Trận đánh hào hùng của QĐNDVN - Chiến dich PLAYME

Sa Mù? cù?a CuẶc ChiẮn: Cài Nhì?n ViẶt CẶng vĂ? TrẶn Đành Ia Drfng
Trong 35 nfm qua, QuĂn ĐẶi Mỳf và? Bf́c QuĂn 'Ă?u rĂu rao thf́ng lớn trong TrẶn Đành tài thung lùfng Ia Drfng tư? thàng 10 'Ắn thàng 11 nfm 1965. Trong khi cài nhì?n vĂ? phìa Mỳf thì? 'àf cfn cứ trĂn nhiĂ?u tà?i liẶu, càch mĂ tà? vĂ? phìa ViẶt CẶng cò?n rẶ́t mù? mơ?.
Tuy 'ược tĂ bòng bơ?i tình chẮt thà?nh tìch sư? và? tuyĂn truyĂ?n cẶng sà?n, nhưfng bà?i tươ?ng thuẶt mới 'Ăy do nhà? xuẮ?t bà?n QuĂn ĐẶi NhĂn DĂn phĂ? biẮn cung ứng nhưfng già?i 'àp cho nhiĂ?u cĂu hò?i và? nhì?n nhẶn ṃẶt sẮ lĂfi lĂ?m cù?a QuĂn ĐẶi NhĂn DĂn và? khuyẮt 'iĂ?m cù?a cẮp chì? huy. Khi 'em cẶng thĂm và?o với thĂng tin tư? càc nguĂ?n tham khà?o Mỳf, càc bà?i tươ?ng thuẶt nà?y phàt giàc mức 'Ặ to lớn sa mù? cù?a cuẶc chiẮn, thài 'Ặ làc quan thài quà và? cà? tin mù? quàng 'àf à?nh hươ?ng tới cuẶc chiẮn nà?y ra sao.
KẮ Hoàch cù?a Mf̣t TrẶn B3
Theo QuĂn ĐẶi NhĂn DĂn ViẶt Nam, TrẶn Ia Drfng 'ược triĂ?n khai tư? kẮ hoàch cù?a Mf̣t TrẶn B3 (TĂy NguyĂn) nhf?m dù càc lực lượng Hoa Kỳ? và? Nam ViẶt Nam và?o trẶn 'ành cò lợi cho phìa cẶng sà?n. KẮ hoàch gĂ?m vĂy lẮn tiĂ?n 'Ă?n Plei Me nf?m tài phìa Nam Pleiku trĂn Cao NguyĂn và? buẶc càc lực lượng Hoa Kỳ? và? Nam ViẶt Nam tới cứu viẶn. Mùc 'ìch là? tiĂu diẶt nfm hay sàu 'ài 'Ặi Mỳf.1
Càc Trung Đoà?n 320 và? 33 BV sèf khơ?i 'Ặng chiẮn dìch, nhưng mẶt trong sẮ 'ơn vì tinh nhuẶ nhẮt cù?a CẶng QuĂn, Sư Đoà?n 304 sè? tfng cươ?ng cho Mf̣t TrẶn B3. Thàng 8 nfm 1965, Sư Đoà?n 304 nhẶn 'ược lẶnh di chuyĂ?n xuẮng Nam tới TĂy NguyĂn. Đơn vì dĂfn 'Ă?u cù?a Sư Đoà?n 304, Trung Đoà?n 66, dự kiẮn sèf tới kìp cho giai 'oàn chung cuẶc cù?a chiẮn dìch.2
Ỳ thức hò sèf khĂng 'ò ngang sức với sức mành cù?a càc lực lượng Mỳf, càc cẮp chì? huy BV biẮt là? chiẮn lược hò cò phĂ?n tào bào. Trong càc buĂ?i kìch 'Ặng tinh thĂ?n vĂ? mf̣t chình trì trước khi chiẮn dìch bf́t 'Ă?u, càc bẶ 'Ặi cù?a Trung Đoà?n 320 phàt biĂ?u mẮi quan ngài.3
Nhưfng Đò?n Giàng KhẮc LiẶt
BẶ 'Ặi cò lỳ do chình 'àng 'Ă? mà? ngơ? vực. Trung Đoà?n 33 khi phàt 'Ặng vĂy lẮn Plei Me ngà?y 19 thàng 10 nfm 1965 bẮt ngơ? bì càc cuẶc khĂng tẶp Mỳf màfnh liẶt gĂy thiẶt hài nf̣ng nĂ? và? giàn 'oàn 'ươ?ng giĂy liĂn làc giưfa bà?n doanh trung 'oà?n và? càc 'ơn vì tiĂ?n phương. Sau trẶn 'ành, bẶ tư lẶnh Mf̣t TrẶn B3 nhì?n nhẶn là? sư kiẶn 'ươ?ng giĂy liĂn làc với càc 'ơn vì tiĂ?n tuyẮn 'àf khĂng cho phèp càc cẮp chì? huy lẮy nhưfng quyẮt 'ình kìp thơ?i và? phù? hợp với tì?nh hì?nh trong giai 'oàn nà?y cù?a trẶn 'ành.4
ViẶc Trung Đoà?n 320 lẶp Ă? phùc kìch mẶt chiẮn 'oà?n lình Nam ViẶt Nam ngà?y 23 thàng 10 cùfng gĂy cho Bf́c QuĂn nhiĂ?u thiẶt hài.5 Ngà?y 26 thàng 10, tư lẶnh Mf̣t TrẶn B3 lẮy quyẮt 'ình bà?o toà?n quĂn và? ra lẶnh triẶt thoài quĂn vĂ? vù?ng Ia Drfng.6
Tư? ngà?y 24 thàng 10 'Ắn ngà?y 9 thàng 11, Lưf Đoà?n 1 thuẶc Sư Đoà?n 1 Kỳ Binh Mỳf trực thfng vẶn càc 'ơn vì khĂng vẶn 'ành 'uĂ?i theo càc quĂn cẶng sà?n trĂn 'ươ?ng rùt vĂ? Thung Lùfng Ia Drfng. Trung Đoà?n 33 hứng chìu trực diẶn càc cuẶc tẮn cĂng cù?a quĂn Mỳf. BẶnh viẶn cù?a trung 'oà?n bì trà?n ngẶp ngà?y 1 thàng 11. Ngà?y 4 thàng 11, ThiẮt Đoà?n 2 thuẶc Trung Đoà?n 12 Kỳ Binh Mỳf giao tranh với hai 'ài 'Ặi cù?a TiĂ?u Đoà?n 3 thuẶc Trung Đoà?n 33 trong mẶt trẶn chiẮn gay go. Ngà?y 6 thàng 11, hai 'ài 'Ặi cuà? ThiẮt Đoà?n 2 thuẶc Trung Đoà?n 8 Kỳ Binh Mỳf ước 'ình và?i trfm lình cẶng quĂn cù?a TiĂ?u Đoà?n 1 và? 3 thuẶc Trung Đoà?n 33 bì giẮt. Hai mươi sàu lình Mỳf bì giẮt; 53 bì thương.7
Mf̣t TrẶn B3 cho càc cuẶc giao tranh ngà?y 4 và? 6 thàng 11 là? chiẮn thf́ng và? rĂu rao là? tư? ngà?y 29 thàng 10 'Ắn ngà?y 9 thàng 11 cò nfm tiĂ?u 'Ặi Mỳf bì tiĂu diẶt và? cò 385 lình Mỳ? bì giẮ?t hof̣c bì thương.8 ThẶt sự thì? Lưf Đoà?n 1 Mỳf bì tĂ?n hài 59 lình bì giẮt và? 196 bì thương.9 Trung Đoà?n 33 BV bì thiẶt hài nf̣ng nĂ?, chì? cò?n sẮng sòt ìt hơn nư?a quĂn sẮ.10
Càc phĂn tìch cù?a ViẶt CẶng sau trĂn 'ành kẮt luẶn là? càc cuẶc tẮn cĂng bf?ng trực thfng cù?a Mỳf và?o ngay tròng tĂm cù?a cfn cứ 'àf buẶc lình Bf́c QuĂn phà?i sa và?o thẮ thù?, 'àf là?m giàn 'oàn 'ươ?ng giĂy liĂn làc và? kiĂ?m soàt cù?a cẮp chì? huy, và? ngfn chẶn khĂng cho phèp càc lực lượng Bf́c QuĂn tẶp trung lài..11 Lưf Đoà?n 1 Mỳf rùt lui, nhươ?ng lài chiẮn trươ?ng cho hai tham dự viĂn chình cù?a TrẶn Ia Drfng: Lưf Đoà?n 3 thuẶc Sư Đoà?n 1 Kỳ Binh Mỳf và? Trung Đoà?n 66 BV.
TrẶn ChiẮn SĂi Bò?ng LĂn
Bf́c QuĂn tẮn cĂng ngà?y 12 thàng 11. Hai mươi sàu 'f̣c cĂng, trang bì với bẮn sùng cẮi và? 'ược quĂn du kìch 'ìa phương hướng dĂfn, tẮn kìch bàfn doanh mới cù?a Lưf Đoà?n 3 tài Vươ?n Trà? Catecka, giẮt hài bà?y lình Mỳf và? gĂy bì thương 23 lình Mỳf .12 Trước 'ò, trĂn 'ươ?ng mò?n HĂ? Chì Minh, Trung Đoà?n 66 'àf trùt bò? càc vẶt dùng nf̣ng nĂ?, thu gòn nhè balĂ và? vượt nhanh tới chiẮn trươ?ng.13 Trung Đoà?n 66 tiẮn và?o Nam ViẶt Nam ngà?y 1 thàng 11 và? trực chì? tới càc vù?ng tẶp trung. TrĂn 'ươ?ng tiẮn gĂ?n tới nơi, trung 'oà?n hứng chìu càc tĂ?n thẮt 'Ă?u tiĂn. Ngà?y 3 thàng 11, TiĂ?u Đoà?n 8 bì mẶt toàn tuĂ?n tiĂfu Mỳf phùc kìch, phàt 'Ặng mẶt cuẶc dà chiẮn khiẮn cho TiĂ?u Đoà?n 8 ngơf là? mì?nh 'àf tiĂu diẶt mẶt trung 'Ặi Mỳf.14
Ngà?y 10 thàng 11, Trung Đoà?n 66 tới Rf̣ng Nùi Chu PrĂng màn tĂy nam Thung Lùfng Ia Drfng gĂ?n biĂn giới Cfm BẮt. Khu Chu PrĂng chứa chẮp BẶ Tư LẶnh Mf̣t TrẶn B3, càc 'ơn vì yĂ?m trợ và? càc nhà? kho chứa tiẮp liẶu. BẶ tư lẶnh trung 'oà?n và? TiĂ?u Đoà?n 7 trù 'òng càc khu tiẮp cẶn phìa 'Ăng nam triĂ?n nùi. Càch xa 5 cĂy sẮ, TiĂ?u Đoà?n 9 trù quĂn màn 'Ăng triĂ?n nùi. TiĂ?u Đoà?n 8 thiẮt lẶp cfn cứ ngay trong Thung Lùfng Ia Drfng, cò lèf càch khoà?ng chư?ng 8 dẶm. Tuy mẶt nhòc và? 'òi khàt sau mẶt cuẶc tiẮn bước vẶi vàf, bẶ 'Ặi bf́t 'Ă?u xĂy dựng càc chò?i nhà?, 'à?o càc cĂng sự và? chuyĂn chơ? gào 'àn tư? càc kho tà?ng tiẮp liẶu cù?a Mf̣t TrẶn B3.15
Trong khi càc tiĂ?u 'oà?n cù?a Trung Đoà?n 66 gĂ?n 'Ă?y 'ù? quĂn sẮ 500 ngươ?i với tư? 120 'Ắn 125 ngươ?i trong mĂfi 'ài 'Ặi và? 'ược trang bì 'Ă?y 'ù? với sùng AK-47 và? SKS, càc sùng liĂn thanh hàng trung, RPG, sùng cẮi 82 ly và? sùng khĂng giựt, càc rư?ng rẶm TĂy NguyĂn lài xa là 'Ắi vớ hò. HĂ?u hẮt trong hò cùfng khĂng quen thuẶc 'ìa hì?nh như quĂn lình Mỳf.
TiĂ?u Đoà?n 1 thuẶc Trung Đoà?n 7 Kỳ Binh Mỳf tới bàfi 'àp X-Quang, mẶt bàfi quang càch càc vì trì cù?a TiĂ?u Đoà?n 9 khĂng 'Ă?y 1 cĂy sẮ. Sự kiẶn nà?y 'òng mẶt vai trò? quan tròng trong cuẶc chiẮn sf́p xà?y ra.16
Càc sư? gia ViẶt CẶng cho thẮy là? thay vì? cho là? CẶng QuĂn dù lình Mỳf và?o bĂfy, CẶng QuĂn hoà?n toà?n bì bẮt ngơ? khi quĂn Mỳ? 'Ă? bẶ tài bàfi 'àp X-Quang ngà?y 14 thàng 11. Khi càc trực thfng Mỳf 'Ă?u tiĂn tới, càc cẮp chì? huy cù?a Trung Đoà?n 66 và? TiĂ?u Đoà?n 9 'ang 'i trinh sàt 'ìa thẮ càch 'ò và?i cĂy sẮ bĂn bơ? SĂng Ia Drfng. Chình Ù?y Trung Đoà?n 66 Ngòc ChĂu và? sìf quan phò chình ù?y cù?a TiĂ?u Đoà?n 9 cùfng khĂng cò mf̣t tài nhiẶm sơ?.17
Tư? bà?n doanh mới trĂn 'ì?nh Chu PrĂng, Tư LẶnh Mf̣t TrẶn B3 TiĂ?n Phương NguyĂfn Hưfu An sưfng sơ? quan sàt khĂng tẶp và? phào binh Mỳf bf́n phà vù?ng cù?a TiĂ?u Đoà?n 9 và? tư?ng 'ợt trực thfng Mỳf hà cành mẮt dàng 'à?ng sau nùi.18 Vư?a 'f̣t chĂn xuẮng 'Ắt, càc quĂn lình cù?a Trung Đoà?n 7 Kỳ Binh Mỳf tiẮn thf?ng lĂn càc sươ?n nùi Chu PrĂng tới càc vì trì cù?a TiĂ?u Đoà?n 9.
Dưới mà?n mưa bom 'àn dưf df?n, và? bì rư?ng cĂy rẶm ràp che khuẮt mf́t và? với càc tiĂ?n 'Ă?n bì loài bơ?i càc cuẶc tẮn cĂng sơ khơ?i cù?a quĂn Mỳf, TiĂ?u Đoà?n 9 chì? phàt hiẶn khi quĂn lình Mỳf tiẮn 'Ắn gĂ?n càch khoà?ng 100 thước. QuĂn lình Mỳf tiẮn lĂn theo hai hà?ng, mẶt nhf́m tới Đài ĐẶi 11 thuẶc TiĂ?u Đoà?n 9, và? hai nhf́m tới vù?ng cù?a bẶ chì? huy TiĂ?u Đoà?n 9. Ngay lùc mới khai hò?a, TiĂ?u Đoà?n 9 hĂ?u như tan vơf gĂ?n hẮt.
Tự quyẮt 'ình lẮy, viĂn Đài ĐẶi Trươ?ng ̣Đài ĐẶi 11 phàt 'Ặng mẶt cuẶc phà?n cĂng màfnh liẶt chẮng trà? quĂn Mỳf, nhưng viĂn chình ù?y TiĂ?u Đoà?n 9 'àf hẮt hoà?ng trước sự vf́ng mf̣t cù?a tiĂ?u 'oà?n trươ?ng. Hf́n nhà?y ra khò?i vì trì chì? huy, khiẮn cho tiĂ?u 'oà?n như rf́n mẮt 'Ă?u.19
MẶt 'ơn vì yẮu kèm thì? 'àf tan vơf và? bò? chày, nhưng quĂn lình cù?a TiĂ?u Đoà?n 9 thuẶc thà?nh phĂn tinh nhuẶ nhẮt cù?a CẶng QuĂn. MẶt viĂn thiẮu ùy, viĂn sìf quan thĂm nhiĂn nhẮt cò?n lài tài ban chì? huy, liĂ?n nf́m lẮy quyĂ?n chì? huy. Vư?a kĂu cứu với Đài ĐẶi 13, vư?a thĂi thùc tẮt cà? nhĂn viĂn tài bẶ chì? huy, 'Ă?u bẮp, phùc dìch và? y sìf cĂ?m sùng lĂn chẮng cự. TuĂ?n tự tẮt cà? bẮn 'ài 'Ặi cù?a tiĂ?u 'oà?n cù?ng nhau tiẮp sức và?o trẶn chiẮn trong khi càc phĂ?n tư? chiẮn 'Ắu trơ? vĂ? phẶn vù càc và? cẮp chì? huy cò thì? giơ? duyẶt xèt lài tì?nh hì?nh.
TiĂ?u Đoà?n Trươ?ng TiĂ?u Đoà?n 9 tư? bơ? sĂng Ia Drfng chày nhanh tới Đài ĐẶi 11 sau mẶt tiẮng 'Ă?ng hĂ? nhưng khĂng khi nà?o trơ? vĂ? vì trì chì? huy cù?a mì?nh, và? khĂng khi nà?o tài lẶp 'ược liĂn làc với tẮ́t cà? càc 'ơn vì cù?a mì?nh.
Và?o lùc 1700, quĂn lình Mỳf rùt lui. Càc 'ơn vì cù?a TiĂ?u Đoà?n 9 cùfng bf́t 'Ă?u triẶt thoài và? tà?n màc tứ phìa. Trung Đoà?n Trươ?ng Trung Đoà?n 66 vượt qua TiĂ?u Đoà?n 9 'Ă? trơ? vĂ? thf?ng tới bẶ tư lẶnh trung 'oà?n, bì thẮt làc và? màfi hai ngà?y sau mới tì?m 'ược lẮi vĂ? bà?n doanh.
MẶt sẮ quĂn lình cĂ lẶp, khĂng hay biẮt càc 'ơn vì cù?a mì?nh 'àf bò? 'i, cò?n ơ? lài 'à?ng sau và? tiẮp tùc 'ùng 'Ặ với càc lực lượng Mỳf trong nhưfng cuẶc bf́n sùng lè? tè? tới tẶn 'Ăm khuya. TiĂ?u Đoà?n 9 bào cào tiĂu diẶt mẶt 'ài 'Ặi Mỳf và? gĂy thiẶt hài nf̣ng cho mẶt 'ài 'Ặi khàc.20 Sau trẶn 'ành, TiĂ?u Đoà?n Trươ?ng TiĂ?u Đoà?n 9 bì khiĂ?n tràch nf̣ng nĂ? vì? 'àf khĂng nf́m lài 'ược kiĂ?m soàt tiĂ?u 'oà?n và? 'Ă? nò bì tan ràf.21
Trong khi 'ò, BẶ Tư LẶnh Mf̣t TrẶn B3 TiĂ?n Phương và? Trung Đoà?n 66 tì?m càch chẮ ngự trẶn 'ành. Hay tin càc chì? huy trươ?ng khĂng cò mf̣t tài càc vì trì chì? hù?y, Trung Đoà?n Phò Phàm CĂng Cư?u, 'ang ơ? bẶ chì? huy TiĂ?u Đoà?n 7 khi cuẶc tẮn cĂng xà?y ra, bào 'Ặng cho tiĂ?u 'oà?n chuĂ?n bì rùt ra.
Đem theo mì?nh mẶt nhòm sìf quan cù?a TiĂ?u Đoà?n 7, Cư?u tiẮn tới 'Ă? lượng 'ình tì?nh hì?nh. Ă"ng tới vù?ng cù?a TiĂ?u Đoà?n 9 và?o lùc trưa và? chứng kiẮn cà?nh hĂfn 'Ặn, với nhiĂ?u thương binh di chuyĂ?n vĂ? hẶu cứ và? khĂng ai biẮt ròf 'iĂ?u gì? ̣'ang xà?y ra. ViĂn chình ù?y phò tiĂ?u 'oà?n chì? bào cào 'ược cho Ăng là? 'ìch quĂn chì? gĂ?m toà?n lình Mỳf (khĂng cò lình Nam ViẶt Nam) và? chùng rẮt hiẮu chiẮn và? trang bì 'Ă?y 'ù?.22
ChĂu, tới nơi trĂf sau hơn, gf̣p Đài ĐẶi 13 cù?a TiĂ?u Đoà?n 9 trĂn 'ươ?ng rùt lui và? ra lẶnh 'Ă? lài sau mẶt trung 'Ặi 'Ă? cĂ?m chĂn lình Mỳf. Trong khi trung 'oà?n trươ?ng Trung Đoà?n 66 vf́ng mf̣t, ChĂu 'ứng ra chì? huy.23
XẮ chiĂ?u, BẶ Tư LẶnh Mf̣t TrẶn B3 TiĂ?n Phương ra lẶnh cho ChĂu tẮn cĂng vì trì lình Mỳf với lực lượng sffn cò. ChĂu phài lình cù?a TiĂ?u Đoà?n 7 nhẶp với càc 'ơn vì rà?i ràc cù?a TiĂ?u Đoà?n 9. ChĂu 'f̣t Cư?u chì? huy trực tiẮp cuẶc tẮn kìch.24
CuẶc tẮn kìch dự 'ình khơ?i sự và?o lùc 0300 ngà?y 15 thàng 11, nhưng vì? khĂng quen 'ìa thẮ và? mưa phào Mỳf, màfi 'Ắn hư?ng 'Ăng càc quĂn lình mới sf́p xẮp xong và?o vì trì. Hai 'ài 'Ặi cù?a TiĂ?u Đoà?n 7 và? càc 'ơn vì cù?a TiĂ?u Đoà?n 9 chuĂ?n bì 'ành mẶt mf̣t cù?a tuyẮn phò?ng Mỳf trong khi 'ài 'Ặi sùng Ắng cù?a TiĂ?u Đoà?n 7 dà?n trẶn phìa mf̣t kia là?m lực lượng ngfn chẶn. ThẮ dà?n trẶn nà?y cùfng cho phèp dù?ng sùng liĂn thanh ria qua 'Ă?u hò.25
Tới 'Ăy khò mà? dung nàp càc bà?i tươ?ng thuẶt cù?a ViẶt CẶng với nhưfng gì? thẶt sự xà?y ra. Càc bà?i 'ò nòi là? càc 'ài 'Ặi xung phong cù?a TiĂ?u Đoà?n 7 trà?n ngẶp tuyẮn phò?ng Mỳf và? cà?n quèt sơ qua khu vực trước khi rùt lui dưới bom 'àn cù?a KhĂng QuĂn Mỳf. Cò?n càc lình Mỳf sẮng sòt thì? 'ược cho là? lù?i chẮn và?o rư?ng.
Cư?u khf?ng 'ình là? bào cào qua ra'iĂ với BẶ Tư LẶnh Mf̣t TrẶn B3 TiĂ?n Phương là? lình mì?nh 'àf trà?n ngẶp tuyẮn phò?ng Mỳ?, thu gòp 'ược hơn 70 khĂ?u sùng và? quĂn sẮ cò?n lài cù?a lực lượng là? 150 ngươ?i, cò nghìfa là? thiẶt hài tư? 300 'Ắn 400 ngươ?i. Cư?u nhì?n nhẶn là? lùc 'Ă?u BẶ Tư LẶnh Mf̣t TrẶn B3 khĂng tin bà?n bào cào cù?a mì?nh và? gàn hò?i Cư?u cò 'ìch thĂn kiĂ?m chứng bà?n bào cào hay chì? chuyĂ?n 'àt càc bào cào tư? càc 'ơn vì trực thuẶc trì?nh lĂn.26 Sự thẶt thì? mẶt khùc tuyẮn phò?ng cù?a TiĂ?u Đoà?n 1 thuẶc Trung Đoà?n 7 Kỳ Binh Mỳf bì chòc thù?ng nhẮt thơ?i, nhưng cuẶc xĂm nhẶp bì tràm lài ngay và? tuyẮn phò?ng Mỳf 'ứng vưfng. BẮn mươi hai lình Mỳf bì giẮt và? 20 bì thương.27
Sau trẶn cho là? chiẮn thf́ng, lực lượng Bf́c QuĂn tẮn cĂng rùt lui, 'Ă? lài mẶt trung 'Ặi 'Ă? cĂ?m chĂn lình Mỳf. Theo càc bà?i tươ?ng thuẶt ViẶt CẶng, càc cẮp chì? huy cù?a Trung Đoà?n 66 khĂng hay biẮt cò ṃẶt tiĂ?u 'oà?n Mỳf mới tới nơi bf?ng 'ươ?ng bẶ: TiĂ?u 'oà?n 2/5 và? viẶn binh cù?a trung 'Ặi bì thẮt làc. Hò chì? biẮt 'Ắn càc cuẶc oanh kìch và? phào kìch trung 'Ặi hò 'Ă? lài 'à?ng sau phà?i hứng chìu và? 'Ắn càc trực thfng tới tẮp 'àp xuẮng bàfi 'àư X-Quang 'Ă? tà?i thương và? 'Ă? thĂm quĂn tiẮp viẶn.28

Cuộc Tấn Công Thứ Hai
Bộ Tư Lệnh B3 Tiê?n Phương ra lệnh tấn công bafi đáp X-Quang lâ?n thứ hai va? ra lệnh Trung Đoa?n 33 tấn công hai căn cứ ho?a lực pháo binh Myf kế cận đê? hôf trợ cho cuộc tấn công bafi đáp X-Quang, một sứ mạng ma? Trung Đoa?n 33 không thi ha?nh nô?i.29 Với Tiê?u Đoa?n 7 bị tiêu diệt gâ?n trọn, Trung Đoa?n 66 buộc pha?i du?ng Đại Đội 3 cu?a Tiê?u Đoa?n 7 không co?n huyết máu va? một trung đội cu?a Đại Đội 1 như các đơn vị xung phong chính, yê?m trợ bơ?i các súng hạng nặng cu?a Tiê?u Đoa?n 7.
Lúc 2000 nga?y 15 tháng 11, lính Bắc Quân tới khu vực tập trung va? tiến tới các vị trí tấn công. Tuy nhiên, lực lượng đê? lại đa?ng sau đaf không đê? ý thấy la? các quân trú pho?ng Myf đaf lui tuyến pho?ng thu? 50 thước ra kho?i mục tiêu chính cu?a cuộc xung phong thứ hai. Sự di chuyê?n na?y, với mưa pháo không dứt, khiến cho lính xung phong luống cuống.30
Mafi tới 0300 nga?y 16 tháng 11 lính Bắc Quân mới sát gâ?n tuyến pho?ng My? đê? tung các đợt xung phong. Tuy họ rêu rao la? gây thiệt hại nặng cho đối phương trước khi rút lui, các sư? gia Việt Cộng nhi?n nhận la? cuộc xung phong tựu trung thất bại.31 Trong khi các lực lượng Myf chi? có sáu thương binh; phía Bắc Quân hứng chịu tô?n thất nặng nê?.32
Theo Việt Cộng, Tiê?u Đoa?n 7, các đơn vị cu?a Trung Đoa?n 66 trơ? lại khu vực tối nga?y 16 tháng 11 đê? thu gom các tư? thi va? thương binh nhưng bị phát giác va? nhắm bắn, khiến cho lính Myf hoa?ng hốt bắn phá loạn xạ khắp cu?ng tuyến pho?ng thu?.33 Có lef biến cố na?y liên quan tới vụ xa?y ra sáng sớm nga?y 16 tháng 11 khi quân trú pho?ng Myf tại bafi đáp X-Quang bắn một Mad Minute đê? pho?ng hơ? một cuộc tấn công va?o hư?ng đông, va? phát hiện một toán Cộng Quân đông đa?o núp â?n gâ?n tuyến pho?ng thu?.34 Các ba?i tươ?ng thuật Việt Cộng nhi?n nhận la? sau cuộc tấn công na?y, các Tiê?u Đoa?n 7 va? 9 bị loại kho?i vo?ng chiến: Tiê?u Đoa?n 7 vi? thiệt hại ghê gớm va? Tiê?u Đoa?n 9 vi? các đơn vị vâfn bị ta?n mác va? vô tô? chức sau cuộc triệt thoái bư?a bafi nga?y 14 tháng 11.35
Nhận định sai do sa mu? cu?a cuộc chiến va? báo cáo láo cho ră?ng la? hai tiê?u đoa?n Bắc Quân thắng trận bắt đâ?u đưa đến một loạt biến cố tha?m thương. Tuy số thiệt hại thật sự phía Myf la? 79 chết va? 121 bị thương, cấp chi? huy Bắc Quân tin la? tiê?u đoa?n Myf nguyên thu?y ơ? bafi đáp X-Quang, thuộc Trung Đoa?n 7 Kỵ Binh Myf, đaf bị ̣đánh quy.36 Bị hoa mắt bơ?i mưa bom đạn cu?a không quân va? pháo binh Myf, cấp chi? huy Bắc Quân không biết la? bafi đáp X-Quang đaf được tăng cươ?ng, la? kỵ binh đaf được di ta?n hay bafi đáp sef được bo? phế nga?y hôm sau. Không hay biết gi? vê? các sự kiện trên, An ra lệnh Tiê?u Đoa?n 8 thuộc Trung Đoa?n 66 co?n sung sức va? nă?m chơ? tại Thung Lufng Ia Drăng di chuyê?n xuống nam đê? kết liêfu tiê?u đoa?n Myf cho la? đang kiệt quệ.37
Tiê?u Đoa?n Trươ?ng Tiê?u Đoa?n 8, Lê Xuân Phôi, dâfn quân chiê?u tối nga?y 16 tháng 11, nhưng khi không tập va? pháo binh Myf ca?n trơ? bước tiến, Phôi buộc pha?i dư?ng lại va? tái tô? chức. Va?o bi?nh minh, tiê?u đoa?n lại lên đươ?ng, hướng vê? phía nam theo đội hi?nh tác chiến với Đại Đội 8 đóng vai tro? tiê?n phương dâfn đâ?u đội hi?nh chính. Chu? lực cu?a tiê?u đoa?n tiến bước sau: bộ chi? huy tiê?u đoa?n, hai đại đội bộ binh, một đại đội súng nặng va? đại đội súng liên thanh nặng 12.7 ly thuộc trung đoa?n được tăng cươ?ng cho tiê?u đoa?n cho cuộc ha?nh quân na?y.38
Vê? phía lính Myf nă?m lại tại bafi đáp X-Quang, đêm 16 va? 17 tháng 11 êm lắng. Nga?y hôm sau toán lính rơ?i kho?i bafi đáp X-Quang bă?ng đươ?ng bộ, hướng vê? căn cứ ho?a lực pháo binh tại bafi đáp Columbus cách đó khoa?ng ba dậm. Trong khi Tiê?u Đoa?n 2/5 Kỵ Binh tiến thă?ng tới bafi đáp Columbus, Tiê?u Đoa?n 2/7 Kỵ Binh - 10 đến 15 phút đa?ng sau - ref ngang khoa?ng 3 cây số va? hướng tới một bafi quang được đặt tên la? bafi đáp Albany.
Chứng kiến ha?ng trăm xác chết lính Bắc Quân rưfa thối dưới ánh mặt trơ?i xung quanh tuyến pho?ng thu? va? sau một đêm yên tịnh tại bafi đáp X-Quang, lính Myf ngơf la? Bắc Quân đaf tiêu tu?ng. Gâ?n 2.000 lính Bắc Quân, hâ?u hết trọn một trung đoa?n, đaf được báo cáo la? bị giết. Sau khi cộng thêm số thương binh, sef chă?ng co?n sót lại tị na?o cu?a hai trung đoa?n Bắc Quân.39 Cuộc di chuyê?n đến bafi đáp Albany sef chi? la? một cuộc ta?n bộ dưới ánh nắng mặt trơ?i.40
Sau 12 giơ? chưa, đơn vị dâfn đâ?u cu?a Tiê?u Đoa?n 2/7 Kỵ Binh vấp pha?i một số lính Bắc Quân â?n núp thuộc nhưfng toán năm ngươ?i nă?m phục kích cu?a Trung Đoa?n 33 được giao trọng trách bao che các vu?ng trực thăng có thê? đô? bộ. Lính Myf bắt được hai tên, ba tên tâ?u thoát. Đoa?n quân Myf dư?ng lại đê? ho?i cung tu? binh.41 Trong khi đó, chu? lực cu?a Tiê?u Đoa?n 8, đi sau đại đội dâfn đâ?u khoa?ng 1 cây số, gặp Đại Đội 1, Tiê?u Đoa?n 1, Trung Đoa?n 33 Bắc Quân. Các lính Bắc Quân chạy thoát báo cáo la? hai trung đội Myf đang ơ? phía trước mặt va? đang đi tới. Phôi liê?n phái một giao liên chạy lên gọi đại đội dâfn đâ?u trơ? lui va? da?n quân va?o thế trận.
Rư?ng cây rậm rạp va? địa thế ca?n trơ? tâ?m nhi?n cu?a lính Bắc Quân va? Myf. Không biết la? mi?nh đối mặt với ca? một đội quân đông đa?o va? với thơ?i gian eo hẹp, Phôi chi?nh đốn lại quân nguf tư? đội hi?nh ha?nh quân sang đội hi?nh chiến đấu. Ông chi? đặt đại đội dâfn đâ?u đi ha?ng dọc, được đại đội súng hạng nặng bọc hậu. Ông giưf các đơn vị khác la?m trư? bị.42
Đoa?n quân Myf tiến tới trơ? lại. Phôi đợi đến khi lính Myf cách khoa?ng va?i thước trước khi khai ho?a. Hai trung đội Myf dâfn đâ?u bị đánh tan. Quân lính Myf tư? đa?ng sau tra?n lên, vư?a bắn vư?a xông lên. Chi? khi đó Phôi mới vơf lef la? không chi? có hai trung đội ma? thôi. Ông tấn lên một đại đội bộ binh ngay đa?ng sau đại đội thứ nhất, va? rô?i tấn công.43
Sau khi nhận được lệnh tư? tiê?u đoa?n triệu hô?i va? nghe tiếng súng vang rê?n, Đại Đội 8, đơn vị đâ?u câ?u, trơ? lui vê? trận đánh. Trung đội dâfn đâ?u cu?a đại đội bị thất lạc va? chă?ng bao giơ? đến được nơi giao tranh. Đại đội kia đâm thă?ng va?o đa?ng sau đoa?n quân Myf va? lập tức tấn công. Bây giơ? Phôi tung Đại Đội 7 va?o, dọc theo đội nguf cu?a Đại Đội 6. Trong khi đó, hai đại đội cu?a Trung Đoa?n 33 kế bên, do Cư?u chi? huy, cufng xông va?o trận chiến.44
Chă?ng mấy chốc Tiê?u Đoa?n 8 bị mất đâ?u. Tiê?u đoa?n trươ?ng bị chết trước khi trận đánh kết thúc, va? viên chính u?y chết nội trong giơ? phút đâ?u tiên. Hâ?u hết các sif quan cấp đại đội va? trung đội gục chết hay bị thương. Thê? theo lơ?i thi?nh câ?u cu?a viên tiê?u đội trươ?ng cu?a Tiê?u Đoa?n 8 - một dấu chi? bao nhiêu la? sif quan cu?a Tiê?u Đoa?n 8 bị ngaf gục - Tiê?u Đoa?n Phó cu?a Tiê?u Đoa?n 1 thuộc Trung Đoa?n 33 lafnh phâ?n chi? huy ca? hai tiê?u đoa?n. Nội trong va?i ba tiếng, viên sif quan na?y cufng bị chết.45
Bo? mặc hâ?u hết quân lính cu?a Tiê?u Đoa?n 2/7 Kỵ Binh kẹt lâfn lộn giưfa các lực lượng Bắc Quân â?n núp trong vu?ng co? cao rập rạm, các lực lượng Myf ơ? hai đâ?u cu?a đoa?n quân tập trung lại tại hai tuyến pho?ng biệt lập. Hâ?u như rắn không đâ?u va? dưới mưa bom đạn cu?a không quân va? pháo binh Myf, các quân lính sống sót Bắc Quân, với lo?ng nung nấu hận thu? quân Myf bơ?i các câu chuyện cộng sa?n ta? oán tội ác Myf gây nên tại Nam Việt Nam va? nhưfng thôi thúc cu?a đa?ng trơ? nên anh hu?ng diệt quân Myf, giết hại không tiếc xót các lính Myf bị thương.46
Các ba?i tươ?ng thuật Việt Cộng vê? trận đánh đưa ra nhưfng lơ?i gia?i thích gượng ép vê? tại sao có nhiê?u lính Myf bị bắn va?o đâ?u hay đa?ng sau lưng.47 Một cuộc duyệt xét sau chiến tranh phát hiện các cấp chi? huy Bắc Quân biết rof điê?u gi? đaf xa?y ra. Trong trận chiến, "lôfi lâ?m" đaf bị vi phạm khi thi ha?nh chính sách cu?a Quân Đội Nhân Dân Việt Nam trong việc bắt tu? binh chiến tranh.48 Bắc Quân không bắt giưf tu? binh.
Nga?y hôm sau, các lực lượng Myf đếm 403 xác lính Bắc Quân va? ha?ng trăm súng ống đê? lại trên chiến trươ?ng. Tuy nhiên, trong trươ?ng hợp na?y, Bắc Quân rêu rao la? đaf tiêu diệt một tiê?u đoa?n Myf không pha?i la? ngoa. Tiê?u Đoa?n 2/7 Kỵ binh va? các đơn vị tăng phái hứng chịu 155 chết va? 121 bị thương.49 Cuộc đụng độ, ma? các sư? gia Việt Cộng công nhận la? hoa?n toa?n ti?nh cơ?, la? một trong nhưfng trận đánh đâfm máu nhất.50
Nga?y 18 tháng 11, căn cứ ho?a lực pháo binh tại bafi đáp Columbus bị tấn công công nhẹ. Ba lính Myf bị chết va? 13 bị thương ̣đô?i lấy ít nhất 27 lính Bắc Quân chết.51 Cuộc tấn công thất bại na?y la? một nôf lực tri? trệ thi ha?nh một lệnh nhận được tư? ba nga?y trước.
Viên tham mưu trươ?ng trung đoa?n chi? huy trận đánh. Vi? ti?nh báo yếu kém, một đợt xung phong cu?a một tiê?u đoa?n nhắm đánh trật một tuyến pho?ng va?o chôf hư không. Nhi?n nhận có vấn đê? nghiêm trọng vê? mặt tinh thâ?n, các sif quan Bắc Quân qui lôfi va?o thiếu phối hợp va? quân sif đaf không được chuâ?n bị quyết tâm trước khi xung phong.52
Giai đoạn chót cu?a chiến dịch hoa?n toa?n đa?o ngược. Nga?y 20 tháng 11, các lực lượng du? Nam Việt Nam, được yê?m trợ bơ?i pháo binh Myf, đụng đâ?u với hai Tiê?u Đoa?n 635 va? 334 cu?a Trung Đoa?n 320 dọc theo biên giới Căm Bốt. Tiê?u Đoa?n Trươ?ng Tiê?u Đoa?n 635, đơn vị đaf bị thiệt hại nặng trong lâ?n phục kích đoa?n quân tiếp viện Nam Việt Nam tháng 10, tránh né giao tranh với địch va? tự ý rút lui không có phép, bo? mặc Tiê?u Đoa?n 334 một mi?ng trên chiến trươ?ng.
Hai đơn vị bị thiệt hại ha?ng trâm quân lính va? khí giới, va? mấy nga?y sau Trung Đoa?n 320 mới bắt được lại liên lạc với Tiê?u Đoa?n 334. Một ba?i phân tích Việt Cộng công nhận trung đoa?n đaf không chu toa?n sứ mạng được giao phó.53
Hậu Qua?
Một ba?i duyệt xét cu?a chiến dịch khám phá la? trong trận đánh lớn đâ?u tiên với các lực lượng Myf, các cấp chi? huy Bắc Quân đaf quá khinh thươ?ng đối phương. Đặc biệt, Bắc Quân đaf không ngơ? ho?a lực cu?a các trực thăng vof trang cu?a Sư Đoa?n 1 Kỵ Binh Hoa Ky?, việc du?ng B-52 yê?m trợ chiến thuật cho quân bộ binh; sức mạnh cu?a pháo binh daf chiến cu?a Trung Đoa?n 1 Kỵ binh, ma? Bắc Quân ngơf la? không thê? đưa va?o va? sư? dụng cách hưfu hiệu trong vu?ng không đươ?ng xá va? rư?ng rậm che phu?; va? thế di động nhanh chóng cu?a lính thuộc Trung Đoa?n 1 Kỵ Binh, ngay ca? khi họ ơ? thế bất lợi lúc ban đâ?u, nhơ? du?ng tới trực thăng đê? nhanh chóng tập trung lực lượng va? đâ?y cán cân lực lượng vê? phía họ trong trận đánh.54
Bắc Quân cufng bị xáo trộn bơ?i các khó khăn vê? mặt lafnh đạo xuất hiện trong chiến dịch na?y. Tất ca? ba trung đoa?n trươ?ng đê?u bị khiê?n trách vi? ha?nh vi trong chiến dịch. Trung Đoa?n Trươ?ng Trung Đoa?n 66 bị khiê?n trách vi? đaf không chi? huy đơn vị trong trận đánh tại bafi đáp X-Quang. Trung Đoa?n Trươ?ng Trung Đoa?n 33 bị chi? trích vi? đaf không duy tri? liên lạc với quân lính trong vụ vây lấn Plei Me, vi? đaf không ̣đích thân chi? huy cuộc tấn công tại bafi đáp Columbus va? vi? đa? u?y thác tất ca? mọi quyết định cho thuộc cấp. Trung Đoa?n Trươ?ng Trung Đoa?n 320 bị điê?m mặt vi? đaf không đích thân trinh sát địa thế trước khi phục kích đoa?n quân tiếp viện Nam Việt Nam va? vi? đaf vụng vê? trong việc điê?u ha?nh đơn vị trong suốt chiến dịch.55
Ṃột ba?n tươ?ng tri?nh Mặt Trận Tây Nguyên năm 1966 khă?ng định la? trong năm vụ đụng độ lợn với các lực lượng Myf giưfa hai nga?y 14 va? 18 tháng 11 năm 1966, các lực lượng Bắc Quân giết 559 lính va? gây thương tích cho 669.56 Các sư? gia Việt Cộng qua? quyết Hoa Ky? tô?n thất tư? 1.500 đến 1.700 mạng trong Chiến Dịch Ia Drăng.57 Hoa Ky? ước lược la? 3.564 lính Bắc Quân bị giết va? hơn 1.000 bị thương trong các cuộc giao tranh với Sư Đoa?n 1 Kỵ Binh Myf. Quân Lực Hoa Ky? ước lượng chết 305 va? bị thương 524 trong 35 nga?y cu?a chiến dịch.58 Không bên na?o tin nhưfng con số cu?a bên na?o.
Giới quân sự Myf coi trận đánh na?y như bă?ng cớ la? chiến thuật tấn công bă?ng trực thăng va? chiến lược hao mo?n có thê? đem lại chiến thắng. Bắc Quân coi các tô?n hại nặng nê? gây nên tại bafi đáp X-Quang va? bafi đáp Albany la? bă?ng chứng lính cộng sa?n cufng có thê? giáng đo?n khá đau cho các lực lượng Myf. Rof ra?ng la? môfi bên coi các kết qua? theo mi?nh muốn thấy, va? môfi bên nghif la? gây thương tích cho đối phương hơn sự thật.
Trong giai đoạn sau cu?a cuộc chiến, khi ma? ho?a lực va? sức hao mo?n tiếp tục gây thiệt hại, Bắc Quân nhậng thức mi?nh cu?ng chịu một vấn đê? chung la? câ?n có báo cáo trung thực va? ý chí lắng nghe sự thật. "Dựa va?̣o kinh nghiệm? chúng ta câ?n thấy la? tươ?ng tri?nh tư? các cấp chi? huy thuộc cấp lên thượng cấp không pha?n a?nh chính xác ti?nh hi?nh thật sự. Các tha?nh qua? thươ?ng được phóng đại va? các lôfi lâ?m va? thất bại không được báo cáo. Điê?u na?y a?nh hươ?ng không nho? tới các cuộc ha?nh quân cu?a chúng ta. Nó khiến các chi? huy cao cấp nhận định sai va? thâ?m định sai ti?nh hi?nh, va? khiến họ đê? ra nhưfng quyết định vê? mặt chính sách va? đặt ra nhưfng mục tiêu va? mục đích không thực hiện được?Cấp chi? huy pha?i lắng nghe ý kiến cu?a thuộc cấp?Họ không nên sợ pha?i nghe nhưfng điê?u tiêu cực, họ không được chi? muốn nghe nhưfng điê?u tích cực, va? họ không bao giơ? được kết tội một thuộc cấp có như?ng tư tươ?ng va? ý kiến gây hại khi thuộc cấp chi? nói lên sự thật? Cấp chi? huy ? không được sợ tha?o luận lôfi lâ?m va? thất bại. Biết bao nhiêu lâ?n, sau môfi chiến thắng đạt được, thươ?ng khi hơn la? tha?n hoặc, chúng ta rơi va?o bâfy cu?a chu? quan, quá tham lam va? đơn gia?n thái quá".59

1.Trung Tướng Hoa?ng Phương: "Các Ba?i Học vê? Hoạch Định Chiến Dịch va? Thực Thi Chi? Huy trong Chiến Dịch Plây Me," Chiến Thắng Plây Me: Nhi?n Lại sau 30 Năm. Học Viện Lịch Sư? Quân Sự va? Quân Đoa?n III [sau na?y trích dâfn như Chiến Thắng Plây Me] (Ha? Nội: Nha? Xuất Ba?n Quân Đội Nhân Dân, 1995), 37-38; Nguyêfn Huy Toa?n va? Phạm Quang Định, Sư Đoa?n 304, tập II, Chi? Đạo Nội Dung: Bộ Tư Lệnh Sư Đoa?n 304 va? Đa?ng U?y, (Ha? Nội: Nha? Xuất Ba?n Quân Đội Nhân Dân, 1990), 21.
2. Toa?n va? Định, 19-20.
3. Mai Hô?ng Linh, "Một Số Vấn Đê? Liên Quan Đến Các Sinh Hoạt Chính Trị cu?a Đa?ng Trong Chiến Dịch Plây Me-1965," Chiến Thắng Plây Me, 110.
4. Học Viện Lịch Sư? Quân Sự va? Quân Đoa?n III, Chiến Dịch Tiến Công Plây Me-1965 [sau na?y trích dâfn như Cuộc Tiến Công Plây Me] (Ha? Nội: Nha? Xuất Ba?n Quân Đội Nhân Dân, 1993), 33.
5. Như trên, 35.
6. Phương, 40; Cuộc Tiến Công Plây Me , 37.
7. J.D. Coleman, Pleiku: The Dawn of Helicopter Warfare in Vietnam, (New York: St. Martin''s Press, 1988), 168-84; Cuộc Tiến Công Plây Me, 39-40.
8. Phương, Chiến Thắng Plây Me , 40.
9. Coleman, 189.
10. Hal Moore va? Joseph Galloway, We Were Soldiers Once . . . And Young (New York: Harper-Collins,1993), 57; Coleman, 185.
11. Cuộc Tiến Công Plây Me, 41; Phạm Vifnh Phúc, "Các Đặc Điê?m cu?a Chiến Thuật Tấn Kích Trực Thăng Myf trong Chiến Dịch Plây Me," Chiến Thắng Plây Me, 122.
12. Cuộc Tiến Công Plây Me, 44; Moore va? Galloway, 39.
13. Toa?n va? Định, 26-27.
14. Tô?n thấ?t thật sự cu?a Myf la? 4 chết va? 25 bị thương. Các lực lượng Myf báo cáo giết khoa?ng gâ?n 100 Việt Cộng; Coleman, 163; Moore and Galloway, 33; Lê Như Huấn trích Phạm Công Cư?u, ?oTrung Đoa?n 66 Tiêu Diệt Tiê?u Đoa?n 2 Kỵ Binh Myf tạI Thung Lufng Ia Drăng,? Chiến Thắng Plây Me, 98; Phương, 41.
15. Bây giơ?, các sư? gia Việt Cộng công nhận đươ?ng mo?n Hô? Chí Minh không pha?i la? nguô?n tiếp liệu chính cho chiến dịch na?y; súng đạn được chơ? tới tư? Sihanoukville, va? lương thực va? tiếp liệu được mua tại Căm Bốt; Cuộc Tiến Công Plây Me, 27.
16. Toa?n va? ̣Định, 29; Huấn trích Cư?u, 96-98.
17. Nguyêfn Quốc Dufng, Cuộc Tiến Công Plây Me, 129. Ba?i viết na?y chứa đựng ?oTươ?ng Tri?nh vê? Năm Trận Đánh Chống Các Lực Lượng Myf? nga?y 11-18 tháng 11 năm 1965, đê? nga?y 1 tháng Giêng năm 1966 cu?a Mặt Trận B3; Toa?n va? ̣Định, 29; Cuộc Tiến Công Plây Me, 45.
18. Tướng Tư Lệnh Nguyêfn Hưfu An va? Nguyêfn Tú Dương, Chiến Trươ?ng Mới: Một Hô?i Ký (Ha? Nội: Nha? Xuất Ba?n Quân Đội Nhân Dân, 1995), 36.
19. Toa?n va? ̣Định, 29-30; Cuộc Tiến Công Plây Me, 45.
20. Như trên.
21. Thiếu Tướng Trâ?n Ngọc Sơn, "Một Ít Ca?m Nghif vê? Chiến Dịch Plây Me," Chiến Thắng Plây Me , 205; Cuộc Tiến Công Plây Me, 46.
22. Huấn trích Cư?u, 98-99.
23. Cuộc Tiến Công Plây Me, 47; Toa?n va? Định, 31.
24. Cuộc Tiến Công Plây Me, 47-48; An va? Dương, 37-38.
25. Huấn trích Cư?u, 99-101. Đại Đội 3 thuộc Tiê?u Đoa?n 7, đang thi ha?nh một công tác, không tham dự va?o trận đánh na?y; Toa?n va? Định, 31-32; Moore va? Galloway, 171, nói Tiê?u Đoa?n H-15 Việt Cộng tham dự va?o trận tấn công na?y. Coleman, 274, nóI Tiê?u Đoa?n H-15 sau na?y thực hiện cuộc tấn công va?o bafi đáp Columbus. Một số sư? gia Việt Cộng đặt H-15 tại đông Plei Me va? không nhắc tới tiê?u đoa?n na?y trong ca? hai trận đánh.
26. Huấn trích Cư?u, 101-103; Toa?n va? Định, 32.
27. Moore va? Galloway, 193.
28. Toa?n va? Định, 32; Huấn trích Cư?u, 102.
29. Cuộc Tiến Công Plây Me, 49; An and Duong, 39-40.
30. Toa?n va? Định, 33; Moore va? Galloway, 214.
31. Toa?n va? Định, 33-34; Cuộc Tiến Công Plây Me, 49.
32. Moore va? Galloway, 223.
33. Toa?n va? Định, 34; Đôf Trung Mich, "Trung Đoa?n 33 Triê?n Khai Truyê?n Thống va? Ba?i Học cu?a Chiến Thắng Plây Me," Chiến Thắng Plây Me, 152.
34. Moore va? Galloway, 224; Coleman, 241-42.
35. Cuộc Tiến Công Plây Me, 50.
36. Moore va? Galloway, 233.
37. Toa?n va? Định, 35; Cuộc Tiến Công Plây Me, 50; Linh, 117-18.
38. Toa?n va? Định, 35-36.
39. Moore va? Galloway, 112; Coleman, 210. Trong khi các đơn vị cu?a Trung Đoa?n 33 có thê? có mặt tại bafi đáp X-Quang, các ba?I tươ?ng thuật Việt Cộng nóI hâ?u hết trung đoa?n không có mặt tại đo.́
40. Coleman, 248; Moore va? Galloway, 233, 251-53.
41. Cuộc Tiến Công Plây Me, 51; Moore va? Galloway, 258, 262; Coleman, 253.
42. Toa?n va? Định, 36.
43. Như trên, 36-37.
44. Một số đơn vị nho? Bắc Quân khác cufng có thê? tham gia va?̣ trận đánh. Xem Moore va? Galloway, 261, va? [không biết tác gia?] "Nhưfng Hô?i Tươ?ng vê? Trận Đánh Đâ?u Tiên Chống Myf tại Tây Nguyên," Chiến Thắng Plây Me, 238-40.
45. Toa?n va? Định, 37-39; Linh, 115; Cuộc Tiến Công Plây Me, 52-53.
46. Linh, 109-10.
47. Như trên, 40; Dufng, 131.
48. Phương, 44.
49. Moore va? Galloway, 366, 373-74.
50. Cuộc Tiến Công Plây Me, 85; Mich, 155.
51. Coleman, 274-77.
52. Cuộc Tiến Công Plây Me, 54-55; Mich, 152.
53. Cuộc Tiến Công Plây Me, 55-56; Coleman, 278-79.
54. Cuộc Tiến Công Plây Me, 60-61.
55. Như trên, 69-70; Sơn, 205.
56. Bao gô?m trận đánh nga?y 14 tháng 11 cu?a Tiê?u Đoa?n 9, hai cuộc tấn công nga?y 15 va? 16 tháng 11 cu?a Tiê?u Đoa?n 7, giao tranh tại bafi đáp Albany va? cuộc tấn công tại bafi đáp Columbus.
57. Dufng, 126; Lic̣h Sư? Quân Đội Nhân Dân, 216 [không biết nha? xuất ba?n].
58. Coleman, 283; Moore va? Galloway, 399.
59. Học Viện Quân Sư? Việt Nam, Ma?n Kịch Tiến Công Sa?i Go?n-Gia Định (1968), Ha? Nội, 1988, 86-87.
Merle L. Pribbenow
Military Review - January-February 2001

Được nguyentin1 sửa chữa / chuyển vào 17:50 ngày 26/11/2006

Cũng may đây là bài viết của " sử gia" Merle L. Pribbenow
đăng trên Military Review số tháng 1-2 năm 2001(http://usacac.army.mil/CAC/milreview/English/JanFeb01/JanFeb01/bob.pdf) do bác Tín nhà mình lượm lặt và biên dịch, nếu không thì chắc lại có thêm một trận tranh luận mịt mù khói lửa tiếp.
Ý kiến cá nhân của nhà iem về bài viết này là nên đổi lại cái đầu đề thành "cách nhìn của kẻ thù của VC về..." thì hợp hơn. Nội dung của bài viết có vẻ giống với kịch bản của Holywood trong phim "we were soldiers" hơn là cuốn sách của tướng Moore.
ATB,
Được My2Cents sửa chữa / chuyển vào 20:44 ngày 26/11/2006

Bác Tín dịch cái nhan đề của bài viết sai rồi. Tên tiếng Anh của bài viết là - The Fog of War: The Vietnamese View of the Ia Drang Battle (Nguon: http://usacac.army.mil/CAC/milreview/English/JanFeb01/JanFeb01/indexjf01.pdf ). Nên dịch là - Sa mù của chiến tranh: Cái nhìn của Việt nam về trận đánh Ia Drang. Bác dịch thành "Cái nhìn của *********..." có vẻ giống hàng chợ chống cộng nhiều hơn là nghiên cứu tham khảo về lịch sử. Nhà iem sẽ từ từ đọc nguyên bản tiếng Anh của bài viết này rồi cùng bình loạn với các bác sau.
ATB,
Được My2Cents sửa chữa / chuyển vào 20:15 ngày 26/11/2006

Ông Pribbenow không tự nhận la? một "sư? gia", ma? chi? la? một dịch gia? cu?a các cuốn sách do Nha? Xuất Ba?n QĐND xuất ba?n.
Ông Pribbenow phân tích các ta?i liệu cu?a QĐND, la?m sao lại "nên đổi lại cái đầu đề thành "cách nhìn của kẻ thù của VC về..." thì hợp hơn."?
Muốn đọc nguyên ba?n tiếng Anh, xin va?o đây thi? tiện đọc hơn vi? la? dạng html chứ không pha?i pdf
http://www.generalhieu.com/e66pleime-2.htm
Được nguyentin1 sửa chữa / chuyển vào 20:30 ngày 26/11/2006

Dịch nghifa đen thi? vậy, nhưng nên hiê?u tác gia? ngụ ý nói la? cái nhi?n tư? phía QĐND chứ không pha?i tư? phía VNCH.
http://www.generalhieu.com/e66pleime-u.htm
Được nguyentin1 sửa chữa / chuyển vào 20:34 ngày 26/11/2006

Có thể đọc bài viết bản tiếng Anh tại đây http://usacac.army.mil/CAC/milreview/English/JanFeb01/JanFeb01/bob.pdf
Sau khi đọc xong bài viết này nhà iem có cảm giác hình như tác giả sử dụng các tài liệu của Mỹ để sửa sai và điều chỉnh lại "cái nhìn của Việt nam". Nói cách khác, tác giả chỉ muốn chứng minh một điều rất thường thấy trong các tài liệu tuyên truyền của Mỹ về Cộng Sản Bắc Việt đó là bưng bít, khoác lác, mù quáng. Bản thân cái câu trong đoạn đầu, tác giả sử dụng các từ ngữ như - fog of war (tạm dịch là mây mù của chiến tranh - ám chỉ sự bưng bít thông tin), overoptimism (lạc quan quá mức), blind fate (liều mạng mù quáng) để ám chỉ Bắc VN đã dùng những gì để tác động lên cuộc chiến.
Mặc dù tác giả cố gắng chỉ ra cái "fog of war" trong cái nhìn của phía VN nhưng kết luận chẳng bên nào thừa nhận kết quả công bố của bên nào, theo một cách hiểu nào đó, cho thấy phia Mỹ cũng tồn tại một cái "fog of war" tương tự. Nếu như lật lại vẫn đề phải chăng chúng ta sẽ nhận ra một điều sử dụng sự dối trá và cái nhìn một phía của Mỹ không thể chỉ ra được chân tướng của sự dối trá, bưng bít ... trong cái nhìn của phía VN được.
Liên quan đến cái chủ đề bác Tín xuyên tạc VN thành VC, nhà iem thấy bác đã quá thiên cưỡng và hồ đồ rồi. Sau khi bình thường hoá quan hệ với VN, người Mỹ không còn sử dụng các cụm từ thường dùng trong chiến tranh như VC, BV, CSBV... Thêm nữa, vấn đề ở đây là sự nhìn lại cuộc chiến của người VN sau cuộc chiến (sau 1975) chứ không phải tại thời điểm chiến tranh nên các khái niệm VNCH, BV... là không có ý nghĩa.
ATB,