Tự chế bộ chỉnh nét (Focuser) từ ống nhựa PVC

Bộ chỉnh nét kính thiên văn là một bộ phận quan trọng trong KTV. Dân amateur thường gặp khó khăn khi phải chế nó, tự làm thì khó mà mua về lắp ráp thì giá lại hơi chát. Trong các loại focuser, Crayford focuser được đ\ánh giá rất cao về mặt vận hành, các KTV chất lượng cao thường dùng focuser loại này.

Trong quá trình hướng dẫn các bạn học viên làm kính thiên văn văn khúc xạ tôi đã nghĩ ra một cách chế focuser kiểu Crayford từ các loại ống nhựa PVC. Có thể nói là nó rất đơn giản, đơn giản đến mức gần như là không thể đơn giản hơn được nữa, cách làm lại khá dễ mà chi phí lại rất rẻ, chất lượng thì khỏi phải “lăn tăn”.

Các bạn tham gia lớp học thì đương nhiên được hưởng lợi từ phương án này (vừa không phải mua focuser chế sẵn, giảm chi phí làm KTV, vừa được hướng dẫn làm trực tiếp từ A tới Z). Tuy nhiên, có khá nhiều bạn ở xa không có điều kiện tham gia lớp học, và cũng có khá nhiếu bạn đã tự chế KTV rồi nhưng chưa đến nơi đến chốn vì thiếu kinh nghiệm. Vì vậy, tôi xin giới thiệu tại đây để phổ biến cho tất cả mọi người, hy vọng là nó sẽ có ích cho các bạn ở xa, ít có điều kiện giao lưu offline.

Nguyên liệu chính gồm 1 đoạn ngắn ống 48 loại dày (cỡ C2, dài 4-5cm); 1 đoạn dài ống 42 (6 - 12cm, tuỳ ý lựa chọn); một nửa thanh nan hoa xe máy cũ (xin thoải mái ở hàng sửa xe); một mẩu nhỏ ống cao su hoặc nhựa dẻo để làm trục ma sát; 2-3 cái ốc nhỏ và một số thứ lặt vặt khác. Các bạn có thể xem hình và làm theo một cách dễ dàng. Lưu ý các bạn là ống 42 nhét vào ống 48 loại dày vẫn hơi rộng một tí, để cho khít hơn, tôi dùng cưa sắt cắt đứt nó ra rồi dùng keo dán ống PVC gắn vết cắt lại (rất chắc). Khi đó ống 42 sẽ nhét vừa khít trong lòng ống 48.




Để có thể gắn thị kính vào ống focuser, chúng ta cần đệm thêm ít ống nhựa vào trong lòng ống 42, độ dày ống chêm thêm phụ thuộc vào kích thước thị kính các bạn đang sử dụng, có thể phải dùng tới 2-3 lớp mới vừa.


Focuser kiểu này có thể dễ dàng gắn vào các loại KTV khác nhau với các cỡ khác nhau (phản xạ, khúc xạ...). Dưới đây là hình focuser hoàn chỉnh được gắn vào 2 cái KTV khúc xạ 70mm và 90mm:


Focuser với thị kính thiên văn chuẩn 1,25 và thị kính tự lắp ghép:


Về hình thức thì có thể chưa đẹp lắm, nhưng nó tương đối dễ làm, vận hành rất mượt, êm và chắc chắn. Hy vọng là với cách làm này, các bạn sẽ không phải trăn trở, băn khoăn với cái focuser nữa.
Nguồn: thienvanhanoi.org