Uống thuốc thế nào cho đúng cách nhờ?

Decolgen là một loại thuốc chữa cảm cúm được bán ở nhiều nhà thuốc mà không cần kê đơn. Bệnh nhân Nguyễn Thị H., 56 tuổi ở TP. Thanh Hóa bị cảm cúm đã mua một vỉ thuốc decolgen 4 viên về nhà tự điều trị. Sau khi dùng thuốc, bệnh nhân phải vào cấp cứu vì có biểu hiện đau đầu, chóng mặt dữ dội, huyết áp tăng.
Những phản ứng có hại của thuốc cảm
Việc quảng cáo các loại thuốc cảm cúm thông thường trên truyền hình đã khiến nhiều người tưởng rằng các thuốc này dùng được cho tất cả mọi người. Đó là một sai lầm nghiêm trọng đưa đến những tai biến đáng tiếc do dùng các loại thuốc cảm có nhiều thành phần hoạt chất, trong đó có phenylpropanolamin (viết tắt là PPA) được bán rất phổ biến hiện nay.
Hiện trên thị trường có khá nhiều loại thuốc dùng trị cảm cúm, sổ mũi, nhức đầu như decolgen, decolsin, rhumenol, blue-cold-tab, dotoux... Đây là các thuốc tốt, dùng cho người bị cảm cúm, nghẹt mũi, đau nhức đầu, cảm lạnh... Trong thành phần hoạt chất, ngoài paracetamol (có hãng ghi là acetaminophen) còn phối hợp thêm một số chất khác, trong đó có PPA. Những loại thuốc cảm này không phải ai cũng dùng được và cần hết sức thận trọng với những phản ứng có hại (ADR) của phenylpropanolamin.
PPA là một chất cường giao cảm có tác dụng làm co mạch và kích thích thần kinh trung ương. Vì vậy, trong thành phần của các loại thuốc cảm kể trên, người ta phối hợp thêm PPA để chống cảm lạnh, giảm ho, chống sung huyết, điều trị viêm mũi dị ứng. Tuy nhiên, các ADR của hoạt chất này nhiều khi rất nghiêm trọng và người ta đã ghi nhận được nhiều trường hợp bị chảy máu nội sọ, chảy máu não ngay cả với người chưa hề có tiền sử tăng huyết áp. Nên nhớ là các ADR này vẫn xảy ra ngay cả khi dùng PPA có trong thành phần thuốc cảm chứ không phải chỉ xảy ra khi dùng PPA đơn độc. Từ tháng 11 năm 2000, bộ phận giám sát ADR của Cơ quan Quản lý Thuốc và Thực phẩm Mỹ đã rút thuốc này khỏi thị trường và cảnh báo cần thay đổi công thức bào chế của các loại thuốc có chứa phenylpropanolamin.
Thực ra thì từ lâu người ta đã biết đến các phản ứng có hại của PPA. Cũng như các thuốc cường giao cảm khác (adrenalin, ephedrin...), PPA đã gây những phản ứng rất quen thuộc như làm tăng huyết áp, loạn nhịp tim, tăng áp lực nội sọ, nhịp tim nhanh, đánh trống ngực, viêm mạch tại chỗ, thậm chí gây rối loạn tâm thần và nhức đầu nghiêm trọng do chảy máu não. Một số người sau khi dùng các loại thuốc cảm có chứa PPA đã bị các biểu hiện kích thích như buồn nôn, lo âu, mất ngủ, run, đau cơ... Trẻ em có thể bị co giật, mê sảng... Nhiều người không biết nên đã dùng cùng lúc mấy loại thuốc cảm, tuy khác nhau về tên gọi nhưng trong thành phần đều có chứa PPA nên đã dẫn đến quá liều, gây tăng huyếp áp và các triệu chứng kích động.
Và lưu ý khi dùng
Trên thị trường thuốc hiện nay, cùng một tên thuốc giống hệt nhau nhưng có thể có nhiều loại khác nhau. Đối với mỗi loại dùng riêng cho các đối tượng khác nhau. Chẳng hạn, cùng tên thuốc decolgen, có loại decolgen fort (mạnh) có chứa PPA , còn loại decolgen no drowse (không gây buồn ngủ) thì không có PPA trong thành phần. Biệt dược efferalgan (một loại thuốc giảm đau hay dùng khi bị sốt) có đến 4 loại viên: loại chỉ có paracetamol, loại phối hợp paracetamol với vitamin C, loại viên đặt cho trẻ em, còn loại viên efferalgan codein phối hợp paracetamol với codein không dùng cho trẻ em dưới 15 tuổi. Người mua thuốc khi đến các nhà thuốc cần nói rõ mua cho đối tượng nào để tránh sử dụng sai gây hậu quả nghiêm trọng.
Khi sử dụng các loại thuốc cảm cúm, thầy thuốc và người dùng thuốc cần lưu ý mấy điểm sau:
Chỉ nên dùng một loại thuốc cảm thông dụng nhất, chẳng hạn: paracetamol phối hợp với chlorpheniramin (viên pamin).
Nên chọn loại đơn chất chỉ có paracetamol (hoặc acetaminophen - là tên gọi khác của paracetamol) hoặc paracetamol phối hợp với vitamin C.
Đối với các thuốc cảm có nhiều hoạt chất, ngoài paracetamol còn có các chất như phenylpropanolamin, dextromethorphan, chlorpheniramin... cần thận trọng khi chọn thuốc và khai thác kỹ tiền sử người bệnh để tránh bị những tác dụng có hại của thuốc.
* Hiện nay có một số loại thuốc gây chán ăn, chống béo phì, tuy đã bị rút giấy phép , không cho lưu hành trên thị trường nữa nhưng vẫn còn trôi nổi ở một vài nơi. Nhiều người không biết vẫn sử dụng các thuốc này. Trong thành phần của các thuốc đó cũng có PPA. Nhưng phổ biến nhất vẫn là các loại thuốc cảm được bán không cần đơn và được quảng cáo liên tục trên các phương tiện thông tin đại chúng. Mọi người cần hết sức thận trọng khi sử dụng những loại thuốc cảm hoặc thuốc giảm cân này. Cần cảnh báo các ADR của PPA đến tất cả những người đang dùng thuốc để tránh những tai biến nguy hiểm.

Decolgen là một loại thuốc chữa cảm cúm được bán ở nhiều nhà thuốc mà không cần kê đơn. Bệnh nhân Nguyễn Thị H., 56 tuổi ở TP. Thanh Hóa bị cảm cúm đã mua một vỉ thuốc decolgen 4 viên về nhà tự điều trị. Sau khi dùng thuốc, bệnh nhân phải vào cấp cứu vì có biểu hiện đau đầu, chóng mặt dữ dội, huyết áp tăng.
Những phản ứng có hại của thuốc cảm
Việc quảng cáo các loại thuốc cảm cúm thông thường trên truyền hình đã khiến nhiều người tưởng rằng các thuốc này dùng được cho tất cả mọi người. Đó là một sai lầm nghiêm trọng đưa đến những tai biến đáng tiếc do dùng các loại thuốc cảm có nhiều thành phần hoạt chất, trong đó có phenylpropanolamin (viết tắt là PPA) được bán rất phổ biến hiện nay.
Hiện trên thị trường có khá nhiều loại thuốc dùng trị cảm cúm, sổ mũi, nhức đầu như decolgen, decolsin, rhumenol, blue-cold-tab, dotoux... Đây là các thuốc tốt, dùng cho người bị cảm cúm, nghẹt mũi, đau nhức đầu, cảm lạnh... Trong thành phần hoạt chất, ngoài paracetamol (có hãng ghi là acetaminophen) còn phối hợp thêm một số chất khác, trong đó có PPA. Những loại thuốc cảm này không phải ai cũng dùng được và cần hết sức thận trọng với những phản ứng có hại (ADR) của phenylpropanolamin.
PPA là một chất cường giao cảm có tác dụng làm co mạch và kích thích thần kinh trung ương. Vì vậy, trong thành phần của các loại thuốc cảm kể trên, người ta phối hợp thêm PPA để chống cảm lạnh, giảm ho, chống sung huyết, điều trị viêm mũi dị ứng. Tuy nhiên, các ADR của hoạt chất này nhiều khi rất nghiêm trọng và người ta đã ghi nhận được nhiều trường hợp bị chảy máu nội sọ, chảy máu não ngay cả với người chưa hề có tiền sử tăng huyết áp. Nên nhớ là các ADR này vẫn xảy ra ngay cả khi dùng PPA có trong thành phần thuốc cảm chứ không phải chỉ xảy ra khi dùng PPA đơn độc. Từ tháng 11 năm 2000, bộ phận giám sát ADR của Cơ quan Quản lý Thuốc và Thực phẩm Mỹ đã rút thuốc này khỏi thị trường và cảnh báo cần thay đổi công thức bào chế của các loại thuốc có chứa phenylpropanolamin.
Thực ra thì từ lâu người ta đã biết đến các phản ứng có hại của PPA. Cũng như các thuốc cường giao cảm khác (adrenalin, ephedrin...), PPA đã gây những phản ứng rất quen thuộc như làm tăng huyết áp, loạn nhịp tim, tăng áp lực nội sọ, nhịp tim nhanh, đánh trống ngực, viêm mạch tại chỗ, thậm chí gây rối loạn tâm thần và nhức đầu nghiêm trọng do chảy máu não. Một số người sau khi dùng các loại thuốc cảm có chứa PPA đã bị các biểu hiện kích thích như buồn nôn, lo âu, mất ngủ, run, đau cơ... Trẻ em có thể bị co giật, mê sảng... Nhiều người không biết nên đã dùng cùng lúc mấy loại thuốc cảm, tuy khác nhau về tên gọi nhưng trong thành phần đều có chứa PPA nên đã dẫn đến quá liều, gây tăng huyếp áp và các triệu chứng kích động.
Và lưu ý khi dùng
Trên thị trường thuốc hiện nay, cùng một tên thuốc giống hệt nhau nhưng có thể có nhiều loại khác nhau. Đối với mỗi loại dùng riêng cho các đối tượng khác nhau. Chẳng hạn, cùng tên thuốc decolgen, có loại decolgen fort (mạnh) có chứa PPA , còn loại decolgen no drowse (không gây buồn ngủ) thì không có PPA trong thành phần. Biệt dược efferalgan (một loại thuốc giảm đau hay dùng khi bị sốt) có đến 4 loại viên: loại chỉ có paracetamol, loại phối hợp paracetamol với vitamin C, loại viên đặt cho trẻ em, còn loại viên efferalgan codein phối hợp paracetamol với codein không dùng cho trẻ em dưới 15 tuổi. Người mua thuốc khi đến các nhà thuốc cần nói rõ mua cho đối tượng nào để tránh sử dụng sai gây hậu quả nghiêm trọng.
Khi sử dụng các loại thuốc cảm cúm, thầy thuốc và người dùng thuốc cần lưu ý mấy điểm sau:
Chỉ nên dùng một loại thuốc cảm thông dụng nhất, chẳng hạn: paracetamol phối hợp với chlorpheniramin (viên pamin).
Nên chọn loại đơn chất chỉ có paracetamol (hoặc acetaminophen - là tên gọi khác của paracetamol) hoặc paracetamol phối hợp với vitamin C.
Đối với các thuốc cảm có nhiều hoạt chất, ngoài paracetamol còn có các chất như phenylpropanolamin, dextromethorphan, chlorpheniramin... cần thận trọng khi chọn thuốc và khai thác kỹ tiền sử người bệnh để tránh bị những tác dụng có hại của thuốc.
* Hiện nay có một số loại thuốc gây chán ăn, chống béo phì, tuy đã bị rút giấy phép , không cho lưu hành trên thị trường nữa nhưng vẫn còn trôi nổi ở một vài nơi. Nhiều người không biết vẫn sử dụng các thuốc này. Trong thành phần của các thuốc đó cũng có PPA. Nhưng phổ biến nhất vẫn là các loại thuốc cảm được bán không cần đơn và được quảng cáo liên tục trên các phương tiện thông tin đại chúng. Mọi người cần hết sức thận trọng khi sử dụng những loại thuốc cảm hoặc thuốc giảm cân này. Cần cảnh báo các ADR của PPA đến tất cả những người đang dùng thuốc để tránh những tai biến nguy hiểm.

Hức nghe bác nói mà thấy ghê quá. Đúng chuyên ngành của bác, vậy bác có biết web nào tư vấn hay hướng dẫn về các loại thuốc thang này kol.

Hức nghe bác nói mà thấy ghê quá. Đúng chuyên ngành của bác, vậy bác có biết web nào tư vấn hay hướng dẫn về các loại thuốc thang này kol.