Truyện ngắn hài hước của AZIZ NESIN

NHỮNG NHÀ TÀI CHÍNH LỖI LẠC​

Câu chuyện này rất phức tạp và rối rắm. Tôi sợ khi kể lại cũng làm cho các bạn rối mù. Nhưng dù sao xin các bạn cứ bình tĩnh nghe. Câu chuyện không hoàn toàn bình thường này xảy ra với năm người bạn.
Để năm người đàn ông chơi thân được với nhau cần phải có điểm gì chung liên kết được tất cả. Ba người trong số họ là những nhà hoạt động tài chính nổi tiếng, còn hai người kia là những chuyên gia kiết xuất trong lĩnh vực toán học. Đó chính là điều kiện đã gắn kết các nhân vật trong câu chuyện của tôi.
Ngài Taliat, tổng giám đốc một trong những ngân hàng lớn nhất nước, mời bốn ông bạn thân đến ngôi biệt thự mới xây của mình ở Sauđie.
Cuộc họp mặt diễn ra vào chủ nhật.
Ngài Taliat là một nhà tài chính kiệt xuất và nhà ngân hàng danh tiếng của chúng tôi. Sau lưng ông là cả hai mươi bảy năm hoạt động ngân hàng. Ông giỏi trong các vấn đề tài chính và các con số đến nỗi bạn bè nói về ông:"Chỉ cần ông Taliat bước vào một cái quầy trống rỗng nào đó và treo lên cửa tấm biển "Nhà băng" thì lập tức chưa đầy hai năm sau, cái quầy này sẽ biến thành một nhà băng với số vốn hai trăm triệu lia". Ông Taliat đã cứu sống vài nhà băng đang bên bờ vực phá sản, hơn nữa còn làm cho chúng trở thành những nhà băng thịnh vượng và đáng tin cậy nhất nước.
Một trong những vị khách được mời là Liutfi - một nhà doanh nghiệp nổi tiếng thành thạo trong công việc kinh doanh. Người ta nói về ông ta :" Trong tay của Liutfi thì hòn đất cũng biến thành vàng !". Đất đai được ông ta đụng đến lập tức biến thành tiền, và đó không phải là kết quả của ảo thuật, của vận đỏ may mắn, mà hoàn toàn là do đầu óc tính toán tài chính, bởi đối với đất đai không có triển vọng đẻ ra tiền thì ngài Liutfi không bao giờ động đến.
Vị khách thứ hai là ngài Zêki, một trong những quan chức cấp cao của Bộ Tài chính. Người ta đồn cả Bộ đứng vững được là chỉ nhờ mình ông ta. Người nước ngoài gọi ông là nhà tài chính lỗi lạc của Thổ Nhĩ Kì.
Hai vị khách, ngài Rêfik và Zia là bạn học từ thời phổ thông của chủ nhà. Ngài Zia là giám đốc đài thiên văn Xtămbun và được coi là nhà thiên văn học lớn - Còn ngài Rêfki thì rực sáng trong lĩnh vực toán cao cấp, là giáo sư khoa toán lý trường đại học tổng hợp Xtămbun.
Cả bốn người đều đến cùng gia đình.
Buổi sáng mọi người cùng nhau đi tắm biển. Sau buổi trưa họ ngồi nhấm nháp cà phê. Một người ngả lưng ngủ ngay trên ghế sa lông, những người khác thì lui về phòng ngủ cho thoải mái.
Hai ông Taliat và Zêki thì ngồi chơi bài nácđư tăng dần tiền. Sau bốn ván với tiền đặt ban đầu là hai mươi nhăm curusơ, ông Taliat thắng ba trăm bảy mươi nhăm curusơ. Ông Zêki không có tiền lẻ, bèn đưa cho nhủ nhà tờ mười lia (1 lia = 100 curusơ). Ông Taliat muốn trả lại tiền, thò tay vào túi áo lấy ra lúc đầu năm lia, sau đó hai lia rưỡi, là tất cả số tiền lẻ ông có. Ông Zêki cầm lấy tiền và nói:
-Như vậy là tôi nợ anh...bao nhiêu nhỉ ?
Ông Taliat ngập ngừng:
-Anh nợ tôi...-ông lẩm nhẩm - khoan, để tôi tính.
Ông Zêki thò tay vào các túi quần, tìm thấy tờ một lia và đưa cho ông Taliat, muốn để cho việc tính toán dễ hơn
-Bây giờ thế nào ? - Ông hỏi.
-Tôi đã đưa anh bảy lia rưỡi - chủ nhà nói.
-Phải.
-Thế anh phải trả tôi bao nhiêu ?
-Tôi đã đưa anh thêm một lia nữa.
-Anh bạn, anh nợ tôi ba trăm bảy mươi nhăm curusơ, đúng không ?
-Đúng.
-Nghĩa là, anh hãy đưa thêm cho tôi một trăm bảy mươi nữa.
-Phải, nhưng tôi đã đưa anh thêm một cái lia nữa. Và trước đó đã đưa mười lia. Tổng cộng là mười một lia rồi. Còn anh đã đưa cho tôi...
-Khoan , khoan, đừng làm tôi nhầm.
-Anh đã đưa tôi năm lia, sau đưa thêm hai lia rưỡi...
Nghe thấy tiếng cãi nhau hai ông Zia và Rêfil tỉnh giấc.
-Có chuyện gì mà hai ông cãi nhau vậy ?
-Anh Rêfik thân mến - chủ nhà nói - tôi chơi bài thắng anh ấy. Anh ấy nợ tôi ba trăm bảy mươi nhăm curusơ.
-Khoan, khoan - ông Zêki cắt ngang - để tôi kể. Chúng tôi chơi bốn ván nac đư. Mỗi ván bắt đầu từ hai mươi nhăm curusơ...
-Khoan đã, anh Zêki ! Cần gì kể chi tiết ! Chúng ta có thể bắt đầu từ hai mươi nhăm và năm mươi. Anh nói đi, anh nợ tôi ba trăm bảy mươi nhăm curusơ, đúng không ?
-Đúng. Nhưng tôi đã đưa anh mười một lia.
-Đúng. Và tôi đã trả lại anh bảy lia rưỡi. Nghĩa là anh nợ tôi...
-Được. Nhưng tôi lại đưa anh thêm một lia nữa.
Giáo sư tóan cao cấp Rêfik nói:
-Các anh từ từ đã !...Đừng làm tôi rối. Từng người nói một mới hiểu được .Anh đã đưa bao nhiêu , anh Zêki ?
-Mười lia.
-Thế anh nợ bao nhiêu ?
-Ba trăm bảy mươi nhăm curusơ, nhưng...
-Đừng có "nhưng" gì vậy !...
-Sau đó tôi đưa anh ấy một lia nữa.
-Rõ rồi. Nghĩa là anh Taliat, anh phải trả lại anh Zêki sáu trăm hai mươi nhăm curusơ. Mà anh đã đưa anh ấy bảy lia rưỡi. Như vậy, anh còn phải...Khoan, để tôi tính xem nào...Bây giờ anh còn nợ anh ấy...Lấy bảy lia rưỡi trừ đi mười một lia...Thành bao nhiêu nhỉ ?
-Làm sao lại lấy số nhỏ trừ số lớn được ?
-À, phải ! ...Phải lấy bảy lia rưỡi trừ đi sáu trăm hai mươi nhăm curusơ. Nào, ta thử trừ...Còn bao nhiêu nhỉ ? Một trăm hai mươi nhăm curusơ, đúng không ?
-Thánh Ala ơi ! Nhưng tôi đưa anh ấy mười lia cơ mà !
-Phải. Nhưng tôi lại đưa anh bảy lia rưỡi.
Nhà thiên văn nổi tiếng Zia xen vào cuộc tranh cãi:
-Các anh làm rối hết. Hãy kể lại từ đầu, Zêki. Anh nợ anh Taliat ba trăm bảy mươi nhăm curusơ, đúng không ?
-Ông bạn ơi, tôi đã đưa anh ấy mười một lia rồi. Bây giờ anh ấy là người nợ tôi !
-Nhưng anh Taliat đã đưa anh bảy lia rưỡi ? Bảy lia rưỡi cộng mười một là...
-Sai hết rồi, ông bạn ! Tôi thua anh Taliat ba trăm bảy mươi nhăm curusơ. Bây giờ xem nào...
-Tôi hiểu rồi. Anh hãy đưa thêm anh ấy vào một trăm hai mươi nhăm curusơ...
-Trời ơi, cái anh này!...Tại sao lại cứ đưa thêm một trăm hai mươi nhăm curusơ. Cứ tôi phải đưa, phải đưa...Còn anh ta chẳng phải đưa cái gì cả.
-Thế không phải anh đưa thì còn ai : Anh thua cơ mà !
-Một trăm hai mươi nhăm ?
-Không...
-Nghe đây, anh Zia. Lúc đầu tôi đưa anh ấy mười lia, sau đó đưa thêm một lia nữa, tổng cộng là mười một lia.
-Thế anh Taliat đưa anh bao nhiêu ? - Ông Rêfik hỏi.
Nhà thiên văn thở dài:
-Các anh làm tôi nhầm hết. Anh có hai mươi nhăm curusơ không ?
Ông Zêki lấy trong túi ra hai mươi nhăm curusơ và đưa chúng cho chủ nhà.
-Đây, hai mươi nhăm curusơ nữa đây.
-Thế bây giờ còn bao nhiêu ? - ông Taliat hỏi.
-Làm sao tôi biết còn bao nhiêu ? Các anh làm nhầm lẫn hết. Lúc đầu anh ta đưa cho anh mười lia, sau đó một lia nữa, sau đó lại hai mươi nhăm curusơ. Tổng cộng là mười một lia hai mươi nhăm curusơ. Bây giờ, Taliat, anh hãy đưa anh ấy một lia.
-Thánh Ala ơi !... Anh nghe đây, tôi đã đưa anh ấy bảy lia rưỡi rồi.
Chủ nhà chạy sang buồng bên cạnh, nơi nhà doanh nghiệp xuất sắc Liutfi đang ngủ ngon lành trong ghế bành, nắm tay lôi ông ta dậy kéo ra chỗ mấy người bạn.
-Lạy thánh Ala, Liutfi, anh hãy giúp chúng tôi tính toán đi !
-Liutfi thân mến - ông Xêki nói - Chúng toi chơi bài nac đư tăng dần tiền...
-Này Zêki, cần gì phải nói "tăng dần tiền ".
-Chúng tôi chơi bài nac đư...
-Cần gì nác đư ở đây ?! Anh nợ tôi ba trăm bảy mươi nhăm curusơ, đúng không ?
-Nhưng tôi đã đưa anh mười một lia, rồi lại thêm hai mươi nhăm curusơ.
-Phải. Nhưng tôi đã trả lại anh bảy lia rưỡi.
-Rõ rồi - ông Liutfi nói - Anh đưa cho anh ấy bảy lia rưỡi. Tại sao ?
-Vì tôi không có tiền lẻ.
-Thế tại sao anh đưa anh ta mười một lia ?
-Anh ấy yêu cầu tôi. Tôi cũng không có tiền lẻ...
-Thế là rõ rồi. Việc quá đơn giản. Mười một lia cộng hai mươi nhăm curusơ, rồi lại cộng ba trăm bảy mươ nhăm...
-Anh đừng cộng, mà phải trừ đi !
-Tôi biết rồi. Lúc đầu phải cộng, rồi sau mới trừ...Lần cuối cùng anh đưa anh ấy hai mươi nhăm curusơ...
Việc tính toán trở nên rối tinh đến mức ngài Liutfi phải dang tay thất vọng.
-Khoan! - cuối cùng ông kêu lên - Tôi tính ra ngay cho các anh xem đây. Bây giờ mỗi người các anh hãy thu tiền của mình về. Zêki, anh hãy lấy lại hai mươi nhăm curusơ của anh Taliat đi...Thế ! Còn anh, Taliat, hãy lấy bảy lia rưỡi của mình về. Zêki - lúc đầu anh đưa bao nhiêu ?
-Mười lia. Sau đó lại một lia nữa...
-Nghĩa là, mười một lia ? Anh hãy lấy lại đi.
Cuộc trao đổi tiến hành.
-Bây giờ anh hãy đưa mười lia cho anh ấy - nhà kinh doanh vĩ đại ra lệnh - Thế...Còn anh hãy trả lại từ số tiền mười lia này.
-Tôi không có tiền lẻ. Chỉ có bảy lia rưỡi đây.
-Zêki, anh hãy cầm lấy bảy lia rưỡi đi. Bây giờ anh là người nợ của anh ấy. Anh phải trả lại bao nhiêu ?
-Tôi có một lia và hai mươi nhăm curusơ đây.
-Hãy đưa chúng cho anh ấy. Bây giờ thế nào ?
-Thì lại giống y như lúc nãy !
-Tốt lắm...Bây giờ anh hãy đưa anh ấy...Thế, bây giờ...Anh hãy đưa thêm anh ấy một trăm hai mươi nhăm curusơ...
-Nhưng đã bảo là tôi không có tiền lẻ.
-Thế thì anh, Zêki , anh hãy đưa anh ấy một trăm hai nhăm.
-Rồi thì sao ?
-Cứ đưa đi, đưa đi ! Khi đó anh còn thiếu anh ta...Sao lại thế nhỉ?...Lại nhầm hết rồi.
-Này !...
-Ôi trời!...Anh đã đưa tôi bao nhiêu, anh bạn ?
-Bao nhiêu ? Tôi đã đưa anh bao nhiêu ?
-Phải, anh đưa tôi...
-Khoan ! - giáo sư Rêfik nói - bây giờ mỗi người lại lấy lại tiền của mình về đi.
Tiền cứ được trao cho người kia rồi lại lấy về mấy lần mà cả Taliat lẫn Zêki đều không tài nào thanh toán được với nhau.
Nhà thiên văn học Zia muốn giúp các bạn của mình đơn giản hóa việc tính toán, bèn đổi tờ mười lia cho ông Zêki. Sau khi đổi tiền, mấy ông bạn lại hoàn toàn bế tắc.
Đến chiều ngài Liutfi tuyên bố:
-Thôi, mỗi anh lại cầm hết tiền của mình về đi !
Hai người ai nấy lại lấy tiền của mình. Sau đó ngài Liutfi quay sang bảo nhà tài chính kiệt xuất của Thổ Nhĩ Kì:
-Anh Zêki, anh phải nhớ anh còn nợ anh Taliat ba trăm bảy mươi nhăm curusơ. Khi nào có tiền lẻ, anh phải trả anh ấy. Rõ chưa ?
-Rõ !
-Lạy thánh Ala ! Thế là cuối cùng đã giải quyết xong !
Và sự việc đến đấy là chấm dứt.
Thái Hà dịch.

KHÔNG PHẢI VIỆC CỦA TÔI​

-Cảnh sá...át ! Mau lên !...Giúp tôi với !
Khách qua đường dừng lại, lúng túng nhìn một người đã kêu la ầm ĩ. Ở đó có khối nhân viên cảnh sát nhưng họ chẳng may chú ý đến tiếng kêu đã lạc cả giọng của người kia. Họ lững thững qua đám đông rồi điềm nhiên đi thẳng như không hề có chuyện gì xảy ra hết.
-Cảnh-sát !...C-ả-ả-n-h-s-á-á-t !
Thật kì lạ ! Không một cảnh sát nào nghe thấy tiếng kêu. Nhưng ngay ở bên kia đường có một cảnh sát đang đứng. Chả lẽ anh ta cũng không nghe thấy ? Người kêu đưa hai tay lên mồm làm loa và lại kêu thật to:
-Cảnh sát ! Mau lên ! Đến cứu với...Cảnh sát !
Đoạn anh ta gạt đám đông đứng vây kín xung quanh mình, chạy thẳng đến chỗ người cảnh sát đứng ở bên kia đường.
-Thưa ngài cảnh sát ! Ngài có thể làm ơn đi với tôi được không ạ ?
-Có chuyện gì ?
-Đằng kia có người đang bị giết.
-Không phải việc của tôi !
-Tại sao ?
-Tôi là cảnh sát giao thông. Nếu tôi rời chỗ này, giao thông sẽ rối beng lên mất.
Người khách lại tiếp tục kêu:
-Ơi cảnh sát !...Cứu với !...Cảnh sát...
Vừa lúc có một viên chức cảnh sát đi qua. Người kia vội lao tới phía đó:
-Thưa ngài đáng kính ! Một phút thôi ạ ! Chúng đang giết người, ngài hãy chặn tay tên tôi phạm lại ạ !
-Tôi không can thiệp vào những chuyện như thế ! Đồn cảnh sát số 16 trông nom những thứ loại đó. Tôi chỉ phụ trách các vấn đề cấp hộ chiếu thôi.
Người ta căng thẳng đến tột độ, hết chạy sang phía này lại tấp về phía bên kia, không ngớt tiếng la:
-Cảnh sá...át ! Chúng đang giết người ! Bới cả..ảnh sá...át !
Rốt cuộc cũng có một nhân viên cảnh sát từ phía đối diện đi tới. Anh chàng kia vội đón đầu:
-Ngài cứu tôi với ! Chúng ta đi mau lên, kẻo anh ta bị giết chết mất !
-Xin lỗi, đó không phải là việc của tôi. Tôi là cảnh sát trực thuộc Bộ !
Đám đông mỗi lúc một thêm đông. Người kia vội chạy đến bên một viên cảnh sát đang thao thao bất tuyệt với một tay chủ tiệm:
-Xin lỗi, thưa ngài đáng kính mến ! Mong ngài đến ngay chỗ kia ! Ở đó chúng đang giết người !
-Tôi không có quyền can thiệp vào chuyện đó. Tôi là cảnh sát của Tòa thị chính mà !
Cảnh sát thì vô khối ra đấy. Nhưng xui ra xui nhé ! Bất cứ tay nào cũng đều đang mắc bận một việc gì đó tương tự.
-Biết tìm cảnh sát thích hợp ở đâu bây giờ ? Cảnh sá...át !
Lạy chúa, may quá, lại một cảnh sát viên nữa hiện ra . Lần này, để khỏi lâm vào một tình trạng khó xử, anh chàng kia thận trọng hỏi trước:
-Xin lỗi, ngài làm ơn cho biết ngài thuộc đồn nào ạ ?
-Đồn số 16.
-Ồ thưa ngài, quả là một cuộc gặp gỡ rất đúng lúc ! Ở ngay bên cạnh đây người ta đang giết người. Lẽ nào ngài lại không lưu tâm đến việc bắt tên hung thủ ?
-Ồ, tuy ở đồn số 16 thật song tôi lại thuộc về đội giải quyết vấn đề trộm cắp kia.
Vừa nge xong những lời đó, người kia vội đâm bổ ra quảng trường Adamet và nài nỉ viên cảnh sát đầu tiên anh ta gặp ở đó:
-Ông nghe tôi nói đã. Ở đằng kia đang có vụ giết người, chúng ta phải tới ngay mới kịp.
-Đó không phải việc của tôi.
-Thế ông không phải ở đồn 16 à ?
-Tôi ở đồn 16 thật nhưng tôi là nhân viên của đội chống buôn lậu kia. Anh phải tìm tay chỉ huy đội hình sự ấy.
Người kia bèn chạy ngược lại. Trong đám đông chật cứng đường phố, anh chợt thoáng thấy một chiếc mũ cảnh sát:
-Ông đúng là ở đồn 16 chứ ?
-Đúng !
-Ông ở đội hình sự ?
-Phải !
-Thế là ổn rồi...!Thưa ngài đáng kính, ngài chạy mau lên cho ! Có người đang bị giết.
-Ở đâu ?
-Ngay kia thôi . Không xa đâu ạ !
-Tôi không thể giúp được gì đâu.
-Sao vậy ?
-Đó không phải là khu vực của tôi. Nếu chuyện này xảy ra ở khu vực Xormaghip thì có thể được.
Người kia chưa kịp bước đi thì đã chạm trán một viên cảnh sát khác:
-Xin lỗi, hình như ngài thuộc đồn 16 ?
-Tôi đúng thuộc đồn 16.
-Ngài ở đội hình sự ?
-Đúng !
-Đây là khu vực do ngài phụ trách ?
-Phải. Mà có chuyện gì vậy ?
-Lạy chúa, ở đây chúng đang giết người ?
-Tôi không thể giải quyết được đâu. Hôm nay là ngày nghỉ của tôi !
Lúc đó có một người đến bên anh chàng kia, cúi xuống nói thì thầm vào tai anh ta:
-Một bữa nọ tôi cũng gặp phải chuyện tương tự đấy . Và bây giờ thì tôi đã rõ là: người ta không tìm cảnh sát như vậy đâu. Nếu anh cần cảnh sát thì cứ đứng ra giữa quảng trường này mà ráng gào cho đến hết sức rằng:"Thật là quá lắm, không còn có thể chịu được nữa !"
Thế là người kia đứng ra ngay giữa đường xe điện mà kêu đến khan cả tiếng:
-Thật là quá lắm ! Đâu là công lý ? Đâu là trật tự ?
Anh ta vừa mới làm vậy thì, hệt như xăng gặp lửa, một đám đông lao đến chỗ anh ta, quây kín chung quanh:
-Ê, về đồn cảnh sát ngay !
-Các ông là ai ? - Người kia kinh ngạc.
-Bọn ta là nhân viên cảnh sát dân sự !
Tiếng còi huýt vang. Viên cảnh sát đang thực hiện cái ngày nghỉ của y chạy đến trước tiên. Tiếp đến anh chàng cảnh sát chỉ có trách nhiệm ở khu vực Xormaghip. Lại một hồi còi nữa rúc lên, rồi tay cảnh sát giao thông và tay thuộc Tòa thị chính lao tới. Cả anh chàng đã giúp lời khuyên tuyệt diệu ấy cũng có mặt.
-Ủa, thế ông cũng là cảnh sát à ? - Người kia ngớ ra.
-Ta là chánh cẩm !
Anh chàng kia bị dẫn về đồn cảnh sát, đi ngang qua chỗ xảy ra vụ án mạng.
Nạn nhân đang vật vã trong cơn hấp hối trên mặt đất.
-Đáng thương cho nạn nhân ! - Anh chàng buồn rầu nói.
-Người thân của anh hả ? - Viên cảnh sát giao thông tò mò hỏi.
-Đâu có ! - người bị bắt đáp - Hoàn toàn không quen biết ! Tôi kêu cảnh sát chỉ là vì lòng nhân đạo thôi.
Viên cảnh sát trực thuộc Tòa thị chính thúc anh ta:
-Đi lẹ lên nào ! Ôi chao, chảy bao nhiêu là máu ! À, chờ một lát nhé, để ta quay lại phạt gã một cái. Cho gã chừa cái thói làm bẩn đường phố đó đi !
Hoàng Anh dịch

CẬU CHO BAO NHIÊU THÌ CHO​

Bốn năm nay chàng chưa đi xe tắcxi. Nhưng hôm nay chàng phải đi. Đơn giản là cần phải như thế. Vì chàng đang đi cùng cô gái mà chàng sắp cưới.
Trong số những chiếc tăcxi đậu ở bãi họ chọn cái cũ nhất. Dễ hiểu là xe càng mới bao nhiêu thì tài xế càng dễ "chém" hành khách bấy nhiêu.
May cho họ, bác tài cũng là người đứng tuổi. Tất nhiên một người lái xe có kinh nghiệm thái độ với khách cũng khác.
Họ ngồi vào xe. Bác tài bật đồng hồ cây số. Chàng khẽ liếc nhìn cái máy đếm tiền: 60 - 65 - 70 - 75....
-Thời tiết hôm nay đẹp quá, cậu nhỉ ?
-À...vâng...phải...rất đẹp.
105 - 110 - 120...Tíc tắc, tíc tắc, tíc tắc. Chiếc đồng hồ kêu liên tục kêu.
Cô gái hỏi:
-Có chuyện gì vậy ? Trông anh đăm chiêu quá !
-Kh-ô-ô-ng ...Không có gì ! Thật mà ! Anh thề là hoàn toàn không có chuyện gì .
Tíc tắc...tíc tắc...
-Nhưng sao anh có vẻ căng thẳng thế ?
-Anh không biết . Hi hi ! Trái lại là đằng khác. Anh rất vui . Hi hi !
355, tíc tắc, 360, tíc tắc...
-Bác tài, chúng tôi xuống đây.
Giấu không cho cô gái biết, chàng liếc nhanh đồng hồ đếm tiền : 395 curusơ . Chàng nhẩm ngay trong đầu. Thôi, cứ cho là bốn lia (1 lia = 100 curusơ). Mình sẽ trả gấp đôi là tám lia. Khách mà đi cùng với bạn gái bao giờ cũng bị quát nhiều hơn. Không sao, cứ cho hẳn là mười lia đi !
-Tôi phải trả bao nhiêu đây , bác tài ?
-Cậu cho bao nhiêu thì cho .
-Thế không được. Bác cứ cho biết hết bao nhiêu ?
-Ôi, thưa cậu, đây là cái xe, chứ không phải ngựa, cũng không phải lạc đà, cậu cho bao nhiêu tôi xin bấy nhiêu.
- Kh-ô-ô-n-g ! Để cả tôi lẫn bác không ai phải áy náy.
-Thôi, cậu cứ cho bao nhiêu cũng được. Tôi không chê nhiều, chê ít gì cả.
-Lạy thánh Ala ! Nhưng làm sao tôi biết, với bác bao nhiêu là nhiều, bao nhiêu là ít ?
-Tôi sẽ không nói đâu. Cậu thấy trả được bao nhiêu thì cậu trả bấy nhiêu.
Không ngờ trên đời lại còn có những người tốt như thế, dễ dãi, không đòi hỏi, ăn nói lại nhẹ nhàng, lịch sự ! Nếu trả cho bác ta mười lia liệu có ít không nhỉ ? Với đoạn đường như thế ? Không, có lẽ phải trả nhiều hơn. Cùng đoạn đường như thế này mà đi tắc xi tuyến cũng hết sáu lia rưỡi rồi.
-Thôi, ông bác à, bác đừng làm tôi khó xử nữa. Xin bác cứ nói thẳng cho tôi biết bác muốn bao nhiêu ?
-Cậu đừng băn khoăn làm gì. Cậu thấy cần trả bao nhiêu cậu cứ trả. Tôi không phải người tham lam. Chả lẽ tôi lại dám chê "ít quá" hay sao. Cậu cho được bao nhiêu thì cũng là cám ơn cậu.
-Thôi được, nhưng chả lẽ không có biểu giá à ? Làm sao tôi biết tôi phải trả bao nhiêu ?
-Cậu ơi, cậu cũng là con người mà. Chúng ta đã đi đoạn đường khá dài. Cậu cứ trả bao nhiệu mà cậu thấy là phải.
Chàng sợ không phải là trả ít quá, mà sợ là đoán nhầm và trả nhiều quá. Được rồi. Đã thế thì mình làm theo ý mình. Chàng rút ra trong ví một đồng mười lia và hai lia rưỡi nữa, rồi đưa cho bác tài:
-Đây, bác cầm lấy !
Bác tài vung vung đồng tiền trong tay:
-Thế này là thế nào ?
-Mười hai lia rưỡi.
-Cái gì, cậu điên à ? - Bác tài kêu lên - Vào thời gian khuya khoắt thế này ?
Cô gái nói:
-Cách đây hai hôm chúng tôi cũng đi quãng đường đúng như thế này chỉ hết có bảy lia rưỡi.
Bác tài ném tiền vào mặt chàng thanh niên.
-Cầm lấy mà uống nước trà !
Tiền rơi xuống đất giữa chỗ người lái xe và chàng thanh niên đứng.
Thật là xấu hổ ! Phải biết ngượng trước mặt bạn gái chứ !
Chàng thanh niên đưa thêm hai lia rưỡi nữa.
Gã tài xế gân cổ hét lên:
-Cái gì ? Anh định bố thí cho ăn mày chắc ? Đây không thèm ! Phải có lương tâm chứ ! Mình tưởng hắn là người lịch sự nên bảo hắn "Cậu cho bao nhiêu thì cho". Vậy mà hắn !...
Để bắt gã tài xế im mồm, chàng thanh niên sẵn sàng dốc hết cả ví tiền cho gã. Gã đã sỉ nhục chàng ngay trước mặt người bạn gái ! Chàng rút thêm tờ năm lia nữa . Nhưng gã tài xế vẫn nói oang oang:
-Xem kìa, hắn dẫn bạn gái lên xe ngồi, mình cứ tưởng hắn là người lịch sự tử tế ! Hóa ra chỉ được cái mẽ ngoài ! Khi tôi nói "Cho bao nhiêu thì cho" thì như thế không có nghĩa là tôi xin của bố thí ! Tôi đòi số tiền tôi đáng được hưởng, hiểu chưa ?
Nếu gã tài xế không thèm cầm tiền mà bỏ đi thì sao đây ? Chàng trai bèn rút thêm ra năm lia nữa, rồi nhặt những đồng tiền vương vãi dưới mặt đất đưa cả cho gã lái xe.
Gã này cầm tiền. Rồi mở khóa cho xe nổ. Chiếc xe đã lăn bánh mà gã lái xe vẫn còn tiếp tục lải nhải:
-Tất nhiên là lỗi ở mình. Lẽ ra không nên cho loại người này lên xe ! Mình nói với hắn như với một người quý phái lịch sự:"Cậu cho bao nhiêu thì cho". Thế mà hắn còn định giở trò đểu với mình. Con người bây giờ không còn chút lịch sự, tử tế gì...
Thái Hà dịch

NHIỆM VỤ ĐẶC BIỆT​

Sáng hôm ấy ngài chánh mật thám cho gọi người thám tử của mình đến và bảo:
-Anh Trần. Tôi muốn giao cho anh một nhiệm vụ đặc biệt quan trọng. Anh phải theo dõi thật cẩn thận. Đây là nhiệm vụ vinh dự nhất cho anh trong suốt thời gian anh phục vụ cho chúng tôi. Nhưng tất nhiên là nếu anh làm tròn !
Thám tử Trần ngó xuống đôi mũi giày đã sờn của mình, rụt rè hỏi:
-Bẩm quan lớn, thế có thưởng chứ ạ ?
-Tất nhiên rồi! Nếu hoàn thành tốt nhiệm vụ, anh sẽ được lĩnh ba ngàn nguyên (đơn vị tiền tệ cũ của Trung Quất - Hartist).
-Bây giờ anh hãy dỏng tai nghe tôi nói đây !
Nhưng ngài chánh mật thám nói gì, thám tử Trần đâu có nghe ! Đầu óc gã còn đang quay cuồng với con số ba ngàn nguyên ! Ba ngàn nghe có vẻ to đấy, nhưng đem ra chợ tiêu thì cũng chẳng mấy.
-Anh đã qua lớp huấn luyện đặc biệt của các cố vấn an ninh Mỹ rồi phải không ? - Ngài chánh mật thám hỏi.
-Dạ, quan lớn bảo gì ạ ? -Thám tử Trần giật mình hỏi lại, vì đầu óc vẫn đang bận với con số ba ngàn.
-Tôi hỏi có phải anh đã qua lớp huấn luyện công tác của các ngài cố vấn Mỹ rồi phải không ?
-À, dạ...Bẩm quan lớn vâng ạ ! Con còn tốt nghiệp hạng ưu nữa cơ ạ !
-Nếu vậy tôi có thể hoàn toàn hy vọng ở anh, anh Trần ạ ! Anh hãy chú ý nghe tôi nói đây ! Anh phải cải trang cho thật khéo, ăn mặc làm sao trông cho thật rách rưới, rồi giả vờ ngồi ăn xin ở trước cửa ngôi nhà quét vôi hồng trên đại lộ Trương Anh Đức ấy ! Anh rõ chưa ? Anh sẽ đến ngồi đó từ sáng cho đến tối.
-Bẩm quan lớn, con hiểu. Gì chứ giả làm ăn mày thì con làm dễ ợt !
-Anh phải theo dõi tất cả ai ra vào ngôi nhà ấy, rồi tối về báo cáo lại cho tôi.
-Bẩm quan lớn, xin tuân lệnh.
Thám tử Trần cải trang khéo đến nỗi những người rõ gã, giá có gặp cũng không nhận ra, và phải cho rằng đó là kẻ ăn máy từ lúc mới lọt lòng. Có lẽ khắp Trung Hoa này không có gã hành khất nào đúng vẻ hành khất hơn gã.
Buổi sáng đầu tiên khi thám tử Trần bắt đầu đi hành khất, ngài chánh mật thám đi qua mặt gã, ném cho gã một đồng xu và khẽ bảo:
-Anh Trần ! Đến tôi còn không nhận ra anh thì có lẽ chẳng còn ai nhận ra được !
Ngày đầu tiên, thám tử Trần không kịp nhặt tiền bố thí của khách qua đường. Gã hầu như không còn thì giờ để thực hiện nhiệm vụ mật thám của mình. Gã không ngờ ở cái đất nước nghèo khổ này lại có lắm người hảo tâm đến thế ! Gã cứ ngồi bó gối ở ngã tư, chiếc khăn tay trải rộng trước mặt, là tiền cứ rơi vào khăn loang loáng.
Trần ngạc nhiên lắm ! Mới chưa đầy ba ngày, cứ ngồi yên một chỗ như thế, gã đã kiếm được một số tiền còn nhiều hơn cả số lương tháng phải chạy đi chạy lại suốt ngày đêm làm việc cho sở mật thám của gã.
Sang tuần thứ hai, một sáng kia, đang ngồi gã bỗng nghe thấy một giọng nói bên tai:
-Anh Trần ! Sao cho đến giờ anh vẫn chưa có một báo cáo nào cả ? Gã hành khất sợ hãi ngẩng đầu lên:
-Bẩm quan lớn, tối mai con sẽ mang đến...Lạy các ông các bà rón tay làm phúc thương kẻ nghèo hèn...Bẩm quan lớn, con sẽ mang trình quan lớn một bản báo cáo đầy đủ...Xin các ông các bà bớt chút lòng thành ra tay bố thí cho kẻ đáng thương côi cút này...!
Khách qua đường không chút nghi ngờ, thi nhau ném tiền cho gã. Ngài chánh mật thám bảo gã:
-Tôi chờ báo cáo của anh !
Thám tử Trần đi ăn xin đã gần được một tháng. Ngày mới nhận nhiệm vụ, gã không ngờ có thể kiếm được nhiều tiền đến thế ! Hơn nữa, gã không tốn sức gì, mà lại được hoàn toàn tự do. Muốn thì làm, mà chẳng muốn thì thôi ! Thế là gã bỗng nảy ra một ý nghĩ. Sáng hôm sau gã đến gặp ngài chánh mật thám.
-Anh đến muộn thế, chắc là có kết quả tốt ?
-Dạ, - Trần đáp - Bẩm quan lớn, đây là báo cáo của con...
Đọc xong tờ giấy Trần đưa, mặt ngài chánh mật thám đang từ vàng chuyển sang trắng bệch. Trần xin thôi việc.
-Anh điên à , anh Trần ? Làm sao tự dưng anh lại xin thôi ? Anh ngán cái công việc mà anh đã phục vụ bao nhiêu năm nay rồi sao ?
-Bẩm quan lớn vâng, con ngán ! - Trần đáp.
-Một người thám tử tài ba như anh ?
-Bẩm quan , con mặc !
Ngài chánh mật thám đặt tay lên vai Trần. Bằng cái nhìn xuyên tim người luyện được trong nhiều năm làm nghề mật thám, ngài nhìn thẳng vào mắt Trần, như muốn soi thấu ruột gan gã.
-Anh Trần ! Anh đừng che mắt tôi ! Trong chuyện này chắc phải có cái gì đó...
Trần sợ hãi nhìn quan thầy, rồi rút trong túi ra cuốn sổ có ghi rõ số tiền mỗi ngày đưa ông ta xem.
-Tất cả số tiền này con kiếm được là nhờ quan lớn, nên con xin nói thật hết với quan lớn. Chỉ xin quan lớn đừng cho tên đồng nghiệp nào của con biết !
Người chánh mật thám trìu mến nhìn thủ hạ của mình bảo:
-Anh Trần này ! Ta cũng monh anh đừng hở chuyện này cho ai cả nhé ! Chỉ có ta biết với nhau thôi ! Ta cũng phải tìm một góc phố nào đông người qua lại, trải khăn ra, và ngồi ở đó mới được !
Thái Hà dịch.

Đừng quên mua dây thun cho quần đùi nhé!​

Sáng ra tôi chuẩn bị đi làm. Thế là lập tức bắt đầu...
- Đã ba ngày rồi chúng tôi đã bảo anh mà anh cứ quên hoài... ở nhà không còn chút phô-mai nào cả!
Người ta bảo tôi suốt ba ngày nay rồi! Nhưng lấy tiền đâu ra nào?
- Thế nào, mua phô-mai rồi chứ? - Buổi chiều người ta hỏi tôi. Tôi, như một nghệ sĩ bi kịch, lấy hết sức đập tay vào trán và kêu lên: "Ô-ô! Tôi quên khuấy đi mất!"
Tôi cứ thích ứng như vậy. Buổi sáng người ta lệnh cho tôi mua cái gì đó. Tôi trả lời: sẽ mua. Còn buổi chiều khi tôi trở về - lại vẫn cái tiết mục ấy: "Ô-ô! Tôi quên khuấy đi mất!"
Nhưng ông bố biết tỏng tôi rồi. Khi tôi trả lời câu hỏi muôn thuở lần thứ ba: "Phô-mai đâu?" - Và định giơ tay lên trán thì bố tôi kêu lên thay tôi: "Ô-ô!" - rồi quay lại phía cả nhà mà mỉa mai tuyên cáo: "Anh ta quên!"
Từ hôm ấy tôi không còn được quyền quên nữa. Sáng hôm sau, khi tôi cạo râu, người ta lại bảo tôi:
- Đừng quên phô-mai nhé!
- Được rồi.
Tôi đi giày, khi vang lên:
- Cả xà bông cũng không còn, mua nhé!
- Được.
Trong lúc đi xuống cầu thang, tôi nghe thấy:
- Cả đường cũng hết, đừng có quên đấy!
- Được rồi, được rồi!
Vừa nắm tay vào quả đấm cửa ra vào thì từ trong nhà vọng xuống tiếng la ơi ới:
- Anh nghe thấy không? cà phê, cà phê!
- Cà phê làm sao?
- Hết rồi, nhớ mua nhé!
- Tôi sẽ mua, sẽ mua hết!
Tôi đóng cửa, thở phào nhẹ nhõm, nhưng ngay lúc đó người ta đập vào cửa sổ.
- Còn gì nữa?
- Trời ơi, anh đi đâu mà lao dữ vậy? Quay lại lấy chai đựng. Anh còn phải mua dầu ô liu.
- Sẽ mua, sẽ m-u-a!
Đi được vài bước - từ trên cửa sổ lại có tiếng réo:
- Này, gạo ở nhà không còn một hạt! Chiều nhớ mang về!
- Sẽ mang về!
Đấy, cứ mỗi buổi sáng là đầy những lời tiễn đưa như thế đó. Nhưng vấn đề không phải kết thúc ở đó. Từ những khung cửa sổ ra vào và cửa sổ mở toang dội ra đủ thứ giọng nói, đòi hỏi và lo lắng, trầm trầm và lanh lảnh, êm ái và khàn khàn: "N-à-y!" cứ lan đi, lan đi, đuổi theo tôi trên đường phố.
- Mua dây thun cho quần đùi nhé! Loại tôn tốt ấy! Đừng có mà quên đấy!
- Thông phong cho đèn năm dây!
- Bấc cho bếp dầu hỏa!
Tôi lao chạy, hoảng hốt như tên bán hàng rao nhìn thấy đại diện chính quyền, nhưng chưa kịp rẽ qua góc phố thì một chú bé đuổi kịp tôi.
- Có một dì sai cháu nhắn lại...
- Dì ấy bảo sao?
- Hành cũng không còn.
- Nói với dì ấy hãy liệt kê những thứ gì vẫn còn. Những thứ khác chú sẽ mang về.
Đấy, tôi đi làm mỗi buổi sáng như vậy đó. Bạn hẳn rõ là đầu óc tôi chất đầy những thứ gì chứ? Cho suốt tới chiều tối trong đó chen chúc nhau những phô-mai, dầu, hành, dây thun cho quần đùi...
Và hôm nay, khi tôi bước vào văn phòng, đầu tôi như thường lệ chất đầy ắp đủ thứ các thứ hàng thực phẩm và tạp hóa.
Tôi phải hoàn tất những tài liệu cần gấp đã nằm từ hôm qua trên bàn làm việc của tôi. Xong xuôi tôi gửi chúng lên qua các cấp.
ít lâu sau ông giám đốc bước vào phòng. Mặt đầm đìa mồ hôi, cánh mũi phập phồng. Ông chìa cho tôi những tờ giấy.
- Cái gì thế này?
- Những tờ giấy...
- Đọc đi! Đọc to lên!
Tất cả những ở trong phòng: các cô đánh máy chữ, thư ký, viên chức - đều vểnh tai lên nghe. Tôi bắt đầu đọc: "Gửi Tổng cục, người có chức trách cao nhất. Phúc đáp mệnh lệnh ngày tháng ấy, số bao nhiêu. Dưới đây liệt kê những biện pháp cụ thể về phần các điểm cần phải xem xét ngay và đã được nghiên cứu cẩn thận. Xin trình để ngài biết rằng chúng tôi cho là cần thiết phải:
- Không mua phô-mai dưới quê đem lên vì quá mắc đối với chúng ta.
- Mua dây thun cho quần đùi ở chỗ bán hàng rong tại quận Macmut Pasa.
- Mua hai trăm gam thịt bò làm cốt lết, đề nghị chặt làm đôi.
- Mua thông phong đèn thì chọn cái nguyên lành, đừng lấy cái bị nứt như lần trước.
- Do giá xà bông cao quá, nước xà bông phải dùng cho hết chứ đừng phí phạm.
- Nhằm tiết kiệm, cà phê phải pha lần thứ hai, đổ thêm nước sôi vào nước cà phê đặc.
Tài liệu này gửi tới ngài như một thông tư để thi hành."
- Cái gì thế này? - Ông giám đốc lại gầm lên.
Tôi hiểu ra rằng mình đã làm hỏng một văn kiện chính thức, tương vào đó tất cả những gì chứa trong cái đầu khốn khổ của tôi đang đầy ắp các thứ hàng hóa linh tinh.
- Sao anh lại đến nỗi thế này? - Ông giám đốc nói tiếp.
- Chính tôi cũng không biết nữa.
- Thôi được, anh bị lú lấp ruột gan. Nhưng tại sao sếp của anh lại ký vào cái này?
- Bậy thật! - Tôi kêu lên.
- Giả sử rằng sếp của anh bị quáng mắt... Làm sao mà chánh văn phòng lại chuyển cái đó lên cấp khác?
- Cái đó thì quá tệ!
- Thôi cứ cho rằng thủ trưởng đãng trí. Nhưng phó giám đốc thì mắt để đâu?
- Thật xấu hổ và nhục nhã!
Giám đốc trầm ngâm.
- Họ đã sơ xuất, cái đó rõ rồi. Nhưng còn tôi, làm sao mà tôi lại gửi cái thứ nhảm nhí ấy cho tổng giám đốc?
- Cái đó thì thật...
- Cái gì hả?
- Thật là tuyệt!
- Thế nếu cả tổng giám đốc cũng nhắm mắt ký vào cái "thông tư" của anh, rồi không đọc và gửi lên cho bộ trưởng?
- Thế thì chúng ta chết mất! - tất cả đồng thanh kêu lên.
- Lạy trời, tai qua nạn khỏi rồi! Tổng giám đốc đãng trí, lộn phong bì và gửi tài liệu không phải cho bộ trưởng mà cho một bà quen.
- ồ!
- ở bưu điện do đãng trí nên phong bì để gửi cho bà ấy lại chuyển cho tôi, còn cái gửi cho ông bộ trưởng thì lẫn đi đâu mất không biết.
Tới đây tất cả chúng tôi đều thở phào nhẹ nhõm.
Cảm ơn những người đãng trí! Đúng là vì họ mà trên báo chí có những thông báo thế này: "Nhằm mục đích tiết kiệm, đã thải hồi hai chục viên chức khỏi cơ quan như thế như thế. Thay cho họ đã tuyển vào ba trăm người có trọng trách." Chuyện gì cũng xảy ra được cả!

Những người thích đùa​

Cuộc đời thật là cay đắng. Cuộc đời thật là chông gai. Cuộc đời thật là... Tôi có hẳn 3 quyển vở dày cộp chép toàn những câu triết lý về cuộc đời như thế. Tổng cộng khoảng gần 16 nghìn câu mà tôi cho là hay nhất.
Ðời là bể khổ. Ðời là bờ dốc dứng. Ðời là một ghềnh thác. Ðời là một cái sân khấu, vân vân...
Nhưng rồi ở trang cuối, tôi lại ghi mấy chữ: "Vậy thì đời là cái cóc khô gì?"
ồ, thưa quí vị, đời cay đắng và chua xót lắm! Không tin, xin quí vị cứ nghe câu chuyện tôi kể đây rồi tự xét đoán xem tôi nói có đúng hay không.
Hồi ấy tôi không làm ăn gì cả. Chẳng phải vì tôi giàu có hay vì được thừa hưởng 1 gia tài kếch sù gì, mà chẳng qua vì tôi không sao tìm nổi việc làm. Ðã 2 ngày tôi sống chỉ bằng không khí và nước lã.
1 hôm, tôi đến ngồi trên 1 chiếc ghế đá vườn hoa để suy nghĩ về bản chất cuộc đời. Bên cạnh tôi, có 1 ông ngồi xem báo. Lúc ông ta nhét tờ báo vào trong túi, tôi hỏi:
-Ông có thể cho tôi ngó qua tờ báo một chút được không ạ?
Ông bạn ngồi cùng ghế đưa cho tôi tờ báo. Tôi vội lướt nhanh các mục rao vặt. Có 1 mâu tin khiến tôi thoáng hy vọng: "Cần tuyển người làm, bất kể đàn ông hay đàn bà, già hay trẻ." Thế là không để lỡ một phút, tôi trả lại tờ báo cho chủ nhân, rồi 3 chân 4 cẳng phóng ngay đến cái địa chỉ ghi trong mẩu rao vặt. Ðó là 1 ngồi nhà 5 tầng, nằm ngay giữa khu vực đông đúc nhất của thành phố. Sợ đến chậm, nên chẳng cần chờ thang máy, tôi cứ thế bước mấy bậc 1 lên thẳng tầng thứ 5. Cánh cửa treo biển số 18 đây rồi! Tôi thấy người ta bước vào đó, lần lượt từng người 1. Người nào lúc vào trông mặt cũng đầy hy vọng. Nhưng khi bước ra thì trông ai cũng hầm hầm tức giận.
Ðể cho hơi thở đã trả lại bình thường, tôi mới tiến lại phía cửa:
-Tôi xem báo thấy nói ở đây...
Không đợi tôi nói hết câu, người gác cửa khoát tay ra hiệu cho tôi vào. Tôi bước vào 1 căn buồng có kê rất nhiều ghế băng và ghế bành. Ðã có 6 người đàn bà và 8 người đàn ông ngồi chờ ở đó. Còn 5 người khác, trong đó có tôi, thì đứng.
-Công việc gì đấy hả ông? - Tôi hỏi người đứng cạnh. Người này cũng có số phận hẩm hiu như tôi. Ông ta đáp:
-Tôi cũng không biết. Chỉ thấy người ta gọi từng người 1 vào. Nhưng vào được độ 10'', hay cùng lắm là nửa tiếng, thì thấy ai cũng chạy bổ ra như ma đuổi, chửi ầm cả lên.
Ðúng lúc đó cửa sịch mở và 1 người đàn ông mặt đỏ gay lao ra phòng chúng tôi, chửi rủa om sòm:
-Ðồ đểu, đồ khốn nạn!
-Ðến lượt ai? - người gác cửa kêu to.
-Tôi ạ! - 1 phụ nữ còn trẻ, phấn son loè loẹt nói, đoạn bước vào buồng trong. Tôi hỏi 1 người đang ngồi đợi:
-Họ làm gì trong ấy thế hả ông?
-Chắc họ thử trình độ!
Thế là tôi hối hả ôn lại trong trí nhớ tất cả những gì người ta dạy tôi ở trường học. Cứ dựa vào các dấu hiệu bên ngoài mà xét, thì đây là 1 cơ quan thương mại, như vậy ắt họ phải kiểm tra trình độ toán học. Tôi vội vàng nhẩm lại bảng cửu chương, rồi ôn lại cách tính phần trăm, tính hạ giá...
Bỗng cửa mở tung và người phụ nữ mang đồ trang sức rẻ tiền ban nãy bước ra, mặt đỏ như gấc:
-Quân khốn nạn, đồ vô lương tâm!
Chị ta kêu ầm lên và từ phía trong vọng ra 1 giọng cười đàn ông khả ố.
-Chả lẽ họ làm nhục chị ấy? - Tôi chợt rùng mình.
-Không phải đâu! - người bên cạnh tôi đáp - Tôi chắc người ta ra 1 câu hỏi gì hóc búa quá và chị ta không trả lời được đấy thôi!
-Ðến lượt ai nào? - người gác cửa lại kêu to. Lần này người vào là 1 anh thanh niên, chính cái anh chàng vừa nãy nói rằng chị phụ nữ không trả lời được câu hỏi. Trong lúc tôi đang loay hoat ôn lại cách tính phần trăm rắc rối, thì thấy anh ta đã lao vọt ra như 1 mũi tên, miệng gào lên:
-Mẹ kiếp! Thế mà cũng gọi là công việc!
-Anh chàng này hoá ra lại kém cả đàn bà! - người ngồi cạnh tôi nói với giọng chế giễu.
Lúc này sau lưng tôi đã có cả 1 dãy người. Người gác cửa vẫn tiếp tục gọi từng người 1 vào.
Tôi túm lấy áo ông ta, rụt rè hỏi:
-Họ làm gì trong ấy thế hả bác?
-Sát hạch! - ông ta cười khẩy đáp.
Cứ mỗi lần thấy có người từ bên trong lao ra và lớn tiếng chửi rủa, là tôi lại thấy mừng thầm. Vì như thế tôi càng có nhiều hy vọng có công ăn việc làm. Nhưng mừng mà vẫn lo. Vì không biết công việc gì mà họ kiểm tra 1 cách kỳ lạ như vậy? Giá như chưa đến nỗi đói lắm, thì tôi đã nhổ toẹt vào công việc và bỏ đi quách cho rồi! Hàng người cứ tiến lên rất nhanh. Trước mặt tôi là 1 ông già xanh rớt như tàu lá. ở trong phòng bước ra, ông ta mệt lả người, đến nỗi không còn sức mà chửi rủa nữa.
-Họ làm gì trong ấy thế hả bố? - tôi tò mò hỏi. Ông ta khoát tay bảo:
-Không phải hỏi. Cứ vào trong ấy khắc biết.
Người gác cửa hỏi to đến lượt ai? Tôi im lặng. Người xếp hàng sau tôi bảo:
-Ðến lượt anh đấy!
-Ông vào trước đi. Tôi không vội lắm - tôi nói vậy, nhưng bị ông ta phản đối:
-Không được! Phải có thứ tự chứ! Tôi chưa đến lượt tôi không vào!
Ðồ con lợn! Giá đây là xếp hàng đi xe điện hay xe buýt, thì có lẽ hắn đã chả tử tế như vậy, mà huých bật tôi ra khỏi hàng từ lâu rồi!
-Mời ông cứ vào trước đi!
-Không, không! Anh phải vào trước chứ!
Người gác cổng huých vào lưng tôi đẩy vào. Tôi nghe thấy cửa đóng sập lại sau lưng.
-Ôi, lạy chúa! - tôi thầm khấn - Xin ngài che chở cho con. Nếu đúng là sát hạch hay kiểm tra gì thì xin ngài hãy giúp con vượt qua tất cả, để con có thể kiếm được việc làm.
Không hiểu vì đói hay vì sợ, tôi bỗng thấy mặt mày sa sầm.
Căn buồng mà tôi bước vào bày biện như 1 văn phòng. Những người ngồi ở đó đang cười ha hả. Trông người nào cũng to béo, bụng chảy sệ, cằm thì 2 ngấn. Thế thì làm gì mà không hay cười?
Tôi tiến lại gần 1 ông ngồi sau chiếc bàn lớn có mặt kính. Ông này chắc hẳn là chủ tịch hội đồng giám khảo.
-Anh có thích đùa không? - ông ta hỏi.
Tôi đưa mắt quan sát tất cả mọi người có mặt trong phòng. Có chừng 10 người tất cả. Nhưng không người nào ăn mặc tồi tàn và trông ốm đói như tôi. Vậy ắt hẳn họ phải là những người thích đùa. Vì thế tôi vội nở ngay 1 nụ cười đáp:
-Tất nhiên là thích chứ ạ! Chả nhẽ trên đời này lại có người không thích đùa hay sao!
-Tốt lắm. Thế nghĩa là anh rất thích đùa? - ông ta kéo dài giọng - Vậy thì anh hãy ngồi xuống chiếc ghế salông này!
Chân tôi lúc bấy giờ đã mỏi lắm, chỉ muốn khuỵu ngay xuống, nhưng vì sợ thất lễ nên tôi không dám ngồi.
-Dạ, thưa ngài, tôi đứng cũng được ạ.
-Không, không được! Anh vừa nói là thích đùa cơ mà! Thế thì cứ ngồi xuống!
Từ chối nữa e không tiện, tôi đành cám ơn và rón rén ngồi xuống ghế.
-Không, ngồi vào đây, vào chiếc salông này cơ!
Tôi lại đứng dậy và ngồi sang chiếc salông.
-Thế, phải rồi! Tất cả những người mà anh thấy đang ngồi đây đều là những người rất thích đùa - viên chủ tịch giám khảo nói.
-Thưa ngài, thế thì hay quá! Gì chứ đùa thì tôi mê lắm ạ!
Thế là họ bắt đầu hỏi tôi đủ mọi chuyện. Tôi đáp lại họ bằng những câu ngắn gọn và lễ phép. Bỗng tôi cảm thấy cái ghế ngồi bắt đầu nóng lên, rồi mỗi lúc 1 nóng hơn. Tôi thấy mình như 1 cái hạt dẻ bị rang trên chảo nóng. Lạy thánh Ala!... Hay là tôi lên cơn sốt chăng? Nhưng nếu sốt, thì cái nóng phải tập trung ở đầu, chứ không thể ở chỗ nào khác. Tôi bắt đầu nhăn nhó, oằn oại trên ghế. Thấy vậy mọi người phá lên cười. Thì họ là những người thích đùa mà lại, và điệu bộ tôi lúc ấy chắc phải tức cười lắm. Tôi cảm thấy như ngọn lửa đã cháy vào tận ruột gan nhưng nhìn thấy họ cười, tôi cũng bất đắc dĩ phải nở 1 nụ cười gượng gạo.
-Anh làm sao thế? Trong người khó chịu à? - họ hỏi tôi.
Nếu tôi trả lời là bị ốm, thì tất nhiên đời nào họ còn lấy tôi vào làm nữa. Vì thế tôi phải nói:
-Ðâu có ạ! Tôi khoẻ như trâu ấy chứ ạ!
-Thế tại sao anh cứ oằn oại thế?
Rồi họ lại nhìn tôi cười rũ ra.
-Xin lỗi, tôi bị bệnh rò hậu môn - tôi tìm cách nói dối như vậy - xin các ngài cho phép tôi được đứng!
Nói đoạn tôi đứng dậy, lau mồ hôi trán. Tôi đã toan hét to vào mặt họ: "Làm gì mà các ông cười rống lên như vậy?" nhưng chợt nhớ ra họ là những người thích đùa, nói thế chỉ tổ bị đuổi thẳng ra ngoài, nên tôi lại thôi.
Vị ngồi sau bàn rung chuông gọi người gác cửa và bảo:
-Mang nước chè vào cho ông này!
Tôi nghe nói mà mát cả ruột. Như vậy là họ đã thích tôi. Nhưng cơn đói làm bụng tôi cồn cào. Chà, cái lũ giun chết tiệt ấy nó hành hạ tôi! Người gác cửa mang vào cho tôi 1 tách nước trà. Nhưng tôi chưa kịp thả 2 miếng đường vào, thì nước trong cốc bỗng nhiên sủi bọt và trào ra ướt hết cả tay. Mọi người lại được 1 trận cười no bụng. Mà kể ra nhìn cái bộ dạng ngây độn của tôi lúc ấy thì ai mà nhịn cười cho được!
1 vị trong ban giám khảo cố nhịn cười bảo tôi:
-Anh hãy mở cánh cửa kia ra. ở trên cái bàn phía sau cửa ấy có 1 cái gậy. Anh hãy cầm cái gậy ấy lại đây!
Tôi làm theo lệnh của ông ta, nhưng không thấy cái gậy nào cả.
-Thưa ngài, trên bàn không có gì cả ạ! - tôi bối rối nói.
-à, đây rồi - người ta lại gọi tôi lại. Rồi viên giám khảo tiếp tục thẩm vấn tôi. Nhưng thật là tai hại, tôi bỗng lên cơn hắt xì hơi và không tài nào trả lời được. Ðúng là hoạ vô đơn chí!
-Anh tên là gì?
-Tôi... hắt... hắt... hắt xì hơi! Tôi... tôi... tôi... hắt... hắt... xì. Tôi tên là... Ac... mét, xì hơi!
"Mình bị làm sao thế này?" Tôi lo lắng ưự hỏi. Lần đầu tiên trong suốt 40 năm, hy vọng có được việc làm vừa chợt loé lên, thì ác hại thay, cái ghế ngồi bỗng nóng rực lên, rồi nước chè tràn ra khỏi cốc, rồi lại hắt xì hơi!
-Bốn... bốn... bốn... hắt xì... hơi. Bốn mươi... hắt... xì hơi... mốt...
Mọi người lại cười rộ lên. Cuối cùng, 1 vịt rong ban giám khảo nói:
-Ðằng kia có cái vòi nước kia kìa! Anh ra rửa mặt đi!
Tôi ra rửa mặt và cảm thấy dễ chịu hơn, không hắt xì hơi nữa, nhưng không hiểu sao nước mắt bỗng chảy ràn rụa như suối. Hay là tại đói chăng? Tôi bắt đầu khóc nức nở như 1 thằng hề vậy. Thôi, thế là đi tong! Chưa hết hắt xì hơi đã lại bắt đầu chảy nước mắt thế này, thì còn ai người ta nhận vào làm nữa!
-Tại sao anh lại khóc?
-Ai? Tôi ấy ạ? Dạ, tôi cũng không biết tại sao nữa! Chắc tại tôi nhớ đến bà mẹ tôi đã mất...
Thế là mọi người lại lăn ra mà cười. Còn tôi thì cứ thút tha thút thít như đứa trẻ. 1 vị giám khảo khác lấy trong tủ ra 1 lọ nước hoa đưa cho tôi và bảo:
-Anh hít 1 tý nước hoa này cho nó dễ chịu!
Tôi nhỏ mấy giọt nước hoa vào lòng bàn tay rồi đưa lên mũi hít. Thứ nước hoa đúng là đặc biệt thật. Vừa hít vào đã thấy dễ chịu ngay. Nhưng... ơ kìa! Tôi lại bị làm sao nữa thế này? ấc... ấc. Chết cha rồi! Tôi lên cơn nấc! Thôi, lần này thì mới thật là hết nhé! Này... người ta sắp tống cổ tôi đi này!
-Trước đây anh làm nghề gì?
-Dạ... ấc... ấc! Trước đây... ấc! Tôi làm... ấc! Nghề đánh... ấc! Giầy... ấc!...
-Thôi, lạy chúa, xin anh đừng nói nữa! Anh hãy mở cái tủ này ra!
Tôi vừa mở cánh cửa tủ thì bỗng... ầm 1 cái như tiếng đại bác. Hết hồn, tôi ngã bệt ngay xuống đất. Thôi đến nước này thì còn hy vọng gì công việc nữa, tôi nghĩ thầm, không khéo mình còn phạm tội giết người nữa là đằng khác! Vì có khi họ bị vỡ bụng ra vì cười.
Bỗng tôi thấy 1 ông to béo thổi tung bụi ở bàn. Rồi 1 lát sau tôi cảm thấy ngứa không chịu được.
-Tại sao anh cứ phải gãi thế?
-Dạ, tôi cũng không hiểu tại sao nữa ạ! Tôi mới tắm hôm qua...
Hay là tôi bị bọ mẹt đốt chăng? Nhưng nếu bọ đốt thì chỉ ngứa 1 chỗ thôi chứ! Ðằng này khắp người tôi chỗ nào cũng ngứa ran.
-Trình độ văn hoá của anh thế nào? - 1 ông nhiều tuổi nhất trong ban giám khảo hỏi.
-Dạ, thưa, tôi đã tốt nghiệp khoa Văn ÐH Tổng hợp ạ!
Ông ta dí sát tai vào mặt tôi bảo:
-Anh nói to lên, tôi bị nặng tai.
Quả thật tôi thấy 1 lỗ tai của ông ta có đeo 1 cái ống nghe. Tôi hét to, trong khi vẫn ra sức gãi:
-Khoa Văn!
-Cái gì?
Tôi lại hét rõ to 1 lần nữa vào lỗ tai ông ta: "Khoa văn!" Thế là từ cái ống nghe ở lỗ tai ông ta có 1 tia nước bỗng bắn vọt vào mặt tôi. Quá bất ngờ, tôi lại ngã phịch xuống sàn. Không biết đây là cái chỗ gì vậy nhỉ? Văn phòng quái gì mà lại thế! Hay là tôi rơi vào một cái hang quỷ sứ?
Xung quanh tôi, các vị giám khảo cứ ôm bụng lăn ra mà cười. Họ cười giật từng cơn như bị động kinh. Nhưng rồi cuối cùng, cơn cười cũng chấm dứt. Mọi người nghiêm trang dứng cả dậy.
-Khá lắm! - 1 ông trong ban giám khảo khen tôi - Anh đã chịu được tất cả các cuộc thí nghiệm. Chúng tôi đã thử đến 40 người, nhưng không ai chịu được đến phút cuối cùng. Thậm chí có người mới vừa sau thí nghiệm thứ 1 đã bỏ chạy.
-Thưa ngài, tôi chưa hiểu. Ngài bảo tôi chịu được những cuộc thí nghiệm gì cơ ạ?
-à, chả là thế này: ở Mỹ có 1 hãng chuyên sản xuất các thứ hàng đặc biệt. Họ gọi đó là những món hàng "biết đùa", vì chúng có thể làm cho người ta cười. Hãng này có gửi cho chúng tôi 1 số mặt hàng mẫu và để nghị chúng tôi cùng kinh doanh.
-Vâng, thế thì sao ạ?
-à, nhưng vì 1 số thứ hàng có thể gây ra những hậu quả nguy hiể, nên chúng tôi quyết định phải thử trước...
Rồi họ quay sang bàn bạc với nhau:
-Nghe đâu ở bên Mỹ có đến hơn 1 vạn cửa hàng bán các thứ hàng này...
-Phải đấy! Riêng tiền xuất khẩu các thứ hàng này nghe nói cũng đã tới trên 20 triệu đôla cơ đấy!
-Họ có giới thiệu cho ta hơn 50 mặt hàng.
-Ta phải ký hợp đồng với họ ngay đi. Cái món này hời đấy! Vì dân ta cũng ham đùa lắm. Gì chứ món hàng này của người Mỹ dứt khoát là họ phải đổ xô vào mua.
Vị nhiều tuổi nhất trong đám nói với viên thư ký:
-Ông viết đi: 2000 đệm ghế phát nhiệt, 2 vạn hộp bột ngứa, 500 hòm nước hoa nấc, 5000 tá máy điếc bắn nước, 2 vạn chai nước làm chảy nước mắt, 5 tấn đường gây cười, 3 vạn hộp phát tiếng nổ. Ông nhớ bảo họ gửi ngay cho ta tất cả các thứ đó nhé!
Tôi hiểu rằng như thế là tôi đã được nhận vào làm, nhưng không hiểu là sẽ phải làm gì? Mọi người vẫn say sưa thảo luận nên chẳng ai còn nhớ đến tôi. Thấy vậy, tôi mới lên tiếng hỏi vị chủ tịch giám khảo:
-Thưa ngài, tôi có được nhận vào làm không ạ?
-Ðược - ông ta đáp - anh tỏ ra là người có sức chịu đựng khá nhất trong số những người mà chúng tôi đã thử.
Ðoạn ông ta quay sang bảo viên thư ký:
-Ông nói với ông thủ quỹ trả cho ông này 2 lia rưỡi!
Rồi lại quay sang phía tôi nói tiếp:
-Công ty của chúng tôi mỗi tháng sẽ nhận được các hãng sản xuất hàng gây cười ở bên Mỹ tất cả những mặt hàng mới. Vậy cứ ngày mồng 5 mỗi tháng anh hãy đến đây để chúng tôi thử các mặt hàng mới nhận được. Anh sẽ được lĩnh 2 lia rưỡi 1 tháng. Anh nhớ là cứ vào ngày mồng 5 đầu tháng nhé!
-Ha ha ha!... Ha ha ha!... Ðột nhiên tôi ôm bụng cười vang. Vị chủ tịch ban giám khảo cũng mỉm cười nhìn tôi:
-ồ, té ra anh cũng là người biết đùa đấy nhỉ!
Tuy đã lả người đi vì đói, nhưng tôi vẫn cố thu nốt chút sức tàn, thoi 1 quả vào giữa mũi lão chủ tịch. Lão ta bị 1 cú đấm trời giáng, ngã quay xuống đất.
-Xin các vị cứ coi như là tôi đùa - tôi bảo họ thế.
-Ðùa kiểu du côn thế à?
-Các vị thứ lỗi cho, nhưng có 2 lia rưỡi 1 tháng thì bọn dân đen chúng tôi đâu có thể mua nổi những thứ hàng biết đùa của các ngài được! Nên chúng tôi phải đùa theo kiểu của chúng tôi vậy!
Nói đoạn, tôi đóng sập cửa, bỏ về.

Chuyện vợ chồng​

Lẽ ra tôi phải viết xong và nộp bản thảo từ tháng trước, nhưng tôi không hoàn thành hợp đồng.
-Viết đi anh! Nào có ai quấy rầy anh đâu?
-Ðâu có, em yêu của anh. Ðáng ra anh đã phải đánh dấu chấm hết cuốn sách, thế mà không xong... Chẳng hiểu sao anh lại không tập trung được tư tưởng em ạ... Ðầu óc cứ để đi đâu...
-Làm sao đầu óc anh lại để đi đâu?
-Chính anh cũng không biết nữa... Hôm nay anh sẽ ngồi nghiêm chỉnh. Trời mát mẻ và đầu óc anh cũng đang thư thái... May ra cũng xong đề cương...
-Thế thì anh ngồi viết đi... Có khi em quấy rầy anh cũng nên.
-Có gì đâu, em yêu dấu!
-Thế anh viết đi... Anh đại lãn thật!
-Hả?! Lạy trời hôm nay tôi không bị chuyện gì quấy quả!
-ủa! Anh nói thế nghĩa là thế nào?
-Chả thế nào cả... Anh không có ý gì đặc biệt... Anh chỉ cầu trời cho anh hôm nay làm được nhiều việc...
-Thế nhỡ đột nhiên hôm nay em chết thì sao?
-Sao em lại sang chuyện ấy?
-Thì sao!... Em chết thật đấy...
-Nói thế làm gì, vợ yêu của anh?
-Anh ơi, ngộ như em chết... Anh có lấy vợ khác không?
-Em yêu dấu! Ðừng nói với anh những điều như thế...
-Nhưng, anh thấy đấy, anh có trả lời được đâu. Mà từ lâu em đã biết tỏng bụng dạ anh, biết anh nghĩ gì về em rồi.
-Em gái nhõng nhẽo của anh, tính nết em kỳ thật đấy.
-Mọi sự chỉ vì anh...
-Thì anh có làm gì em đâu, hả người ngọc? Anh chẳng bao giờ muốn em buồn cả!
-Thế anh trả lời em đi: sau khi em chết anh có đi lấy vợ khác không nào?
-Lạy thánh Ala!
-ái chà, thấy chưa! Em biết rồi mà... Anh vừa mới tự thú đấy nhé!...
-Tự thú? Tự thú cái gì kia chứ?
-Anh chả vừa nói cái câu "Lạy thánh Ala" là gì?
-Thì anh nói đấy... Nhưng làm sao nào?
-Em chết rồi tất nhiên anh không lấy ai được nữa... Bọn đàn bà nó ghê tởm anh, anh chả căm ghét cuộc sống gia đình là gì... Tưởng em không biết đấy hả! Em chết rồi dù anh có sống đến nghìn tuổi anh cũng không lấy được vợ... Nhưng chả lẽ anh ghê tởm cuộc sống gia đình là tại em à?
-Nàng tiên của anh, tại sao em lại cứ kiếm chuyện thế nhỉ? Ngay cả trong ý nghĩ, anh cũng chẳng bao giờ có những chuyện ấy... Em lau nước mắt đi, bình tâm mà nghe anh đây... Em chẳng thương em tí nào mà cứ làm mình làm mẩy vô ích... Em quả là không hiểu những lời anh nói...
-à à à! Nghĩa là anh không định nói những điều như thế chứ gì?
-Phải ạ!
-Nghĩa là nếu em chết anh sẽ tục huyền chứ gì?
-Trời ơi là trời, tôi biết nói thế nào đây... Có thể...
-Anh cứ nói toạc ra xem nào...
-Bây giờ anh không thể đoán chắc điều gì... Nhưng có thể anh sẽ lấy vợ cũng nên!
-Tất nhiên là lấy vợ rồi... Làm như em không biết bụng dạ anh ấy!
-Trời đất ơi! Thánh Ala ơi! Cầu trời cho tôi được bình tĩnh. Em làm anh rối cả ruột, em yêu ạ, chính anh cũng không biết anh nói gì nữa...
-Lấy vợ, đằng nào rồi anh cũng lấy vợ...
-Anh nói thế làm vui lòng em đấy thôi...
-Làm vui lòng em?! Ðầu tiên anh bảo không lấy, rồi sau lại bảo có lấy. Như thế mà bảo làm vui lòng em!
-Thánh Ala ơi! Con phải làm thế nào đây... Xin Thánh rủ lòng ân ưu. Thôi, nín đi em... lúc anh bảo anh không lấy vợ thì em cáu. Ðến lúc anh bảo anh có lấy vợ em cũng lại cáu. Thế em lệnh cho anh nói gì có phải hơn không?
-Thôi, em đã đoán từ lâu là anh chán em rồi.
-Thiên thần của anh, tại sao em lại quyết đoán rằng anh đã chán em.
-Thì anh bảo rằng anh không biết sau này có lấy vợ hay không chứ gì?
-Vâng, thì tôi có nói!
-Thế là thế nào? Tức là anh bảo em rằng: Thôi cô có chết thì chết mau lên, cho tôi còn liệu! Thế mà anh lại còn chối phắt đi được!
-Thôi thôi... Tôi im. Tôi không nói một lời nào nữa. Tôi xin rút lui mọi ý kiến. Tôi chỉ xin cô đừng khóc nữa, tôi van cô. Chúng ta ngồi im nhé. Thôi, nín đi, em yêu của anh!
-Ôi! Tôi khó thở quá, tôi ngất đây... Tôi chết đây!

Nhỏ và đẹp​

Tôi bắt được 1 cuốn sổ tay dưới gầm bàn trong nhà. Nhưng hỏi người nhà thì không ai nhận. Ai cũng bảo: "Không phải của tôi!" Cuốn sổ xinh xắn, bọc bìa xanh, có hàng chữ nổi mạ bạc trông rất đẹp. Tôi mở ra xem là của ai. Vừa đọc trang đầu tôi đã thấy kinh ngạc. ở đó có ghi tên, địa chỉ, số điện thoại của 1 ông to, ông rất to. Lật trang sau cũng lại thấy ghi lần lượt tên, địa chỉ, số điện thoại của 3 nhân vật khác cũng rất có danh tiếng. Cứ thế tôi giở hết trang này đến trang khác và nỗi kinh ngạc của tôi mỗi lúc 1 tăng.
Các bạn cứ nghĩ xem: trong nước có bao nhiêu nhà hoạt động chính trị tai to mặt lớn, bao nhiêu quan chức có thế lực, thì địa chỉ của tất cả các vị này đều được ghi vào sổ. Người kém vế nhất trong số đó cũng là 1 tổng giám đốc. Tôi lại còn để ý thấy thêm 1 điều này nữa: các nhà hoạt động chính trị có tên trong sổ đều là những người hiện đang cầm quyền. Ai ở vào địa vị tôi mà chẳng phải ngạc nhiên? Ðối với tôi, cuốn sổ ghi địa chỉ những người có thế lực thật chẳng khác gì 1 trái bom nổ chậm. Ðúng là có kẻ nào thù hằn đã ném nó vào nhà tôi. Tôi chưa hình dung được cuốn sổ ghi địa chỉ những nhân vật tiếng tăm này có thể gây cho tôi điều gì rủi ro. Nhưng có điều không nghi ngờ gì nữa là nó được ném vào gầm bàn tôi với 1 ý đồ xấu xa. Tôi hoảng sợ vô cùng. Rất có thể, sắp có người bấm chuông gọi cửa ngay bây giờ, rồi bọn cảnh sát mặc thường phục sẽ ập vào nhà tôi và bảo: "Ðưa quyển sổ đây!" Còn tôi thì sẽ run như cầy sấy, hỏi laị: "Quyển sổ nào ạ?" Họ sẽ lục soát căn phòng tôi và tìm thấy ngay cuốn sổ dưới gầm bàn, như thể chính tay họ đã đặt vào đấy vậy.
Tôi biết chắc mọi việc sẽ xảy ra đúng như thế. Ðứa khốn kiếp nào ném quyển sổ vào nhà tôi, hắn đã đi báo cảnh sát! Rõ ràng la tôi đã sa vào cái bẫy hết sức nham hiểm rồi!
Bọn cảnh sát vớ được cuốn sổ sẽ hỏi ngay: "Nào, nói đi! Anh ghi địa chỉ tất cả những quan chức lớn nhỏ vào đây để làm gì? Anh muốn lập hồ sơ theo dõi lý lịch cá nhân của họ à? Anh sửa soạn tống tiền họ chăng? Hay anh định mưu sát?"
Lạy chúa! Lúc ấy tôi biết trả lời họ ra sao? Mà dù tôi có phân trần, thanh minh thế nào chăng nữa, chắc đâu họ đã tin tôi?
Thôi, tôi phải đem đốt ngay cuốn sổ rồi tung đám tan ra cho gió cuốn đi thôi!
Nhưng không biết đứa khốn nạn nào đã giăng bẫy đưa tôi vào tròng mới được cơ chứ? Tối hôm qua tôi có 3 người bạn đến chơi. Trong bọn họ thì 1 người là giảng viên trường đại học, 1 người làm việc ở thư viện trường tổng hợp, còn người nữa là giáo viên văn học...
Tôi đang đút cuốn sổ vào lò sưởi nhà tắm để chuẩn bị đốt thì có chuông gọi cửa. Anh bạn Halit của tôi đến.
Tôi quen anh đã 20 năm nay, anh làm việc ở thư viện trường đại học tổng hợp, và là một trong 3 người đã ngồi chơi ở nhà tôi tối hôm qua. Halit cũng đang hoảng hốt như tôi. Anh hỏi tôi:
-Sao trông anh tái nhợt đi thế?
Tôi cũng hỏi lại anh:
-Này, nhưng cậu cũng làm sao vậy?
-Lạy chúa, anh có thấy cuốn sổ tay tôi đánh rơi ở đây hôm qua không?
Tôi đưa cho anh quyển sổ:
-Quyển này phải không?
Anh nắm lấy tay tôi, reo lên:
-Giời đất ơi, đúng rồi! Thế mà tôi cứ tưởng đánh mất ở đâu, lo không thể tả được!
Tôi dẫn anh vào phòng làm việc.
-Còn tôi thì cũng được 1 mẻ hết hồn - tôi thú nhận - Cậu hãy nói thật cho tôi biết, cậu ghi từng ấy địa chỉ của những người có tai mắt để làm gì vậy?
Ðến lượt anh ngạc nhiên:
-Ô hay! Thế chả nhẽ anh chưa có quyển sổ ghi địa chỉ những người tên tuổi à?
-Chưa!
-Lạy Chúa, thế thì anh phải lập tức ghi ngay đi, rồi nhét nó vào túi ấy! Anh muốn biết tôi viết những địa chỉ ấy vào sổ để làm gì phải không? Ðây này, tôi sẽ nói cho anh nghe. Anh chắc biết tôi vốn thích sưu tầm bút máy. 1 số bút thì tôi mua, còn 1 số thì người ta cho, trong túi tôi có được đến mươi, 15 chiếc. 1 hôm, tôi đến khách sạn thăm 1 nhà thơ Ðức mới sang. Anh ta biết tôi thích chơi bút máy nên tặng tôi 1 chiếc. Vừa ra khỏi khách sạn là tôi rẽ ngay vào 1 góc phố và không nhịn được "Ta phải xem cái bút thế nào đã!" - tôi tự nhủ. Chắc anh biết trong túi tôi lúc nào cũng có chiếc kính lúp. Tôi lấy kính ra soi cái ngòi và thấy nó có vẻ hơi thô. Tôi viết thử vào cuốn sổ mấy chữ tình cờ hiện trong óc: "Nhỏ và đẹp". Thường tôi vẫn mang theo 1 tờ giấy ráp mịn hạt để mài ngòi bút. Cái ngòi này nếu về nhà tôi mài thêm tí nữa thì nét sẽ nhỏ và đẹp hơn. Tôi cầm lấy kính định xem lại cái ngòi 1 lần nữa, thì bỗng có ai nắm lấy 2 vai:
-Anh đang làm gì vậy?
-Tôi ấy à? Tôi đang xem chiếc bút máy chứ có làm gì đâu!
-Thế đấy! Nghĩa là xem bút máy hả? Vậy chứ anh làm nghề ngỗng gì?
-Tôi ở trường đại học... - tôi không kịp nói hết câu.
-ái chà, nghĩa là giáo sư cơ đấy! Thưa ngài giáo sư, rất hân hạnh!... Chà!...
1 ngươi trong bọn họ thụi cho tôi 1 quả vào sườn bên trái khiến tôi loạng choạng.
-Thôi, alê, đi!
-Các ông xem lại cho. Chắc có sự hiểu nhầm gì đây!
-Ði!
Tôi lại bị quả đấm nữa vào sườn bên phải và đành phải bước. Biết làm sao được!
Chúng tôi đi về bóp. Tôi bị đẩy vào 1 căn phòng. Nhưng chờ mãi mà không thấy ai đến. Lát sau có 1 tay bước vào:
-Ngồi xuống đất ấy! - lão ta nói.
-Tôi không ngồi thế được! - tôi đáp.
-Cái gì? Không ngồi thế được hả? ái chà, ra cái điều ta đây giáo sư cơ đấy! Ghê chưa? Thôi, có gì trong túi bỏ hết ra đây!
Tôi đặt lên bàn tất cả mọi thứ trong người: 14 chiếc bút máy, 2 quyển sách, cuốn sổ tay, 2 tờ giấy ráp mịn hạt. Lão ta chỉ vào những chiếc bút:
-Ðây là cái gì?
-Bút máy.
-Ra thế!... nghĩa là bút máy đấy! ái chà, giáo sư mà lại! Oai quá nhỉ?
Tôi không sao nói xen được 1 câu để giải thích cho lão ta hiểu rằng tôi không phải là giáo sư, mà chỉ là 1 nhân viên trông thư viện ở trường đại học thôi! Lão ta cầm lấy chiếc kính lúp:
-Còn đây là cái gì?
-Kính lúp!
-Ra kính lúp đấy! Chà, giáo sư! Chà!...
Thêm 3 người nữa đến. Họ cũng xúm vào xem đồ vật của tôi. 1 người cầm tờ giấy ráp lên hỏi:
-Cái gì thế này?
-Giấy ráp.
-Giấy ráp gì mà lạ thế? Nhẵn như không ấy! Anh định bịp ai vậy hả?
-Ðây là loại giấy ráp mịn hạt!
-Ra thế! Giấy ráp mịn hạt cơ đấy! Chà, giáo sư! Này, giáo sư này!
Vừa nói, lão ta vừa nện vào vai tôi 1 cái. Xem chừng sự việc đâm ra lôi thôi.
-Thưa các ông - tôi nói - chắc có sự hiểu lầm thế nào đây. Tôi không rõ tại sao các ông lại đưa tôi về đây, chứ tôi thì cả trường đại học ai cũng biết, nhà báo nào tôi cũng quen. Tôi không làm gì đáng để các ông đối xử như vậy.
1 tay đang giở cuốn sổ của tôi ra xem, quát:
-Im ngay!
Bỗng mắt hắn chợt sáng lên:
-Thế còn cái này là cái gì?
Hắn chỉ vào mấy chữ "Nhỏ và đẹp" tôi viết trong quyển sổ để thử chiếc bút máy người ta vừa cho.
-"Nhỏ và đẹp" - tôi nói.
-"Nhỏ và đẹp"? Hay nhỉ!
-Vâng, "nhỏ và đẹp"!
-Thế là cái gì?
-Chẳng là cái gì cả!
-Chẳng là cái gì thì anh viết vào đây làm gì?
-Ðể tôi thử ngòi bút...
-Thế đấy! Ðược, nhưng sao anh không viết chữ gì khác mà lại chọn đúng chữ "nhỏ và đẹp"?
Quả tình nào tôi có nghĩ gì đến chuyện ấy.
-Tôi không biết - tôi nói - tự nhiên tôi nghĩ ra mấy chữ ấy, thế là tôi viết luôn vào...
-Thế đấy! "Nhỏ và đẹp"! Chà, giáo sư đấy! Chà... Chúng tôi sẽ cho anh biết thế nào là "nhỏ và đẹp"! Các ông nghe thấy hắn bảo gì chưa? Hắn bảo tự nhiên hắn nghĩ ra đấy! Thế sao tự nhiên anh không nghĩ ra chữ khác?
1 người trong bọn họ bước lại chỗ cô thư ký đánh máy. Họ bắt đầu lập biên bản. Tôi sợ vã mồ hôi. Biết đâu những chữ "nhỏ và đẹp" tôi tình cờ viết ra lại là mật mã của 1 tổ chức gián điệp thì nguy to! 14 chiếc bút máy, cuốn sổ tay, chiếc kính lúp, 2 quyển sách, tờ giấy ráp mịn, "nhỏ và đẹp"! Ai mà chẳng phải nghi ngờ! Tôi bối rối không còn biết làm gì nữa. Trong lúc đang lập biên bản, 1 tay vẫn tiếp tục giở cuốn sổ của tôi ra xem. Bỗng hắn dừng lại ở 1 trang, sau đó đưa trang này cho cả bọn xem. Họ thì thầm gì với nhau 1 lúc, rồi tình thế bỗng nhiên thay đổi hẳn. Người vừa xem cuốn sổ của tôi đã chỉ cho cả bọn xem 1 chỗ ghi trong sổ.
-Xin lỗi ngài - lão ta quay lại hỏi tôi - người này đối với ngài là thế nào ạ?
-Ðấy là bạn học cũ của tôi - tôi đáp - Chúng tôi gặp nhau hôm kia. Anh ta đưa tôi đi ăn hiệu, cho tôi địa chỉ và tôi ghi vào đây.
Những điều tôi nói hoàn toàn đúng sự thật. Quả tình tôi có gặp 1 người bạn xa nhau đã lâu. Tôi cũng không biết rằng anh ta là 1 tổng giám đốc.
Gã cảnh sát vẫn đang cầm cuốn sổ của tôi bỗng nở 1 nụ cười, xun xoe bảo:
-Chết chửa! Thế ra ông tổng giám đốc là bạn thân của ngài?
-Ðúng thế... Hồi còn đi học chúng tôi thường trêu chọc anh ấy.
-Thật hân hạnh quá! ấy kìa, sao ngài không ngồi xuống? Ghế đây ạ! Xin mời ngài!
Sau đó, gã quay lại bọn kia:
-Ai bảo các anh dẫn ngài về đây hả?
Rồi quay lại phía tôi:
-Xin mời ngài!
Chúng tôi bước vào 1 căn phòng bày biện sang trọng, tôi đi trước, bọn họ theo sau. Họ mời tôi ngồi vào chiếc ghế bành. 1 tay nói:
-Hôm nay nóng qúa. Ngài dùng 1 chút nước giải khát nhé?
-ấy chết, xin các ông chớ bận tâm làm gì!
Tuy vậy nước giải khát vẫn được mang ra. Chúng tôi chỉ còn lại 2 người trong phòng. Bọn kia kéo nhau ra ngoài cả.
Người đang tiếp chuyện hỏi tôi:
-Thưa ngài, ngài đến thăm chúng tôi có việc gì không? Ngài có cần gì không ạ?
Thánh Ala ơi! Thế là thế nào nhỉ? Tôi có cần gì không à? Chả nhẽ không phải chính họ đã vừa tóm cổ tôi mà lôi về đây hay sao?
Nhưng bây giờ, giữa lúc họ đang đối xử lịch sự với mình như thế, mà lại đi bảo rằng mình bị lôi cổ đến và bị đánh thượng cẳng tay hạ cẳng chân, thì xem ra không tiện.
Vì thế nên tôi đáp:
-Tôi đến... chẳng qua để hỏi thăm sức khoẻ các ông thôi!
-Ôi, thật quý hoá! Chúng tôi rất đội ơn ngài! Chúc ngài cũng được khoẻ mạng! Thật quả là vinh dự cho chúng tôi. Lạy Chúa! Ðược ngài đến thăm!
Tình thế không ngờ lại xoay chuyển 1 cách tốt đẹp như vậy. Nhưng dù sao, tôi nghĩ cũng phải chuồn ngay, kẻo nhỡ đâu sự việc trở nên rắc rối.
-Các ông cho phép tôi về! - tôi nói.
Lão ta đứng lên tiễn tôi ra tận cửa. Tôi bước thật nhanh để mau mau thoát khỏi chốn này, không dám nghĩ đến chuyện đòi lại bút máy, cuốn sổ và chiếc kính, vì sợ phải nhắc đến chuyện hiểu lầm vừa xảy ra. Thôi! Chả cần!
-Thưa ngài!... thưa giáo sư! Ngài còn quên đồ đạc!
1 tên trong bọn bỗng chạy theo tôi, gọi. Hắn mang bút máy, tờ giấy ráp, cuốn sổ và kính lúp lại cho tôi.
-Thưa giáo sư, ngài là bạn của ông tổng giám đốc thật đấy ạ? - hắn hỏi.
-Ðúng thế - tôi đáp - Nhưng sao ông lại hỏi vậy?
-à, chả là dạo này đang có "mốt" như thế.
Ai thấy người sang cũng muốn quàng làm họ cả. Ngài hiểu chứ ạ? Ðể lúc nào có việc cần thì bảo: "Ðây là bạn tôi!" và thế là thoát. Mà chúng tôi thì làm sao biết được kẻ ấy có đúng là bạn thật hay không? Nhưng ngài thì đúng là bạn thật chứ ạ?
-Ðúng, tôi là bạn thật.
Hắn chìa cho tôi mâu giấy.
-Thưa ngài, tôi đã viết lai lịch của tôi ra đây. Là để phòng xa như vậy. Nếu ngài có dịp gặp ông tổng giám đốc thì... e hèm...
Kể đến đây, Halit bảo tôi:
-Từ hôm ấy, cứ biết được địa chỉ của ai trong số những bậc tai mắt của ta là tôi ghi ngay vào sổ. Ðến lúc tưởng mất quyển sổ, tôi lo quá anh ạ! Có những địa chỉ này chẳng khác gì được bảo hiểm tài sản và tính mạng vậy. Anh cũng nên có 1 quyển sổ như thế mới được. Nhưng cần nhớ 1 điều là hễ có ai về hưu do sức khẻo hay bị cách chức thì phải lập tức xoá ngay tên khỏi sổ, nếu không thì có khi mang vạ vào thân đấy!... Thế thật anh không biết gì về những quyển sổ ghi địa chỉ những bậc có thế lực trên cõi đời này à?
-Không!
-Vậy thì hỏng to rồi người anh em ạ! Bây giờ ai cũng phải giữ cái của này trong túi áo để phòng khi bất trắc thì giở ra. Vì có ai biết được điều gì sẽ xảy ra với mình lúc bước chân ra khỏi cửa? Ngày xưa thì có những tấm bùa hộ mệnh hay câu thần chú giúp người ta thoát khỏi ốm đau, tai hoạ. Bây giờ thì có sổ ghi địa chỉ thay cho những thứ ấy. Mà lại hiệu nghiệm hơn nhiều!...

Chiếc gương kỳ diệu​

Tại nhà Ðavút Xêiuva, chủ hãng buôn các đồ nhập khẩu có tổ chức 1 bữa cơm khách. Trong số những người được mời có giám đốc nhà băng "Labát" cùng người vợ trẻ và cô em vợ to béo cảu ông ta; nhà chính kháchh Khanda Iátma, 1 trong những nhân vật "bảo thủ hạng nhất của chúng ta, cùng đức phu nhân không có con của mình; nhà đại điền chủ kiêm thu tô Mêđêni cùng cô thư ký có đôi mắt hạt nhãn là nàng Ipêch; nhà buôn Hátgi Ôxman Barua, 1 thương gia cỡ lớn của tỉnh Ađăng chúng tôi, cùng cô nhân tình là nàng Phưxtưca.
Từ chiếc máy thu thanh, tân khách bỗng nghe thấy giọng 1 phát thanh viên nói:
-Thưa quí vị thính giả! Ðến đây chúng tôi xin tạm ngừng chương trình nhạc cổ điển Thổ Nhĩ Kỳ tối nay. Bây giờ mới quý vị nghe buổi phát hành thường kỳ "Những phát minh mới" Thuyết trình buổi này là 1 chuyên gia nổi tiếng, kỹ sư Mếchki Makinétgi.
Bà vợ trẻ của ngài giám đốc nhà băng Labát nhăn mặt:
-Sao tôi ghét giọng cái thằng cha này thế!
Nhà buôn Ôxman năn nỉ:
-Van bà! Xin bà cho phép chúng tôi được nghe cái mục này. Tuần trước anh ta đã nói về cách làm bông bằng giấy đấy.
Trên máy thu thanh, kỹ sư Mếchki Makinétgi bắt đầu câu chuyện:
"Thưa quý vị! Trong lúc chúng tôi bắt đầu buổi phát thanh hàng tuần "Những phát minh mới" này, thì tại thành phố Nguyên tử ở bên Mỹ người ta cũng bắt đầu khánh thành 1 nhà máy nguyên tử mới, hoạt động theo chương trình "Nguyên tử phục vụ con người". Từ nhà máy này, những tia sáng nguyên tử sẽ được phát đi khắp thế giới. Phát minh mới về năng lượng nguyên tử này sẽ là 1 sự kiện kỳ diệu làm chấn động toàn nhân loại. Khi tia sáng nguyên tử chiếu vào các tấm gương soi ở bất kỳ nơi nào trên trái đất, thì lập tức tất cả những hình ảnh đã được soi vào gương, kể từ lúc nó được chế tạo đến nay, sẽ lần lượt tái hiện trên mặt gương.
Chẳng hạn, nếu ở nhà quý vị có 1 tấm gương mà quý vị đã dùng từ 20 năm nay, thì khi gặp tia sáng nguyên tử này chiếu vào, hình ảnh của tất cả những người đã soi vào gương từ 20 năm nay sẽ nối tiếp nhau xuất hiện lại trên mặt gương.
Các cuộc phát thí nghiệm tới nay đã hoàn tất và đã cho những kết quả mỹ mãn. Như vậy, nhờ phát minh mới này, quý vị có thể được sống lại tuổi thơ, được nhìn lại tuổi thiếu niên hay ôn lại những kỷ niệm thời yêu đương của mình.
Từ sau 9h sáng mai, xin quý vị nhớ đứng ra trước gương!"
Bà vợ trẻ của viên giám đốc nhà băng Labát vỗ tay:
-Trời ơi! Tuyệt quá! ở nhà tôi có chiếc gương tôi đã soi từ hồi bé. Vậy là ngày mai tôi sẽ được xem lại cả 1 quãng đời của tôi.
Khách khứa rời phòng ăn sang phòng khách, tụm lại thành từng nhóm, bắt đầu bàn tán sôi nổi về cái phát minh mới kỳ diệu.
Khanda Iátma, nhà chính khách bảo thủ hạng nhất, ghé vào tai nhà thu tô Mêđêni thì thầm:
-Ông bạn ạ! Thế thì cái phát minh mới này quả là kỳ diệu! Nó sẽ giúp ta nhớ lại nhiều sự kiện đã quên. Có 1 lần ở đồn cảnh sát tôi bị người ta nện cho 1 trạn nhừ tử, ông tha lỗi cho cách nói hơi thô tục của tôi... Lúc chuồn được khỏi đó, tôi lập tức đến ngay phòng giám định y khoa để xin giấy chứng nhận là bị đánh, rồi mang ra toà kiện. Nhưng các ông ở toà chẳng thèm xem xét kẻ nào đã đánh tôi, mà rồi không hiểu thế nào họ lại kết luận là chính tôi đánh tôi mới tức chứ!
Nhà thu tô bảo:
-Nhưng mà bác Khanda ạ. Chuyện ấy có liên quan gì với chuyện cái gương này?
-ấy chết! Liên quan quá đi chứ lại! Vì lúc tôi bị đánh, tôi nhìn thấy trên đường có treo 1 cái gương. Bây giờ thì mọi việc sẽ được khám phá ra hết.
-ừ phải - Mêđêni hưởng ứng - Còn tôi thì nhờ những chiếc gương thần kỳ này tôi sẽ phải vớ được ít nhất là 4, 5 vạn bạc.
-Làm thế nào mà vớ được?
-Có gì đâu! ở nhà tôi có 1 cái tủ gương. Và chuyện tôi 1 dạo dan díu với con gái lão Kaliavi là cô ả Antưguyn thì chắc bác đã biết rồi.
-Chuyện ấy thì ai mà chả biết!
-Lão bố nhất định không chịu gả con gái cho tôi, còn cô ả thì cũng quên phắt ngay những tình cảm của mình. Nhưng giờ thì không xong với tôi đâu! Lão ta sẽ phải gả con gái cho tôi và tôi sẽ trở thành triệu phú cho mà coi!
-Nhưng ông định làm cách nào mới được chứ?
-Tôi và cô ả Antưguyn đã từng ân ái với nhau bao nhiêu lần ở nhà tôi, ngay trước cái tủ gương ấy. Sáng mai tất cả những cảnh yêu đương ấy sẽ diễn lại trong gương. Tôi sẽ mang cái gương đó cho lão Kaliavi xem, ông hiểu chưa? Thế là lão ta sẽ phải gả con gái cho tôi, bằng không thì phải chuộc lại cái gương ấy.
-Thế lão ta không chịu thì sao?
-Thì càng hay! Tôi sẽ mang cái gương ấy cho mọi người xem. Hay không kém gì xem hát ấy chứ! Và tôi sẽ thu được ối tiền! Hoan hô những cái gương kỳ diệu!
Vợ nhà buôn hàng nhập khâu to nhỏ với ả nhân tình của ngài Hátgi Ôxman là Phưxtưca:
-Tôi vẫn không sao quên chàng được!
-Chị bảo ai? Kaplan ấy à?
-ừ, Kaplan ấy! Thế mà chàng thật chóng thay lòng đổi dạ. Nhưng thôi, ngày mai tôi sẽ đứng ra trước gương để được sống lại những giây phút êm đềm với chàng.
-Tôi cũng phải trả thù lão già nhà tôi mới được! Tôi sẽ đưa gương cho hắn xem, để hắn thấy rằng hồi tôi mới quen hắn, tôi còn trẻ và xinh đẹp như thế nào! Thế mà bây giờ, chắc chị biết đấy, hắn ta đã chán tôi rồi. Tất cả bọn đàn ông đều thế cả!
Khách khứa ai nấy đều sung sướng khi bàn tán về cái phát minh mới.
Cô nàng Phưxtưca luôn mồm nói:
-Ước gì chóng đến ngày mai nhỉ!
Cô em vợ béo nục nịch của viên giám đốc nhà băng phụ hoạ thêm:
-Vâng, ước gì chóng đến ngày mai! Em thấy sốt ruột quá! Trời ơi, những kỷ niệm thời quá khứ của em! Tuổi thanh xuân của em!
Người thì mơ ước được gặp lại trong gương hình ảnh người mẹ đã khuất của mình, người thì muốn được thấy lại thời thơ ấu.
Bỗng ngoài cửa có tiếng chuông, rồi 1 vị khách mới bước vào. Ðó là Sakháp Giênabétđia, 1 bác sĩ phụ khoa nổi tiếng. Mặt ông ta tái nhợt như người chết.
-Có chuyện gì vậy, bác sĩ? Anh bị ốm hay sao thế? - vị chủ nhà hỏi.
Viên bác sĩ lắp bắp:
-Các vị không nghe nói gì cả à? Các vị không biết tin gì hay sao?
-Tin gì cơ, anh Sakháp? Có tin không hay à?
-Ðài phát thanh vừa nói xong mà! Ngày mai, nhờ việc phát minh ra tia sáng nguyên tử nên tất cả các gương sẽ hiện lại toàn bộ những hình ảnh từ trước đến nay! Thế mà các vị không hay biết gì cả hay sao?
Mọi người bật cười ngạc nhiên:
-Thế thì tuyệt quá chứ sao, hả bác sĩ?
Bác sĩ Sakháp kêu lên 1 cách chán ngán:
-Trời ơi! Té ra các vị mất trí cả rồi!
Ðoạn ông kéo phái nam giới sang 1 phía.
-Cái phát minh mới này đúng là giết tôi. Trong phòng mổ của tôi, trước bàn mổ, chắc các vị cũng biết đấy, có 1 tấm gương lớn.
-Thế thì sao?
-Thế thì chết tôi chứ còn sao nữa! Các vị còn chưa hiểu hay sao? Tất cả những vụ phá thai, nạo thai và còn nhiều chuyện khác nữa sáng mai thế là vỡ lở hết cả...
Ðám các ông lo lắng nhìn nhau.
-ừ nhỉ, bỏ mẹ thật!
-Thế mà mình không nghĩ ra!
-Nếu thế thì ê mặt quá nhỉ!
-Thậm chí phải nói đó là tội ác mà bọn mình đã... ấy chết, xin lỗi, nghĩa là tôi không có ý nói thế...
Nghe các ông xì xào to nhỏ, đám các bà cũng đâm nhốn nháo. Bà vợ ông Ðavút Xôinva rên rỉ:
-Hạnh phúc gia đình tôi, cuộc sống êm ấm 20 năm nay của vợ chồng tôi thế là hết! Ngày mai chồng tôi sẽ biết hết mọi chuyện. Ðầu tiên là chuyện với 1 tài xế của ông ấy, rồi sau là với 1 tài xế khác... Tất cả sẽ diễn ra trước gương...
Cô nàng Phưxtưca than thở:
-Thì ai mà ngờ được có ngày những cái gương kia lại làm vỡ lở mọi chuyện...
-Còn tôi thì sáng nào cũng lục túi, lấy cắp tiền trong ví ông ấy... Sáng nào cũng thế... Lúc ông ấy còn đang ngủ... Ðến bây giờ ông ấy vẫn chưa hay biết gì. Nhưng ngày mai thì thôi... ông ấy sẽ biết hết.
Ngài Hátgi Ôxman cứ lẩm bẩm 1 mình:
-Lẽ ra mình không nên dan díu với con hầu gái ấy. Mẹ kiếp! Ðúng là ma dẫn lối quỷ đưa đường!...
Những tiếng kêu "trời" vang lên mỗi lúc 1 to. Sau đó không khí trong phòng lại im lìm như chết.
Bỗng giọng nói ồm ồm của bác sĩ Sakháp phát tan bầu không khí im lặng:
-Thưa các vị, chả lẽ các vị vẫn chưa tin rằng cái phát minh mới này, cái thứ gương kỳ diệu này sẽ làm tan vỡ hạnh phúc của chúng ta hay sao?
-Không, không... Ðúng là những cái gương này sẽ giết tất cả bọn ta!
Viên bác sĩ nói tiếp, dằn từng chữ:
-Thế là rõ rồi! Những chiếc gương bị tia sáng nguyên tử chiếu vào sẽ phá vỡ hết trật tự xã hội.
Khắp phòng lại nhao nhao cả lên:
-Ðúng thế! Nhưng chúng ta biết làm gì được!?
-Ðối phó cách nào bây giờ?
-Có cách gì cứu vãn được không nhỉ?
Ông bác sĩ tuyên bố:
-Chỉ có 1 cách thôi, là phải đập vỡ hết các tâm gương đi!
Ngài Mêđêni đế thêm:
-Thế chưa chắc, phải nghiền vụn chúng ra mới được!
Cô thư ký có đôi mắt hạt nhãn, có giọng nói thỏ thẻ, cũng lên tiếng:
-Phải cho vào cối mà giã thành bột ấy!
Rồi khách khứa giải tán ai về nhà nấy.
Suốt đêm hôm đó trong thành phố đâu đâu cũng vang lên tiếng kính vỡ. Người ta thi nhau bỏ gương vào cối mà giã.
Sáng ra những người phu hốt rác sửng sốt trước 1 cảnh tượng chưa từng thấy: khắp nơi chà nào cũng ngổn ngang những đống gương vỡ, phố xá thì tràn ngập bụi kính.
Ðúng 9h sáng, giọng người phát thanh viên vang lên trong tiếng nhạc:
"Xin quý vị lưu ý: Loại gương soi tốt nhất thế giới là gương mang nhãn hiệu "Kỳ diệu". Dùng gương này quý vị có thể nhìn thấy ảnh của mình chỉ những lúc nào quý vị soi vào nó mà thôi! Xin quý vị nhớ cho nhãn hiệu của nó là "kỳ diệu"... Gương "kỳ diệu"..."
Trong vòng 1 ngày chủ hãng gương "Kỳ diệu" đã trở thành triệu phú!

Tội đồ bất đắc dĩ​

Chiếc ô tô buýt chật ních người. Nhưng giữa đám người chen chúc ấy vẫn nổi bật lên 1 vị khách mà thoáng trông cũng biết ngay là đi nhầm xe. Chỗ của ông ta lẽ ra là trong xe cấp cứu mới phải. Vì tay trái ông ta bị buộc treo lên vai bằng 1 dây vải trắng, đầu thì băng bó chằng chịt, 1 mắt thì sưng húp lên, còn mắt kia thì thâm tím khắp xung quanh. 1 tay bám lấy thanh vịn, ông khách vừa có xoay xở tìm cách đứng cho thuận tiện, vừa rên rỉ luôn miệng. Thấy vậy, 1 hành khách đang ngồi tỏ ý thương hại, đứng dậy nhường chỗ cho ông ta.
-Cám ơn ông! - ông khách mình đầy thương tích rên rỉ nói.
-ủa! Bác Xenman đấy à? Thế mà tôi không nhận ra! - người khách vừa đứng dậy nhường chỗ kêu lên - Bác bị làm sao thế này? Ðứa nào đánh bác hay sao mà mặt mày thâm tím hết cả lên thế kia?
-Bác Xaraphettin đấy à? Chào bác! Chà, bác hỏi làm gì cho tôi thêm buồn... Cái thân hình tôi nó thế này đã 2 tháng nay rồi...
-Rõ khổ! Thế nhưng bác làm sao vậy?
-Lạy Chúa! Xin người thương xót con! Con hoàn toàn kiệt sức mất rồi...
-Thế các đốc tờ bảo thế nào ạ? Bác bị bệnh gì vậy?
-Ôi dào! Ðốc tờ mà làm quái gì! Ðốc tờ cũng chả chữa được bệnh của tôi... Lạy thánh Ala! Sao người lại bắt con chịu cái cực hình như thế này! Mà lại không bắt các kẻ thù của con phải chịu!... Ôi, khắp người tôi đau như dần, đến chân tay cũng không cử động nổi nữa!
-Nhưng dù sao bác cũng phải đi bệnh viện cho đốc tờ họ khám xem thế nào chứ!
-Bệnh viện gì! Ðến nhà thương điên thì có! Chẳng giấu gì bác, tôi bị mắc 1 cái bệnh truyền nhiễm!...
Nghe nói thế, Xaraphettin bỗng lùi hẳn người lại.
-Chết! Thế sao bác còn đi ra phố làm gì?
-Chao ôi! Nói thì dễ đấy, nhưng nào có ngồi nhà được cho cam! Tôi bị lây cái bệnh thằng con tôi mất rồi...
-Thế cậu nhà cũng bị ạ?
-Nó còn bị nặng bằng mấy tôi ấy chứ! Bệnh của nó đã thành mãn tính rồi. Tôi bây giờ cũng vậy. Có mỗi cái trường phổ thông mà nó không làm sao tốt nghiệp được! Năm lớp 9 đã bị đúp rồi, lên lớp 10 cũng lại thế nốt! Mà cũng chỉ tại cái trò bóng bánh chết tiệt! Ðã bao nhiêu lần tôi lạy van nó, bảo: "Mày quăng ngay cái trò bóng bánh khốn nạn ấy đi cho tao!" Nhưng nó lại trả lời tôi: "Con không quăng được!". Nó tự huỷ hoại cái thân xác nó thật là ghê gớm. Ðến nỗi tôi với mẹ nó không còn dám nghĩ đến chuyện mong cho nó học giỏi nữa, mà chỉ lo làm sao cứu vãn lấy tính mạng của nó mà thôi! Mỗi lần đi đá bóng về trong nó cứ như vừa đi đánh giặc vậy! Ðội ơn thánh Ala! Bây giờ nó đã bị gãy chân trái rồi, nên không đá bóng được nữa. Thấy nó bị gãy chân, tôi sung sướng quá, vì không thế thì thể nào có ngày nó cũng bị người ta đánh chết. Ôi, xin Chúa hãy tha thứ cho chúng con! Tôi và mẹ nó thường bảo: "Thôi cho nó gãy chân cũng được! Chỉ cốt sao nó thoát khỏi cái bệnh truyền nhiễm ấy mà còn sống là mày rồi!" Nhưng từ khi bị gãy chân, nó lại quay sang mê xem đá bóng quá thể! Hôm nào có đá bóng thì có trời mà giữ được nó ở nhà! Ðá ở đâu nó cũng mò đi xem cho bằng được. Ðá ở Ăngcara là nó nhảy đi Ăngcara, đá ở Iđơmia là nó tếch đi Iđơmia! Nhưng cái chuyện nó ưứ đi đi về về như con thoi ấy cũng chưa hẳn là nhục! Nhục nhất là mỗi lần đi về trông nó lại phờ phạc không còn ra hồn người nữa! Chân đứng không vững, giọng thì khản đặc lại! Có đến hàng bao nhiêu lần tôi bảo nó, là đừng có la hét như điên ấy cho nó khản tiếng ra. Nhưng nó bảo tôi: "Bố chỉ được cái ngồi nhà mà nói! Bố cứ thử ra sân mà không la hét xem nào!"... Có hôm nó đi xem về thế nào mà đầu vỡ toác ra, còn hôm khác thì mũi bị giập nát và mắt thì sưng húp lên. Giá bảo nó còn đá bóng như hồi xưa mà bị như thế thì khả dĩ còn hiểu được, chứ đằng này nó chỉ xem người ta đá thôi cơ mà!... Nhưng nó lại cãi: "Ai đi xem mà chẳng phải đánh nhau! Bố cứ thử ra đấy mà ngồi im xem nào!" Có lần chúng tôi phải đến bốt cảnh sát để nhận nó về. Những người đi xem đá bóng đánh nhau dữ quá, cảnh sát phải giải tất cả về bốt. Có đến 2 lần chúng tôi phải khiêng nó từ xe cấp cứu xuống!
"Trời ơi! Sao con không thương xót lấy cái thân con một chút, mà lại đi huỷ hoại nó thế hở con?", tôi nói với nó như vậy. Nhưng nó bảo rằng tuy cũng biết thế, nhưng nó không làm thế nào được! Nghe nó trả lời như vậy mà tôi thấy điên tiết! Tôi bèn bảo nó: "Thôi được! Hôm nào mày dẫn tao đi với mày để tao xem cái trò bóng bánh của mày nó như thế nào?"
Và thế là tôi đi với nó đến sân vận động Mitkhatpasa. Trận đấu bắt đầu. Lẽ cố nhiên, lúc bắt đầu tôi chưa cổ vũ cho đội nào cả. Ðội nào thắng hay thua đối với tôi cũng thế cả thôi. Tôi cứ ngồi quan sát khán giả và cười một mình. Bất ngờ, có 1 quả sút vào lưới y như 1 mũi tên. Cú sút thật là tuyệt vời! Chính mắt tôi được nhìn thấy! Nhưng lão trọng tài ăn gian không cho tính điểm. Tôi tức không chịu được. Thấy mọi người "ê" trọng tài, tôi cũng bắt chước "ê!... ê!..." rõ to. Bỗng tôi nghe thấy có ai bảo trọng tài không cho ăn quả ấy là đúng. "Không đúng! - tôi cãi lại - Quả ấy sút rất đẹp! Nhưng trọng tài ăn gian! Ðúng là lão ta ăn đút lót rồi!" Gã kia bảo tôi: "Ðồ con lợn! Mày có biết có những cú sút như thế nào không hả?" Tôi bảo hắn rằng bố hắn là đồ con lợn thì có! Vì mới đi xem lần đầu, nên tôi đâu có biết tính tình của cái dân ham mê đá bóng. Thế là chưa kịp nói hết câu, tôi đã bị hắn thoi cho 1 quả bằng trời giáng, ngã quay ra đất. May mà có những người ngồi bên cạnh can được, chứ không thì tôi đã no đòn với thằng cha ấy rồi! Còn ông con tôi thấy tôi bị đánh cũng chả thèm để ý gì cả, cứ mải xem và luôn mồm kêu: "Xem kìa! Sắp tung lưới nữa đây này!"
Kể từ lúc đó, cái đội mà tôi bị ăn đòn vì nó, bỗng trở thành cái đội yêu mến của tôi. Bây giờ mỗi khi bóng đến chân các cầu thủ đội này là tôi không ngồi im được nữa. Tay tôi bắt đầu vung lên, như chuẩn bị đánh nhau vậy. Còn chân thì đá tứ tung không còn biết vào đâu nữa. Giá lúc này bóng mà rơi vào chân tôi, thì có lẽ nó phải bắt tít lên tận mặt trăng chứ chả chơi! Vung vẩy chân thế nào, tôi đá bốp 1 cái vào giữa lưng cái ông ngồi trước. "ấy chết, xin lỗi bác!" Tôi vội nói, nhưng ông ta đáp lại với cái giọng của 1 người hiểu biết: "Không hề gì! Chuyện ấy là thường!". Một lúc sau thì chính tôi lại bị 1 cú đá vào lưng nảy đom đóm mắt. Bấy giờ tôi mới hiểu rằng ở trên sân vận động thì không cái gì là không thể xảy ra được!
Những cú đấm, cú đá cú huých từ 4 phía cứ thế thỉnh thoảng lại giáng vào đầu, vào lưng. Nhưng cũng chẳng ai thèm để ý làm gì! ấy là lúc mọi người đã ham xem quá mất rồi! Bóng ở tít tận ngoài sân cỏ, mà mình ngồi đây, cứ anh bên cạnh mà sút thật lực. Mà lạ cái lúc ấy cũng chẳng ai thấy đau cả. Sau đó... bác Xaraphettin ạ, đội của tôi lại sút tung lưới 1 quả nữa, nhưng thằng cha trọng tài lại không cho ăn. Lần này thì tôi không còn nhịn được nữa. "Ðuổi cổ trọng tài ra sân!" Tôi gào lên như điên, không còn biết gì đến xung quanh nữa! Chân tay tôi run cả lên. Bên cạnh tôi là 1 ông bán nước chanh. Tôi cứ vớ lấy những chai nước của ông ta mà ném vào lão trọng tài. May mà đó là những chai nước chanh, chứ không phải lựu đạn!... Chẳng ai còn buồn nhìn ra sân cỏ nữa, người nào cũng quay sang choảng nhau loạn xạ. Tôi túm được cổ 1 thằng bé và cứ thế bóp làm nó suýt nghẹt thở. Thatạ đúng vô tình mình có thể trở thành kẻ giết người là vì thế! Khốn nạn cho thằng bé, nó cứ gào lên, bảo rằng cũng ủng hộ cái đội của tôi. Tôi vừa buông thằng b ra thì có 1 thằng cha cao lêu đêu bỗng vật ngửa tôi ra mà đè lấy đè để. Tôi kêu to gọi thằng con tôi, nhưng cái thằng giời đánh còn đang mải nện nhau với lão trọng tài ở trên sân. Tôi gọi cảnh sát, nhưng cảnh sát cũng đang choảng nhau. Cả khán giả lẫn cầu thủ cũng đang đám đá nhau túi bụi. Thôi được, để tôi hỏi cái thằng cha đang đè lên người tôi xem hắn cổ vũ cho đội nào? Té ra hắn cũng cổ vũ cho đội của tôi! Phải khó khăn lắm tôi mới thoát khỏi đôi chân gọng kìm của hắn, vì hắn ghì tôi chặt quá, sợ để tôi thoát ra thì không tìm được ai để đánh.
Mãi 1 lúc sau, mọi người mới trở về trật tự, và trận đấu mới lại tiếp tục được. Ðể cổ vũ các đấu thủ, bây giờ, bắt chước mọi người, tôi cũng bắt hét to: "Hoan hô! Hoan hô!" Hét được 1 lúc thì giọng tôi khản đặc lại. Tôi bèn quay sang gõ vào cái hộp sắt tây của ông ngồi đằng trước. Ông này mang cái hộp đi cũng là để cổ vũ các cầu thủ. Nhưng đến khi trên sân 2 cầu thủ bỗng xông vào nhau đấm đá túi bụi, thì cảnh tượng mới thật là hỗn loạn. Tôi bị 1 thằng cha nào đó tung bổng lên cao. Thú thật, chưa bao giờ tôi nghĩ mình có thể bay cao đến thế! Sau đó... sau đó thế nào thì tôi không hay biết gì nữa! Chỉ biết lúc tỉnh lại thì đã thấy mình đang nằm trong nhà thương.
-Thế là suốt từ hôm đó bác vẫn chưa bình phục được? -Xaraphettin hỏi.
-Vâng, vì đến chủ nhật sau tôi lại đến sân vận động. Chả là đội của tôi chơi mà! Làm sao mà ngồi nhà được! Nói thì dễ đấy, nhưgn hôm ấy cứ thử ngồi nhà xem có được không? Có mà lấy dây thừng trói chân anh lại, thì anh vẫn cứ chuồn đi được! Ôi, sao mà người tôi đau thế này!...
Bỗng từ cánh tay băng bó của Xenman có 1 vật gì rơi ra.
-à, cái hộp sắt tây đấy mà! Ðể tôi gõ vào nó khi nào không thể gào được nữa - Xenman cắt nghĩa cho tôi, khi tôi nhặt chiếc hộp đưa cho bác ta.
Ô tô dừng lại, Xenman đứng dậy, rên rỉ nói:
-Thôi chào bác, bác Xaraphettin!
-Không dám, chào bác! Bây giờ bác đến khám đốc tờ chứ?
-ấy chết! Trận hôm nay mà bỏ thế nào được! Chà! Lạy Chúa! Chỉ mong sao cho tôi đừng đến muộn!