Trăng hoa và mây mưa - Những miền đất đi qua: Hành trình miền Trung - Quảng Bình (P48) - Cực Nam Tổ

Quả chuông chùa Cổ Lễ được coi là thuộc loại lớn nhất Việt Nam, tất nhiên cũng không phải là chuông cổ, mà mới được đúc gần đây. Trước kia chuông để ngoài trời, sau dựng gác chuôgn lên treo vào đó. Ngoài sân chỗ trước kia để chuông ngừoi ta làm mô hình bằng xi măng.
Theo như một số người nói, dù chuông ghi là 9 tấn, nhưng khi treo chuông, tời 6-7 tấn vẫn kéo được. Một điều nữa là tiếng gõ của quả chuông rất chán, không ngân, hay người ta gọi là chuông câm. Nguyên nhân là do chuông được đúc khá tạp, không phải chỉ gồm đồng, vàng, mà cả các kim loại khác, hơn nữa quá trình nấu không đạt tiêu chuẩn, nên quả chuông không đồng nhất. Do quả chuông không đối xứng đồng nhất nên tiếng gõ đục, tắt rất nhanh. Bên cạnh đó là một thời gian dài ngâm dưới hồ (để tránh bị hủy hoại do bom đạn chiến tranh) nên cũng làm các kim loại bị hỏng.

Trong nhà tổ, nơi để tượng, ảnh các vị ***** của chùa, có tượng hòa thượng Thích Thế Long, đã từng là phó chủ tịch Quốc hội nước ta (hic, xưa kia các vị Minh Không, Không Lộ được tôn là Quốc sư, Tăng thống, nghĩa là lãnh đạo về mặt giáo pháp, tinh thần, chứ chưa ai có chức danh hành chính thế).
Tượng hòa thượng cũng được đeo kính, khá đặc biệt.

Đồng lúa Thái Bình, xa xa là những nhà thờ

Chùa Keo Thái Bình là một ngôi chùa cổ nguyên vẹn bằng gỗ thuộc loại lớn nhất hiện còn đến nay.
Các chùa lớn trên nước ta không thiếu, nhưng toàn bằng gỗ như ở đây thì lại không nhiều. Có thể so sánh với chùa Bút Tháp, Dâu ở Bắc Ninh, Tây Phương ở Sơn Tây, chùa Thầy ở Hà Tây. Các công trình bằng gỗ tuyệt đẹp.
Cả 4 phía của chùa đều được vây quanh bởi các hồ nước, nếu muốn vào phải đi vòng qua hồ nước phía trước, qua Tam quan ngoại mới đến cửa chính của chùa.

Cửa chùa cũng là một tác phẩm điêu khắc bằng gỗ có tuổi trên 300 năm. Đôi rồng đời Lê cùng với họa tiết mây hình mũi giáo, hướng lên trên rất đẹp.

Trong chính điện

Thứ tự của chùa theo trục dọc là : Tam quan ngoại, tam quan chính, 3 tòa Chính điện thờ Phật, một tòa ngang là nơi hành lễ, 3 tòa thờ Thánh tổ Không Lộ thiền sư, Tháp chuông, nhà tổ, tăng xá. Xung quanh là các hành lang cũng hoàn toàn bằng gỗ vây kín.

Trong gian thờ "Lý thế Quốc sư" Không Lộ thiền sư.

Hai bên tòa Thánh tổ có hai hồ cạn. Người thiết kế đã rất khéo léo tách phần trước và sau của chùa bằng hai hồ cạn và hai tòa tăng xá che ngang, khiến tháp chuông vừa ẩn vừa hiện.