Từ nối Tiếng Việt

Không trái nhau, không đối lập, nhưng có tương phản nhau không bác?
Như vậy nếu tôi hiểu bác không nhầm thì quan hệ tương phản giữa A và B là do từ nhưng mang lại chứ không phải do nghĩa của riêng A và B??? Nếu quả như vậy thì sẽ thế nào khi tôi không dùng nhưng???
Trời mưa. Nó vẫn đi học.

Không trái nhau (đồng nghĩa với không đối lập), nhưng có tương phản là trường hợp của câu:
Trời mưa nhưng tôi vẫn đi học.
Còn không tương phản mà đối lập thì chả có quan hệ gì cả, chỉ là 2 từ trái nghĩa thôi:
Tôi to, nó nhỏ.
Còn cái câu: Thụy Sĩ nhà bác kiên cường ra phết 10 chọi 11 mà vẫn không chịu thua (thật ra thì cũng chả kiên cường gì, tại cả 2 đội đều đá dở ... ), nếu dùng nhưng sẽ khó nghe hơn vì nhưng thường thường được dùng cho những sự việc khách quan (trời đất, cây cỏ, con vật, đất đá ...) hoặc dùng cho những thứ mà mình chọn làm hay không.
NHƯNG vẫn không chịu thua ý nói Thụy Sĩ cố ý không chọn việc chịu thua. Sự thực là chả chọn lựa gì ở đây cả.

Ấy chết, sao lại không quan hệ gì? Quan hệ đối lập đấy chứ bác?

Bác cho vài ví dụ về những trường hợp này đi.

Đây bác đã có nói ở đây rồi. Tôi thì không nghĩ như thế. Bản thân từ nhưng không tạo ra sự tương phản vì trên thực tế rất nhiều khi chúng ta không cần dùng nhưng thì người ta vẫn cứ nhận ra sự tương phản.
Theo bác câu:
Trời mưa nhưng tôi vẫn đi học.
là có quan hệ tương phản (giữa hai đoạn trước và sau nhưng), đúng không nào?
Như vậy, khi ta bỏ từ nhưng đi và thay đổi biến chúng thành 1 chuỗi gồm hai câu:
Trời mưa. Tôi vẫn đi học.
thì trong chuỗi trên có còn quan hệ tương phản hay không? Tức là có sự tương phản giữa [trời mưa] và [tôi vẫn đi học] nữa hay không? Chắc bác phải trả lời là vẫn có chứ. Nếu vậy thì từ nhưng không thể tạo ra quan hệ tương phản đưọc. Chức năng của nó phải là cái gì khác cơ.
Từ một góc độ khác, một khi bác đã công nhận khi nói A và B tương phản với nhau tức là nói về mặt nghĩa của A và B thì cũng coi như là phủ nhận việc nhưng tạo ra (quan hệ) tương phản.
Được yeungon sửa chữa / chuyển vào 22:39 ngày 14/06/2004

Bác vẫn chưa trả lời tôi câu này?
[/QUOTE]
Đúng vậy. Phải có từ nhưng hay một quan hệ từ nào khác mới có quan hệ tương phản. Đây là một quan hệ thuộc loại lôgíc. Còn quan hệ đối lập là loại quan hệ ngữ nghĩa. Nói cách khác, quan hệ đối lập đòi hỏi 2 từ trái nghĩa nhau, còn quan hệ tương phản đòi hỏi 2 thành tố được "tương phản" bởi một quan hệ từ.

Ấy chết, sao lại không quan hệ gì? Quan hệ đối lập đấy chứ bác?[/QUOTE]
Chỗ này phải nói rõ hơn là không có quan hệ lôgíc. Tôi to không ảnh hưởng gì đến việc nó nhỏ cả, trong khi đó nếu nói tôi to nhưng anh tôi nhỏ thì 2 thành tố này có ý tương phản, do vế sau là khá bất ngờ đối với người đọc sau khi đã biết vế trước.

Bác cho vài ví dụ về những trường hợp này đi.
[/QUOTE]
Nói như trên vụng về nhỉ, để tớ tìm vài ví dụ tương đối thuyết phục đã rồi sẽ trở lại vấn đề đó. Trước mắt tạm thời nói lại thế này: người ta thường dùng MÀ hơn đối với những thứ mình không muốn xảy ra:
Tôi trông chừng nó MÀ nó vẫn thoát.
Tôi học lắm rồi MÀ thi vẫn rớt.

Hơ hơ bác nói đúng rồi, nhưng mà quan hệ tương phản vẫn còn do ... vẫn còn từ chỉ quan hệ tương phản:
Trời mưa. Tôi VẪN đi học.
Nếu bỏ luôn cả từ VẪN thì quan hệ này cũng mất theo:

Trời mưa. Tôi đi học.

Tớ có nói thế à ??? Để xem lại mới được, sao lạ rứa ...
Việc A và B tương phản với nhau không thể được suy ra từ nghĩa của A và B, mà phải được suy ra từ sự có mặt của một từ nối kiểu: nhưng, mà, vẫn, thế nhưng, tuy nhiên, thế mà, vậy mà, song, dù thế, mặc dù vậy, bất chấp ...

Ở trên tớ có nói:

Bác yeungon đã hỏi, thì xin giải thích thêm về ý này. Để dễ hiểu và thuyết phục, xin trích ví dụ từ báo chí:
Nhưng 2 năm trôi qua, hình dáng cây cầu chẳng thấy đâu. (Nhưng ở đây là do việc 2 năm trôi qua là việc trời đất, tự nhiên, không ai cản lại được ... )
Nhưng đây là giải pháp tốn kém và khá nguy hiểm. (Sự thật khách quan)
Điều này giúp nền kinh tế tăng trưởng nhưng lại khiến nợ của quốc gia tăng gấp 3 lần. (Một sự thật khách quan khác)
Ví dụ khác, tớ tự nghĩ ra: Nó bảo tôi đi, nhưng tôi không đi. (Chọn lựa chủ động)
Trường hợp 2 câu này:
Tôi gọi nó dậy nhưng nó không dậy: Nó thức rồi nhưng chủ động muốn nằm lại trên giường.
Tôi gọi nó dậy mà nó dậy không nổi: Nó không chủ động nằm lại.
Xét tiếp qua chữ mà:
Không chỉ bị loại khỏi chương trình phổ thông, mà cả trong trường đại học, ngành này cũng chỉ được coi là môn phụ. (điều đáng tiếc, không ai muốn xảy ra)
Trở lại câu về Thụy Sĩ:
Thụy Sĩ nhà bác kiên cường ra phết 10 chọi 11 mà vẫn không chịu thua.
Việc chịu thua được xem như là không ai muốn, cho nên dùng mà hợp lý hơn. Hơn nữa, như đã nói trên, nhưng vẫn không chịu thua sẽ hàm ý là: dù Thụy Sĩ đã có khả năng nhường, nhưng thôi không nhường. Sự thực là ai cũng muốn thắng, không ai chủ động chịu thua trước kẻ khác, cho nên dùng nhưng cứng hơn dùng mà.
Phù phù ... Viết bài này mệt gớm !!!

Tôi nghĩ bác đang nhầm chữ mà chúng ta đang bàn đến với chữ mà còn [câu trên]
Denmark đâu phải là spaghetti với pasta!

Thế còn:
Nó lười học thế MÀ vẫn đỗ đại học đấy.
Nói ít MÀ hiểu nhiều mới hay!
Chi phí thấp MÀ lợi nhuận cao thì mới gọi là hiệu quả chứ!
Chúng tôi ít người hơn MÀ vẫn thắng đấy.
Toàn những thứ đáng mong xảy ra đấy chứ bác!
Được yeungon sửa chữa / chuyển vào 19:52 ngày 15/06/2004

Nói một cách khái quát thì ý bác là thế này. Nếu người nghe/đọc suy ra/nhận thấy A và B trong chuỗi AB có quan hệ với nhau thì
a) mối quan hệ đó không do nghĩa của riêng A và B tạo ra,
b) chính các từ nối đã tạo ra quan hệ đó, (tức là quan hệ đã được mã hoá trong các từ nối)
c) sự vắng mặt của các từ nối sẽ làm người ta không thể suy ra/nhận thấy A và B quan hệ với nhau (hay A và B không có quan hệ gì với nhau nếu không có từ nối).
Cụ thể hơn, theo bác thì trong các ví dụ sau thì không có quan hệ gì trong các câu lẻ, đúng không?
1) Nó nghịch. Tôi đánh nó.
2) Nó nghịch nên tôi đánh nó.
3) Việt Nam là một nước nhỏ. Việt Nam anh hùng.
4) Việt Nam là một nưóc nhỏ nhưng anh hùng.
5) Nhà bà ấy nghèo thế. Tất cả con cái bà ấy đều học đại học.
6) Nhà bà ấy nghèo thế (vậy) mà tất cả con cái (bà ấy) đều học đại học.
Vì bác thiên về hướng các từ nối mã hoá quan hệ (tức là nghĩa của từ nói là nghĩa quan hệ) nên bác phải có câu trả lời cho câu hỏi sau.
Khi nào thì A và B trong chuỗi AB được gọi là có quan hệ với nhau khi nào thì không?
Được yeungon sửa chữa / chuyển vào 17:41 ngày 15/06/2004