Từ ghép 'xe cộ' có nguồn gốc thế nào?

Từ ghép 'xe cộ' có nguồn gốc thế nào?

Bác nào biết từ ghép ''xe cộ'' có nguồn gốc như thế nào, làm ơn chỉ giúp? ''Cộ'' ở đây có phải là cái cộ do trâu bò kéo hay không ?

Tui cũng nghe nói ở một số nơi người ta còn dùng các từ như ''ghe cộ'', ''heo cộ'' , bác nào biết xin chỉ dùm luôn, hết sức cám ơn.......

Cái cộ là phương tiện vận chuyển có hai càng, giống như xe trượt tuyết, có thể đi lại dễ dàng trên đồng ruộng sũng nước, ngày nay người ta vẫn còn dùng nó vào mùa gặt, để đập lúa, ví nó di chuyển tốt và đứng vững trên đồng ruộng.
Hạ Vy

Cái cộ mà tui nói ở trên chính là cái cộ mà Hạ Vy mô tả. Quê tui ngưỏi ta vẫn còn dùng nó.
Cám ơn Hạ Vy rất rất ... nhiều.
Và rất mong được các bác khác cho thêm ý kiến.

Thế còn Chợ Búa nữa thì sao nhỉ? Có cần có Búa thì Chợ mới họp ko?? Nghĩ nát óc chưa ra, giúp tôi với nào!!
I am a Citizen of the World

P a p i l l o n

"Chợ búa" là một từ ghép cổ, nay mất dần nghĩa khiến cho chữ "búa" giống như là một tiếng đệm. Nguyên thuỷ, "búa" có nghĩa là "bến". Ngày xưa chợ thường ở nơi giao nhau của các trục đường bộ và đường thủy, để tiện cho việc vận chuyển hàng hóa, cái chợ luôn đi liền với bến thuyền, vì vậy mới có từ ghép như trên. Ở một số địa phương hiện nay vẫn dùng từ "búa" cho tên địa danh với nghĩa là "bến".
Hạ Vy

Xin Vy giải thích giúp luôn chùa chiền.

Topic này hay quá, sẽ học hỏi được thêm nhiều lắm, cám ơn phan2! Từ ghép kiểu này là 2 danh từ riêng (có nghĩa riêng) được ghép vào nhau hay là "từ khái quát"? Tức là nói cho có vần điệu? Tiếng Việt mình phong phú về loại này lắm, mà hình như chỉ trong văn nói thôi phải không?
Xin giải thích thêm những từ như dây nhợ trong dây nhợ chằng chịt, nhợ từ đâu mà ra nhỉ? Lại còn dây mơ rễ má nữa...

Vy cũng đành chịu không biết xuất xứ các chữ "chiền" trong "chùa chiền" và "nhợ" trong "dây nhợ". Nhưng có nhiều khả năng đây cũng là những từ riêng có nghĩa, vì bây giờ nhiều người vẫn dùng từ "chiền" riêng, ví dụ như "cảnh chiền" cũng có nghĩa là "cảnh chùa". Riêng từ "nhợ" thì ở chỗ Vy người ta vẫn gọi sợi dây nhỏ, mềm, nhẹ và chắc như dây câu cá, dây thả diều là "sợi nhợ"
Những từ như thế này có rất nhiều, thí dụ như "súng ống", "đạn dược" có phải là "đạn" và "hỏa dược" (thuốc nổ), dấu ấn của thời kỳ còn sử dụng súng thần công không? Nếu Vy nhớ không nhầm thì "máy" trong "máy móc" ban đầu để chỉ một cái mấu nhỏ (mới ghép cùng mới "móc"), sau dùng với nghĩa rộng là "máy" như hiện nay.

Chị Vy có biết những cái này không ạ?
gà qué
đường sá
máy móc
Được yeungon sửa chữa / chuyển vào 23:55 ngày 25/04/2004

Gà qué và đường sá thì chịu, về "máy móc" Vy đọc đã khá lâu, sợ nhớ lầm. Vy nhớ rằng lúc ban đầu chữ "máy" chỉ có nghĩa là cái mấu, cái chốt, cái ngạnh, cái cò hay những thứ có hình dang tương tự như vậy để cài, móc giữa các cơ phận trong các công cụ phức tạp. Chính vì nó có nghĩa là cái mấu, cái chốt nên nó mới đi kém với "móc" là thứ có hình dạng tương tự. Về sau "máy" mới có nghĩa tổng quát hóa là cả cái công cụ phức tạp đó, nhưng từ ghép "máy móc" thì vẫn được dùng cho tới nay.
Trí nhớ của Vy dạo này yếu lắm, sợ những lời giải thích ở trên có chỗ nhầm lẫn, xin các anh chị bỏ qua cho.
Muốn hiểu rõ từ "máy", cách tốt nhất là tra trong "Đại Nam quấc âm tự vị" của Huình Tịnh Paulus Của, trong ấy còn ghi rõ nghĩa cổ lẫn ví dụ về từ "máy"