TỪ ĐIỂN TIẾNG NGHỆ.

Ă ă​

Ắc xắc (con ắc xắc) (HT) dt: Chỉ một loài chim.
Trốc cúi mô ác lè đó: Đầu gối đâu thì lè ở đó.
Ăn cấy bạt tai: Ăn cái bạt tai.
Ăn trực: Ăn chực (ăn ghé vào phần của người khác)
Rèo con tru đực không bằng ngồi trực nồi cơm.
Mượn con trâu đực không bằng ngồi chực nồi cơm.
Ăn giổ: Đi ăn giỗ
Ăn lống: Nuốt không nhai
Ăn rấp: Ăn ngay
Mi ăn rấp đi: Mày ăn luôn đi
Ăn trắt quen mồm
Ăn trộm quen tay
Ăn mày quen chưn
Dịch:
Cắn trắt quen miệng
Lấy trộm quen tay
Ăn xin quen chân.
Ăn tạp hầy: Ăn nhanh thật
VD: Dộ ăn: Dỗ trẻ con ăn
Con nhà có hay mần
Con nhà bần hay ăn.
Dịch:
Con nhà giàu siêng làm
Con nhà nghèo siêng ăn.
Ăn trắt đgt: Cắn chắt
Ắng tin đgt: Vắng tin
Ắng tim đgt: Thót tim

 â​

Ậm ờ tt: Ỡm ờ
Ẩn cựa đgt: Đẩy cửa
Ẩn viềc đgt: Trốn việc
Ẩu tt: Qua loa
Ẩu đả: Đánh nhau lộn xộn
Ầy tht: Ừ
VD: Ầy, chi rứa?
Ừ! Gì thế?
Ầy mốt đi: Ừ, ngày kia đi
Ẩy đgt: Đẩy nhanh một cái
VD: Ẩy sang một bên, ẩy cửa bước vào

B b​

Ba củi bảy lả: Ý nói tốc củi lửa nấu ăn nhanh
Bạ trốc cúi: Bã đầu gối
Bác dt: Bác (chỉ dùng gọi các anh của bố trong gia tộc và người đàn ông lớn tuổi hơn bố mẹ ngoài xã hội)
Bác đgt: Tráng
Bắc má đgt: Gieo mạ
Bạc phệch tt: Phờ phạc
Bái đgt: Vái
Bải hoải tt: Uể oải
Bại hoại tt: Bã người (mỏi mệt rũ rượi)
Bại dt: Bãi
Bại ngô dt: Bãi ngô
Bại mía dt: Bãi mía
Ban nại dt: Ban nãy, lúc nãy
Bảnh mắt dt: Bửng sáng (mới sáng ra)
Bán chác đgt: Buôn bán
Bán chác chi: Buôn bán gì?
Bạo tt: Khoẻ
Bạo to: Bão lớn
Bạo rứa hè: Khoẻ thế nhỉ?
Bặm mồm đgt: Ngậm miệng (trong trạng thái bực tức)
Bằng bặn tt: Bằng phẳng
Bắt chưn trự ngụ: Vắt chân chữ ngũ.
Bặt tăm tt: Biệt tin
Hắn bặt tăm chư mô
Nó đi biền biệt không tin tức
Bấn tt: Túng thiếu
Bấn quá cho tui mạn ít bạc: Túng quá cho tôi vay ít tiền
Bấn lên: Do túng thiếu cuống lên
Bấu đgt: Bám
Bấu vô bè: Bám vào bè
Bần hàn tt: Nghèo túng
Cờ bạc là bác thằng bần
Bầy tui đt: Chúng tôi
Bầy tru lạc: Đàn trâu lạc
Lạc đàng núm đuôi chó
Lạc ngọ núm đuôi tru.
Dịch: Lạc đường nắm đuôi chó
Lạc ngõ nắm đuôi trâu.
Bẩm tt: Bở, hời
Được món bẩm rứa: Được món hời thế
Béng (HT) = Bánh (NA) dt: Bánh
Bể dt: Biển
Bể đgt: Vỡ
VD: Mần dại đập vỡ vại tương
Chót dại làm vỡ vại tương
Bể nang: Vỡ dạ dày
VD: Ních cho lắm bể nang đò: Ăn no quá vỡ dạ dày đấy
Bệng (NA) = Bạch (HT): Bị bệnh
Bệt đgt: Phệt
VD: Ngồi bệt xuống đất
Ngồi phệt xuống đất
Bịa đgt: Phịa
Bịa chuyện bậy bạ: Phịa chuyện xấu
Bim dt: Bí xanh
VD: Rào đổ bim leo: Dậu đổ bí leo
Bịn đgt: Bện
Bịn chạc cày, bịn chạc mụi: Bện dây kéo, dây thừng
Bịt lộ: Bịt lỗ
Bịt trặt cứng: Bịt chặt kín
Biu (NA) = Bâu (HT) dt: Túi
Biu dới: Túi dưới
Biu trên: Túi trên
Biu sạch trơn: Túi hết nhẵn
Bíu đgt: Níu
Bíu chánh bòng: Níu cành bưởi
Bọ (HT) = Cha (NA) đt: Bố
Bọn mi một dồ cả: Tụi bay một duộc cả
Bòng dt: Bưởi
Boọng dt: Hố
Boọng su: Hố sâu
VD: Bọng su sỉa chết: Hố sâu rơi chết
Bổ đgt: Ngã
Bổ ngã: Ngã ngửa
Bổ trấp: Ngã sấp
Bối dt, đgt: Búi tóc
Bồng con (NA) = (HT): Bế con
Bộng mối dt: Tổ mối
Bồng bụt dt: Dâm bụt
Bờ bể dt: Bờ biển
Bở hơi tai: Mệt thở không ra hơi
Bớp đgt: Tát
Bớp cho cấy: Tát cho cái
Bu 1dt: ***g đan bằng tre, nứa, to như chiếc nơm dùng để nhốt gia cầm.
Bu ga: ***g nhốt gà
Bu 2đgt:Bâu
Ròi bu: Ruồi bâu
Bù ta dt: Bầu
Bù rợ dt: Bí đao
Bục tt: Nát hỏng
VD: Nốc bị bục: Thuyền bị hỏng
Bụi ná dt: Bụi nứa
Búng vô má o nớ cho tui cấy: Búng vào má cô ấy cho tui với.
Bựa tê dt: Hôm kia
Bức tt: Vội, nóng
Bựa ni tui bức kinh: Hôm nay tôi vội lắm.
Bựa ni trời bức kinh: Hôm nay trời nóng quá.
Bực cựa (NA) =Bộc cựa (HT) dt: Ngưỡng cửa
Bươi đgt: Bới
Bươi rác: Bới rác
Bươi mun: Bới tro bếp
Bứt đgt: Hái, nhổ, cắt
Bứt (đứt) đôi chạc mụi: Dây thừng bị đứt làm hai.
Bứt cơn tóc: Nhổ cây tóc
Vò tóc bứt tai (động tác thể hiện sự lúng túng do nhận ra lỗi hoặc ân hận).
Bứt ló: Cắt lúa
Bứt chạc khoai: Bứt dây khoai
VD: Bứt tui trấy du: Hái cho tôi quả dâu da.

C c​

"Ca rứt": Nói láy biểu thị một việc không làm được.
Cà đgt: Kỳ cọ
VD: Con tru cà thoen ràn
Con trâu kỳ cọ vào thang chuồng
Cà cẳng: Kỳ cọ cái chân
Cà trốc vô chắc: Ký đầu vào nhau
Cà cưởng dt: Là loại chim gần giống chim sáo nhưng có vằn trắng
Cà cưởng là dượng cù cu
Cà cu là du ác là
(Cà cưởng là chú chim cu
Chim cu là dâu ác là)
Cà dái dê dt: Cà tím dài
Cà dục dược dt: Cà độc dược (cà dại không ăn được)
Cà kiu dt: Cà chua
Cà nậy dt: Cà bát
Cà bò dt: Cà có gai nhỏ màu nâu vàng
Cáp bọp dt: Cá trắm
Cá cấn cấn dt: Cá nhỏ có vằn đen
Cá cóc dt: Nòng nọc
Cá gáy dt: Cá chép
Cá gộ dt: Cá gỗ làm bằng gỗ
CK: Xưa thời phong kiến chỉ có con nhà giầu, tần lớp trên mới được vào trường thi. Các ông đồ xứ Nghệ vốn nhà nghèo, lại phải ra trường thi xa, tốn kém hết tiền đã phải làm con cá gỗ, rồi đốt cháy sém để ngụy trang. Đến khi đưa ra ăn chỉ đổ nước mắm vào, nhìn cứ như là cá thật. Điều lý thú là các vị nghèo nhưng lại đỗ đạt cao. Còn cao cả hơn nữa, nhiều cụ đỗ giải trạng nguyên, tiến sĩ,..không ra làm quan để hưởng bổng lộc vinh hoa phú quý mà lại trở về làm nghề dạy học.
Dựa theo truyện cổ Nghệ Tĩnh
Cá lanh chanh dt: Cá mình và vây dài màu trắng
Cáo leo dt: Cá nheo
Cá lơn bơn dt: Cá thờn bơn
Lườn mè thủ gáy đuôi leo
Cá mè ranh dt: Cá mè con
Cá rầm dt; Cá trôi
Cá thìa thia dt: Cá rô thia
Cá tràu cóc dt: Cá quả con
Cá tràu đô dt: Cá quả to
Can đgt: Kỵ
Cạn biu : Nhẵn túi (hết tiền)
Canh lạt quá mi: Canh nhạt quá mày
Cại chắc đgt: Cãi nhau
Cại trày cại cối
VD: Cại chắc chi rứa: Cãi nhau gì thế?
Cại ẩu đgt: Cãi (không suy nghĩ đúng sai)
Càng dt: Gọng
Càng kính dt: Gọng kính
Cào cỏ ló đgt: Cào cỏ lúa
Cạo đgt: Dùng vật sắc mà nạo, gột sạch ở mặt ngoài.
Cạo trọc trốc: Cạo trọc đầu
Cạo một trận: Bị kiểm điểm một lần (gay gắt)
Cáu rảu tt: Cau có
Cày ải đgt: Cày lần đầu (để phơi đất)
Cày roọng đgt: Cày ruộng
Cày trở đgt: Cày lại
Cảy tt: Sưng
Được vạ má cảy: Được vạ má sưng
Cảy húp: Sưng to
Cạy đgt: Nạy
Cắm đgt: Cắn
Cặm cụi: Chăm chỉ
VD: Cặm cụi lo mần ăn: Chăm chỉ lo làm ăn
Cắn tt: Đục
VD: Nác ngoài rào cắn rứa: Nước ngoài rào cắn thế
NV: Cặm là cắm
Cắm là cắn
Cắn là đục
Cẳng dt: Chân
Ba chưn bốn cẳng: Ba chân bốn cẳng
Chạng cẳng đgt: Dang chân
Cẳng cao khiếp: Cẳng cao dễ sợ
Cẳng co lại mồ: Co chân lại nào
Cẳng đi vòng kiềng: Chân đi vòng kiềng
Cẳng đen thui: Chân đen
Cẳng tun hủn: Chân ngắn
Cẳng dam = Cọng dam: Chân con cua đồng
Con dam tám cọng hai càng: Con của tám cẳng hai càng
Cẳng tru: Chân trâu
Cắt trốc đgt: Cắt tóc
Cắt lẹm trốc tui rồi: Cắt hỏng tóc tôi rồi
Cặu dt: Rổ rữa rau
Cân dt: Kg
Cất rớ đgt: Cất tép
Cầu ván dt: Cầu gỗ
Cấy đt: Cái
Cấy lại mềm dt: Cái lưỡi mềm
Cấy mọ dt: Cái mõ
Cấy mô: Cái nào
Cấy mô hậy: Cái nào nhỉ
Cấy mô rứa: Cái nào thế
Cấy mô mi: Cái nào mày
Cấy ni nầy: Cái này này
Cấy tê: Cái kia
Cấy tràng: Cái sàng
Cấy seeng (HT) = Sanh (NA) dt: Chảo rang
Cấy ló đgt: Cấy lúa
Cha dt: Bố đẻ
Chạ tht: À
VD: Chạ! Thằng nứa tợn hầy
À! Thắng ấy khoẻ thật
Chạc dt: Sợi, dây
Chạc bừa dt: Dây kéo bừa
Chạc cày dt: Dây kéo cày
Chạc chỉn dt: Sợi chỉ
Chạc địu (HT) = Chạc tun (NA) dt: Dây chun.
Chạc mụi dt: Dây xỏ qua mũi trâu
Chạc rút dt: Dây rút
Chạc thừng dt: Dây thừng
Chạc tre dt: Dây tre
Chạn ràn dt: Khoang để trên chuồng trâu, bò
Chạn rơm dt: Khoang để rơm
Chạn ván dt: Khoang để của cải gác trên nhà ở.
Chạng háng đgt: Dạng đùi
Cháo mật dt: Cháo chè
Chắc tt: Thật
DCNT: Đã thương thì thương cho chắc
Đã trục trặc thì trục trặc cho luôn.
Chập túi dt: Sẩm tối
Chập choạng tt: Mờ mờ tối, lúc hoàng hôn
Ché dt: Chum nhỏ bằng sành
Chèo queo tt: Co quắp
VD: Nằm chèo queo: Nằm co quắp
Chi đt: Gì
Chi rứa?: Gì thế?
Chi mồ? Gì nhỉ?
Cần chi? : Cần gì?
Chí dt: Chấy
Chiếc má đgt: Nhổ mạ
Chim bao đgt: Chiêm bao, ngủ mơ
Chim cù cu dt: Chim cúc cu
Chỉn dt: Chỉ
Choa đt: Tao, chúng tao
VD: Nhà choa: Nhà tao
Choa nỏ hại: Chúng tao không sợ
Choẹt tt: Nhão
VD: Cơm choẹt: Cơm nhão
Chọng tre dt: Chõng tre
Chộ đgt: Trông, thấy
Chỗ ni cỏ tra: Chỗ này cỏ già
Chuối sứ dt: Chuối hột
Chuột chù dt: Chuột xù
CD: Chuột chù ra ngó bụi hoa
Bôi son trét phấn cũng ra chuột chù
(Chuột xù ra ngắm vườn hoa
Tô son điểm phấn cũng ra chuột xù)
CD: Chuột kêu rúc rích trong rương
Anh đi cho khéo đụng giường mẹ cha.
Chuột lắt dt: Chuột nhắt
Chưn dt: Chân
Chút tt: Nhỏ xíu
Chút mói: Ít muối
Chùi đgt: Lau
Chùi chưn đgt: Lau chân
Chưởi đgt: Chửi
Chưởi: Chửi nhau
Chửi như phát tấu: Chửi như hát hay
Có mang đgt: Có thai (chỉ người)
Có mang hổng mi? : Có thai hở mày
Có chửa đgt: Có thai (dùng chỉ súc vật)
VD: Tru có chửa
Có lưa nựa không? Có còn gì nữa không?
Có mô nựa hắn ăn sẹc trơn! Còn đâu nữa nó ăn hết trơn rồi!
Cọc dt: Cột (dùng để đóng xuống đất)
Cọc lim dt: Cột lim
Cọc tre dt: Cột tre
Coi đgt: Xem
VD: Coi phim: xem phim
Còm lưng tt: Gù lưng, còng lưng
Con chí (NA) = Cân chí (HT) dt: Con chấy
Trốc mi đầy chí có bựa nó lôi xuống rào: Đầu mày nhiều chí có bữa nó kéo xuống sông
Con lang dt: Con rai, con hoang, con ngoài giá thú
Còng tt: Cong
Còng xuống: Cong xuống
Cọng đgt: Cõng
VD: Cọng em: Cõng em
Cộc dt: Gốc (không có thân cây)
Cộc hóp dt: Gốc tre (loại tre nhỏ)
Cố (NA) đt: Cụ
NV: Cố Cường có cấy cần câu cố câu con cá cắn câu cố Cường
NV: Cân cói con cắm con cói cấy, con cói cấy cắm cấy cói con.
Cối đâm trù dt: Cối giã trầu
Cổ nang dt: Cổ hủ
Cổi đgt: Cởi
Cổi mấn đgt: Cởi váy
Cộ tt: Cũ
Cội dt: Gốc
Cột đgt: Buộc
Cơm đùm dt: Cơm nắm
Cơm lòn dt: Cơm gạo tẻ
Cơn dt: Cây
?? Cơn chi trên trời không có lá?
Cá dới nác không có xương?
Ngựa trung ương không ai dám cợi?
Đất nhà hợi không ai dám cày?
Nhà ăn mày không ai dám vô?
(Cây cầu vồng, con đỉa, con hổ, bãi tha ma, nhà mồ)
Cơn da dt: Cây đa
Cợn tt: Gợn
VD: Nác cợn: Nước gợn
Cu đơ dt: Kẹo lạc vỏ cặp ngoài là bánh đa
(Đặc sản bánh kẹo Nghệ Tĩnh)
Cươi dt: Sân
VD: Trong ràn tru ẻ thúi
Trửa cươi mun nhớp hầy
O nớ nhác chảy thây
Có lấy nhông côộc hóp
Dịch:
Trong chuồng trâu ỉa thối
Giữa sân tro bẩn này
Cô ấy lười biếng vậy
Chỉ lấy chồng gốc tre
Chu Văn Ba
Cứa vô tay troạng máu: Cắt vào tay chảy máu
Cựa dt: Cửa
Cức đgt: Giận
VD: Cức chết cha được: Giận đến chết được

D d​

Dạ tht: Vâng
Dam dt: Cua
Dam càng dt: Cua đồng lớn
Dam mén dt: Cua đồng con
Dạm đgt: Hỏi (rủ rê)
Dạm chắc: Rủ nhau, hỏi nhau
Cơm đùm dt: Cơm nắm
Dạm tui đi nhởi: Rủ tôi đi chơi
Dao lợ dt: Dao thái thịt, thái rau
Dạo ni dt: Độ này
Dạo ni mi nhác kinh: Độ này mày lười quá
Dặm má vô rọng: Cấy thêm lúa vào chỗ trống trong ruộng
Dẹp đgt: Lật ván
Dẹp ló: Lật cây lúa sang một bên
Dẹp tt: Lép
VD: Ló dẹp: Thóc lép
Dếnh tt: Dính
VD: Dếnh chắc là cấy chắc: Dính nhau là chắc chắn
Dều dt: Diều
Dều đứa mô mi? Diều của đứa nào thế mày?
Dì dt: Cô (Chị em gái bên họ nhà mẹ)
Dòm trộm đgt: Nhìn trộm
Dòm chi rứa hề? Nhìn gì thế nhỉ?
Dòm hại kinh được: Nhìn phát sợ được
Dong gọ mát thật: Sập gụ mát nhỉ?
Dòng bè vô cho tau cái: Kéo nhẹ (kéo dần) bè vào cho tao với
Dóng hàng cọc cho thẳng mi: Ngắm hàng cột cho thẳng mày
Dồ tht: Này
VD: Tui với thằng Rớt dồ: Tôi với thằng rớt này
Dợc tt: Sầy, dợt
Dợc hết da: Sầy hết da
Dợc vừa nhọc: Vừa sởn hết da vừa mệt
Dới nác: Dưới nước
Du trấy dt: Quả dâu da
Du trấy sây đặc: Dâu da quả sai trĩu
Dui dt: Dùi để dùi lỗ
Dùng tt: Chùng
Chạc dùng rứa: Dây dùng thế?
Dú đgt: Ủ, thu
Dú trấy dầu cho hắn chín: Ử quả đu đủ cho chín
Dú mô: Thu ở đâu
Dúi đgt: Bỏ
Dúi vô biu: Bỏ vào túi
Dún dt: Rốn
Dún chạc dt: Gối lạt
Dừ dt: Bây giờ
Tui đi dừ: Tôi đi bây giờ đây
Dừ mì làm: Giờ tôi mới làm
Dường dt: Bờ ruộng
Dượng đt: Chú (chồng của cô, gì, bác gái)

Đ đ​

Đài dt: Gầu
Đài tụt khu: Gầu thủng đít
Đàng cấy: Đường lớn
Đàng bộng bùn nhớp kinh: Đường hố lầy bẩn ghê
Đàng rẹ: Đường ngách
Đạp ló đgt: Đập lúa (vò lúa bằng chân)
Đằng động bến nà: Ngoài bến nước ấy
Đâm chắc: Đâm nhau
Đầu hồi mi nà: Đầu nhà mày kìa
Đầu đàng xó chợ: Đầu đường xó chợ
Đấy trấm: Đái dầm
Đập đgt: Đánh
VD: Đừng đập tao mi: Đừng đánh tao mày
Đập chắc: Đánh nhau
Đẻ đgt: Sinh
VD: Bò mẹ đẻ me cấy: Bò mẹ sinh bê cái
Đèn dầu ta dt: Thắp đèn bằng dầu lạc, vừng..
Đèn dầu tây dt: Đèn hoa kù, đèn dầu hoả
NV: Tau đi xin mi đi xỏ
Tau đạp ló mi ủ rơm
Tau ăn cơm mi rửa đọi
Dịch:
Tao đi xin mày đi xiếc
Tao tuốt lúa mày rủ rơm
Tao ăn cơm mày rửa bát
Đếch pht: Không
Đếch có: Không có
Đếch cần: Không cần
Đều (NA) dt: Chỉ sự việc sắp xảy ra, sắp nói
Lại đây tau nói đều nì: Đến đây tao nói điều này này
Đi đấy: Đi đái
Đi gắt: Đi gặt
Điên dt: Tâm thần
Điền điên: Tâm thần nhẹ
Điên rồ: Tâm thần nặng
Đĩa leo: Đĩa bám
Địa dt: Đĩa
?? Tròn như địa
Xỉa xuống ao
Đào nỏ thấy
Lấy nỏ lên
Dịch:
Tròn như đĩa
Rơi xuống ao
Đào không thấy
Lấy không lên?
Là gì? (Mặt trăng)
Đó cá dt: Đõ cá
Đỏ thoẻn tt: Đỏ non nớt
Đỏ lòm: Đỏ hỏn
Đọi dt: Bát
Đọi bể: Bát vỡ
Đòn xóc: Nữa đọan tre vót nhọn hai đầu dùng để gánh lúa
Đòn triêng dt: Đòn gánh
Đọt dt: Ngọn
CD: **** vàng đậu đọt mù u
Lấy chồng càng sớm lời ru càng buồn
Đọt mía bị trâu ăn: Ngọn mía bị sâu ăn
Đọt mía tru ăn hết: Ngọn mía trâu ăn hết
VN: Tru là trâu
Trâu là sâu
Đồ mi là đồ mi phá: Mày là thằng phá hoại
Bố mi là bố mi la: Về ****** sẽ mắng
Đồ trôốc tru: Đồ đầu trâu (chỉ sự ngu lâu)
Độ đgt: Đậu
VD: Con ác độ lưng con tru: Con quạ đậu trên lưng con trâu
Động bến dt: Bến nước
Động đò: Bến đò
Đờn dt: Đàn
VD: Mi đánh đờn hay rứa: Mày gảy đàn hay thế
Đợng đgt: Đựng
Đợng trong đúa: Đựng trong rổ
Đúa dt: Rổ to
Đùm bánh đgt: Gói bánh
Đút đgt: Đốt
VD: Ong đút: ong đốt
Đụa bếp dt: Đũa cả
Đụa con: Đũa ăn cơm
DCNT: Đôi ta như đụa mới so
Như trăng mới mọc như đèn mới khêu
Đụt dt: Trúm lươn
Được mống: Được một con
Đứt tay: Cắt vào tay
Đứt tay mới biết chảy máu

E e ?" Ê ê​

En đgt: Chen
En tợn rứa: Chen khỏe thế
En cho tui thở không được: Chen cho tôi thở không được
En chi en lắm rứa bây: Chen gì mà chen lắm thế chúng mày
Eng (HT) đt: Anh
Eng ni: Anh này
Eng ni nỏ: Anh này không
Eng ni nói năng hay hậy: Anh này sao nói lạ vậy
Eng ni ra răng á: Anh này thế nào ấy
Eng ni nom được: Anh này nhìn được
Ẻ đgt: Đại tiện
Ễnh ương dt: Chạo chuộc
Ganmật cầnlàm việc lớn Tâm xét rõ nôngsâu
Trí bao la nhận xét Tình vuôngtròn trước sau
Nghĩ hằng nghĩ nhưlúc ra chiến trận Lo hằnglo nhưlúc qua cầu

G g​

Ga (con ga) dt: Con gà
Ga chích: Gà con
Ga mẹ (NA) = Ga mạ (HT) dt: Gà mẹ
Ga trọi: Gà trọi
Ga trọi chắc: Gà chọi nhau
Gai (trấy gai) dt: Quả dứa
NV: Ghi là gai
Gai là dứa
Gài đgt: Cài
Gài cựa: Cài cữa
Gàu dừa múc nác: Gáo dừa múc nước
Gát dt: Cát
VD: Bại gát: Bãi cát
Gây (HT) = Ghi (NA): Gai
Gây gai cứa vào tay (HT): Gai dứa cứa vào tay
Gầy giống (NA) = Nhưn giống (HT): Nhân giống
Gấu mấn: Chân váy
Gấy: Gái, vợ
VD: Con gấy con ghiếc
Con gái con gớm
Gấy mi xấu đui: Vợ mày cực xấu
Gấy mi mần chi: Vợ mày làm gì?
Gập đgt: Gấp
Giằng đgt: Giữ
Giằng lấy hắn cho tui: Giữ lấy hắn cho tôi
Ghét tt: Bẩn
Ghét nhứt ra nhớp rứa: Kỳ ra bẩn thế?
Giới (cây giới) dt: Duỗi, cây duỗi cảnh
Giuộc tt: Giống, cùng hội
VD: Bọn nớ cùng một giuộc: Bọn đó cùng một hội với nhau
Giựt đgt: Giật
Giựt mất cấy bút của tui: Giật mất cái bút của tôi
Giựt đứt mất: Giật đứt rồi
Gọ (chỉ tên một loại gỗ) dt: Gỗ gõ
Gọ cựa rồi lại vô mi: Gõ cữa rồi lại vào mày.
Gớm tt: Ghê
Gớm hầy: Ghê nhỉ?
Gớm ghiếc: Ghê thế, ghê thật?
VD: Con gấy chi mà gớm rứa? : Con gái gì mà ghê thế?
Gú dt: Gạo
Gú bỏ trong hụ: Gạo để trong hũ sành
Gú lòn dt: Gạo tẻ
Gú nếp: Gạo nếp
Gú nếp lắm lòn: Gạo nếp có nhiều gạo tẻ trong đó
Gú ni ăn ít nác: Gấu này nấu ít nước thôi
Gú ni nấu hay choẹt: Gạo này nấu hay nhão
Gú vại lung tung rứa bay: Gạo rơi nhiều thế này
Gụ (con gụ) dt: Con gấu
Gượng ghịu tt: Miễn cưỡng
Gượng ghịu quá mi: Miễn cưỡng quá mày

H h​

Hà chưn dt: Sâu gan bàn chân (một loại bệnh ngoài da)
Hại tt: Sợ
Hại kinh được: Sợ chết đi được
Hại mà van nỏ hại: Sợ mà kêu không sợ
Háng dt: Bẹn
Cao mông rộng háng đáng trự tiền (đáng đồng tiền)
Háo đgt: Khát
Háo nác: Khát nước
Háo quá mi: Khát quá mày
Háu ăn: Ăn nhanh
Háu hậy: Kháu nhỉ
Hay hờn rứa: Hay khóc thế
Hắn đt: Nó
Hắn ác kinh: Nó ác lắm
Hẳn tt: Tốt
Hẳn hề (NA) = Hẳn thiệt (HT): Tốt thật, chất lượng tốt
Hầm hầm tt: Có vẻ bực bội nhưng im lặng
Hây tt: Ửng hồng
Hè đgt: Rủ
Hè nhau: Rủ nhau
Hè nhau đi nơm: Rủ nhau đi nơm
Hen đgt: Ho
Hen ga: Ho gà
Hề 1tht: Làm trò
VD: Coi mần hề: Xem làm trò
Hề 2tht: Nhỉ
VD: Đi nhởi mi hề: Đi chơi mày nhỉ?
Hoảng hồn tt: Bàng hoàng như sét đánh
Hói dt: Ngòi
Hỏi gấy (HT) = Hỏi ghi (NA) đgt: Hỏi vợ
Hò đgt: Dừng
Hò tru lại đi mi: Dừng trâu lại đi mày
Hòm dt: Quan tài
Hong đgt: Hơ
Hong cấy chạc lên lả nà: Hơ sợi dây lên lửa ấy
Hòng pht: Không
Hòng mà mạn được (HT): Không thể mượn được
VD: Đừng hòng, nỏ mạn được mô: Không được! Không mượn được đâu
Hoóc đgt: Hóc
Hoóc xương: Hóc xương
Hố (NA) = Hốp (HT) dt: Vườn rậm
Hốp nhà mềng bò chao kêu rạo
Vườn rậm nhà mình bồ chao hót nhiều
Hố tiêu dt: Nhà vệ sinh (đại tiện)
Hối (NA) dt: Lũ
VD: Hối to mi hậy: Lũ to mày nhỉ
Hôn (con hôn) dt: Ba ba
Hôn lên mạnh rào đẻ nhiều trứng:
Ba ba lên bờ sông sinh nhiều trứng
Hồn lên ngọn cơn: Sợ khủng khiếp
Hông 1dt: Mảng sườn
Hông đau kinh: Mảng sườn đau lắm
Hông (NA)2 = Hoông (HT) đgt: Đồ
Hông xôi vò (NA): Đồ đậu xanh
Hông 3pht: Không
Hột dt: Hạt
Tiền một đồng đòi ăn hồng không hột
Hột gú to hậy: Hạt gạo mẩy nhỉ
Hột ló nứt mậm: Hạt thóc nảy mầm
Hớng đgt: Hứng
Hớng nác: Hứng nước
Kẻ tung ngài hớng: Kẻ tung người hứng
Hớp mánh nác; Nhấp ngụm nước
Hú...!(NA)tht: Gọi nhau
Hú...nơm đi! Mọi người ơi đi úp cá đi!
Hục hặc luôn rứa bay: Va chạm nhau luôn thế chúng mày
Hui đgt: Thui
Hui ******: Thui con bê
VD: Hui lá chuối để đùm bánh
Hun đgt: Hôn
VD: Hai đứa hun chắc: Hai người hôn nhau
Hung 1đgt: Gọi
Hung con chó về: Gọi con chó về
Hung 2tt: Bụ sửa
Hung hậy: Bụ sữa nhỉ
Huơ đgt: Khuơ
VD: Huơ cấy que làm hiệu:Khuơ cành tre làm hiệu
Húp cháo: Ăn cháo
Hụp đgt: Lặn xuống nước
Hụp su sứa mi: Lặn sâu thế mày
Hỷ mụi (NA) = Hịt mụi (HT) đgt: Xì mũi

I i
Ỉnh tt: Nặng
Ỉnh mùi: Nặng mùi
Ỉu tt: Ẩm
VD: Lạc ỉu quá mất gion: Lạc ẩm quá không giòn nữa
Ỉu xìu tt: Buồn bã đến nỗi không buồn nói
--------