Truyện tự viết, nhưng hơi chuối!

Truyện tự viết, nhưng hơi chuối!

Em mới qua TTVN được mấy hôm, híc híc lắm cao thủ quá, vào bi bô mấy câu bên topic Dumas bị các bác đập cho tơi bời. Em kính các bác, tha cho em. Em là dân ban A chính hiệu nên văn phong còn kém lắm ạ. Nhưng đã trót nói phét rồi, không post lên các bác lại cười chết. Có gì các bác chỉ giáo cho nhá.

NÀNG TƠ​

Hoàn cảnh quái đản sinh ra tính cách quái đản
Tính cách quái đản viết lên câu chuyện quái đản.

Lê Hoàng Minh sinh ra và lớn lên ở Nam Định. Hắn được sinh ra trong một gia đình trí thức. Có lẽ vì thế nên mặc dù quê hắn chỉ là một thị trấn nhỏ nhưng khác với bạn bè cùng trang lứa, hắn đã sớm được tiếp xúc với máy tính từ khi còn rất bé và như thể định mệnh đã an bài trước, hắn đã tìm thấy một người bạn tri kỷ có thể trò chuyện đến độ quên ăn, quên ngủ. Và niềm đam mê ấy đã đưa hắn thẳng một mạch từ cổng trường cấp ba vào một trường đại học có tiếng trong cả nước về lĩnh vực Tin học và công nghệ thông tin. Khác với mọi người, đời sinh viên của hắn phẳng lặng và trong suốt như một tấm kính pha lê. Hắn ra trường cùng với tấm bằng đủ để xin vào bất cứ đâu trên cái đất nước này trừ khi nơi ấy yêu cầu chỉ tuyển nữ hoặc cái gì đó tương tự. Cuối cùng thì hắn cũng chọn được một chỗ làm với đúng chuyên ngành và năng lực của hắn, một vị trí ổn định trong một công ty rất có uy tín trong lĩnh vực Tin học nơi thủ đô ồn ào, hoa lệ. Hắn thuê nhà ở ngoại ô thành phố, một xóm nhỏ yên tĩnh đến độ người ta có thể nghe thấy tiếng một chiếc lá rơi nhẹ hay một con thạch sùng tặc lưỡi kêu và ở một mình cho tiện với việc nghiên cứu. Công việc vùi đầu cùng với bản tính trầm lặng khiến người ta dễ cảm tưởng là hắn chẳng có lấy một người bạn. Mà có lẽ thế thật, bà chủ nhà tuyệt nhiên chưa thấy một người bạn nào của hắn cả, chỉ thấy hắn suốt ngày kì cạch với cái máy tính quen thuộc. Thành thực mà nói hắn cũng không ngớ ngẩn đến độ hoá đá hay líu lưỡi khi tiếp xúc với một người con gái, việc hắn tìm được một cô bạn gái hoàn toàn không phải là chuyện không tưởng nhưng hình như hắn chưa chú tâm vào chuyện này cho lắm.
Sau một buổi liên hoan kết thúc dự án tốt đẹp, hắn về nhà sớm với tâm trạng hết sức hưng phấn, có lẽ một phần vì men rượu của cuộc liên hoan và một phần của thành công trong công việc. Sau khi nghỉ ngơi cho giã rượu, hắn bước vào phòng tắm. Khi vừa bước ra hắn bỗng cảm thấy như có một luồng điện chạy qua người, trước mắt hắn là một cô gái, hắn cố gắng khẳng định lại cái mình đã thấy bằng việc nhìn kỹ vào đôi mắt kính hình vuông hơi đặc biệt nằm trên cái mũi xinh xắn của cô. Cô gái nở nụ cười hết sức thân thiện như thể hai người đã quen nhau lâu lắm rồi. Không để cho hắn bị bất ngờ quá lâu, cô gái chủ động giới thiệu bằng một giọng nói rất ấm áp.
- Em tên là Tơ, thấy bác chủ nhà bảo anh ở một mình dưới này chẳng thấy có bạn bè gì cả, em qua chơi cho anh đỡ buồn. Mà anh tên là Minh đúng không nhỉ?.
Khuôn mặt hắn giãn dần ra theo từng câu nói của cô gái và ý thức là chủ nhà của hắn cũng ngay lập tức trở lại.
- A, đúng rồi, tôi tên là Minh, mời bạn ngồi. Bạn thông cảm cho tôi vậy, con trai ở một mình nên đôi khi nước cũng không có để mời khách.
Cô gái đỡ lời ngay khi thoáng nhìn thấy chút ngượng ngùng trên nét mặt hắn.
- Không cần đâu, em chỉ ngồi chơi một lúc thôi mà.
Không khí thân thiện tràn đầy căn phòng nhỏ, hai người trò chuyện với nhau rất vui vẻ. Hắn nhận ra ngay đây là một cô gái rất dễ mến và ngay trong lần gặp đầu tiên này hắn đã cảm thấy cô là một người có học vấn hết sức uyên bác. Sau khi cô gái ra về, hắn mới chợt nghĩ ra là mình chưa hỏi nhà cô ấy ở đâu và khi nhớ đến nụ cười có đôi chút bí ẩn của cô khi nói chuyện, hắn cảm thấy lần đầu tiên trong cuộc đời, hắn ý thức được việc có một cô bạn gái là như thế nào.
Đêm hôm đó hắn có một giấc ngủ thật ngon. Ngày hôm sau hắn làm việc như điên, bởi có một động lực mãnh liệt nào đó thôi thúc hắn làm việc không biết mệt mỏi. Vài hôm sau cô gái lại đến, và lần này hắn đem hết sở học của mình cùng đủ thứ chuyện trên đời ra luận bàn với cô như với một tri âm, tri kỷ, từ một cuốn tiểu thuyết kinh điển đến một vài món ăn ưa thích... Hắn nói một cách say sưa như thể trên thế gian này không có ai hiểu hắn bằng cô vậy. Ngay cả chính hắn cũng chẳng nhớ hết được mình đã nói những gì, nhưng dù hắn có nói thế nào đi nữa thì cô gái cũng vẫn luôn chăm chú lắng nghe hắn diễn thuyết trong khi tay cô luôn xoay xoay cái vòng màu trắng bạc ở cổ tay kia có dòng chữ nhỏ li ti mà hắn không nhìn rõ được. Nhưng đôi khi cô gái cũng có những ý kiến phản bác hết sức tinh tế, đầy thuyết phục làm hắn phải bối rối và suy nghĩ. Và rồi cũng như lần trước, cô đến cũng bất ngờ rồi cũng lại ra đi như làn gió thoảng. Giống như người bị thôi miên, khi cô gái vừa đi khỏi, hắn vụt chạy theo đến đầu ngõ nhưng bóng cô đã mất hút trong khoảng tối chỉ còn lại mình hắn với đôi ba ánh sáng lập loè của mấy con đom đóm cùng tiếng kêu rả rích của một con dế mèn thèm cỏ. Đêm hôm ấy hắn thức trắng đêm để làm việc, trong lòng vẫn không khỏi phân vân về những việc đã xảy ra. Những hôm sau đó, hắn cảm thấy chán, một nỗi buồn chán thực sự xâm chiếm toàn bộ tâm hồn hắn. Hắn cảm thấy rõ ràng là thiếu thiếu một cái gì đó. Hắn tự hỏi mình đã yêu cô gái ấy rồi chăng. Không, phải gọi là nàng chứ, có lẽ phải như thế mới diễn tả hết được cái yêu, cái mến của hắn dành cho nàng, cho người tri kỷ mới của hắn. Hắn mơ đến một ngày có thể cùng được sánh vai cùng nàng, cùng nhau dạo khắp phố phường vui chơi thoả thích. Cùng? Nhưng dòng suy nghĩ bỗng khựng lại khi hắn chợt nhớ đến những cô gái thoắt đến thoắt đi nhẹ như một làn khói trong truyện Liêu Trai mà hắn đã từng đọc hồi còn học cấp ba. Hắn rùng mình, cô ấy là ma ư, không, ma thì phải lạnh lẽo chứ, đằng này thì khác hẳn, hắn luôn có cảm giác ấm áp mỗi khi nàng có mặt ở bên, ở trong căn nhà bé nhỏ của hắn. Hắn cố gắng xua đi cái ý nghĩ ngu ngốc đang lởn vởn trong đầu ấy đi và con người khoa học trong hắn ngay lập tức quay trở lại. Được rồi, hắn tự nhủ và tự hứa sẽ cố gắng khám phá bí mật này khi nàng đến vào lần sau. Hắn lại làm việc miệt mài, mặc dù cảm thấy thời gian gần đây sức khoẻ không được tốt lắm.
Và cuối cùng thì nàng cũng lại đến, vẫn ấm áp, vẫn thông minh uyên bác như mọi lần. Nhưng lần này hắn không quan tâm đến những cái đó nữa vì hắn hiểu rằng nàng lúc nào cũng vẫn sẽ như thế. Cái bây giờ hắn muốn biết, muốn tìm hiểu là nàng là ai và từ đâu tới và làm sao lại lạc vào giữa cuộc đời hắn một cách kỳ lạ như thế. Như hiểu được ý của chủ nhân hoặc do mất hứng thú với cách nói chuyện thiếu tập trung của hắn, nàng cáo từ ra về sớm hơn các lần trước. Lấy hết sức bình tĩnh hắn tiến lại gần nàng, gần đến nỗi mà hắn nhìn thấy rõ dòng chữ ?o Made in Singapore? có vẻ quen quen trên chiếc vòng trắng bạc và đưa tay đặt lên nơi chiếc vòng ấy đang ngự trị. Thoáng trong một tích tắc hắn thấy mặt nàng tái đi, nàng vùng vẫy như muốn thoát khỏi bàn tay hắn. Bỗng nhiên, điện phụt tắt, tự nhiên hắn cảm thấy tay mình nhẹ bẫng. Như một làn khói mỏng, nàng bay vuột qua hắn hướng về phía của sổ nơi ngày nào hắn cũng cài sẵn một bông hoa hồng vào buổi tối để dành riêng cho nàng. Hắn cảm thấy rõ một luồng hơi nóng vừa thoảng qua mặt mình. Hắn ngã khuỵ xuống nền nhà, thở dốc, hắn nghĩ nàng sẽ không bao giờ đến nữa, và hắn sẽ không bao giờ được gặp lại nàng một lần nữa. Hắn cảm thấy căm hận chính bản thân mình hay nói chính xác hơn là căm hận cái thái độ suồng sã đến khó hiểu của hắn. Ngay trưa hôm sau, bà chủ nhà đã gọi điện cho mẹ hắn ở quê lên vì hắn sốt cao, mê sảng suốt buổi sáng hôm ấy. Mẹ hắn nghĩ là hắn ốm là do làm việc quá sức nên bà đã xin cho hắn nghỉ làm một tuần và tự tay chăm sóc hắn. Mặc dù ốm khá nặng nhưng hắn vẫn không có ý định rời xa chiếc máy tính. Bà đã nghiêm khắc cảnh cáo hắn rằng việc sử dụng máy tính rất có hại cho sức khoẻ và khi nào khỏi, hẳn hãy nghĩ đến chuyện làm việc tiếp. Bốn ngày sau, thấy người có vẻ khoẻ hơn, nhân lúc mẹ đi ra chợ mua đồ, hắn mò mẫm ra bật máy tính, nhưng cái máy cứ đứng ỳ ra đấy, bực quá hắn tháo vỏ computer ra xem sự thể thế nào. Đập vào mắt hắn là dòng chữ ?o Made in Singapore? như đang nhảy múa trên cái hard disk quen thuộc. Cùng lúc ấy, hắn ngước mắt lên nhìn cái màn hình đen xì qua cái tấm kính chắn hình vuông và thảng thốt khi thoáng thấy khuôn mặt nàng Tơ nửa trách móc, nửa giận hờn và chợt nhoà đi, tan biến trước mắt hắn. Hắn chỉ ú ớ được mấy câu và đổ vật xuống. Sau đợt đó, hắn phải nằm viện thời gian dài. Một người bạn của tôi kể hắn bây giờ đã chuyển sang ngành khác, không theo ngành Tin nữa. Nghe đâu hắn mắc cái bệnh khá kỳ quặc là dị ứng với bất cứ một cái máy tính nào sau dạo đó.

Hànội 19/4/03

Buồn quá! Làm cái truyện ma đọc chơi các bác nhẩy

Duyên kỳ ngộ
​

Hữu duyên thiên lý năng tương ngộ?
Trên chuyến đò năm ấy, tôi gặp Minh. Minh có dáng vẻ thư sinh và khuôn mặt hơi phảng phất nét buồn. Chẳng khó khăn gì để bắt đầu câu chuyện giữa chúng tôi bởi cả hai đều trạc tuổi nhau và cũng chẳng còn ai khác ngoài ông lái đò rất kiệm lời. Minh kém tôi hai tuổi, học đại học ở Hà nội và đang nghỉ hè. Nhà ở bên kia sông ngay xóm trại. Tôi cũng là sinh viên nhưng vừa tốt nghiệp, hôm nay về thăm quê nội. Quãng đường về quê chẳng xa nhưng vì cái xe đạp chết tiệt dở chứng nên tôi phải quá giang trên chuyến đò muộn này. Đang vào mùa lũ, sông rộng, nước chảy rất xiết vì thế chúng tôi phải đi đò dọc. Quãng đường trở nên dài lê thê, đủ thời gian cho chúng tôi trò chuyện viển vông. Nhìn dòng nước đục ngầu chảy cuồn cuộn bất giác tôi buột miệng:
- Ngã xuống đây thì chết chắc chú nhỉ!
Minh cười đáp :
- Anh lo gì, sống chẳng làm chuyện thất đức, Hà Bá, Diêm Vương không gọi đến đâu.
Tôi cười vang cả khúc sông.
- Chú này, học đến đại học rồi mà còn tin vào ma quỉ sao?
Minh vẫn cười nhưng điệu cười lần này nghe xa thẳm.
- Tin chứ anh, ngày trước em cũng nói như anh nhưng sau lần gặp rồi thì? Thôi, em kể anh nghe vậy.
Ngày ấy em học năm thứ nhất, tự tin và hung hăng lắm. Chẳng biết sợ là gì cả. Nghỉ hè được mấy ngày lại hết vụ gặt, ăn không ngồi rồi buồn rã cả chân tay. Tối hôm ấy, em với đứa cùng xóm đi chơi về muộn. Về đến nhà tự dưng em bỗng nảy ra ý nghĩ điên rồ là ra sông tắm. Sau này nghĩ lại em càng thấy mình điên rồ hơn. Trăng cuối tháng leo lét không đủ soi rõ mặt sông. Ở quê giờ này vắng người, không phải đứa bạo gan như em chắc chẳng dám ra sông tắm một mình như thế đâu. Mới chớm lũ, nước chưa xiết nhưng cũng đã lớn lắm. Quăng mình ra đến tim sông đã thấy sức hơi mệt mệt, gân cốt có chiều oải. Trước khi đi học em quá quen sông nước nhưng sau khi lên trường tự nhiên thấy xuống sức quá. Chẳng dám thưởng thức cái cảm giác trôi lững lờ giữa dòng, định bụng dạt vào gần bờ sẽ yên tâm hơn. Nhưng vừa vào đến gần bờ bỗng nghe có tiếng nước bì bõm cùng tiếng cười khanh khách, em giật mình cứ ngỡ tai mình bị ù hoặc thần hồn nát thần tính. Nhưng không, rõ ràng trước mắt em cách độ năm sáu sải tay là một cô gái cũng đang bơi nét mặt rất tinh nghịch. Một làn nước tạt vào mặt ướt sũng đánh thức kẻ đang ngơ ngác thất thần đồng thời khơi dậy bản năng săn đuổi của hắn. Em vùng mạnh sải tay quyết tóm cho kỳ được đứa dám trêu ngươi mình. Nhưng đối thủ chẳng phải đơn giản, vừa bơi tay vẫn té nước vào mặt em. Máu hiếu thắng nổi lên, quên hết mệt mỏi em càng theo sát hơn. Chẳng mấy chốc cả hai đã ra đến giữa lòng sông, lúc này em càng thấy rõ cô gái kia là kẻ rất rành sông nước. Dù em đã cố gắng hết sức nhưng lúc nào đối thủ cũng cách vài tầm với không sao mà bắt nổi. Sau khi định vị phương hướng em lặn một hơi dài và hy vọng trò chơi sẽ kết thúc. Nhưng thật kỳ lạ, cô gái ấy chẳng khác gì một con rái cá, chỉ một cái oằn người trơn nhẫy là đã thoát khỏi tầm tay của em. Lại té nước. Lại cười khanh khách, tiếng cười tinh quái đến dễ ghét. Em chợt cảm thấy sợ và không đuổi nữa. Cô gái cũng thôi cười, tay dừng té nước. Cả hai gần như bất động giữa lòng sông. Khoảng không gian mênh mông chợt như thu hẹp lại. Một sự tĩnh lặng khó hiểu và huyền bí. Bây giờ em mới có thời gian để quan sát kẻ trước mặt mình. Một cô gái chừng đôi tám, hình như là mặc yếm. Khuôn mặt hao hao giống con bé Trâm đầu xóm, mà cũng giống cô Hiên bên làng Đông, cũng chẳng phải, trông rõ quen mà chẳng biết là giống ai nữa. Chợt có tiếng huyên náo xa xa phía trên bờ, chắc của đám trai làng đi chơi về muộn. Em chỉ còn kịp thấy tấm lưng trần tròn trịa quẫy ở trước mặt, loang loáng dưới ánh trăng mờ trông đẹp đến ghê rợn. Mặt sông vắng lặng như thể những gì vừa hiện hữu chỉ là một ảo ảnh. Em hoảng hốt dựng cả tóc gáy, mình gặp bà cô ông mãnh nào chết thiêng hay con gái Thuỷ thần vậy? Lên đến bờ, người mỏi nhừ, rã rời. Chân bước về nhà mà thần trí phiêu bạt. Chẳng rõ là gặp người hay ma nữa.
- Đến bến rồi các chú.
Tiếng ông lái đò khàn đục cất lên cắt ngang câu chuyện. Chúng tôi lên bờ cũng là lúc trời tối hẳn. Bóng Minh khuất sau khoảng đen kịt, tôi vẫn kịp nhớ nụ cười hơi buồn và cái cục yết hầu hơi lộ cứ đi lên đi xuống trong lúc kể chuyện của cậu ấy.
Về đến nhà, cũng may chưa quá bữa cơm. Buổi tối tôi ngủ với bà, vẫn luôn luôn như vậy mỗi lần tôi về quê. Ở đây, trừ bọn thanh niên còn ai cũng ngủ sớm. Tôi ngày thường hay ngủ muộn nhưng hôm nay mới về nên chẳng muốn đi đâu. Khẽ xoay mình như sợ làm bà tỉnh giấc tôi nhìn ra phía cửa sổ. Ngoài ấy là bóng tối, sau màn tối ấy là những gì, tôi khẽ mỉm cười khi nghĩ đến câu chuyện trên chuyến đò ban chiều và cứ thế thiếp đi lúc nào không biết.
Chiều hôm sau, sau khi đi thăm mấy người họ hàng xa tôi chợt nhớ đến Minh. Nhà cậu ấy tôi không biết nhưng cũng chỉ ngay bên kia xóm trại. Ở quê nhà dễ tìm lắm, tôi tự nhủ. Qua lời chỉ đường tôi tìm đến ngôi nhà có cái cổng cũ kỹ ngay gần ngõ quặt vào xóm. Đón tôi là một bà cụ dáng mảnh khảnh yếu ớt. Vừa bước vào nhà tôi bỗng giật bắn mình, ngay chính gian giữa trên bàn thờ là một bức ảnh. Bức ảnh của người tôi mới gặp chiều qua. Mắt tôi hoa lên, tôi có cảm giác mình đang ở một thế giới khác. Tiếng bà cụ nhè nhẹ :
- Anh là bạn em Minh à, hôm qua là giỗ đầu của nó, bố mẹ nó nay đi vắng cả. Anh ngồi xơi tạm chén nước.
Qua câu chuyện, tôi được biết năm ngoái cũng vào dịp này, trong một lần ra sông vớt củi mùa lũ Minh đã vĩnh viễn không trở về nữa. Một khúc gỗ to theo dòng nước cuồn cuộn chảy làm Minh không kịp trở tay cho dù cậu là tay bơi rất thành thạo. Thắp một nén nhang, tôi thầm thì ?o Minh ơi, một lần gặp gỡ cũng là bạn. Anh vẫn nhớ câu nói chiều qua - Sống không làm chuyện thất đức chẳng lo bị quả báo. Cầu chúc cho linh hồn cậu được bình an nơi chín suối.
Chia tay bà cụ, tôi lang thang trên triền đê, nước sông vẫn đục ngàu giận dữ như muôn đời. Ngẫm cuộc đời như tỉnh như mơ, chẳng sao biết hết được mọi sự. Chợt thấy muôn khuôn mặt lẫn trong nắng chiều vừa quen vừa lạ. Phía trước là ngôi nhà thân thuộc của bà, tôi khẽ mỉm cười.

Hànội 7/7/03

Tặng tất cả những người đàn ông trên cái thế giới điên rồ này. Dù là tên vô lại, là kẻ trí thức, là bạn, là tôi và là ai đi nữa.

Nửa phút và một đời người​

Đàn ông năm bảy lá gan...
Gã đang rơi, rõ ràng là thế. Gã ý thức một cách lờ mờ trong men rượu. Gió mạnh quá. Gã chợt thấy ghét tên chồng cô một cách vô lý. Sao không về lúc khác chứ, gã tự nhủ. Nỗi sợ hãi của một tên ăn vụng đẩy bắn gã lên sân thượng và cái vấp chân định mệnh khiến gã lâm vào tình trạng không trọng lượng.
Thế là hết, chẳng còn gia đình, bè bạn và hết thảy mọi thứ. Khuôn mặt bà mẹ già hiện ra trước mắt gã. Đã lâu rồi, gã chẳng về thăm cụ. Gã chợt thấy mình có lỗi. Mấy lần về thấy bà cụ lẩn thẩn một mình gã đã toan đón lên ở cùng, nhưng cụ cứ viện cớ chối khéo. Vả lại, gã cũng thấy vợ nói đúng, ở với người già không tiện. Nếu được sống, lần này dứt khoát gã sẽ đón cụ lên, dứt khoát là thế.
Gã nhớ đến vợ và con gã. Hai đứa con gái xinh xắn và cô vợ hơi chanh chua nhưng tần tảo. Gã thầm nghĩ, một gia đình hạnh phúc, sẽ rất hạnh phúc nếu như gã là một người bố tốt, một người chồng chung thuỷ. Gã thấy mình thật ngốc, sao lại ngoại tình chứ. Nếu còn sống, hắn sẽ đón con mỗi ngày sau giờ đi làm. Sẽ phụ giúp việc nhà với vợ thay vì la cà ở các quán bia quen thuộc và đưa vợ đi mua sắm. Chủ nhật, gã sẽ đưa vợ con đi chơi công viên và đến tối, cả nhà sẽ xum họp bên bữa cơm cuối tuần thật đầm ấm. Chắc chắn là thế, nếu còn sống, chắc chắn sẽ như thế.
Gió càng thổi mạnh khiến gã tỉnh táo hơn. Thoáng trước mắt gã là khuôn mặt của tên hàng xóm. Thường ngày gã luôn thấy khó chịu với bộ mặt kênh kiệu của hắn và cả mùi khói bếp than tổ ong nhà hắn nữa. Nhưng bây giờ gã chẳng thấy thế. Nếu còn sống, gã sẽ có một ông bạn quí hoá. Sẽ có người cùng uống rượu và nghe hắn đọc thơ, những vần thơ con cóc gã viết đôi khi thấy hứng thú. Xem bóng đá một mình cũng thật buồn tẻ. Gã sẽ thay đổi, thay đổi tất cả. Gã sẽ cho mọi người thấy một sự mới mẻ, mới mẻ đến ngạc nhiên, nếu như gã còn sống. Nhưng thật kinh khủng, gã vẫn đang rơi. Mà từ tầng bốn chứ không ít. Cái con số bốn đáng nguyền rủa, đấy là ý nghĩ cuối cùng của gã.
Bịch.
Gã lồm cồm bò ra khỏi đống cát to tướng. Gã vừa phủi những hạt cát dính vào tóc vừa vặn vẹo cái cổ đau ê ẩm. Gã còn sống. Chắc chắn là vậy.
Mới có nửa phút mà sao mình có lắm ý nghĩ ngớ ngẩn thế. Gã tự nhủ và rảo bước.
Hà nội 8/7/03.

Thành Tây Đô năm 2003. Trong cái nắng gay gắt buổi trưa hè , nhiệt độ lên tới 38 độ c. Tốp trẻ chăn trâu , bò đã về từ lâu. Ven chân thành, trên thảm cỏ úa vàng chỉ còn những bãi phân trâu nằm rải rác. Thành Tây đô được Hồ quý Ly xây lúc ông còn là quan đầu triều nhà Trần. Trên bờ thành những cây dại toả bóng mát đủ để chúng tôi nằm suy tưởng và hình dung về một thời oanh liệt của người xưa. Tây đô mỗi chiều khoảng 500m, bên trong là bờ đất thoai thoải, phía ngoài là những phiến đá được đẽo gọt vuông vức xếp lên nhau, tảng đá lớn nhất dài 1,6 m, cao 0,8m ,chiều ngang cỡ 0,6 m. Một vài chỗ tường thành bị đổ, đá văng xa đến chục mét nằm ngổn ngang như thế trận của Thục Hầu Khổng Minh cầm Lục tốn Đông ngô thưở nào. Nhiều hòn đá vương vắn đã bị mưa của nửa ngìn năm làm biến dạng, chúng ngóc ngách như hòn giả sơn của người chơi non bộ.
Thành Tây Đô có hai cổng chính. Một cổng trông về hướng Nam, một cổng quay về hướng Bắc. Từ trên cổng thành có thể quan sát hết hai con đường đi vào thành. Quanh thành là bãi đất rộng, xa xa là những ngọn núi bao quanh. Nhưng nhìn thế núi thoai thoải không lấy gì làm hiểm trở cho việc phòng thủ, thế đất cách biệt với vùng đồng bằng, khó cho việc cai trị. Không hiểu họ Hồ nghĩ gì khi bỗng dưng có ý rời đô về nơi hẻo lánh như vậy.
Chuyện kể rằng; Hồ quý Ly trong một đêm sao sáng đầy trời, ông đứng trên cổng thành nhìn ngôi sao chiếu mệnh của mình lúc mờ lúc tỏ, phía bắc sát khí bốc lên ngùn ngụt. Ngoảnh lại nhìn hai con rồng đá nằm giữa thành đang gục đầu buồn thảm. Đây là hai con rồng đá mà họ Hồ coi là vật yểm trấn thiên hạ, tương truyền lúc hàn vi. Họ Hồ mơ thấy có đôi rồng đá thường đùa giỡn với mình. Ước mộng cưỡi rồng, làm vương thiên hạ nung nấu từ đó. Khi nắm thiên hạ trong tay, Hồ quý Ly sai người chọn cẩn thẩn hai tảng đá cao nhất của dãy Hỗng Lĩnh, nơi giáp với trời, hấp thụ mọi khí linh thiêng về. trai giới, lập đàn, chọn ngày, tính khắc. Đích thân Hồ Quý Ly cầm đục đẽo nhát đầu tiên. Hôm ấy trời quang mây tạnh, gió thổi hiu hiu. Khi nhát đục của họ Hồ vang lên. Bỗng từ dãy Hồng Lĩnh chớp giật liên hồi, mây đen vần vũ từ hướng ấy theo cơn gió lốc bất thần mang cơn mưa màu đỏ trải xuống thành Tây Đô trong vòng nửa khắc, mưa đầy ba tấc trong cái chậu giữa sân điện. Một màu đỏ bầm, tím sậm.
Nói về đêm hôm nọ.Lúc họ Hồ xem thiên văn xong, ông vuốt chòm râu thở dài não nề. Cả đời ông là một cuộc phấn đấu, tranh giành với người, bao lúc nguy nan khốn khố. Họ Hồ vẫn đầy cơ mưu, xoay chuyển thế thời, thoát hiểm nguy, giành phần chung cuộc. Ông ngước mặt lên trời than.
- Nào ! Trời cao, sao không cho ta chút thời gian để làm hết tâm nguyện với đất nước, khí vận ta đến thế thôi sao ?
Lặng lẽ vào thư phòng, họ Hồ bê hương án, đốt trầm , thắp hương. Ông lấy ngiên bút viết một bài tâm sự, bộc bạch tấm lòng của mình. Lát sau ,ông gọi kẻ nô bộc già tin cẩn đã theo ông từ thời trai trẻ đến dặn
- Ta không còn được bao lâu nữa, lúc nào khẩn cấp, lão hãy nhớ mang đầu đôi rồng đá đi thật xa, đừng để cho ai biết được. Ta nhờ lão giữ dùm linh khí của họ Hồ. Mong lão đừng phụ lòng ta

Thế rồi quân Minh từ phương Bắc lấy cớ nước Nam có loạn ồ ạt kéo vào biên ải. Thống lĩnh quân đội Hồ Nguyên Trừng, một con người tài chí, văn võ song toàn. Có tiếng là đức độ, biết đối đãi kẻ sĩ. Con cả của Hồ Quý Ly đích thân cầm quân chống giặc. Thế giặc mạnh như nước lũ, lòng người Nam Ngổn ngang trăm mối. Bọn kẻ sĩ hủ lậu lợi dụng lúc hỗn mang, reo rắc tin đồn nhảm. Từ ải Nam quan đến thành Tây Đô, dân chúng nhớn nhác thì thầm, họ Hồ soái ngôi, đoạt vị nhà Trần. Điều ấy trái với mệnh trời. Cho nên trời đã khiến quân Minh trừng phạt. Ngao ngán thay, nước Việt ngàn đời nay, đời này nối tiếp đời nọ. Tiền Lê thoán vị họ Đinh, nhà Trần bức bách nhà Lý, hậu duệ nhà Lý vượt bể Đông, sóng dữ, cá hùm tìm phương lánh nạn. Họ Hồ từ khi lên ngôi, mở mang bờ cõi xuống phương Nam. cải cách hành chính, tiền tệ. Tu sửa , đắp thêm đường sá. Một lòng phụng sự con dân, đất nước... Thế nhưng lòng dân vẫn ai oán, vẫn tôn thờ cái họ Trần đã mục nát, tham nhũng lan tràn, quan lại sách nhiễu , thuế má nặng nề. Cả triều đình nhà Trần lao vào ăn chơi, trác táng, xa xỉ vô độ.....
Lòng dân ly tán, binh sĩ hoang mang. Quân giặc dùng kế hiểm, mua chuộc bọn kẻ sĩ đang mê muội cái mộng phục Trần. Tướng Nhà Hồ ngậm ngùi lui từng bước, Hồ Nguyên Trừng than
- Ta không được lòng dân vì không biết mị dân, không biết dùng lời yêu ma, trí trá để lường gạt. Ta cứ ngỡ ra sức xây dựng, chăm lo , suy tính hòng mang lại sự phồn thịnh lâu dài cho Đại Việt là đủ. Hỡi ôi ! lòng dân Việt........
Trông trận chiến cuối cùng nhằm nêu cao cái chí anh linh của danh tướng Đại việt. Nguyên Trừng dẫn đám tuỳ tùng trung thành xông thẳng vào đại quân Minh trùng trùng, điệp điệp, khí giới sáng quắc. Trong ánh nắng quái chiều hôm đỏ rực trùm lên chiến địa, Nguyên Trừng trút hơi thở cuối cùng trong bộ giáp phục tơi tả, chiến bào rách nát phần phật bay theo gió.
Tin Nguyên Trừng tử trận lan nhanh về thành Tây Đô, hỗn loạn bùng lên. Kẻ cướp táo bạo xông vào chính điện sục sạo báu vật, hàng đoàn người chạy loạn ra khỏi cổng thành. Họ chai làm hai ngả chạy về hướng Nam
Hồ Quy Ly dẫn triều đình chạy theo con đường ven biển, đến huyện Cẩm Xuyên, thuộc đất Hà Tĩnh ngày nay. Ông núp vào cái vịnh nhỏ. Trên vách núi đá ven biển, có một chiếc hang sâu. Nơi này hoang vắng. Sau dãy núi đá, là những cồn cát trắng trải dài mênh mông

Đi trên quốc lộ 1A về hướng Nam, cách thị xã Hà tĩnh khoảng 15 cây số sẽ đến huyện Cẩm xuyên, rẽ bên trái chừng 10 cây số. Bãi biển Thiên Cầm nằm lọt thỏm trong dãy núi đá vôi. Nước biển trong, sóng vỗ nhẹ. Ra đến chỗ ngập cổ , cúi xuống vẫn nhìn thấy đôi bàn chân mình đang dẫm trên nền cát mịn. Đây là khu du lịch mà tỉnh Hà tĩnh đang tập trung khai thác làm nghỉ mát, tắm biển. Trên triền núi, hai khách sạn loại sang vừa mới khánh thành . Một dãy lều quán, ăn uống, trông xe, tắm nước ngọt sẵn sàng phục vụ du khách chu đáo. Hàng đoàn xe con đắt tiền mang đủ các loạii biển số, công, tư, liên doanh, nước ngoài bóng lộn .Phản chiếu ánh mặt trời lấp loáng. Xa xa, vài hòn đảo nhỏ mờ ảo trong bóng nước mênh mông.
Trên con đường mạt lộ , khí số nhà Hồ dường như Trời muốn tuyệt diệt. Một số ngư dân phát hiện nơi ẩn náu của Hồ Quý Ly đã tức tốc báo cho quân Minh lấy thưởng. Giặc Minh phong toả bao vây đường biển và xung quanh vách núi. Chỗ ẩn náu kín đáo của họ Hồ lại trở thành hãm điạ, địa thế không có chỗ thoát. Hồ Quý Ly ngậm ngùi
- Trời đã không tha, ắt đất cũng chẳng dung.
Họ Hồ bị bắt, nơi họ họ Hồ bị bắt đó, người sau gọi là Thiên Cầm.
Trong dòng người tháo chạy khỏi thành Kinh Đô theo hướng men núi . Người nô bộc già cõng trên mình hai chiếc đầu rồng, dẫn một phi tần của Hồ Quý Ly. Một phi tần có gương mặt đầy đặn, mái tóc đen dài chấm tận gót chân. Sách tướng gọi là Ô Long Quyển Trụ. Người phi tần đã mang trong mình giọt máu của họ Hồ theo vị nô bộc già chốn vào đất Nghệ.
Đến một đầm sen rộng bao la, hương sen ngào ngạt. Bỗng phi tần trở dạ. Vị nô bộc để lại cho phi tần một số vàng bạc, dặn hãy trụ lại đây sinh cơ lập nghiệp. Quan sát phong thuỷ, nhìn thấy phía xa có một khe nước róc rách, uốn mình như thế rồng bay. Ông bèn chôn một chiếc đầu rồng lại đó. Bây giờ nếu từ thành phố Vinh hướng Hà Nội đi xuống rẽ tay trái khoảng 20 cây, đến thị xa Nam Đàn. du khách có thể nghe đâu đó câu chuyện về chiếc đầu rồng nằm trên khe nước đã cạn.
Còn một chiếc đầu rồng nữa mà vị nô bộc già mang theo. Không ai biết ông đi đâu. Tăm tích của ông cũng mịt mù từ đó. Có một điều,chiếc đầu rồng đó phải chôn ở dòng nước mới thoả ước nguyện của Hồ Quý Ly đã dặn ông

Đức Phật tổ Như Lai trên đường sang Việt Nam giảng đạo về. Đi qua khu rừng của địa giới đất Căm Bốt, đầy hoa thơm, trái ngọt, chim hót vang lừng. ánh nắng rực rỡ chiếu qua ngàn chiếc lá , lung linh nhảy múa trên mặt đất nâu, màu mỡ sức sống. Từng đàn chồn, sóc no đùa trên cây. Một bầy công xoè đôi cánh sặc sỡ mầu , vờn nhau theo vũ điệu nhẹ nhàng, tha thướt.
Đức Phật thấy lòng khoan khoái, thanh thản. Niềm vui lâng lâng, phơi phới. Ngài cất lời ca ngân vang, lảnh lót. Lời ca ca ngợi sự thanh bình trong thiên nhiên, niềm vui, hạnh phúc của muôn loài, vạn vật. Ngài vừa rảo bước vừa không ngừng cất tiếng ca. Bỗng dưng trước mặt ngài là một cái mạng nhện , giăng ngang đường. Giữa cái hình bát giác ở tâm mạng nhện, một con ruồi nhỏ đang giãy dụa, nó cố gắng vùng vẫy để thoát ra khỏi những sợi tơ dai và dính. Nó càng gắng sức bao nhiêu, thì sợi tơ càng quán chặt lấy nó bấy nhiêu. Nó chợt bắt gặp Đức Phật đang đứng nhìn, nó cất tiếng
- Phật tổ ơi ! Lòng từ bi của ngài để ở đâu, ngài nỡ đứng nhìn một sinh linh nhỏ bé này đang từ giã cuộc sống ư?
Không chút phân vân, Phật tổ khoát nhẹ tay, cái mạng nhện nhện hình bát quái, vái bẫy mưu mô , nham hiểm chình rực rập cướp đi sự sống của những sinh vật nhỏ xíu đã bị xé tan hoang. Con ruồi thoát hiểm bay vụt lên cao. Thấy tiếng động mạnh, từ hốc cây, con nhện bò tới, chậm chạm, rón rén. Nó nhìn thấy cái bẫy tạo bằng những sợi tơ dứt từ trong ruột ra tan tác bay phất phơ trong gió nhẹ. Nó thổn thức gục đầu rên rỉ, nước mắt ròng ròng. Bằng giọng nói yếu ớt, nó ngẹn ngào, thổn thức, đứt quãng từng lời.
- Thưa Phật tổ, tôi đã nhịn đói hàng tuần nay rồi. Ở nhà tôi còn một đàn con. Chúng nó đang đói, cả nhà tôi đợi chờ vào con ruồi vừa rồi. Ngài đã làm mất đi nguồn sống của tôi. Tôi đã dồn hết sinh lực mình cho đàn con sáng nay, nếu không có con ruồi kia, tôi sẽ chết.
Con nhện càng ngày càng mệt mỏi, nó có vẻ suy kiệt. Thân hình khẳng khiu, teo tóp lả dần đi. Nó gục đầu ngẹo cổ ,nhắm mắt lìa trần. Đứng Phật tổ bàng hoàng nhìn sự việc diễn ra. Ngài thấy con ruồi đang bay vo ve trên đầu cất lời cảm tạ ơn cứu mạng. Phật tổ thẫn thờ hỏi con ruồi
- Sao nhà ngươi không đi đi
Con ruồi cười tủm tỉm, nó thong thả lễ phép thưa
- Dạ , thưa ngià, thật là may mắn. Không những ngài đã cứu mạng mà còn cho tôi một bữa ăn thịnh soạn
Quá bất ngờ, đức Phật hỏi
- Bữa ăn nào?
Con ruồi trỏ vào xác con nhện bảo
- Đây bữa ăn ngon nhất trong ngày của tôi đây
Nói rồi nó đậu lên xác con nhện, đâm cái vòi vào đôi mắt con nhện đang chưa nhắm hết.
Ánh hoàng hôn đang xuống dần trên bầu trời, một ngày sắp qua.
Một ngày có điều gì trọn vẹn ?
-------------------------------------------------------
Những chuyện này đều nghe kể, không phải tự viết

Kể từ khi họ Hồ thất thế, thời gian thấm thoắt đã gần 600 năm. Tôi và x31 sau chuyến viễn du miền Tây Bắc, sứ sở của những quan châu, ma xó, bùa ngải. Trong một ngày hè nóng nực,chúng tôi khăn gói vào Bắc trung Bộ tìm dấu tích người xưa. Đã hai tháng nay, những cánh đồng vụ chiêm đang thời con gái khô khốc vì hạn hán. Hơn hai tháng rồi chưa có mưa, trên đài , báo liên tục cảnh giới việc cháy rừng.
Chúng tôi dừng chân lại một làng chài ven biển, gọi là ven biển thực chất muốn ra đến biển còn phải đi chừng 3 cây số, qua những trảng cát trắng mênh mông, chói loá mắt. Một rặng phi lao lớn vẫn không ngăn nổi gió đưa cát vào sâu. Cát và cát, chỉ có vài cây xương rồng lơ thơ, đơn độc tồn tại giữa màu trắng chết chóc này. Đêm đầu tiên, trời đầy sao, mặt trăng trung tuần tròn vành vạnh, những cái quầng mây bao quanh mặt trăng nói lên sự hạn hán còn kéo dài. Lúc buổi chiều, phía Nam có tiếng sấm, mây đen dày đặc.Nhưng rút cục là chẳng có giọt mưa nào rơi xuống. Chúng tôi nghỉ ở nhà một người bạn, gọi là bạn nhưng anh cũng đã gần 40 tuổi. Đây cũng là một nhân vật khá đặc biệt, nhưng chúng tôi không nói về anh ở đây. Vì cuộc đời anh trải qua khác xa với những gì mà chúng ta hình dung. Anh đang sống với một người vợ là giáo viên của cấp 2 của huyện.
Khi mặt trời còn chưa ló khỏi phía rừng phi lao, những người dân ở đây đã lục đục dậy thổi cơm sáng. Một số người đi làm xa xách theo cạp ***g đựng cơm trưa. Cuộc sống của họ thật giản dị và bình lặng. Mặt trời đã lên đỉnh ngọn phi lao, dân làng đã đi làm hết. Toàn cảnh ngôi làng thật thanh bình , yên tĩnh, không khí thoáng đãng. Những con chim chèo bẻo, chích choè hót líu lo. Giữa bãi cát mênh mông của , có con đường nhựa mới làm rất đẹp. Chúng tôi băn khoăn mãi vì sao người ta lại làm con đường đẹp đến vậy ở một nơi đầy cát, thưa người này. Câu trả lời nằm ở những hồ nuôi tôm đang được xây dựng ven đường. Người ta dùng máy ủi dồn cát thành bờ, đổ xi măng láng chống mất nước, làm đường dẫn nước vào để nuôi tôm. Người mang con tôm đến vùng đất khô cằn này là một Việt kiều Hoa Kỳ. Anh có nguồn ra bên ấy, họ đầu tư tất cả để anh chỉ chuyên tâm lo việc nuôi tôm. Công trường huy động rất nhiều nhân công quanh vùng, với mức lương gần 1 triệu đồng một tháng. Một số thu nhập khá mơ ước của người dân vùng duyên hải. Hàng đoàn công nhân hồ hởi, phấn chấn , hăng haí làm việc, vừa vui đùa, trêu trọc nhau tíu tít. Đã có rất nhiều xe máy của Tàu hay Hon Đa Việt Nam của công nhân dựng trong lán bảo vệ.
Đi qua nơi công trường đang tấp nập đó chừng 10 cây, chúng tôi bỏ lại xe máy bên cồn cát. Cát ngập nửa vành xe, cả bưởng máy lẫn hộp xích gần như khuất trong cát. Vượt qua rặng phi lao, một bãi biễn với bờ cát dài chạy tít tắp hết tầm mắt. Lúc này mặt trời đã đứng bóng, chúng tôi cởi quần áo dài, nằm dưới rặng phi lao, trên nền cát khô mịn. Những hạt cát nhỏ , mịn như bột mỳ lăn tăn chạy theo gió. Giấc ngủ đến nhanh và sâu. Tôi ngủ lúc nào không rõ. súng hơi, máy ảnh vất lăn lóc, quần áo , dép vương vãi.
Tỉnh giấc vào lúc 3 giờ chiều, nắng vẫn gay gắt, trên bờ biển một số trẻ em đang mò ngao, một số dùng xẻng để bắt những con vật có càng trông giống con cua. Đó là con Dã Tràng. Dã Tràng rất tinh nhanh, chúng vọt lên khỏi tổ xe cát lại thành những viên tròn nhỏ xinh xinh như viên bi ở may ơ xe đạp. Một cậu bé có cái túi lưới chứa khoảng nửa ky lô gam Dã Tràng, tôi gặng hỏi mua, chú bé nhất định không bán. Dường như tờ tiền 10 nghìn màu đỏ là vật khá xa lạ với chú, chú nhìn tờ tiền đầy nghi hoặc, rồi dứt khoát lắc đầu khi tôi các thêm tờ 5 ngàn nữa.
Bọn trẻ đã đi hết, 4 giờ chiều, bãi biển trở nên hoang vắng lạ lùng. Giờ này ở Sầm Sơn người đã che hết tầm mắt. Hôm trước ở Sầm sơn, buổi đêm ngồi trên hai cái ghế của một hàng ven biển, chúng tôi bị mời chào đủ thứ, gái mại dâm giá bèo 30 nghìn một suất. Hai cậu bé lang thang ở Sầm sơn hỏi giọng đầy thách đố
- Hai chú không tin cháu gọi về ngay bây giờ, hôm cháu gọi cho một ông già , ông ấy cho cháu 5 nghìn. Chúng cháu rình thấy ông ấy hai tay bóp tán loạn, máu hơn thanh niên nhiều.
Tôi hỏi chúng
_ Thế có Hê Rô In không?
Hai thằng bé chừng 14, 15 tuổi , gầy quắt, đen nhẻm sành sỏi trả lời
_ Có hết, cháu dẫn chú đi, ngay sau khách sạn kia thôi, thỉnh thoảng bọn cháu vẫn mua hộ mấy chú đi tắm biển.Chúng tôi mời hai cậu bé Sầm sơn uống nước, chúng cất giọng hách dịch quát cô chủ quán có đôi mắt da tình bãn nãy dã đuổi chúng đi mang Pepsi cho chúng. Cả hai thằng vồ lấy bao thuốc , mỗi thằng gắn một điếu Vi Na lên môi phì phèo nhả khói, chúng ngồi hai bên tôi. Thằng nhỏ con hơn phàn nàn
- Các chú chả cần gì, bọn cháu uống nước xong phải đi tìm màu đây.
Màu ở đây là % của những môi giới tệ nạn. Tôi hứa sẽ cho chúng mỗi đứa 20 nghìn để tôi hỏi chuyện tiếp. Rồi tiếp theo là bản đời ca muôn thuở của trẻ em Việt Nam lang thang, nhà nghèo , đông anh em, bố mẹ bỏ nhau, mẹ sang Trung Quốc lấy chồng, bố say rượu..............
Tan cuộc, dẫu chẳng có gì ngòai mấy lon nước ngọt. Cô chủ quán êm ái tính gọn trăm nghìn cả khuyến mại. Tôi bảo , mắt em có đuôi, đa tình lắm đấy. Cái miệng này khéo nói phải biết. cô chủ quán chừng hơn hai mươi tuổi chả biết tôi khen hay chê, làm một câu giữ khách.
- Anh biết xem tướng thì mai còn ở đây , xem cho em nhé
Tôi cười bả lả
- Anh chỉ biết xem tướng tay và nốt ruồi thôi
Thế mà cũng trên một bãi biển tương tự như Sầm sơn, những đứa trẻ mò ngao, bắt Dã Tràng đã thẳng thắn từ chối dứt khoát những đồng tiền có lẽ trị giá gấp mấy lần giá thực của bọn Dã Tràng. Không có cách nào lung lạc được chúng. X31 cười rõ đểu trước vẻ thất bại của tôi, hắn nói
- Anh cứ làm như trẻ con ở đâu thấy tiền là cũng sáng mắt ý, nếu bây giờ chỉ cần cho chúng vài que kem, chúng biếu anh tất cả túi Dã Tràng.
Còn lại chúng tôi lang thang trên bờ cát, đứa nhỏ con anh chủ nhà ra với chúng tôi. Nó chừng 13 tuổi, vất quần áo trên cành phi lao , nó lao mình chạy xuống biển. Chúng tôi định xuống theo. Nó quay đầu hỏi
- Các chú phải mặc quần à ?
Tôi nhìn quanh, không một bỗng người nào ngoài 3 chúng tôi. Tôi hoà mình vào với thiên nhiên, x31 cũng vậy. Chúng tôi không ngờ giữa chiều hè này, lại có một bãi biển để khoả thân đi lại tự nhiên đến vậy. Chúng tôi chạy trên bờ cát, chạy đến nửa cây số mà vẫn thấy bãi còn tít tắp.
Quá mệt, tôi nằm sấp trên cát rình bắt Dã Tràng. Mỗi con Dã Tràng có một tổ, lúc vội trốn, có vài con chui nhầm vào tổ khác. Những con này sẽ bị những con bên trong đánh bật ra. Tôi nằm im theo cái kiểu giả chết bắt quạ. Một con Dã Tràng lao lên mặt cát, tôi quơ tay bịt cái miệng tôt lại. chú Dã Tràng chạy nháo nhác, khiến tôi vào cuộc rượt đuổi loanh quanh. Có hơn phút đôi chân tôi ríu lại và đành bỏ cuộc nhìn chú Dã Tràng đang hối hả đào tổ mới.
Tôi viết hoa từ Dã Tràng vì câu chuyện cổ tích đọc hồi nhỏ. Một người thợ săn tên là Dã Tràng đã chứng kiến cảnh vợ chồng rắn lột da., thay xác. Khi con rắn cái phụ tình nghĩa, dẫn tình nhân về giết chồng. Dã Tràng đã không chịu nổi uất ức, ông đã bắt chết cả đôi gian phu, dâm phu có âm mưu độc ác này. Rắn chồng đã trả ơn ông bằng một viên ngọc , ai ngậm vào sẽ nghe được tiếng nói của loài vật. Về sau vợ Dã Tràng ngoại tình, đôi tình nhân này ăn cắp viên ngọc xuống thuyền trốn ra biển Đông. Nhưng lưới trời mênh mang, thưa nhưng khó lọt. Bão tố đã dìm chết đôi tình nhân bội bạc, táng tận lương tâm này. Dã Tràng tiếc ngọc, ngày đêm mang cát hòng lấp biển tìm báu vật. Lúc chết đi, hoá thành loài ấy. Dân gian có câu
Dã Tràng xe cát biển đông
Nhọc nhằn mà chẳng nên công cán gì
Hoặc
Công Dã Tràng hàng ngày xe cát
Sóng biển dồn tan tác còn chi
Để chỉ về những việc làm vô ích. Tôi ngồi yên trên bờ biển, ngẫm về thế sự, tình đời, công việc qua hình ảnh chú Dã Tràng đang lăn cát ngăn sóng biển.............................

Lam Kinh. Thanh Hoá, tháng 7-2003
Một nửa thiên niên kỷ đã trôi qua, dòng thời gian cuồn cuộn đưa mọi diễn biến cuộc đời trôi dần vào quên lãng. Khi những hàng chữ trên bia đá mòn đi, sự thật có thể trở thành huyền thoại hay chuyện hoang đường.
Tôi bắt gặp câu chuyện có thể là hoang đường trên con đường đến Lam Sơn. Ở một ngôi nhà có cổng tường mục nát, để lộ những viên gạch to một cách bất thường. Những viên gạch có chiều dài đến 40 cm, người bạn đi cùng vốn là một nhà sử học nghiệp dư quả quyết khẳng định loại gạch này đã có dễ 500 năm. Chủ nhà là một người trung niên trạc 50 tuổi, qua lời kể của anh. Thì ngôi nhà này là nhà thờ của một vị danh tướng. Ông nội anh, một người am hiểu văn tự cổ đã tìm thấy một mảnh bia vỡ khi đến nền nhà hoang này dựng nhà. Mảnh bia có ca ngợi công trạng của một vị danh tướng Trần Nguyên Hãn.
Lúc tôi còn nhỏ, ông nội hay kể lúc ngủ, ông thường mơ thấy một vị tướng quân đi dạo trước cửa nhà. Người trung niên kể với nét mặt thành kính về giấc mơ kỳ lạ, lặp đi lặp lại nhiều lần của ông nội mình.
Đêm Bắc trung bộ, bầu trời đầy sao, nhiều như thiên binh vạn mã đang giăng lưới dàn trận quyết một trận sạch tan kình ngạc với mặt đất. Chúng tôi nằm trên nền gạch, gối đầu trên hành lý, ngửa mặt nhìn sao, cố mong tìm thấy vầng sao Khuê sáng chói........
Minh chủ Lê Lợi có người em họ giống mình như tạc là Lê lai. Lai là người trung thành với Lợi, một trong 18 vị cắt máu ăn thề buổi đầu tiên ở rừng Lam sơn. Thưở nhỏ Lai đi rừng , một hôm Lai lần theo dấu vết của một con thú nhỏ bị trúng tên, tình cờ lạc vào một hang động. Lúc này trời đã tối, Lai đánh bùi nhùi , vơ củi nhóm lửa định ở lại trong động tá túc qua đêm. Khi ánh sáng của đống lửa bập bùng soi tỏ , hắt bóng Lai lên vách đá, Lai giật mình nhìn thấy một bộ xương người khô nằm co quắp , lại gần quan sát, Lai thấy người chết đang vòng tay ôm một bọc gấm đã mủn nát, hình như người quá cố đang muốn che dấu, bảo vệ một món đồ quý giá, còn hơn cả tính mạng. Cạnh bộ xương Lai nhìn thấy một con dao găm không vỏ. Chuôi dao làm bằng một thứ đá quý màu xanh biếc, nạm thêm những viên đá nhỏ đỏ hồng trong suốt. Bộ xương khá lớn, xương ống chân , tay to và dài. Ắt hẳn là người đàn ông, một người đàn ông có con dao quý như vậy chỉ có thể là một thương gia lạc đường hay một võ quan thất trận đào tẩu. Thương gia thì không đi vào đây. Vậy người này phải là một võ quan. Lai kính cẩn quỳ lạy người quá cố, đoạn nhẹ nhàng gỡ cái bọc gấm ra khỏi đôi xương tay người chết. Từng mảng gấm dày bục tơi rả như lá rừng mục nát, một khối màu xanh xám, nặng trĩu, rêu bám trơn nhẫy dần lộ ra.........
Còn nữa

Đó là một chiếc đầu rồng bằng đá xanh. Lai đoán chắc có sự kỳ lạ liên quan đến vậy nọ, lên người chết mới bảo trọng, bèn vác về nhà ,để dưới đầu giường. Nửa đêm tỉnh dậy thấy có ánh sáng xanh toả ra từ vật ấy. Biết là quý vội vàng đem chôn ngay ngưỡng cửa. Sau có người buôn muối đi qua cửa, dừng lại nhà Lai ngắm nghía một hồi rồi bảo
- Đất này có khí vương.
Lai nghe thấy cả kinh, vội đón người ấy vào nhà. Khi khách đã an vị, Lai xá dài thưa.
- Bẩm ngài, cha ông vốn biết đôi chữ thánh hiền, nhưng cũng chỉ đến mức làm phụ đạo quanh vùng, Lai này sớm hôm ngoài ruộng vườn ra không hề nghĩ chi cả. Xin ngài chớ mang chuyện đại hoạ mà nói chơi vậy.
Khách chuyện một hồi đoạn đứng dậy, vẫy tay áo nói thêm rằng.
Nước Nam từ đây có vua mới.
Năm 1418 tại núi rừng Lam Sơn, anh họ Lai là Lợi phất cờ khởi nghĩa, thu nạp hào kiệt bốn phương về tụ dưới cờ, quyết đánh đuổi bọn giặc phương Bắc, giành lại quyền tự chủ. Có hai người khách phương xa cũng đến. Một người mình hạc, mày thanh , mắt sáng. Dáng điệu khoan thai, nho nhã họ Nguyễn tên Trãi, vốn nguời gốc Côn Sơn, sau chuyển về Nhị Khê ven thành Đông Quan. Trãi sinh năm 1380, đến năm 20 tuổi đỗ thái học sinh đời nhà Hồ, đã từng làm quan nhỏ. Cha là Nguyễn Phi Khanh vì làm quan cho nhà Hồ lên bị mang về Minh đày, Trãi tiễn cha lên đến Mục Nam Quan, nước mắt khóc ướt cả vạt đất. Trãi do giữ chức quan nhỏ, lên giặc Minh chỉ giam lỏng ở thành Đông quan. Sau gặp một hào kiệt người Lập Thạch đi bán dầu trong thiên hạ , kết làm anh em, có chí làm việc lớn. Người này họ Trần tên Nguyên Hãn vốn dòng dõi của Trần Khách Dư xưa, vì loạn lạc mà phiêu bạt đến vùng trung du khai hoang, lập nghiệp. Hãn cao tám thước, mắt sâu, mày rậm, hai tay quá gối, thạo đủ các món binh khí rõ ràng là một võ tướng. Trãi và Hãn hiểu nhau đến mức chỉ cần đưa mắt là biết người kia muốn nói gì. Lai và Lợi bề ngoài giống nhau khó phân biệt, duy điểm khác là nhân trung của Lai sâu và rành rẽ hơn Lợi. Lúc gặp hai người, Trãi đã thấy Lai có hào quang trên đầu.Trong lòng đã thầm có ý riêng.
Một năm sau, năm 1419 tại núi Chi Linh, Thanh Hoá toán quân do Lợi thống lĩnh bị sa vào trận địa bủa vây của giặc. Tình thế vô cùng khó khăn, ngựa đã phải ngả ra để ăn dần, củ mài. củ chuối đào cũng hết. Lợi ngồi trên tảng đá, chống cằm từ sáng đến chiều. Đoạn thở dài rồi triệu tập thủ hạ đến bảo.
- Nay ở đây mãi thì cũng là đợi chết, chi bằng chia làm hai toán đi về hai phía. Nếu thoát được thì hợp với quân Nguyễn Thuận mà gây dựng lại.
Trời còn sáng Lợi dẫn quân đi men theo những khe núi, đến đoạn hai bên là núi cao, phía trước núi sạt, cả cây đổ lẫn đá chắn ngang đường, xuống ngựa sai người vần ra lấy lối đi. Nào ngờ quân Minh phục sẵn chỗ ấy, lại ngầm chuẩn bị chôn sẵn địa lôi từ trước, trên vách núi quân mai phục tên nỏ, ống hoả công nhất tề mà phát hoả. Tên bắn, lửa phụt, địa lôi nổ. Ngựa của Lợi hoảng sợ chạy mất, Lợi lúc ấy đã xuống ngựa đành khoanh tay mà thác trong đám quân . Trận mai phục này duy chỉ có một tên quân đang vần cây, lẫn trong khe hốc mà thoát mạng. Quân Minh mang xác Lợi về giữa chợ phơi thây, Lợi mày râu cháy sém. Dân tình bàn tán có vẻ nghi hoặc, đang lúc ấy người buôn muối rẽ đám đông vào, nhìn kỹ một hồi, vuốt râu mà bảo
- Người này là em họ của Lê Lợi, tên là Lai.
Dân tình biết người buôn muối hay qua lại với họ Lê, nên ai cũng cho lời ấy là phải. Giặc Minh cũng thôi phao tin đã hại được người lãnh đạo nghĩa quân. Ráo riết tiếp tục truy lùng.
Toán quân do Lai dẫn đi, nhằm lúc trời đã tối, đến đoạn vách núi dựng đứng. Trãi hiến kế mạo hiển trình
- Thế này giặc không phòng bị, vậy xin bỏ ngựa, chặt mây rừng làm thang, tìm lối mà đi/.Còn đi tiếp, không nhanh thì chậm, ắt gặp quân giặc.
Hãn trổ tài leo vách đá, lên đến nơi cột chặt thang mây thả xuống. Cả năm trăm người theo đó thoát được
Được nguoicuoicung sửa chữa / chuyển vào 17:57 ngày 31/07/2003