Trò chuyện linh tinh giữa 2 hiệp

Đôi lời cho “Chiếc lư đồng mắt cua”

Tôi quý văn phong của cụ Nguyễn Tuân đã lâu, nhưng để gọi là hiểu về cái văn phong ấy, dù chỉ là trong thuở ban đầu mới tạo hình, thì phải đến tận những ngày Tết Ất Mùi 2015. Ở đây, tôi xin mạnh dạn mạn phép dùng từ “hiểu”, bởi vì trong “Chiếc lư đồng mắt cua”, có một tôi – Nguyễn Tuân hãy còn rất trẻ, rất hoang mang và cũng rất bế tắc, hệt như tôi bây giờ vậy! Ngẫm lại mà xem, ai cũng đã từng một lần tuổi trẻ như vậy, chỉ là hình thức khác nhau muôn hình vạn trạng mà thôi.

Một đêm khó ngủ, tôi lấy ra từ bàn sách cuốn “Chiếc lư đồng mắt cua”, nhân nói về cuốn sách ấy, tự tôi cũng thấy có một chút thẹn khi lần đầu nhìn thấy nó ở hội sách, tôi đã đắn đo cân nhắc những ba bốn bận, cầm lên đặt xuống rồi lại nhẩm tính tiền trong ví, dù nó chẳng đáng bao nhiêu, về sau mới quyết tâm mua cho bằng được, đổi lại phải ngậm ngùi đặt cuốn “Hội hè miên man” lại trên kệ sách với cái hẹn “lần sau” lần thứ năm hay sáu gì đó. Cho nên, mua sách cũng phải có duyên là vậy! Lại nói về cái đêm khó ngủ, nói thật lòng, vì là thể loại tự truyện, “Chiếc lư đồng mắt cua” tuyệt đối không phải loại sách có mạch dẫn gay cấn gì, càng không phải loại sách khiến người ta thức trắng đêm để đọc một mạch, và dĩ nhiên cũng không phải sách dễ đọc. Biết là thế, nhưng lúc ấy tôi lại ngu si cho rằng mình cần một cái gì đó để dỗ ngủ, dễ ngủ, mà không đánh giá hết được sức hút của cuốn sách, để rồi khi nhìn lại, đồng hồ trên tường đã quá hai giờ khuya được mười lăm hai chục phút, còn chữ trong sách cũng đã cạn đến âm tiết cuối cùng. Cái cuốn tôi đi một mạch hết cả cuốn tự truyện, nửa phần là văn phong chữ nghĩa, nửa phần là cái đầu tỉnh táo càng đọc càng tỉnh của mình, chứ không hẳn vì những cái “bế tắc”, “hoang mang” hay “trụy lạc” mà người ta thường gán cho “Chiếc lư đồng mắt cua”.

Nguyễn Tuân hay được ca tụng là bậc thầy sử dụng tiếng Việt, còn tôi, tôi lại cho rằng cụ là một tay chơi tiếng Việt thứ thiệt! Đọc văn Nguyễn Tuân giai đoạn này, tôi không thể không nghĩ đến Nguyễn Công Trứ, tạm bỏ qua những đàn ca hát xướng, những bế tắc vô định toát ra từ nội dung, duy chỉ xem xét cái khí chất dụng văn, thì cả hai đều ngông không chịu nổi. Ngông là sao? Ngông là mặc kệ hết những cái ước lệ phàm tục đi, mặc kệ hết những cái quen thuộc phổ biến đi, từng câu từng chữ dù chỉ là để nói đến những cái quen thuộc, cũng phải làm sao cho nó trở nên khác thường, để rồi cũng cùng là đặc tả cái sự vật ấy, cái cảnh tình ấy, cái cảm xúc ấy, nhưng ấn tượng do ngôn từ gây ra lại mạnh đến mức như lấy búa mà giáng vào đầu chứ không đơn thuần là thấm nữa! Thô bạo như vậy, khác thường như vậy, thì không phải là bậc thầy, ấy là tay chơi mới đáng! Bậc thầy, họ xem ngôn ngữ như đền thờ, còn tay chơi, họ xem ngôn ngữ như cái thú. Ở đền thờ thì không được ngông, nhưng đã là thú chơi thì càng ngông mới gọi là sành sỏi. Để minh họa cho cái sự ngông này, chẳng cứ phải tìm phải nhớ, chỉ cần tùy tiện lật bừa một trang, rồi ngồi cất công gõ lại để mọi người cũng thưởng lãm:

“ Đẹp nhất và đáng thèm nhất là lúc y đứng trong toa, chuyển lực cúi xuống nhắc bổng cả chum gỗ rượu lên, thẳng hai cánh tay giơ lên đỉnh đầu. Thùng rượu bị giơ cao gợi đến cảnh một trái banh ruggby lúc sắp bị ném mạnh. Vẫn giơ thẳng thùng rượu trên đầu, y nhảy từ sàn toa xuống sân ga, gót đế giày nghiến dập sỏi đá vỡ gí xuống đất trùng in hình hài bàn chân lỗ rỗ những đinh trống.”

Cái cảnh người ta vác thùng rượu từ trên toa tàu xuống đất, vào tay Nguyễn Tuân thì cứ như là một trái banh ruggby (bóng bầu dục) sắp bị ném! Chỉ cần ví von một lần thôi, bao nhiêu cái khỏe khoắn nó khoe hết cả ra, mà hay ở chỗ chính cái sự ví von ấy nó cũng trở thành độc nhất vô nhị! Từ khi nào mà khiêng vác lại trở thành như ném banh ruggby?! Nhưng tài tình nhất vẫn là cái chữ “nghiến”, khiến tôi mỗi lần đọc lại đều không khỏi tấm tắc thấy sướng trong lòng. Chữ “nghiến” ấy nó hợp về nội dung đã đành, lại còn hợp cả về thanh sắc nữa! Này nhé, bản thân chữ “nghiến” nó đã dài rồi, lại còn là âm trắc, nó khiến cho cái việc làm “dập sỏi đá” trở nên đầy chất tượng hình, một chữ ấy thôi mà như nhìn thấy, rồi nghe thấy, rồi cảm thấy cả sức nặng của một cái thùng rượu mà người vác nó lại chỉ đang thong dong như thể sắp ném một trái banh ruggby!

Ở trên tôi có dại mồm bảo rằng cái ngông của Nguyễn Tuân rất là thô bạo! Nhưng nói vậy vẫn chưa đủ, ăn chơi bao nhiêu đường thì ông rành thảy bấy nhiêu đường, khi cần thô bạo thì thô bạo lắm:

“Con bé nó ở gần tụi mình, thành ra nhiễm phải cái khẩu khiếu khinh bạc. Tính nó lại vốn du côn sẵn. Mình vô tình lúc luận bàn thế sự với nhau, không ngờ lại càng trau dồi cho nó cái sự khinh đời ngạo của.”

Nhưng lúc cần tinh tế tài hoa thì cũng tinh tế lắm:

“Tâm nhìn thẳng vào cái cây khói mọc từ lòng lư trầm lên cao độ một thước ta rồi mới kết xoắn lại như tán cây bàng, như một vòm cây nhãn bằng khói, Tâm nhìn làn khói mà hát, mắt long lanh, tiếng hát có tinh thần và nhiều chữ mở, nhiều hơi mớm rất thần tình. Một giọng hát đẹp này vẳng lên vào một trường hợp cảm động lúc năm đã hồ tàn hình như đủ gột hết khỏi người Tâm tất cả những bẩn thỉu trát vào từ lúc dấn thân vào nghề. Một giọng hát hay và run run này là một bài kệ ngâm lên để rửa hết tội lỗi trong đời Tâm.”

Hai đoạn văn có cách miêu tả hết sức đối lập, một ngắn gọn súc tích và thô bạo, một lại dài dòng uyển chuyển mà ôn nhu, nhưng đều là để nói về một nhân vật “Tâm”. Cái sinh động trong tính cách nhân vật cũng từ những mảnh ghép đối lập ấy mà hiện lên rất rõ ràng và sắc nét.

Dù là tự truyện, “Chiếc lư đồng mắt cua” vẫn có những đoạn mang đầy tính ẩn dụ, nhiều khi ẩn dụ đến là ảo, nhưng trong cái ảo lại chứa đựng cái thực gai góc. Tôi ấn tượng nhất với ba hình tượng được dùng, may sao lại phân bố đều: một ở đầu, một ở giữa, và một ở phần cuối truyện.

Ở phần đầu, trước chuyến đi xa, nhân vật “tôi” nhìn vào chiếc đinh mắc áo đóng trên tường, nó đã ở đó từ ngày này qua tháng nọ như một vật chứng cho cái thói chơi đêm trác táng, dẫu gỉ sét đi rồi nó vẫn bám chặt vào tường. Nhìn vào nó, nhân vật “tôi” cảm thấy nó sắp long ra đến nơi rồi, nó chỉ yếu ớt bám vào bức tường như “những thói quen hằng ngày tầm thường của một cuộc sống tầm thường”. Để rồi sau đó, “tôi” đã mất hết cả ngày để nhổ bỏ cái đinh đó đi, như nhổ bỏ cái thói quen ăn chơi cố hữu của mình. Nhổ bằng tay không xong, “tôi” đi mượn kìm để nhổ. Mất nom “mấy phút lao lực” để nhổ bỏ một cái đinh, Nguyễn Tuân lại mất đến cả nom hai trang giấy khổ tập để nói về cái sự bạc nhược của “tôi” – hệ quả của những đêm ăn chơi không thấy mặt trời. Cái việc nhổ đinh ấy nó gợi đến cả quá trình thề thốt không đặt chân trở lại nhà hát của “tôi”, được nhắc đi nhắc lại không dưới ba lần, nhưng rồi mặc kệ bao nhiêu sức lực yếu ớt cố nhổ nó đi, nó vẫn trơ lì y như “tôi” vẫn năm lần bảy lượt quay lại nhà hát. Chú thích một chút: nhà hát ở đây là nhà hát ả đào.

Đến phần giữa, có một đoạn Nguyễn Tuân kể lại cái sự cô quạnh vắng vẻ khi một thân một mình dọn lên trại ở. Để đặc tả cái sự yên ắng đáng sợ của khu trại ấy, “tôi” kể lại câu chuyện đập bát mà tịnh không nghe thấy một âm thanh vỡ đổ nào cả. Cái không khí ấy nó khủng hoảng đến mức dồn “tôi” bỏ chạy xuống nhà hát ông Thông Phu, lại xin gia chủ cho gọi thêm mấy người bạn nữa đến, để mà ồn ào, để mà cấu chí các cô đào, để mà đập vỡ thêm mấy cái bát nữa, chỉ để nghe thấy tiếng vỡ đổ. Đấy! Đời thuở nào lại có cái chuyện lạ thế, không phải trong chân không mà đập đồ lại không nghe được tiếng vỡ! Ảo mị như vậy, kinh dị như vậy, tất cả chỉ để hướng đến cái trống hoác, cái “chân không” trong tâm hồn một tay chơi lạc điệu, và cũng để báo trước một loạt những hành động nổi loạn, chấm dứt sự cô độc tù túng của mình ở nhà hát.

Ở phần cuối truyện, Nguyễn Tuân có nhắc đến một anh bạn tên Bảo, kể lại câu chuyện tình cảm động giữa anh ta và cô vợ lẽ, vừa cưới về thì cô vợ bị bệnh lao, thuốc thang độ chừng một thời gian thì cô chết, anh làm đám tang cho cô thật hậu! Chuyện tình đẹp thì đẹp, nhưng từ đầu đã có cái gì đó không đúng! Cái lý do “tôi” bỗng dưng nhắc đến Bảo với độc giả là vì lo sợ một ngày nào đến lượt mình cũng ôm vào người một cô vợ lẽ, rồi bản thân lý do chết trẻ của cô cũng không lấy gì làm đẹp đẽ. Cái đám tang cô vợ lẽ của Bảo ấy đã ám ảnh nhân vật tôi đến độ khi “tôi” săn sóc bệnh tình cho một cô đào tên Xuyến, “tôi” đã buột miệng hỏi một câu đắt giá như để chốt lại một cái kết cho chính cuộc đời ăn chơi của mình ở nhà hát, cũng là câu cuối cùng của tự truyện. Cái đám tang trong tự sự ấy chính là một “cái chết” được báo trước của chuỗi ngày ăn chơi vô độ, không như cái chết của ông Thông Phu chỉ đơn thuần là cái chết của một trận hội hè đã đến kỳ rã đám.

“Chiếc lư đồng mắt cua” không dễ đọc, bởi vì ngôn từ trong đó là một thứ ngôn từ cổ của những năm 1930 với đầy rẫy và đậm đặc từ địa phương, cũng bởi vì cái thú chơi “ả đào” đã mất hút theo một thời vang bóng nào đó. Nó thuộc về xã hội cũ, nếp sống và lối sống cũ, có những kiểu tư duy không còn phù hợp với tinh thần hiện đại, nhưng chính vì thế nó cũng đặc sắc ở chỗ giả như bạn (hay tôi) đã đọc những tác phẩm chính danh của Nguyễn Tuân như “Người lái đò sông Đà” hay “Chữ người tử tù”, thì “Chiếc lư đồng mắt cua” sẽ gợi lên một niềm thích thú lạ lẫm, rằng đâu đó hóa ra cũng có một Nguyễn Tuân của một thời trai trẻ lầm lạc, hoang tàn, vô độ, hệt như ta tìm thấy được những mảng tối âm u mà quyến rũ bên cạnh những mảng sáng chói chang huy hoàng của cùng một con người, nhưng ở hai thời đại khác nhau. Từ đó, những nét chuyển biến trong tâm thức giao thời, quá trình trưởng thành và trở nên già dặn của Nguyễn Tuân nói riêng và của những con người sống giữa hai thời đại nói chung mới được phơi bày dưới cái nhìn thấu hiểu của những người thuộc về thời đại thứ ba là chính chúng ta đây.



Mộc Hân,

Sài Gòn

1:27

27/2/2015

Muốn nghe em tả cô Hằng buôn mỹ phẩm ko ? Hôm nào chụp cả cái muỗm cô ý lên cho

--- Gộp bài viết: 03/09/2017, Bài cũ từ: 03/09/2017 ---

Trò hề cả xã hội

--- Gộp bài viết: 03/09/2017 ---

Cô Hằng sinh năm 69, tuổi Dậu. Dân gốc Thái Bình. Khuôn mặt cô trung dung không có gì để khen và chê. Thần sắc phong thái vững vàng. Thân hình to lớn mẫm mình, đàn bà cao dáng nên cô để lại ấn tượng lớn mạnh như một người đàn ông lưng dài vai rộng. Làn da trắng sứ chắc hẳn người đàn ông nào ốp cả khuôn ngực vào tấm lưng rộng của cô sẽ như nằm ấp lên một phiến đá. Mỡ màng, muồm muỗm mà vẫn có khuôn có khổ. Một người đàn bà được sinh thành nên đúng kiểu mẫu giầu sức sống. Sức sống làm việc để bon chen với xã hội và sức sống là m tì nh khi sin h l ý cơ thể đòi hỏi đều rất mạnh. G iao h ợp được với cô người đàn ông phải có một sức khoẻ như vũ bão thì mới cộng hưởng nên được sự say mê. Cô chắc chắn rất lợi đẻ, dù cô chỉ có 2 đứa con thôi.

VKL ông nào xoá văn của tôi đấy

Phành phạch ! Phành phạch ! Phành phạch ! Tiếng của hai thứ nhục thân hạ bộ âm dương giã vào nhau "phành phạch" phát lên, có lẽ chẳng một từ ngữ nào trên đời thẳng thắn bằng. Con đàn bà loã lồ trong tư thế dang rộng hai càng hết cỡ và tâm trí đang leo cao đến độ ỉ,a lên những phẩm hạnh. Cái bẽn lẽn ban đầu của nó giờ như cái silip vứt sang một bên kia. Còn thằng đàn ông nào kia có lẽ cũng chẳng cần biết. Thằng đực lông nó đang đis như nhồng lên với một dáng vẻ vừa khoái lạc vừa không coi con kia là người.

Con kia đang cảm nhận cái vật nóng bỏng sống động đang lia lịa ở trong cái ổ bụng của nó, phụ hoạ bằng những tiếng thở hồng hộc như trâu ***g. Nước dịch đổ về như có lòng tốt giúp cuộc chơi thêm suôn sẻ. Dịch nhớt của thằng ngô, con đ ĩ tiết ra vô điều kiện hoà quyện làm một sánh đặc gần như một bãi đờm của người cảm sốt và sau mỗi phát hưởng nhanh đến độ người ta chỉ có thể thấy bằng mắt như hai phát là một, hai thứ khốn nạn mà ai bầy vẽ nên kia chúng nó tự biết quết, biết chia, biết pha thật đều đến từng cái lạch trong bụng con kia hay đến cái khía mặt trong của thằng này. Bên này vào thì bên kia nhả, bên kia ra thì bên này lôi lại. Chúng nó lần đầu tiên mới biết mùi nhau mà như là hiểu nhau hơn tất cả những thứ khác trên đời. Những tiếng xuýt xoa và nghiến răng kèn kẹt thể hiện rằng ôi hai đứa này nó đã man dại quá rồi. Một cái bộ phận bằng thịt sống được cấu tạo với hai cái múi để ôm chặt lại và ở giữa thì nó như thành phễu tạo điều kiện để chui tọt vào trong thật hợp tình hợp lí , còn gì dễ tính hơn nữa trên đời này ?

Con kia nửa tỉnh nửa mê, thở đứt đoạn, rên i ỉ, đầu gần loạn trí rồi. Ở khúc dưới, nó vẫn đang mặc kệ thằng kia làm gì thì làm, nó run rẩy lên như một con chó sấy, đầu bên kia có là ai dù là ông vua hay thằng thợ xây cũng không quan trọng nữa rồi, chỉ cần nhanh và đều như máy khâu như thế là nó không còn cần gì trên đời nữa. Chồng con nó cũng đé,o bằng cái thằng đang thục lốp nó ở dưới kia ! Nhanh không đếm được, không thiếu cái nào, không trượt cái nào, tập trung cao độ !

Đàn bà là giống nhậy cảm, và cái vật hèn hạ hôi hám kia của nó là biểu tượng của đàn bà. Cái thứ ba vạn chín nghìn ở dưới của nó đang làm việc rất nặng và báo lên thần kinh trung ương rằng : Của thằng này ngắn hơn thằng chồng, nhưng khúc đầu của nó to bành, toè rộng ra hai bên bành trướng. Dọc sống trụ là cả một đường gân lớn gồ lên như sống dao phay. Những đường dây điện chằng chịt thô thiển nó cọ như toét cả hai bên thành cảm giác quá chân tình. Và thằng này thật sự rất miệt mài, vất vả, có trách nhiệm hơn thằng chồng.

Ồ Ồ Ồ ồ ồ ồ ồ...thằng kia thở ra cực khoái bằng những âm thanh của thú vật bản năng thật hạ đẳng. Nó run rẩy, sướng từ óc chạy xuống ngón chân út. Từng đợ,t từng đợ,t bẩn thỉu tanh tưởi đặc sánh hơn lòng trắng trứng từ trong người thằng này bắn tự do vào trong con kia. Hoàn thành mỹ mãn một quá trình giao hợ,p thụ ti,nh. Hàng vạn con tinh trùng đang chạy tung tăng trong ổ của con kia và mong muốn vượt vũ môn thành người. Nhưng không có con nào sống sót vì một giờ sau chúng nó đều bị diệt chủng bằng một viên thuốc tránh thai.

--- Gộp bài viết: 03/09/2017, Bài cũ từ: 03/09/2017 ---

Thành phố sương mù, mưa mùa chớm thu, trời mây xanh nhạt mầu ôi buồn sao...

--- Gộp bài viết: 03/09/2017 ---

Thằng Quốc Thái nó cũng hát bài TPSM yêu thích của tôi này các bác

--- Gộp bài viết: 03/09/2017 ---

Đầu bu ồ i b ố con Vẹo sưng to như cái ấm chè vì dám phạm huý vào lồ,n trâu chết

Lỗ đí,t m ẹ con Vẹo bị giun đũa hoành hành không biết đến bao giờ mới hết vì ăn bu ồi trâu bẩn

Like bài tao chém cụt hết mie chân tay giờ

--- Gộp bài viết: 03/09/2017 ---

B ố mà y nh ờ Doremini nó vận động 50 nhân công đào hầm xuyên lục địa thông qua lỗ đí,t con mẹ mà y muốn ko

--- Gộp bài viết: 03/09/2017 ---

Thần giun nó đang đẻ vô tội vạ trong gan ruột m ẹ con vẹo

--- Gộp bài viết: 03/09/2017 ---

Kiếp sau con vẹ o làm con giun trong lỗ đí,t tao

A Di Đà Phật! Thí chủ "Đức_Nổ" có biết kết cục việc này không.

https://www.ohay.tv/view/18-hinh-phat-duoi-cac-tang-dia-nguc-co-the-ban-se-phai-chiu/mw2ob

B ố mà y sút vào mặ t mà y như sút vào mặ t thằng b ố mà y

--- Gộp bài viết: 03/09/2017, Bài cũ từ: 03/09/2017 ---

Súc sinh súc vật lộn giống lên lên xuống xuống mãi không đứt đi cho

Cái dâm thư kia chú viết hay copy ở đâu thế?

Em viết. Anh nghĩ gì mà hỏi coppy. Thấy sao

--- Gộp bài viết: 03/09/2017, Bài cũ từ: 03/09/2017 ---

Ai mà biết mình viết ra mấy cái này thì chắc chui mẹ xuống cống ở luôn hehehe

--- Gộp bài viết: 03/09/2017 ---

Gió khuya ôi lạnh sao, "lướt" nhẹ đôi tà áo

Chuyến xe đêm lạnh ko, để người yêu vừa lòng...

Viết hay đấy, hôm nào ae mình tóm thằng Đức nổ hay con vẹo mời chúng nó uống rượu

Không chơi bọn đấy a ơi

Dạo này tình hình giang hồ có chỗ nào lăn tăn vài con sóng ko kể anh em nghe đi