Truyện hay từ thành ngữ tục ngữ (sưu tầm)

Múa búa trước cửa Lỗ Ban tí
Mỏng mày hay hạt:
Mỏng mày: theo quan điểm xưa, con gái đẹp theo kiểu sắc xảo, lanh lợi thường mắt lá dăm, lông mày lá liễu. Lá liễu đương nhiên...mỏng . Vậy mỏng mày cũng để chỉ cô gái đó khôn ngoan, không...mấy nhu mì.
Hay hạt: Trong cách hát ả đào, kĩ thuật: nảy hạt là khó nhất. Vậy hay hạt ở đây mang nghĩa: giỏi ăn nói.
Vậy mỏng mày hay hạt chỉ cô gái khôn ngoan, giỏi ăn nói, nói chung là sắc xảo.
anh đi đường anh, tôi đi đường tôi - tình nghĩa đôi ta có thế thôi: k phải thành ngữ mà là lời bài hát . Tiếp theo là:
tình nghĩa còn đâu, vùi xuốmg mồ sâu. Bóng ma đưa đường tôi xa rồi. Giờ trả lại nhau....
gái có chồng như gông đeo cổ, chim vào ***g biết thuở nào ra: ghép 2 câu :

Gái có chồng như gông đeo cổ,
Trai có vợ như rợ buộc chân.​

Và:

Ba đồng một mớ trầu cay
Sao anh không hỏi những ngày còn không.
Bây giờ em đã có chồng
Như chim vào ***g, như cá cắn câu.
Cá cắn câu biết đâu mà gỡ,
Chim vào ***g biết thủa nào ra.​

Cả câu chỉ sự ràng buộc hôn nhân và 1 chút nuối tiếc, k mãn nghuyện về cuộc hôn nhân đó.
Được mabun sửa chữa / chuyển vào 06:15 ngày 13/06/2007

Ấy bác mabun, bác lại đố nhau rồi, thế có khổ không? Thế múa búa trước cửa Lỗ Ban xuất xứ và ý nghĩa là thế nào? Tớ mới nghe lần đầu!

Tớ thích đọc thành ngữ tục ngữ, nhưng lại rất lười tra cứu nguồn gốc. Bác tra ra được ngọn ngành thế này phục bác quá!
Cái vụ lời bài hát ấy tớ đã nghi nghi rồi, nhưng hồi xưa chả bao giờ nghe bài này nên chả nhớ ra (bây giờ cũng không nhớ nó ra thế nào).

Lỗ Ban là ông tổ nghề mộc nói riêng hay nghề xây dựng nói chung bên Tàu. Vậy kẻ dám trổ nghề trước cửa Lỗ Ban là liều lĩnh, to gan 1 cách ngốc nghếch . Tôi dám chót chét trên đây trước bao cao thủ thực sự trong diễn đàn cũng tương tự vậy thôi .
Câu trên là của TQ, tương tự ở VN có: Múa rìu qua mắt thợ, đánh trống qua cửa nhà sấm (mấy câu này chắc k phải giải thích ).
@ bác TV:
Câu tránh vỏ dưa gặp vỏ dừa hình như bác giải thích chưa chính xác. K ai ăn thử mấy thứ vỏ đó để biết nhạt hay dai cả .
Tránh vỏ dưa (mềm), gặp vỏ dừa thì (cứng). Câu này mang nghĩa: tránh được cái xấu này lại gặp cái xấu khác. Giống như: tránh núi (phải trèo) lại gặp sông (phải bơi) hay tránh lấy vợ xấu lại lấy phải vợ...già vậy
Được mabun sửa chữa / chuyển vào 13:26 ngày 13/06/2007

Hôm nay TV lại tiếp tục ..."giải quyết" thêm những câu mới của bạn nhé!
1/ Mỏng mày, hay hạt:
- Nghĩa: mày càng mỏng thì hạt càng hay (tốt). Đây nói về cách lựa hạt lúa để làm giống.
Liên quan:
* Mỏng mày:
Đàn bà, mày cong lưỡi liềm,
Người ấy lương thiếp gia đình chẳng sai.
Những người con mắt lá răm
Lông mày lá liễu đáng trăm quan tiền.
Mặt em phơi phới má đào
Chân mày vòng nguyệt lẽ nào không thương
* Hay hạt:
Thân em như hạt mưa sa
Hạt rơi xuống giếng, hạt ra ngoài đồng.
Thân em như hạt mưa rào
Hạt sa bãi cát, hạt vào vườn hoa
Thân em như hạt mưa sa
Hạt vào đồng nội, hạt sa vũng lầy.
Thân em như hạt mưa rào
Hạt rơi xuống giếng, hạt vào vườn hoa
Thân em như hạt mưa sa
Hạt vào đài các, hạt ra ruộng cày .
Từ đây, ta có thể liên tưởng "mỏng mày, hay hạt" theo chiều hướng khác -> Người phụ nữ có đôi lông mày mỏng là người vợ tốt, đảm đang. Nếu so ...thân em như hạt mưa...thì đây quả là hạt mưa ...rất hay, rất tốt.
Ý: Hàng tốt, chất lượng cao.
2/ Bầm gan, tím ruột:
Nghĩa: Gan bị bầm, ruột bị tím. Tình trạng của những người bị trúng độc.
Ý: Sự tức tối tột cùng như những người bị đầu độc chết oan, chết uổng.
3/ Một liều ba bảy cũng liều:
* Liều:
a. Sự bất chấp tất cả:
Một liều ba bảy cũng liều
Cầm như con trẻ chơi diều đứt dây.
b. Sự bỏ thí, bỏ mặc, muốn ra sao thì ra:
Trồng trầu thả lộn dây tiêu,
Con theo hát bội, mẹ liều con hư.
Kiểng xa bồn, kiểng không xanh,
Anh rầu người nghĩa, cơm canh bỏ liều.
* Ba bảy:
Rút gọn từ....Ba chìm, bảy nổi -> Sự thăng trầm của sự việc, cuộc đời v..v...
Nghĩa:
Một khi đã liều rồi thì dù chìm nổi, lên xuống gì cũng mặc.
Ý: Sự quyết tâm liều mạng cao độ. Sẵn sàng chấp nhận mọi thương đau.
Mở rộng:
Có lẽ không ai có thể giải thích thỏa đáng vì sao "bảy" và "ba" lại xuất hiện rất nhiều trong ngôn ngữ dân gian.
Thương nhau, cau bảy bổ ba,
Ghét nhau, cau bảy bổ ra làm mười.
Bảy với ba anh tính ra một chục,
Tam tứ lục anh tính lại cửu chương.
Được thì chia bảy, chia ba,
Thua thì phải ngửa ngực ra mà đền.
Ở đời ba, bảy đường chồng,
Miễn sao chọn được một lòng là hơn.
Vàng mười, bạc bảy, thau ba,
Đồng đen trinh tiết lại pha lộn chì.
Bảy nong cơm, ba nong cà
Uống một hơi nước cạn đà khúc sông.
Mẹ già lo bảy, lo ba,
Lo cau trổ muộn, lo già hết duyên.
.......
4/ Lành làm gáo, vỡ làm muôi:
Câu này là tục ngữ, có nguyên văn là:
Lành làm gáo, vỡ làm môi, lôi thôi làm thìa.
Nghĩa: Nói về cái sọ dừa. Nếu còn nguyên thì có thể dùng làm gáo múc nước. Nếu vỡ thì cũng có thể sử dụng miếng lớn để làm cái môi (cái vá) múc canh. Bằng vỡ vụn hơn thì dùng những miếng vỡ đó để làm thìa ăn cơm.
Ý: Cỡ nào cũng có thể sử dụng được. Tận dụng tối đa.
Tương tự:
Lành làm thúng, thủng làm mê.
Nghĩa: Cái thúng khi bị thủng, rách, người ta có thể tận dụng bằng cách cắt bỏ vành, banh ra làm mê lót hay đậy đồ vật.
5/ Gái có chồng như gông đeo cổ:
Nghĩa: Con gái có chồng là mất hết tự do. Bị công việc gia đình ràng buộc. Vừa lo cho chồng, cho con, lại phải hầu hạ và nhịn nhục gia đình chồng. Không khác gì người tù bị mang gông trên cổ.
Ý: Sự mất tự do và gánh nặng của người phụ nữ khi lập gia đình.
6/ Ngậm đắng nuốt cay:
Câu này biến thể từ câu: "Ngậm cay nuốt đắng". Nguyên văn chữ Hán là: "Hàm tân như khổ" 含>O
Nghĩa:
Ngậm cay: Chỉ sự chịu đựng của người ngậm ngãi tìm trầm. Dù cay nhưng vẫn phải ngậm để chống lại sơn lam chướng khí.
Nuốt đắng: Nói về việc Việt vương Câu Tiễn ôm lòng nhẫn nhục chờ dịp báo thù bằng cách mỗi ngày nếm ******* để khỏi quên việc báo thù.
Ý: Chỉ sự nhẫn nhục chịu đựng
7/ Xấu chàng, hổ ai: hoặc ...Xấu chàng hổ thiếp:
Có tích như sau:
Thu Hồ Tử làm quan nước Trần, năm năm mới được về quê. Gần đến nhà, thấy một người đàn bà dưới ruộng dâu, liền men xuống chọc ghẹo.
Thấy cô ta làm thinh, càng dùng lời ngon ngọt và sự phú quý dụ dỗ. Bị mắng cho, Hồ Tử mới chịu bỏ về.
Khi đến nhà mới biết được người vợ mà mẹ cưới sẵn cho chàng nơi quê nhà chính là người phụ nữ khi nãy. Hồ Tử cảm thấy quá xấu hổ và càng hổ thẹn hơn khi bị vợ trách:
"Năm năm mới được về, đáng ra chàng phải hối hả về thăm mẹ, đằng này lại vì tham sắc đẹp mà quên mẹ, quên thiếp, và quên cả tư cách người làm quan. Làm ra chuyện mèo mả, gà đồng, không cần biết người ta có chồng hay chưa. Thiếp rất hổ thẹn khi có người chồng như vậy." Nói xong nàng nhảy xuống giếng tự tử.
Thật là:
Nghĩ rằng: "Ngứa ghẻ hờn ghen,
Xấu chàng mà có ai khen chi mình !
-Truyện Kiều-
Ý: Làm cho chồng xấu thì vợ cũng chẳng được tốt đẹp gì. Khuyên các bà vợ không nên bêu xấu chồng.
8/ Thứ nhất là tu tại gia,
Thứ nhì tu chợ, thứ ba tu chùa.
Nghĩa: Thông thường đối với người đời đi tu là một việc khó. Nhưng thực tế thì lên chùa mà tu thì lại là dễ nhất. Bởi nơi ấy đã sẵn phương tiện cho người ta tu. Nên ít khi khiến cho họ phát sinh tà niệm hay nổi sân si mà phạm giới.
Khó hơn một bậc là tu ở chợ. Bởi lẽ chợ thì ồn ào, tạp nham. Đủ loại người, xấu tốt đều có cả. Nên dễ khiến ta phân tâm, thậm chí nổi nóng khi gặp chuyện không như ý. Tuy nhiên, dù sao đi nữa thì nếu mình không phiền đến ai thì cũng không ai động tới mình. Hơn nữa theo lệ xưa, chợ họp theo phiên, cả tháng mới có một lần. Vì vậy, khó nhất chính là tu ở nhà.
Vì ở nhà là mình phải đối diện với những người trong gia đình từng giờ, từng phút. Dù mình không muốn động tới ai, nhưng vì vai trò là một thành viên trong gia đình luôn khiến cho mình phải có bổn phận với người này, người nọ. Nói cách khác, nếu như ta có xích mích với người ngoài chợ thì còn có thể tránh phiền phức bằng cách bỏ về nhà. Nhưng nếu ...rầy rà với bà xã thì coi như phải ....bịt tai chịu trận chứ biết ...trốn đâu bây giờ!
Tạm thời, hôm nay chỉ có vậy. Nếu bạn chịu khó đi tiếp những câu kế thì TV cũng sẽ nhiệt tình ...nối gót theo sau đó!
Thân ái,
-Thiên Vương-

Thông thường khi nghe câu: "Tránh vỏ dưa gặp vỏ dừa" người ta thường liên tưởng tới sự trơn trợt, dễ té hơn là sự cứng mềm như bạn nói. Bởi lẻ vỏ dưa, vỏ dừa cứng hay mềm thì đâu có ảnh hưởng gì tới người ta. Chỉ vì nó trơn trợt nên dễ khiến người ta té và vì vậy nên người ta mới ....phàn nàn như vậy mà thôi!
Nhưng đó là nghĩa thông thường. Còn nghĩa mà TV bổ sung lại là nghĩa trong từ điển đưa ra. Vì thấy có lý lại khác lạ với mọi người nên TV mới phổ biến cùng các bạn. Có vậy mới gọi là bổ sung chứ, phải không nào?
Còn về việc vỏ dưa không ai ăn thì bạn nên cân nhắc lại. Dưa leo người ta ăn cả vỏ. Dưa đắng (khổ qua) người ta không ăn vỏ thì không biết phải ăn gì? Nhưng nói ăn bị lạt thì chắc hẳn là dưa hấu. Mà đối với vỏ dưa hấu, các đầu bếp chay thường sử dụng làm nhiều món lắm đó nha!
Thân ái,
-Thiên Vương-

Sao cái Mỏng mày hay hạt: này Ma Bùn đại ca lại giải thích ra thế này nhỉ. Xưa nay Nhọ lại cứ nghĩ ra ri: Ở đây nghĩa đen là người ta so cô gái với hạt thóc.
Hạt thóc mà mỏng mày (cái vỏ) thì phần phần gạo của nó nhiều hơn. Còn hay hạt thì gần giống với mau hạt, có nghĩa là sai chit chít hạt. Lúa mà vừa mỏng cái phần vỏ vừa sai chi chít thì hiển nhiên là cho năng suất gạo rất cao. Hiệu quả.
Cô gái mà mỏng mày hay hạt, thì cũng là hiệu quả. Vừa có gì đó chăm chỉ, nhanh nhẹn, có phần tháo vát và có ý mắn đẻ nữa ý.
Ngoài ra cũng đồng ý với Ma Bùn đại ca là cái mày nó cũng tượng trưng cho cái lông mày của người con gái. Thấy một cô thướt tha, tinh tế, cẩn thận với vẻ ngoài của mình.

@Bác TV: câu "tránh vỏ dưa gặp vỏ dừa" không biết bác tra từ điển nào mà cho cái nghĩa lạ quá. Giải thích kiểu ăn vỏ nhưi bác chỉ mới giải quyết được vế "ăn vỏ dưa" nhưng không có ví dụ nào cho "ăn vỏ dừa" để bảo là tránh cái này gặp phải cái kia.
Câu "mỏng mày hay hạt" giải thích kiểu bạn MeoNhoDen là chính xác rồi.

Tươi như hoa: chỉ nét mặt vui vẻ, hớn hở
Lạy như tế sao:
Ngu ngơ như bò đội nón: câu này có vẻ mới
Sợ thót tim vãi đái : rất sợ, quá sợ
Buồn như đưa đám:
Than thân trách phận
Vò đầu gãi (bứt) tai: chỉ sợ lúng túng,
Mặt cắt không còn (giọt) hột máu: sợ hãi, lo sợ quá cũng như Toát mồ hôi, dựng tóc gáy
Bù lu bù loa: vừa nói vừa khóc rất to
Đông như kiến cỏ : rất đông
Khăn gói quả mướp: hành trang lỉnh kỉnh chỉ người đi xa
Mất cả chì lẫn chài: mất sạch, trắng tay
Xem mặt đặt tên, liệu cơm gắp mắm: xem mặt mũi thế nào rồi hẵng đặt tên xấu đẹp, nam nữ, cơm còn nhiều hay ít mà lấy mắm ăn kẻo lại bị mặn nhạt : đều là chỉ sự tuỳ cơ ứng biến
Tiền trao cháo múc: chỉ sự thanh toán sòng phẳng
Thanh thiên bạch nhật: chỉ sự rõ ràng công khai
Đồng tiền liền khúc ruột: ý giữ gìn coi trọng đồng tiền như bản thân mình vì vất vả khó nhọc mới kiếm ra được
Mở mày mở mặt: hàm ý được sung sướng hơn
Lành làm gáo vỡ làm muôi : ý quyết tâm làm đến cùng, được cái gì cũng tốt
Vạch áo cho người xem lưng : tự chỉ khuyết điểm của mình cho người khác thấy
Xấu chàng hổ thiếp : người chồng có làm điều xấu thì người vợ cũng bị thẹn lây
Ngày lành tháng tốt : ngày "đẹp" để làm chuyện trọng đại như cưới hỏi, làm nhà, đi buôn, xuất hành, vv
Đi đến nơi về đến chốn:
Một sự bất tín vạn sự bất tin: đã không giữ được lời hứa dù chỉ một lần thì không bao giờ còn được tin tưởng nữa
Quàng chân lên cổ: chỉ hành động gấp gáp, vội vàng
Cẩn tắc vô áy náy : thận trọng thì không phải lo nghĩ
Ăn như rồng cuốn, nói như rồng leo, làm như mèo mửa : chỉ những người chỉ tài nói suông, đến khi làm thì dở ẹc.
Thèm rỏ dãi : rất thích rất thèm
Bới lông tìm vết : cố sức để tìm ra được khuyết tật hoặc chê bai người khác
Mừng như được của
@Nhọ : mỏng mày hay hạt để chỉ những phụ nữ có khuôn mặt ưa nhìn chứ không có chuyện "mắn đẻ" ở đây đâu bạn ơi.

Ừa rất đồng ý. Dưng mà các cụ ngày xưa thấy có vẻ mắn đẻ thì mới cho là ưa nhìn. Bạn cứ về nhà quê bây giờ mà xem, vưỡn vậy đấy. Các cô chân dài lòng thòng các cụ khinh cho như rác.
Đi đâu mà không về CC Cáu đấy

Nhọ: đúng rồi đấy nhưng chớ bác nào liên tưởng chữ "Mày" với lông mày rồi suy diễn ra như bác TV nhé. ANh em ta ít nhiều còn biết đâu là thật đâu là đùa, người káhc không biết lại tưởng cách giải thích của bác TV là chân lý thì sai 1 ly đi 1 dặm mất.