TRƯỜNG SA : Biển đảo quê hương ! (phần 2) - Đoạn phim đầy xúc động về "Vòng tròn bất tử" tại trang 1

Bác Dương Trung Quốc phát biều hay quá

http://www.youtube.com/watch?v=rMQMe7USH8k

nghe sử gia Dương Trung Quốc phát biểu xong mà nóng hết cả ruột, chỉ tiếc là mình chưa làm j được cho đất nước

Nhưng mờ mấy câu hỏi của bác Dương Trung Quốc ,toàn là những câu khó trả lời các bác nhỉ ?
Bác DTQ đọc xong chất vấn chả thấy QH " vỗ tay, vỗ chân" gì cả...bùn 1p,nhưng nghe công nhận sướng

Họp Quốc Hội ở mình chắc chắn là kiểu họp duy nhất trên thế giới. Các đại biểu tha hồ chất vấn còn người trả lời thì làm sao càng lảng tránh trách nhiệm càng tốt.
Mình lo cho bác Dương Trung Quốc quá, không khéo đi họp về lại bị quả Tai nạn trên trời rơi xuống thì nền sử học Việt Nam lại mất đi 1 nhân tài

Cái này có lẽ nhiều người đọc rồi. Tuy nhiên Triumf vẫn muốn post lại để mọi người cùng suy ngẫm. Đề nghị các Mod cho xin 2-3 tuần, trước khi xóa loạt bài này (vì chắc chắn đã bị trùng).
HÀNH TRÌNH THUẬN CHIỀU
Khuất Quang Thụy
Bút ký
TẢN MẠN TRƯỚC MỘT CHUYẾN ĐI
Trước hết, tôi xin phép được giải thích đôi chút về cái "tít" có vẻ hơi kỳ quặc của bài viết này. Chẳng là, trong hai số tạp chí Văn nghệ Quân đội đầu năm nay (số 2 và số 3) tôi đã đưa đăng bài bút ký "Hành trình ngược chiều", đó là một bài bút ký điều tra về những hiện tượng phạm tội trong hoạt động kinh tế của một vài người trong ngành hàng không dân dụng. Theo phân công của Tòa soạn, tôi đang say sửa với "Hành trình ngược chiều" của mình để "truy tìm" bọn tội phạm: (dĩ nhiên chỉ bằng con đường của một nhà văn). Trên bàn làm việc của tôi còn xếp một chồng hồ sơ các vụ án mà Cục điều tra hình sự cho mượn về nghiên cứu. Cuộc "hành trình" này quả là chẳng vui vẻ gì nhưng tôi cũng hy vọng sẽ góp được một tiếng nói vào sự nghiệp đổi mới của đất nước và của quân đội thông qua việc nhìn thẳng vào sự thật, dù là sự thật "ngược chiều" với bản chất, truyền thống của quân đội ta. Nếu cuộc hành trình đó của tôi mà "thuận buồm xuôi gió" thì bạn đọc còn có dịp đọc thêm những bài bút ký điều tra nữa trong những số báo tới. Nhưng... bõng đùng một cái "biển Đông nổi sóng", sự kiện Trường Sa nổ ra đã gây nên sự xúc động lớn cho cả nước. Lần đầu tiên bào đăng danh sách 74 chiến sĩ thân yêu của chúng ta bị mất tích trong cuộc chiến đấu trên biển. Như thường lệ, Tòa soạn của chúng tôi lại sôi sục lên. Và... tôi nhận được lệnh hãy để bọn tội phạm hình sự đấy, chuẩn bị cho một chuyến đi viết về những ngườu chiến sĩ anh hùng của chúng ta đang chiến đấu bảo vệ Trường Sa.
Thế là tôi lại được phóng về hướng thuận chiều, hướng quen thuộc, hướng đi đến với những con người đại diện cho phẩm chất truyền thống anh hùng của quân đội ta. Kể cũng thú vị. Giống như một con lắc đang ở cực này văng sang cực kia. Sự "chuyển gam" như vậy có lẽ cũng rất có ích đối với tôi, nhưng sẽ vất vả. Bởi, lần này không phải là chỉ sang Cục điều tra hình sự mượn tài liệu về đọc hay nghe các đồng chí cán bộ điều tra kể chuyện, mà sẽ phải có một chuyến đi xa. Nhưng khi gặp các chiến sĩ Trường Sa, tôi cũng sẽ có nhiều chuyện kể với họ, tôi sẽ kể cho họ nghe về bọn tội phạm, về cuộc đấu tranh chống tiêu cực, chống bảo thủ để đổi mới đang diễn ra quyết liệt trên đất liền, làm trong sạch lại bầu không khí xã hội. Tôi nghĩ rằng, những điều đó sẽ giúp cho những người lính ở phía trước tin tưởng hơn ở hậu phương thân yêu, tin tưởng hơn và Đảng vào dân mà vững vàng thêm tay súng.
NƠI CON TÀU RỜI BẾN
Nói tới biển có nghĩa là nói tới những người thuỷ thủ và những con tàu. Nói tới Trường Sa cũng có nghĩa là nói tới trách nhiệm nặng nề và thiêng liêng mà Tổ quốc trao cho Hải quân nhân dân.
Chúng tới Hải đoàn M28 và nhập ngay vào không khí chiến đấu sôi sục. Sở chỉ huy Hải đoàn vắng ngắt, tất cả đều đã ra biển hoặc đang ở trên cảng, tham gia vào việc chuẩn bị cho những con tàu rời bến. Tới đây chúng tôi mới hiểu cuộc chiến đấu ở ngoài khơi xa kia phụ thuộc vào đất liền biết bao. Đất liền không phải chỉ nơi thường xuyên chi viện cơ sở vật chất, từ giọt nước tới viên đạn, mà còn là niềm tin, là chỗ dựa cho người lính đang chốt giữ trên các hòn đào san hô giữa trùng khơi. Đất liền vững vàng và hùng mạnh thì người lính đảo càng chắc tay súng, đất liền sống trong sáng đẹp đẽ thì người lính đảo cũng thanh thản vô tư.
Những ngày vừa qua, đọc trên báo thấy địa phương nào, đoàn thể nào cũng có những hoạt động hướng về Trường Sa, nhiều địa phương, cơ sở sản xuất đã quyên góp ủng hộ các chiến sĩ Trường Sa. Tôi đã thử làm một con số thống kê căn cứ vào những bài đăng trên báo và ngạc nhiên khi thấy con số giá trị đã lên đến hàng trăm triệu đồng.
Nếu tất cả những số tiền và hàng hoá đó đến được tận tay những người lính bảo vệ Trường Sa thì thực sự có một sức mạnh. Trước hết, người lính đảo sẽ yên tâm rằng đất liền luôn nhớ tới họ, tin tưởng và hy vọng ở họ. Hàng ngày, đứng trên những đảo đá san hô chỉ nhỏ như những quả trứng trước đại dương mênh mông, những người lính giữ đảo luôn hướng về đất liền mà trông đợi. Họ reo lên sung sướng mỗi khi nhìn thấy bóng dáng một con tàu. Và, mỗi khi tàu cập đảo thì thực sự là một ngày hội. Có những đảo xa, sáu bảy tháng mới có một lần tàu cập đảo. người trên tàu, người trên đảo vừa ôm nhau vừa rưng rưng nước mắt!
- Các anh từ cảng nào đến với chúng tôi vậy?
Đó là một trong những câu hỏi đầu tiên mà các thuỷ thủ thường phải trả lời những người giữ đảo. Đất nước ta có tới 3.500km bờ biển. Từ bất cứ miền nào dọc theo cái hình chữ S ấy cũng có thể xuất phát một con tàu. Nhưng... nếu là con tàu ấy xuất phát từ những nơi gần quê hương mình hơn thì vẫn thích hơn chứ.
Chúng tôi đang ở một trong những nơi xuất phát những con tàu ấy.
Bạn đọc có thể ngạc nhiên nếu tôi nói ngay rằng đây là một đoàn tàu làm kinh tế biển, một đoàn tàu đánh cá của hải quân nhân dân chứ không phải là một đoàn tàu chiến hùng hậu... Nhưng... hãy khoan, ở đây tôi không định kể chuyện cá mú, mặc dù cũng có rất nhiều điều thú vị xung quanh đề tài này. Chúng ta đang nói chuyện về những ngày tháng sôi sục vừa qua ở Trường Sa. Đây là câu chuyện về những người thuỷ thủ đã một sớm một chiều từ người lính đánh cá trở thành lính chiến, giành giật từng hòn đảo san hô với địch như thế nào?
Được Triumf sửa chữa / chuyển vào 11:29 ngày 28/05/2009
Được Triumf sửa chữa / chuyển vào 11:36 ngày 28/05/2009

Trung tá, Phó đoàn trưởng về chính trị Triệu Đức Hiển đã dành thời gian để kể cho chúng tôi nghe về quá trình hình thành và phát triển của hải đoàn M.28. Sau chiến tranh chống Mỹ, do chủ trương kết hợp kinh tế với quốc phòng mà đoàn M28 được thành lập dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Cục kinh tế, Bộ Tư lệnh Hải quân. Đoàn M28 có nhiệm vụ vừa đánh cá vừa kết hợp tuần tra, kiểm soát trên biển bằng các loại tàu nhỏ có vũ trang. Sau mấy năm làm ăn, đoàn đã chuyển dần từ bao cấp sang hạch toán kinh tế. Nghĩa là những người lính đã có thể khai thác tài nguyên trên biển để tự nuôi nhau và nuôi những con tàu của mình. Nói thì đơn giản, nhưng hãy thử hình dung mỗi tháng đoàn phải kiếm cho ra gần bốn triệu đồng tiền lương và cũng tương đương một số tiền như vậy để nuôi tàu. Mỗi khi có một con tàu phải lên đốc sửa chữa là hàng triệu đồng đi đứt. Những trường hợp phải đại tu thì tốn phí có thể lên tới hàng chục triệu. Duy trì được một đoàn tàu đánh cá là cả một kỳ công. Ngay các xí nghiệp đánh cá quốc doanh của nhà nước được đầu tư lớn được quyền chủ động trong kinh doanh mà vẫn còn đang toát mồ hôi ra vì thua lỗ. Có lẽ vì thế mà một thời gian ở các cơ quan trên Bộ, người ta đã đề xuất phương án "xoá sổ" các đơn vị hải quân làm kinh tế trên biển. Những luận cứ của quan điểm này cũng không phải không có lý - Muốn quân đội tiến lên chính quy, hiện đại thì "quân đổi phải ra quân đội", chú không thể cứ du kích, nửa ngư dân nửa lính thuỷ được! Nhưng, Bộ tư lệnh hải quân nhân dân và những người lãnh đạo, chỉ huy bộ đội Hải quân làm kinh tế trên biển đã căn cứ vào tình hình thực tiễn của đất nước và kinh nghiệm của hải quân trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước đi đến kết luận rằng: phương hướng kết hợp kinh tế với quốc phòng là phương hướng đúng và cần thiết trong giai đoạn hiện nay để đảm bảo cho Hải quân vừa xây dựng, củng cố lực lượng vừa bảo vệ được lãnh hải của Tổ quốc. Hải quân của ta chưa mạnh, chưa có đủ những đoàn tàu chiến hoạt động dài ngày và có sức cơ động lớn trên biển, lãnh hải của ta lại rộng lớn, vì vậy chỉ có cách duy trì những đoàn tàu nhỏ, sức giãn nước vài trăm tấn, tiêu hao nhiên liệu ít, có thể hoạt động liên tục dài ngày trên biển, vừa đánh cá tự nuôi mình, nuôi tàu, vừa làm nhiệm vụ tuần biển, rèn luyện thuỷ thủ thì mới có thể hoàn thành được sứ mạng của Hải quân nhân dân mà Tổ quốc đã giao cho là bảo đảm an toàn lãnh hải của Tổ quốc. Các đoàn tàu chiến của ta chưa nhiều. Vả lại, trong điều kiện đất nước còn nghèo, bảo đảm cho một đoàn tàu chiến hoạt động trên biển không phải là chuyện đơn giản. Một tàu tuần biển loại vừa, chưa phải loại hiện đại, hoạt động một giờ trên biển đã đốt hết hàng chục tấn dầu, chưa kể tới những chi phí khác. Với nhiên liệu ấy, một tàu đánh cá vũ trang cỡ nhỏ có thể hoạt động hàng tuần trên biển.
Nhưng, điều đáng nói nhất là, thông qua hoạt động kinh tế kết hợp với quốc phòng trên biển, bộ đội Hải quân đã đào tạo được một đội ngũ thuyền trưởng và thuỷ thủ dàn dạn sương gió, quen thuộc biển cả, luồng lạch. Để có những thuỷ thủ và thuyền trưởng cự phách như vậy, không một trường huấn luyện nào có thể làm nổi. Những người lính dày dạn sóng gió và thuộc biển như lòng bàn tay ấy vừa qua đã trở thành những người anh hùng trên biển. Chính họ đã làm nên những kỳ tích.
Tôi đã nhận thức ra điều đó trong những ngày làm việc ở đoàn M28. Con số 1037 tấn cá và 626 ngàn lít nước mắm đoàn sản xuất được trong năm 1987, tạo ra 15 triệu đồng tiền lãi, không phải là không hấp dẫn. Nhưng hấp dẫn hơn cả là thông qua quá trình lao động, rèn luyện trên biển cả, đoàn M28 đã tạo dựng nên những người lính biển dày dạn, dũng cảm và trong sáng. Điều đó thật khó mà có thể "hạch toán được".
Sự kiện Trường Sa được cả nước biết đến kể từ sau ngày 14 tháng 3, khi máu đã thực sự đổ ra trên biển. Nhưng cuộc chiến đấu của những người lính hải quân bảo vệ Trường Sa đã bắt đầu từ lâu.
Tôi muốn trở lại một cái mốc thời gian gần nhất, đó là cuối tháng 10 năm 1987.
Vào thời điểm này, ý đồ của nhà cầm quyền Bắc Kinh xâm chiếm một số đảo trên quần đảo Trường Sa của ta đã lộ rõ. Hạm đội Nam Hải của Trung Quốc đã có mặt quanh khu vực Trường Sa và trên Vịnh Bắc Bộ. Bộ đội Hải quân ta đã phải sẵn sàng chuẩn bị để bước vào chiến đấu. Một loạt tàu đánh cá, tàu vận tải của Hải quân ta hoạt động khắp nơi dọc theo bờ biển của đất nước đã được lệnh báo động, một số tàu đánh cá được gọi gấp về căn cứ nhận nhiệm vụ mới. Trong số những con tàu ấy có hai con tàu số 701 và 712 của đoàn M.28 mà bây giờ đây tên tuổi đã trở nên quen thuộc với tất cả chúng ta.
Đang đánh cá ở vùng biển Cát Bà, hai tàu 701 và 712 vội vã trở về căn cứ.Vừa cập cảng, hai thuyền trưởng quần áo vẫn còn tanh mùi cá, đã nhận được lệnh chuẩn bị gấp để lên đường ra chi viện cho Trường Sa.
Lệnh bốn ngày phải nhổ neo. Bốn ngày, hàng ngàn công việc phải chuẩn bị cho con tàu. Bốc cá lên, sửa chữa sơ qua những chỗ hỏng hóc, nạp nhiên liệu, nước ngọt, hàng chi viện cho đảo, lương thực, thực phẩm, súng đạn... Không ai có thời gian để nghĩ đến mình, đến gia đình. Thuyền trưởng tàu 712, Nguyễn Văn Thuỷ vợ sắp đẻ đến nơi rồi nhưng anh cũng không có thời gian để giúp vợ "nằm ổ". Trung uý Hoàng Minh Thao thợ máy, được lệnh điều động gấp xuống tàu trước ba tiếng khi tàu nhổ neo. Đến xếp lại cái ba lô cũng vội, chưa nói gì đến chuyện riêng tư. Mà trong những ngày thàng này, mỗi người đều có bao nhiêu điều phải lo nghĩ, bao nhiêu điều còn phải để lại trên bờ (Hoàng Minh Thao đang làm nhiệm vụ trên biển thì được tin mẹ mất, Nguyễn Văn Thuỷ nhổ neo sáu ngày thì vợ đẻ con trai - lại một thuỷ thủ tương lai). Nhưng quyền lợi của dân tộc, của đất nước lúc này đã được đặt lên trên hết. Chính vì vậy mà tất cả các con tàu đều nhổ neo đúng giờ quy định. Như đã nói ở trên, để những người lính trên biển hoàn thành nhiệm vụ, đất liền phải cố gắng rất nhiều, phải xứng đáng hơn.

Ở đây tôi đang nói về đất liền, nói về nơi những con tàu rời bến.Tôi chưa kể về hành trình của những con tàu. Vì vậy, chúng ta hay vui lòng lướt qua một quãng thời gian để đến với đêm giao thừa Tết Mậu Thìn vừa qua.
Đêm ba mươi Tết, cơ quan đoàn bộ M28 đang chuẩn bị cho buổi đón giao thừa thì có lệnh gọi đoàn trưởng Lê Văn Giá và đoàn phó Triệu Đức Hiền lên cơ quan cấp trên nhận nhiệm vụ gấp. Hai tiếng sau, khi hai thủ trưởng đoàn trở về thì mọi người được biết rằng trên biển đã diễn ra những sự kiện hết sức quan trọng và xúc động. Tàu 601 do biên đội trưởng Nguyễn Văn Tân và thuyền trưởng Hà Văn Thái chỉ huy đã lao lên đảo Đá Lớn, hy sinh con tàu để khẳng định chủ quyền của Tổ quốc đối với hòn đảo này trước mũi một biên đội tàu chiến của đối phương đang lăm le định lên chiếm đảo. Bộ Tư lệnh đã lệnh cho đoàn phải sửa chữa gấp tàu 709 để khẩn cấp lên đường đi chi viện.
Thế là buổi đón giao thừa lập tức biến thành buổi giao ban tác chiến để bàn thực hiện nhiệm vụ. Khi tiếng pháo nổi giòn khắp các thôn xóm, báo hiệu sự bắt đầu của một năm mới thì phương án sửa chữa, khôi phục con tàu, phương án biên chế tàu và các phương án bảo đảm khác cũng đã hình thành. Ngay lập tức, các cơ quan đoàn bộ phóng người đi thu gom anh em thuỷ thủ, thợ máy đang nghỉ tết ở các địa phương về để đi nhận nhiệm vụ.Ban kỹ thuật của đoàn lập tức triển khai phương án sửa chữa tàu.
Cũng phải nói qua một chút về tàu 709. Đây là loại tàu đánh cá 400 mã lực, sức giãn nước khaỏng 350 tấn, được thiết kế và đóng tại Trung Quốc theo đơn đặt hàng của Việt Nam từ những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Thời hạn sử dụng theo thiết kế đã hết từ lâu, thời hạn kéo dài sử dụng "để tiết kiệm" cũng đã hết... Con tàu đã hoàn thành vẻ vang nhiệm vụ của mình và đã "về hưu". Nghĩa là đã được đưa tới bãi thải, chuẩn bị thanh lý. Tàu đã nhừng hoạt động hơn một năm, đoàn thuỷ thủ của tàu đã mỗi người một ngả đi nhận nhiệm vụ khác.
Với một điều kiện như vậy, mà tàu 709 phải bằng mọi giá "hồi sinh" trong vòng một tuần lễ để đi chiến đấu bảo vệ Tổ quốc, thì thật là một điều kỳ diệu! Và... 709 đã hồi sinh. Trước hết là đoàn thuỷ thủ, tối mồng một Tết thì cả mười hai người, từ thuyền trưởng đến các thuỷ thủ, thợ máy đã được triệu tập về đủ. Trong khi đó, trạm sửa chữa của đoàn bắt đầu công việc của mình, anh em thợ của trạm chia làm ba ca làm việc liên tục để hồi sinh con tàu. Tất cả cán bộ từ đoàn trưởng, đoàn phó đến trợ lý các cơ quan được huy động để tham gia công tác đảm bảo hậu cần cho tàu. Từ viên đạn, hạt gạo, lít nước ngọt, bó rau xanh đều được đưa xuống tận cầu cảng.
Trong khi ấy cả nước đang đón xuân. Tết năm nay mưa gió suốt mấy ngày trời, người ta ít ra khỏi nhà hơn mọi năm, lượng rượu thịt, cà pgê, thuốc lá... vì thế có lẽ cũng được tiêu thụ nhiều hơn mọi năm. Có một ông giám đốc công ty khoe với tác giả của bài viết này rằng, tết năm nay ông ta vừa tròn sáu chục tuổi, được anh em trong công ty thương yêu rất mực nên tổ chức một lễ mừng thủ trưởng "lên lão" rất sang trọng, với hai chục mét pháo mừng, hơn năm mươi chai rượi ngoại và bảy két bia...
Trong khi đó con tàu 709 đang được hồi sinh.
Trong khi đó thuỷ thủ của tàu 701 chốt trên con tàu của mình vừa tự mình đánh chìm trên đảo Đá Lớn, lênh đên giữa trời nước, cũng đang đón xuân với hào phóng khí trời và nước biển. Nắm hương của họ mang đốt lên trên mũi con tàu đã cháy hết, họ nhìn về đất liền và tự hỏi "không biết ở trong kia năm nay người ta ăn tết có vui không?".
Trong khi đó, ở nhiều đảo trên quần đảo Trường Sa các chiến sĩ của chúng ta không nhận được hàng tết. Họ sẽư không trách đồng đội, khi họ biết rằng nhiều tàu đang chở hàng tết ra cho đảo đã đột ngột được lệnh thay đổi nhiệm vụ đi chốt giữ những nơi hiểm yếu trên biển.
Nhưng đồng đội ở đất liền luôn nghĩ tới họ. Và vì họ mà con tàu 709 đã hồi sinh vào ngày mồng năm tết, ngày Quang Trung vào thành Thăng Long. và, ngày mồng 6 tết tàu 709 đã rời đốc, nổ máy ra khơi luôn, không một gờ chạy thử. Con tàu đã chấp nhận mạo hiểm. Mười hai thuỷ thủ trên con tàu đã chấp nhận mạo hiểm? Có lẽ, trên thế giới này, chỉ có những người thuỷ thủ Việt Nam mới dám chấp nhận ra khơi xa với những con tàu nhỏ rách nát ọp ẹp như vậy. An ninh Tổ quốc đang bị đe doạ và đồng đội của họ ngoài khơi xa kia đang mỏi mắt ngóng chờ. Vì vậy, phải ra khơi. Trên bến cảng chỉ có những người lính đưa tiễn những người lính.
Vào cuối tháng 3, đoàn thuỷ thủ của tàu 701 đã trở về căn cứ. Họ đã trở về nguyên vẹn, không thiếu một ai, trừ con tàu mà họ đã để lại trên đảo Đá Lớn như một tấm bia chủ quyền. Đồng chí tư lệnh hải quân đã tới thăm hỏi họ và nghe họ kể về những giờ phút quyết định nhất, khi họ chấp hành mệnh lệnh lao tàu lên đảo Đá Lớn. Nghe xong, ông vui vẻ kết luận: "Chúng ta đã hành động đúng vào những giây phút quyết định đó. Mất một con tàu nhưng chúng ta đã bảo vệ được chủ quyền của một hòn đảo!".

Sau ít ngày nghỉ ngơi, đoàn thuỷ thủ tàu 701 lại được lệnh tiếp nhận một con tàu mới. Lần này là một con tàu lớn, sức giãn nước tới 1.500 tấn. Nhưng... cũng lại là một con tàu đã đến tuổi thanh lý từ lâu. Nó có tên là Sông Thao, do công ty vận tải biển III bàn giao cho. Con tàu này được hạ thuỷ từ năm 1960. Nghĩa là đã có tới 28 năm thâm niên hoạt động trên sông biển. Cùng với xêry với nó có 2 con tàu khác, cũng được Liên Xô chuyển nhượng cho ta một lần, đều đã được thanh lý. Riêng Sông Thao vẫn kiên cường hoạt động theo phương châm tiết kiệm của Việt Nam. Nó cũng đã già lão, ọp ẹp. Khi mới nhìn thấy nó trên cảng, anh em thuỷ thủ tàu 701 cũng thấy khoái mắt. Tàu Tây hẳn hoi cơ mà! Nhưng, khi bắt đầu làm thủ tục tiếp nhận nó, hiểu hết những ngóc ngách của nó, sự già lão của nó, mới thấy đáng sợ. Nhưng trong lúc nước sôi lửa bỏng như thế này, có được một con tàu có sức chở lớn như vậy cũng là quý rồi.
Đoàn M28 lại sôi sục lên vì con tàu mới. Mệnh lệnh là phải khẩn trương, tiếp nhận sửa chữa, củng cố, học thao tác, sử dụng trong vòng... nửa tháng, để chuẩn bị ra khơi. Thế là, lại như mấy ngày tết chuẩn bị cho 709 lên đường, toàn đoàn M28 lại làm việc quên ngày quên đêm. Một đồng chí trợ lý ở cơ quan đoàn bộ đã tóm tắt nỗi vất vả ấy thành một câu:
Từ ngày có cái Sông Thao
Râu ria ông nào cũng thấy dài ra!
CHUYẾN ĐI BIỂN CUỐI CÙNG CỦA TÀU 701
Trước khi bắt đầu cuộc hành trình của tàu Sông Thao chúng ta hãy trở lại cuộc hành trình cuối cùng của con tàu 701 anh hùng trên hải phận của Tổ quốc.
Từ căn cứ của hải đoàn, tàu 701 cùng tàu 712 hình thành một biên đội do đại uý Nguyễn Văn Tân làm biên đội trưởng, đại uý Đặng Ngọc Thuần làm phó biên đội trưởng về chính trị, đi làm nhiệm vụ ở vùng biển phía nam. Nhưng vào tới Cam Ranh tàu 712 bị hỏng máy, phải sửa chữa nên tàu 701 chuẩn bị lên đường ra tiếp tế cho Trường Sa với tàu 671. Biên đội ghép này vẫn do đại uý Nguyễn Văn Tân chỉ huy. Lần này ra đảo, hai tàu 701 và 671, ngoài cơ số lương thực, thực phẩm, nước ngọt của mình và những hàng hoá vật liệu chở ra đảo theo nhiệm vụ, còn mang theo cả nhu yếu phẩm và hàng tết cho anh em trên đảo trong đó có cả bò và lợn, gà. Nhiệm vụ trên giao vẫn như vậy, vừa làm nhiệm vụ vận tải vừa trinh sát tuần biển và sẵn sàng cơ động khi cần thiết.
Ngày 31 tháng 1 biên đội xuất phát. Ra đến Trường Sa Lớn, biên đội gặp một biên đội bạn, hai bên cập mạn trao đổi tình hình. Biên đội trưởng Nguyễn Văn Tân gặp các thuyền trưởng của hai tàu bạn và biết rằng hiện nay tàu đối phương đã neo ở bãi Đá Chữ Thập, rất nhiều chiếc tàu khác đang lảng vảng quanh các đảo của ta. Chính họ đã bị hai tàu chiến này đuổi theo, áp hai bên mạn khiêu khích liên tục một tiếng đồng hồ.
Theo lịch trình, biên đội tiếp tục phải đi đến Nam Yết để trả hàng và đưa mươi càn bộ, chiến sĩ đi công tác trở về đảo. Nhưng, trước tình hình đó trên đã điện cho biên đội, ra lệnh đi đảo Đá Lớn ở vĩ độ Bắc 10 độ 04 phút 30 giây và kinh độ Đông 114 độ 0 "00"! Nhiệm vụ, trinh sát và sẵn sàng chiến đấu bảo vệ đảo.
Từ nhiệm vụ vận tải, biên đội lập tức chuyển sang trạng thái sẵn sàng làm nhiệm vụ chiến đấu. Theo lệnh của biên đội trưởng Nguyễn Văn Tân cả hai tàu 701 và 671 chuyển hướng, nhằm đảo Đá Lớn mà đè sóng lướt tới.
Gió mùa đông bắc về. Mưa suốt ngày. Mặt biển sục sôi, sóng cấp 6 cấp 7. Đã được rèn luyện nhiều trên biển nên hầu hết thủy thủ trên hai tàu vẫn tỉnh táo. Chỉ có gió lớn, không đun nấu gì được, anh em phải ăn uống thất thường nên sức khỏe có giảm sút đôi chút. Hai giờ chiều ngày 6 tháng 2 năm 1988, biên đôi đến đảo Đá Lớn. Quan sát trên mặt biển không thấy bóng tàu đối phương, biên đội trưởng Nguyễn Văn Tân ra lệnh cho tàu 701 neo ở Nam đảo, tàu 671 neo ở Bắc đảo. Triển khai xong, báo cáo về Bộ chỉ huy và nhận được mệnh lệnh: ?oChốt lại giữ đảo cho đến khi có lệnh mới!?.
Đảo Đá Lớn là một hòn đảo nằm án ngữ phía tây cụm đảo phía bắc của quần đảo Trường Sa. Đảo có chiều dài hai chục km, chiều ngang hơn một ngàn mét. Toàn bộ hòn đảo còn chìm dưới sóng nước, chỉ nổi lên mặt nước chừng hơn một mét vào những giờ thủy triều xuống thấp nhất. Vào những giờ triều lên, đảo nằm sâu dưới một mét tám mươi phân nước. Trong tương lai, do những biến động của vỏ trái đất, khi đảo hoàn toàn nổi lên trên mặt nước thì đảo này sẽ là một hòn đảo lớn, có vị trí hết sức quan trọng và có tiềm năng kinh tế lớn. Trên đảo có một hồ rộng, hình miệng núi lửa, rất đẹp và nhiều cá. Đá Lớn là hòn đảo đã được khẳng định chủ quyền của Việt Nam từ lâu nhưng ta chưa đủ lực lượng để chốt giữ. Vì thế, trong tình hình cẳng thẳng như này, hai tàu 701 và 671 phải làm nhiệm vụ của những người lính canh giữ đảo.
Tết nhất sắp đến rồi. Nhìn thấy đống hàng tết của anh em trên một số đảo vẫn còn nằm trên tàu mà sốt ruột. Nhưng? biết làm sao được? Giữ đảo là trên hết, hàng tết có đến chậm hẳn anh em mình cũng rộng lượng mà thể tất cho. Trên tàu 701 có một chú bò. Do không dự kiến được tình hình đột xuất này nên tàu không dự trữ đủ cỏ khô cho chú ta. Ăn hết cỏ khô, chú bắt đầu rống suốt ngày vì đói ăn. Bí quá, anh em thủy thủ trên tàu nghĩ ra cách cho chú nhai thử bìa các tông của các kiện hàng đồ hộp. Thứ này quả là không hấp dẫn gì với họ nhà bò. Nhưng? đói quá chú nhai tuốt. Đến khi? không còn một mảnh bìa các tông nào cho chú nhai nữa, anh em thủy thủ nghĩ rằng người ăn cơm mà sống được thì tại sao bò lại không thể ăn cơm nhỉ? Thế là nhà bếp được báo thêm một suất nữa cho ông khách quý hóa này? Nhưng? vì thiếu ?ochất tươi? và vì sóng to gió lớn, chú bò thân yêu đã lăn đùng ra chết. Con lợn có vẻ chịu sóng gió tài hơn, nó đã sống được cho đến khi phải ?ohy sinh vì nhiệm vụ?.
Biên đội chốt trên đảo Đá Lớn cho đến ngày 14 tháng 2. Buổi chiều hôm đó có ba tàu chiến của đối phương tiến vào phía nam đảo. Chúng chạy đi chạy lại chờ vờn, giương oai diễu võ gần tàu 701 của ta. Thủ đoạn của chúng là đe dọa, nếu ta non gan nhổ neo là lập tức chúng sẽ lao lên chiếm đảo.
Lệnh sẵn sàng chiến đấu được truyền cho các tàu. Thông tin trên tàu trực canh, liên tục giữ liên lạc với Sở chỉ huy và với cụm đảo.
Đêm 14 tháng 2. Gió lớn. Mưa rền rĩ trên biển. Sóng cấp 7. Biển tối đen như mực. Tàu đối phương vẫn lảng vảng đâu đó. Hình như chúng tắt đèn, thả trôi, chờ thời cơ lên chiếm đảo của ta.

21 giờ. Lệnh của Sở chỉ huy: Lợi dụng thủy triều, đưa tàu lên mặt đảo. Nhắc: Chú ý bảo đảm an toàn, bằng giá nào cũng phải lên được mặt đảo, không được để tàu lật hoặc va vào đá vỡ tàu. Nếu tàu lật hoặc vỡ tàu sẽ lập tức bị sóng cuốn ra biển, sự hy sinh con tàu sẽ trở nên vô ích và tất cả thành viên trên tàu cũng rất ít khả năng sống sót.
Biên đội trưởng Nguyễn Văn Tân ở trên tàu 701 lập tức thông báo mệnh lệnh của Bộ chỉ huy cho tàu 671 và cùng thuyền trưởng tàu 701 Hà Văn Thái bàn phương án lên đảo. Chi bộ Đảng trên tàu lập tức được triệu tập để nghe thông báo quyết tâm của người chỉ huy và bàn cách thực hiện quyết tâm ấy. Cả bảy đảng viên của chi bộ đều biểu lộ quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ. Mọi người trở về vị trí của mình và thông báo cho thủy thủ trên tàu biết nhiệm vụ và quyết tâm của chỉ huy và chi bộ tàu.
Lệnh nhổ neo.
Biển động dữ dội. Tàu lần theo mép đảo, lúc nào cũng có nguy cơ bị hất vào đá. Nước triều chưa lên cao, loay hoay hơn một giờ mà tàu vẫn chưa tìm được luồng lạch thuận lợi để lên đảo. Thuyền trưởng Hà Văn Thái quyết định cho tàu lùi ra để tính toán lại luồng lạch.
1 giờ 30 phút, thuyền trưởng và biên đội trưởng quyết định cho tàu lao vào lần thứ hai. Nước triều đã bắt đầu xuống, bụng tàu bị sóng đập thình thình trên đá. Biết chắc chắn là đáy tàu sẽ bị vỡ nhưng những người chỉ huy vẫn kiên quyết cho tàu lao tới. Cuối cùng, tàu đã lên được mặt đảo. Một con sóng lớn hất văng tàu quay mũi ra phía biển, tưởng tàu có nguy cơ bị sóng hất ra, nhưng may mắn sao, tàu rơi vào đúng một gộp đá, mắc cứng lại.
Tàu 701 đã vĩnh viễn nằm lại trên đảo Đá Lớn. Nước bắt đầu ào vào, chìm hết khoang hàng và boong tàu. Thuyền trưởng Hà Văn Thái ra lệnh cho thuỷ thủ dọn đồ đạc đem lên cabin chỉ huy và điện báo về đất liền xin phương tiện cấp cứu anh em trên tàu.
Lệnh của Sở chỉ huy: Để lại một tổ chốt trên đảo còn toàn bộ thuỷ thủ của tàu 701 bơi ra tàu 671 tiếp tục nhiệm vụ bảo vệ đảo. Tàu 671 vũng đã lên đảo an toàn vì tàu nhỏ và cơ động thuận lợi hơn nên Sở chỉ huy đồng ý cho tàu 671 rút ra để đón anh em trên tàu 701.
7 giờ 30 phút sáng (27 tết) ba tàu chiến của đối phương trong đó có một tàu chiến loại lớn mang số hiệu 164 tiến vào đảo. Chiếc tàu này yểm trợ cho hai chiếc tàu loại nhỏ hơn mang số 551 và 552 tiến sát vào tận mép đảo. Lúc này nước triều đã xuống, đảo Đá Lớn đã nổi lên trên mặt đại dương. Bọn xâm lược nhìn lên và giật mình kinh ngạc khi thấy trên đảo đã có một con tàu của Việt Nam đứng sừng sững. Chúng ***g lộn, quay cuồng một lát rồi vội vã kéo nhau đi.
Đêm hôm sau, vào quãng 10 giờ tàu 671 đã tới được khu vực tàu 701. Thuyền trưởng Nguyễn Đình Cúc và các thuỷ thủ bơi vào đảo, căng dây cho anh em trên 701 lần theo bơi ra tàu trong đêm tối mênh mông. Thuyền trưởng Hà Văn Thái cùng bốn thuỷ thủ gồm các đồng chí Đỗ QUang Hoà, Nguyễn Tiến Lừng, Trần Văn Bôn và Nguyễn Văn Phuc (báo vụ) tình nguyện chốt lại trên con tàu bây giờ đã trở thành một chiếc lô cốt, trở thành bia chủ quyền trên đảo Đá Lớn.
Đây là một trận đánh thực sự tuy không phải nổ súng, chấp nhận đương đầu với sóng gió, với đêm tối và đại dương có nghĩa là các anh đã sẵn sàng chấp nhận sự hy sinh thân mình. Vào những giây phút quyết định lao tàu lên đảo, tính mạng của mười lăm con người đã thực sự treo lên đầu sợi tóc. Cơ may thành công không phải là nhiều. Nhưng các anh đã thành công, sự thành công ấy không chỉ là kết quả của lòng dũng cảm, trí thông minh, sự dạn dày sóng gió và kinh nghiệm đương đầu với hiểm nghèo trên đại dương, mà trong đó còn có cả sự may mắn.
Tàu 701 và tàu 671 đã được tặng thưởng huân chương Quân công hạng ba và được đề nghị tuyên dương là những đơn vị anh hùng. Tổ quốc đã đánh giá đúng lòng dũng cảm và tinh thần sẵn sàng hy sinh của các anh.
Vào những ngày cả nước vui vẻ đón xuân thì các anh đã trải qua cuộc chiến đấu một mất một còn ấy. Sau khi đồng đội rời đảo trở về tàu 671, trên đảo còn năm người tình nguyện trụ lại. Họ lấy con tàu làm điểm tựa, sẵn sàng chấp nhận chiến đấu nếu địch đổ bộ lên đảo. Khi triều xuống, đảo nổi lên, cả con tàu nằm trơ trên bãi đá, khi triều lên cả đảo chìm trong sóng nước, con tàu chỉ còn lại cabin chỉ huy không ngập nước. Thuyền trưởng Hà Văn Thái và các chiến sỹ của anh đã ăn, ngủ, sinh hoạt trên cái cabin chật hẹp đó. Và cũng như mọi người dân Việt Nam trên khắp đất nước, họ cũng chuẩn bị đón xuân. Cả tàu còn lại một con gà. Thái quyết định để dành cho bữa liên hoan đón giao thừa. Nhưng rủi thay, chiều ba mươi tết, những người lính dũng cảm của chúng ta đã run tay khi cắt tiết chú gà duy nhất ấy. Tay dao vừa rơi ra, chú gà liền vùng dậy và... chồm xuống biển. SÓng lập tức vồ lấy và cuốn ra khơilàm vật hiến tế thần biển anh linh. Năm chiến sỹ ngơ ngác nhìn nhau, không nói lên lời.
Đã gần đến giờ giao thừa. Biên đội trưởng Nguyễn Văn Tân và thuyền trưởng Cúc cùng thủy thủ ủa hai con tàu đang chuẩn bị bữa liên hoan đạm bạc của mình trên tàu 671 thì bỗng nghe có tiéng gọi... từ dưới biển, rồi bên mạn tàu nhô lên một cái đầu ướt rượt. "Trời ơi Bôn! Cậu bơi ra đây làm gì thế?" - Biên đội trưởng Tân hốt hoảng kêu lên anh nghĩ có chuyện gì xảy ra trên đảo. Thuỷ thủ Trần Văn Bôn vừa thở vừa trình bày lý do cuộc mạo hiểm của mình: Gà bay mất, anh em trên đảo không có gì liên hoan đón giao thừa nên... Nhìn ra mặt biển đêm tối đen, ầm ì sóng dữ. Biên đội trưởng xúc động không nói lên lời, không nỡ phê bình quở trách chiến sỹ của mình. Anh vội bảo anh em lấy hai gói kẹo, một chai rượu và... một thẻ hương trao cho Bôn và dặn: "Từ giờ trở đi tuyệt đối không được bơi ra tàu trong đêm tối như thế này nữa nhé!".

Bôn trở lại đảo vào lúc sắp giao thừa. Thuyền trưởng Hà Văn Thái trịnh trọng đốt mấy nén hương. Mọi người đều im lặng và không ai bảo ai, đều lặng lẽ quay về hướng đất liền.
Tôi không dám hỏi các anh xem vào giờ khắc thiêng liêng ấy, giữa biển khơi mênh mông các anh đã nghĩ gì. VÌ tôi tin rằng, không ai có thể diễn tả được tình cảm của họ trong giờ khắc ấy. Còn chúng ta, cũng xin đừng suy diễn. Bởi nếu suy diễn sẽ lập tức dẫn đến những khái niệm sáo rỗng, tầm thường. Nếu có thể được, mỗi chúng ta hãy thử dùng trí tưởng tượng để hình dung hoàn cảnh của các anh lúc ấy, và hãy thử dũng cảm (dù chỉ là trong tưởng tượng) tự đặt mình vào khung cảnh ấy. nếu cuộc "trắc nghiệm" ấy thành công hẳn chúng ta sẽ đi đến một kết quả duy nhất, trong ta sẽ nảy sinh lòng biết ơn và một đôi chút hổ thẹn nếu đã có lúc chúng ta sống tầm thường.
BẰNG MỒ HÔI VÀ MÁU
Chủ quyền lãnh thổ của một đất nước được khẳng định không phải bằng nước bọt của các chính khách nhiều tham vọng cũng không phải chỉ bằng những cuộc "xâm lăng hoạ đồ" như những người cầm quyền ở đâu đó xưa nay vẫn làm. CHủ quyền lãnh thổ của một đất nước bao giờ cũng phải được khẳng định bằng mồ hôi và máu thông qua quá trình khai khẩn, chinh phục thiên nhiên đối với các vùng lãnh thổ do dân tộc đó phát hiện và tiến hành từng bước việc quản lý theo cơ cấu Nhà nước.
Dân tộc ta đã khẳng định chủ quyền của mình trên quần đảo Trường Sa bằng con đường đó. Từ rất xa xưa, những đoàn thuyền chiến của các triều đại phong kiến Việt Nam cũng đã nhiều lần chiến thắng sóng dữ để tới những quần đảo san hô này mặc dù lúc đó Hoàng Sa và Trường Sa chưa có một "thần dân" nào. Đây, không phải là một cuộc "du ngoạn" của các tướng lĩnh, mà đó là những cuộc tầun du được thực hiện thường xuyên theo chiếu chỉ của các nhà vua để cài chắc thêm phên dậu nước nhà. Để thực hiện thành công những cuộc tuần thám như vậy, những người lính thuỷ Việt Nam từ thuở xa xưa đã phải vượt qua biết bao nhiêu gian khổ hy sinh. Ta cũng biết rằng, dưới các triều đại phong kiến, sinh mạng của một người lính chẳng bõ để các nhà chép sử ghi vào sử sách. Đối với họ, lịch sử là lịch sử của những ông hoàng bà chúa, của các triều đại kế tiếp nhau. Tuy vậy các nhà sử gia phong kiến vẫn buộc phải ghi lại trong sử sách tên một viên cai đội đã từng chỉ huy một đội tuần tiễu đã tiến hành thành công cuộc tuần thám của họ trên vùng biển Hoàng Sa và Trường Sa, đó là viên cai đội Phạm Quang Ảnh. Đội Ảnh đã thực hiện cuộc tuần binh của mình vào năm 1815. Chắc chắn đây không phải là người lính Trường Sa đầu tiên của thuỷ quân Việt Nam. Trước đội Ảnh, đã có biết bao nhiêu người lính vô danh đã đổ mồ hôi và máu cho sự nghiệp bảo vệ và khai khẩn những vùng đất mới của Tổ quốc.
Cán bộ chiến sĩ hải quân nhân dân hôm nay rất tự hào vè những người đồng đội đã đi tiên phong trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc trên đại dương ấy. Nhưng, ở đây tôi không định viết một luận văn lịch sử mà chỉ muốn nhắc lại rằng chúng ta cần phải thừa kế như thế nào một "tầm nhìn xa" như vậy về chiến lược phòng thủ Tổ quốc của cha ông chúng ta. Ở vào thời đại chúng ta, Trường Sa đã trở nên vô cùng thân thuộc và gần gũi. Trên quần đảo đã có một hòn đảo mang tên một thuyền trường của hải quân nhân dân, đó là thuyền trưởng Phan Vinh, người đã từng chỉ huy một con tàu không số đưa vũ khí vào miền Nam trong những năm chống Mỹ cứu nước và đã hy sinh tại hòn đảo này. Con đường mòn trên biển mang tên lãnh tụ Hồ Chí Minh đã được cả nước biết tới và đã nổi tiếng trên thế giới, một chặng trên con "đường mòn" ấy là quần đảo Trường Sa. Thiết tưởng, riêng điều đó cũng đủ bảo đảm tính chất hợp pháp về chủ quyền lãnh thổ và lãnh hải của Việt Nam trên vùng biển và hải đảo này rồi, đã là đoạn đường mòn thì còn có gì xa lạ?
Biết bao nhiêu mồ hôi và máu của các thế hệ người VIệt Nam đã đổ vì quần đảo thân yêu này? Hôm nay kẻ thù lại dẫn xác tới đoạn đường mòn thân yêu của đất nước ta, và như một tất yếu, màu và mồ hôi lại thêm một lần tuôn chảy.
Đợt công tác ngắn ngủi và gấp gáp vừa qua đã giúp tôi nhìn nhận ra nhiều điều mới mẻ. Trong đó có cả những điều tưởng như đang bị lãng quên, đang dần mòn mỏi trong cuộc sống vất vả và dung tục của ngày hôm nay. Tôi đã cố gắng đến được một vài đơn vị đã đổ nhiều mồ hôi và xương máu nhất trong những tháng vừa qua để thêm một lần khẳng định lại chủ quyền đất nước đối với quần đảo Trường Sa, một trong những đơn vị như vậy là đoàn công binh Sông Mã, một đơn vị đã được tuyên dương anh hùng năm 1975 vì những chiến công mà đoàn đã lập được trong những năm đánh Mỹ.
Trong chiến dịch mang tên "Chủ quyền 88", những người lính thợ của đoàn công binh Sông Mã đóng một vai trò xứng đáng vơi truyền thống của mình. Họ là những người lính thợ, có nhiệm vụ chủ yếu là xây dựng những công trình sinh hoạt và chiến đấu cho những đơn vị bảo vệ đảo, lấy lao động sáng tạo làm phương tiện chủ yếu để công hiến cho Tổ quốc. Nhưng khi kẻ thù xuất hiện, những người lính thợ ấy, lập tức trở thành lính chiến, họ đã chiến đấu dũng cảm như bất kỳ một người lính nào trước kẻ thù mạnh hơn gấp bội. Gương chiến đấu của người chiến sĩ công binh trẻ tuổi Nguyễn Văn Lanh trong ngày 14 tháng 3 trên đảo Gạc Ma là một ví dụ điển hình. Khi tôi đến đơn vị thì Nguyễn Văn Lanh vẫn còn nằm điều trị tại quân y viện. Nhưng tôi đã gặp được nhiều đồng đội của anh, những người đã cùng anh đứng đối mặt với kẻ thù để bảo vệ lá cờ Tổ quốc. Họ đã kể về những hành động của anh một cách chân thực, giản dị như kể về những công việc quai búa đóng cọc, dựng nhà vậy. Hầu như ai cũng bắt đầu bằng một câu giản dị "hôm đó cúng tôi đi trên tàu 604 ra làm nhà cho anh em mình trên đảo Gạc Ma...".