V? Tham Chùa Dâu

V? Tham Chùa Dâu

V? Tham Chựa Dõu

Luu Huong
Ngu?i ta núi H B?c (hai t?nh B?c Ninh, B?c Giang bõy gi?) l d?t th?n, d?t thỏnh. Cú r?t nhi?u nh?ng ngụi chựa c? n?m trờn mi?n d?t ny: chựa Dõu, chựa D?m, chựa Bỳt Thỏp, chựa Ph?t Tớch... Chựa Dõu l ngụi chựa c? nh?t xõy ? c? dụ Luy Lõu (th? k? 2 sau Cụng nguyờn), v l trung tõm Ph?t giỏo s?m nh?t ? VN. Chựa n?m phớa nam c? thnh Luy Lõu, trờn m?t khu d?t r?ng bờn b? sụng Thiờn é?c cu (nay thu?c thụn Khuong T?, xó Thanh Khuong, huy?n Thu?n Thnh, t?nh B?c Ninh). Theo s? sỏch, xa xua ngu?i dõn ? dõy thu?ng s?ng b?ng ngh? tr?ng dõu, nuụi t?m v c?y lỳa nu?c. Cú l? vỡ v?y m dõn gian xua v?n thu?ng g?i l vựng Dõu ho?c k? Dõ? V?i ý nghia l m?t trung tõm Ph?t giỏo t? d?u Cụng nguyờn, ? dõy dó do t?o du?c 500 v? tang ni, d?ch du?c 15 b? kinh, lm du?c hng ch?c b?o thỏp. Nhi?u v? cao tang n?i ti?ng dó d?n dõy tr? trỡ nhu: Mõu Bỏt, Tỡ Ni éa Luu Chi, Khang Tang H?i, Phỏp Hi?n... Chựa Dõu ngy nay l ki?n trỳc tu s?a th?i H?u Lờ (th? k? 17-18). Chựa chớnh b? c?c theo ki?u "n?i cụng ngo?i qu?c", n?m trong khuụn viờn hỡnh ch? nh?t (30x75m) bao g?m ti?n du?ng, thỏp Hũa Phong, t? tru?ng lang, h?u tru?ng lang, d?i bỏi du?ng, Ph?t di?n, cung c?m, h?u du?ng, Th?ch Quang am. Dõn gian cú cõu : Dự ai di dõu v? dõu, H? trụng th?y thỏp chựa Dõu thỡ v?. Dự ai buụn bỏn tram ngh?, Thỏng tu, ngy tỏm nh? v? h?i Dõ?

Nam 12 tu?i, Man Nuong du?c b? m? dua vo chựa Linh Quang (thu?c huy?n Tiờn Son ngy nay) d? t? M?t hụm Man Nuong n?m ng?, nh su Khõu é La vụ tỡnh bu?c qua ngu?? B Man Nuong cú mang, sau 14 thỏng thỡ sinh ra m?t cụ con gỏ? Tru?c khi v? Tõy Trỳc (?n é?), ụng Khõu é La dó trao cho Man Nuong m?t cõy g?y t?m xớch d?n l khi no h?n hỏn mang ra c?m xu?ng d?t s? c?u du?c m?i sinh linh. Cũn em bộ gỏi, nh su ni?m chỳ r?i g?i vo m?t h?c cõy dõu bờn b? sụng Thiờn é?c. Sau khi su v? Tõy Trỳc, h?n hỏn kộo di ba nam. Man Nuong li?n dựng g?y t?m xớch c?m xu?ng d?t. Nu?c phun lờn trn ng?p. R?i ti?p dú l m?t tr?n mua to kh?ng khi?p. Cõy dõu b? d? trụi v? c?a thnh Luy Lõ? Thỏi thỳ Si Nhi?p cho quõn kộo lờn m khụng du?c. B Man Nuong ra sụng gi?t y?m, nhỡn cõy dõu ch?t nh? d?n con li?n g?i: "Cú ph?i con m? thỡ vo dõy". Cõy dõu t? t? trụi v? B Man Nuong dựng d?i y?m kộo cõy lờn b?, cho x? v t?c thnh b?n tu?ng Ph?t g?i l t? phỏp, d?t Ph?t hi?u l Phỏp Võn, Phỏp Vu, Phỏp Lụi, Phỏp éi?n tu?ng trung cho mõy, mua, s?m, ch?p. Khi t?c d?n khỳc gi?a, nh?ng ngu?i th? g?p ph?i m?t hũn dỏ. H? nộm hũn dỏ dú xu?ng sụng. Ban dờm, lũng sụng sỏng r?c lờn. Thỡ ra dú l ngu?i con gỏi du?c Khõu é La g?i vo cõy dõu dó húa dỏ. B Man Nuong di thuy?n ra sụng thỡ hũn dỏ nh?y vo thuy?n. B dua lờn th?, g?i l d?c Th?ch Quang (dỏ t?a sỏng). Man Nuong sau du?c tụn l Ph?t m?u, tu ? chựa T? (Món xỏ), cũn t? phỏp du?c th? ? b?n chựa khỏc nhau trong cựng m?t khu v?c.

Cỏc d?i vua c?a cỏc tri?u d?i xa xua dó t?ng v? chựa Dõu d? ru?c tu?ng Phỏp Võn v? chựa Bỏo Thiờn (H N?i) d? c?u d?o (t?c c?u mua, c?u giú). Vua Lý Thỏnh Tụng cung dó v? chựa d? c?u t?, khi di thuy?n trờn sụng dó g?p nguyờn phi ? Lan. Chựa Dõu du?c coi l m?t ngụi chựa r?t thiờng nờn du?c g?i l chựa Diờn ?ng (diờn l c?u, ?ng l hi?u: c?u gỡ du?c n?y !). Du khỏch d?n tham chựa Dõu thu?ng c?u kh?n m?t s? bỡnh yờn trong tõm h?n nhu cỏi tờn bỡnh d?, m?c m?c c?a ngụi chựa c? nh?t trờn d?t B?c Ninh...