyên cái dáng hơi nghiêng mặt về bên trái mỗi khi biểu diễn. Những gương mặt con gái xinh đẹp vẫn được vẽ ra trong lòng bàn tay. Và tôi vẫn thường bắt gặp trong đôi mắt mơ màng của Long những tia sáng tươi vui kín đáo.
10.1978
(hết)
Được tranluuquyen sửa chữa / chuyển vào 21:44 ngày 16/04/2007

Bạn ơi, đúng là truyện mình cần đây rồi, cô mình đã đọc từ lâu và muốn đọc lại chúng. Cám ơn bạn nhiều lắm, vote bạn 5* nhé!