Vài quan điểm kiến trúc của kTS Hisao Kohyama ( do HA-UY-CAm dich )

Vài quan điểm kiến trúc của kTS Hisao Kohyama ( do HA-UY-CAm dich )

kTS Hisao Kohyama VỀ KIẾN TRÚC
Bài 1 : Bầu trời và Mặt đất
]?oChẳng ai nhận ra vẻ đẹp của địa hình cho tới khi ngôi nhà được xây lên? - Frank Lloyd Wright.
Thật tuyệt vời làm sao khi kiến trúc là một nghệ thuật mọc lên từ mặt đất, ngay dưới bầu trời. Quả là một niềm hạnh phúc lớn lao trác tuyệt khi tạo ra một thực thể mãi luôn đứng đó, ngay cả khi nó dần bị biến đổi bởi sự diễn dịch luôn luôn của gió, mưa và ánh sáng.
Tuy nhiên cũng thật khủng khiếp và ngạo ngược làm sao khi người ta đục đẽo và gây thương tổn cho Trái Đất, đốn ngã cây cối để xây dựng nhà ốc. Lúc này hay lúc khác, ta mong rằng giá chỉ có thế giới còn lại mà chẳng có một chút dấu vết của sự can thiệp từ phía con người. Dẫu sao nhân loại vẫn phải xây dựng; ta sẽ không còn là ta nữa nếu ta bác bỏ ý nghĩa của công việc này. Ngay cả khi ta muốn, ta cũng không thể sống hoà bình với thiên nhiên một cách đơn giản như muông thú trong rừng rậm. Bởi thế những người xây dựng phải cố gắng tìm kiếm- trong tinh thần, trong tâm trí và nơi thể xác, để kiến tạo những thành tố hoà nhập với Trái Đất hơn là phá huỷ nó; nếu có thể phải là một bài thơ pi-ân để cảm tạ Trái Đất trên đó nó hiện hữu.
Trái Đất bao giờ cũng đẹp cho dù khu đất có ra sao. Mỗi nơi chốn đều có những phẩm chất đặc thù và vẻ mỹ lệ riêng biệt. Tuy nhiên dứt khoát những phẩm chất ấy không phải lúc nào cũng lộ rõ với mọi người. Thực thế, chúng luôn bị ẩn giấu. Chúng phải được người KTS khám phá. Để dựng lên một toà nhà, KTS phải làm cho những phẩm chất ấy biểu lộ. Trường hợp khu đất ở trong đô thị, sẽ rất khó để có thể phân biệt chúng. Về căn bản mà nói, dù sao thì thành phố cũng là một lãnh thổ mà sự thể hiện tính cách của khu đất được sắp lớp và chia sẻ.
Ngày nay điều này đã trở nên không rõ ràng, nhất là ở Nhật, và có những người khẳng định rằng thực chất các đô thị hiện đại của Nhật chỉ là tập hợp của các yếu tố đứt đoạn rời rạc. Tôi không đồng ý về điểm này. Mỗi chúng ta cần phải liên hệ với cộng đồng để chứng tỏ bản thân, và những quan hệ ấy tạo ra trạng thái tinh thần của nhất thể một cách vĩnh hằng. Chia sẻ không gian là một trong những con đường nền tảng trên đó trạng thái của nhất thể được thành tựu.
Công việc kiến trúc phải chỉ ra rằng con người sống trong những không gian khác nhau và rằng người ta được kết nối lại qua những không gian ấy.


Bài 2 : Xã hội và thời đại
?oKiến trúc ghi lại và ca ngợi những đặc trưng phổ biến của cuộc sống con người hơn bất cứ một ngành nghệ thuật nào khác? - John Deway.
Tôi lấy làm mừng rằng kiến trúc là một nghệ thuật xã hội và được san sẻ chứ không dành cho niềm hứng thú cô độc. Như Deway đã diễn tả, kiến trúc bày tỏ sự hoan hỷ và lòng khát khao chung của chúng ta mà không thuộc về riêng cá nhân nào. Điều đó đã cùng những kiệt tác của nghệ thuật kiến trúc đến với mọi lứa tuổi và mọi quốc gia.
Nếu kiến trúc không có những khả năng biểu hiện những điều như vậy thì làm sao ta giải thích được niềm say mê mà con người đã đầu tư trong việc xây dựng và sự hấp dẫn mà họ cảm thấy đối với những công trình này?
Tuy nhiên những niềm khát khao mà loài người có chung lại chẳng biểu hiện ra. Bản chất thực sự của những khát khao ấy luôn bị giấu kín nơi sâu thẳm. Những ai sáng tạo kiến trúc phải tìm thấy và chỉ ra bản thể của mình. Sáng Tạo là một sự tìm kiếm không hơn không kém.
Những khách hàng cung cấp cho KTS những điều kiện thiết kế, tức là chương trình để thực thi. Đương nhiên người KTS phải hiểu rõ và đáp ứng hết mình. Nhưng chỉ thế thì chưa đủ, chỉ đơn giản thoả mãn nhiệm vụ đưa ra thì không bao giờ làm vừa lòng khách hàng. Việc thiết kế đòi hỏi người KTS phải nắm bắt được điều gì đó mà nhiệm vụ thiết kế chẳng thể chỉ ra, một điều gì đó ẩn sau nhưng lớn lao và sâu sắc hơn bất cứ yêu cầu ráp nối nào. Tạo hình kiến trúc tức là mang lại câu trả lời, không đơn giản cho những ai đang có mặt mà còn cho nhiều người khác kể cả những người phản đối công trình trong tương lai. Một cách tự nhiên, điều như vậy không thể làm hoàn hảo được. Tuy vậy tạo hình sẽ trở nên một hoạt động vô nghĩa nếu ta chỉ đơn giản thực hiện cho hiện tại. Ta chỉ tìm thấy ý nghĩa trong công việc của mình nếu ta cố gắng tạo những kết nối với dòng chảy của các sự kiện dù có thể những nỗ lực của ta chưa trọn vẹn.
Mọi cố gắng để đoán trước tương lai hay dự liệu các biến cố đều không có hiệu quả. Mỗi kỷ nguyên đều có động lực riêng, tuy thế trong công việc vẫn có những dòng nước ngược tạo ra các ?oxoáy nước? . Ý kiến cho rằng có một tinh thần cho mỗi thời đại là chuyện hoang đường. Dù muốn dù không ta vẫn phải đối mặt với thực tế đổi thay.
Sáng Tạo là sự theo đuổi những điều còn chưa bị biến đổi trong dòng chảy, trong khi ta vẫn phải duy trì một mối liên hệ gần gũi với hiện thực cuộc sống.

Bài 3 : Môi trường sống và thể chất
?oTôi sẽ bừng dậy và cất bước ngay giờ đây, và tôi sẽ tới Innisfree.
Một căn phòng nhỏ được dựng lên ở đó, làm từ đất sét và những cây cọc bện lại? - W.B. Yeats.
Trong sự thanh bình làm sao ta tự đặt mình vào một không gian phù hợp với khung cảnh và thời gian. Trong những khoảnh khắc như thế mọi thứ xung quanh dạy ta rằng thế giới thực hữu đang ở trong mối liên hệ tĩnh tại và xác đáng.
Không gian kiến trúc là phần mở rộng của thể xác con người. Kiến trúc mang lại và xác lập ranh giới cho một sự thể mơ hồ được gọi là không gian- nó khởi phát từ cơ thể ta và toả ra tới viễn cảnh. Sự liên hệ giữa không gian và thể chất là điều người ta chứng thực qua những nếp sinh hoạt thường nghiệm. Em nhỏ tự dựng lên một căn phòng bí mật trong vườn, hay một người trẻ tuổi lang thang nhẩm hát về ngôi nhà ở đó người mẹ đang đợi,? đều tham dự vào hành động chứng thực ấy.
Thiết kế kiến trúc tức là xác nhận mối liên hệ trên bằng hình dung và tưởng tượng. Người KTS luôn nhắc đi nhắc lại tiến trình này không ngưng nghỉ trong những tập sơ hoạ và sự nghiên cứu các mô hình. KTS, sử dụng trí tưởng tượng cao nhất của mình thâm nhập vào những bản vẽ, những mô hình ấy để đi lại, dừng nghỉ và xem xét. Anh ta phải liên tục xác nhận hay bác bỏ nếu môi trường xung quanh xác đáng với con người và không gian bao bọc con người hoặc không. Niềm xác tín có thể mang lại mối ngờ vực một cách đột ngột và KTS buộc phải thực hiện hết sự nghiên cứu này tới nghiên cứu khác. Quyết định cuối cùng được đưa ra, không phải theo lối trí thức phân tích mà mang tính thể chất tự nhiên. KTS phải mở rộng năng lực trí tuệ và trau dồi kinh nghiệm tới một khả năng tri giác sắc bén để cuối cùng anh ta có thể đưa ra những quyết định đúng đắn.
Tuy nhiên kinh nghiệm và sự phát triển tri thức phục vụ cho việc đưa ra những quyết định ấy lại dẫn tới những yếu tố cần được cân nhắc và do đó khiến ta khó đạt tới đích cuối cùng.
Chúng ta đều mong muốn có những hệ tư tưởng mới giải phóng ta khỏi những phiền toái miễn cưỡng bị áp đặt bởi tính thể chất của không gian. Mơ ước này làm nảy sinh những ý tưởng mới. Dẫu vậy một ý tưởng mới không thể vượt qua không gian vật lý. Chấp nhận suy nghĩ này chỉ để thay thế vấn đề nọ bằng câu hỏi kia. Một ý tưởng mới sớm hay muộn cũng bị gạt bỏ bởi ý tưởng sau đó. Người đầu tiên đạt được tư tưởng nào cũng là người đầu tiên từ bỏ nó. Đó là lý do cho những trò phủ nhận bất tuyệt thời nay. Vấn đề là liệu tham gia vào cuộc chơi hay tiếp tục nhận dạng thể tính tự nhiên của không gian ?
Tôi mong được nhận dạng bản tính của không gian và do đó tiếp tục kiến tạo những toà nhà.

Bài 4 : Không gian và ánh sáng
?oTia nắng nào bạn có trong tay, ơi bạn ? ?o - Wallace Stevens.
Ngay cả một đứa trẻ cũng hiểu rằng ánh sáng nâng tinh thần của ta lên cao hơn. Chúng ta sống nhờ ánh sáng, và chúng ta sinh hoạt trong hướng chiếu của ánh sáng- đó là sự thật hiển nhiên. Tuy vậy với mỗi dự án tôi lại tạo ra những khám phá mới về sự tinh tế, vẻ đa dạng và năng lực sâu xa của ánh sáng. Mỗi năm qua đi tôi lại có nhận thức sâu hơn về điều này.
Le Corbusier nói rằng ông đưa kiến trúc thoát ly khỏi ánh sáng và bóng tối, nhưng đó là công việc của một nhà điêu khắc. Chính Luis Kahn đã dạy rằng không gian kiến trúc có thể được hiểu như là một khối ánh sáng hay một thực thể được lấp đầy bởi ánh sáng- ?oan object filled with light?. Ông tuyên bố rằng, trong khi điêu khắc gia tạo hình đất sét hay đá thì người KTS xác lập ánh sáng, và vật liệu anh ta sử dụng- giống như cây cọ của hoạ sỹ, chỉ là một công cụ để nắm bắt ánh sáng. Trên tấm bảng đen Kahn đã viết : ?oCấu trúc mang lại ánh sáng và kiến tạo không gian?. Điều này đã là một khám phá đối với tôi và là đoạn khởi đầu cho con đường mà tôi đã chọn.
Những chuyến di châu Âu đã mang lại cho tôi một loạt những khám phá ngạc nhiên và sinh động. Khi trở lại Nhật, sự khám phá ấy trở nên rộng rãi và sâu sắc hơn nhiều. Bản thân Kahn khi đó đã cố gắng để nhận ra một tầm nhìn kiến trúc như một cấu trúc mang lại ánh sáng thông qua những thiết kế hiện thực. Đó là lý do tại sao những ý tưởng của ông tác động mạnh mẽ tới chúng ta. Lịch sử chỉ bắt đầu có ý nghĩa khi ai đó có một nguyện vọng hoặc ý chí mạnh mẽ.
Nói theo cách khác đi, chúng ta nhìn nhiều thứ mà chẳng thấy điều gì, trừ khi con mắt ta nhận được thông điệp rằng ta bắt đầu nhìn một điều mà trước kia ta không lưu tâm tới. Ngôi nhà cuối tuần của KTS ở Karuizawa đã củng cố nhận thức của tôi về không gian kiến trúc Nhật như sự dàn trải phân tầng của những mặt bằng di động. Mặt khác trong nhiều nhà thờ gần đây tôi đã phát triển sự thể hiện mình tìm thấy trong kiến trúc Roman chính là ánh sáng thu được màu sắc nhẹ nhàng khi nó xuyên qua những bức tường mỏng và tràn ngập không gian. Trong những ngôi nhà thờ ấy, ánh sáng được phản chiếu và khúc xạ tạo nên một ?oráng chiều sót lại?. Tôi cũng đã một vài lần thử tạo nên một không gian ngợp sáng bao bọc bởi tường kính mờ như những không gian Gothic và đang suy nghĩ để bộc lộ ý tưởng này theo chiều sâu hơn trong tương lai.

Bài 5 : Trật Tự và Điều Kỳ Diệu
?oMột nhà xây dựng bậc thầy thực thụ không tạo nên một tác phẩm nghệ thuật, nhưng lại phát hiện với niềm hoan hỷ rằng chính Chúa đã tạo ra điều đó qua bàn tay của mình? - Geradus van der Leeuw.
Khi tôi dừng lại và suy nghĩ về điều này, thì việc những người khác ngưỡng mộ những gì tôi đã thiết kế quả là kỳ lạ, và cũng thực tuyệt vời và bí ẩn nữa. Làm sao một điều như vậy lại có thể? Có nhiều lần tôi gặp những công trình được xây bởi người khác trong quá khứ và cảm thấy sự đồng cảm, một cảm xúc còn mạnh hơn cả cảm xúc tôi có với những công trình của riêng mình. Giải thích điều này thật khó khăn làm sao. Điều chắc chắn là tôi và con người xa xăm đó đang ở trong cùng một hoà điệu.
Có vẻ như con người có những nhận thức căn bản chung nhau bất kể sự khác biệt cá nhân. Triết gia thế kỷ 18 Vico gọi đó là ?osensus communis? ( tạm dịch : ?onhững cảm xúc cộng thông? ). Đây không phải là điều có thể chứng minh với sự rõ ràng toán học hay như công thức của một định lý. Ta chỉ cảm thấy một điều ?odường như chắc chắn? rằng đó là như vậy. Ta chẳng thể chứng tỏ sự tồn tại của một trật tự, cho nên bất cứ ai cũng có thể nghi ngờ sự tồn tại ấy. Quả thực nhiều người cho rằng nghi ngờ là địa mốc của tinh thần và trí thức hiện đại. Vậy nhưng tôi tin rằng tự nơi sâu thẳm những kẻ sáng tạo đều tin vào sự hiện hữu của một trật tự cho dù họ có tuyên bố ra sao.
Như Bachelard đã nói: ?oLiệu một con chim có tự xây tổ cho mình không nếu nó không có bản năng tin tưởng vào thế giới này ??
Trật tự tồn tại, nhưng sự tồn tại này không thể được chứng minh rốt ráo. Mọi cố gắng nhằm khám phá trật tự như người ta có thể khám phá quy luật của khoa học đều không thành. Và mọi nỗ lực nhằm phát triển một phương pháp (theo kiểu cẩm nang sử dụng) để khẳng định trật tự cũng đều trật đích. Trật tự chẳng bao giờ được làm sáng tỏ. Nó xuất hiện trong khoảnh khắc của hành động sáng tạo và trong khoảnh khắc sau đó, nó tan biến. Chính vì thế mà Vico dạy học trò của mình hãy học cách bình luận trước khi khám phá.
Trật tự có thể không được coi như một điều tất định, nó sẽ chẳng bao giờ hiển lộ cho những ai tin rằng đó là điều đã được sắp đặt từ truyền thống. Nó chỉ xuất hiện trong những điều mới mẻ, trong những gì được cân nhắc hay được tập hợp lại.
Đây là điều mà Deway đã chỉ ra khi ông tuyên bố rằng Nghệ Thuật Siêu Việt luôn đi cùng với Điều Kỳ Diệu. Điều không thay đổi chỉ nhìn thấy giữa những đổi thay, đó chính là tình trạng khó xử muôn thuở của những người làm công việc Sáng Tạo.

Bài 6 : Hình Thức và Hình Thành
?oMột thực thể khi được tạo lập, ngay lập tức nó sẽ biến đổi. Để đạt tới trực giác tự nhiên ta phải đặt mình vào một trang thái đầy ắp sự chuyển dịch cấu thành. ?o - Goethe.
Hình thức mang lại đường biên và tâm điểm chắc chắn cho những hoạt động của cuộc sống hoặc cho dòng chảy của thời gian, tuy vậy hình thức lại luôn ở trạng thái biến đổi liên tục.
Hình thức luôn chuyển dịch và biến đổi, cả trong trí tưởng tượng của ta lẫn trong thực tế. Đó là lý do khiến ta dần đi tới chỗ sụp đổ. Điều háp dẫn ta không chỉ đơn giản là hoài niệm quá khứ. Ta rút ra thực tế rằng phần còn lại của điều bị phá huỷ - đổi lại gợi ý cho sự ra đời của hình thức. Vượt ra khỏi mớ hỗn loạn phần trung tâm và đường biên xuất hiện trước tiên tuy không rõ ràng, rồi tới các chi tiết và làm nảy sinh nhiều chi tiết khác nữa. Cái nhìn về sự phá huỷ này cùng lúc kiến nghị cho ta một khái luận về sự hình thành. Đây chính là điều được cân nhắc trong quá trình thiết kế của một KTS. Anh ta luôn trên đường kiếm tìm hình thức khi quan sát địa hình, trao đổi với khách hàng và tiến hành bàn bạc với các chuyên gia kỹ thuật. Hình thức xuất hiện trong trí tưởng tượng được phác hoạ ra bản vẽ và thể hiện trên mô hình. Tuy thế những hình thức lại luôn gợi mở cho các hình thái tiếp sau; đây là tiến trình liên tục. Đôi khi con đường thật sáng sủa, đôi khi lại không được như vậy. Dù sao ở đây luôn có sự dịch chuyển khơi gợi cho những ý tưởng mới, thế nên bàn tay tôi chẳng bao giờ ngưng nghỉ và sự hình thành của hình thức không khi nào kết thúc. Và do đó sáng tạo kiến trúc là công việc miên tục chẳng có hồi kết. Tại quá trình ấy, toàn bộ lịch sử của của kiến trúc có thể được thâu tóm và người KTS nắm bắt cơ hội này bằng vốn hiểu biết và cảm quan của mình. Lịch sử hiện trước kẻ Sáng Tạo trong dáng vẻ như thế. Sử ký đơn thuần là một bóng tối mờ mịt, và phần lớn trường hợp với kẻ Sáng Tạo chỉ là bóng tối bị bóp méo và mông lung.
Bởi vậy mỗi kẻ Sáng Tạo nào cũng luôn phải tiếp tục tiến lên phía trước. ?oLiệu hắn ta đang tìm một hình thức đặc biệt nào không ?? Chiêm nghiệm lại quá trình trên, tôi thấy dường như cứu cánh của hắn không đơn giản là hình thức mà là một thứ vô hình được ẩn giấu. Khi đó tôi nhận ra sự tồn tại phi thường đứng sau tất cả chúng ta : cụ thể là Trật Tự.
Tôi tin tưởng rằng Sáng Tạo chính là tin vào một Trật Tự như thế, là dâng hiến bản thân cho một Trật Tự như thế ./.
****************************


100%

Được hoasosac sửa chữa / chuyển vào 07:20 ngày 27/05/2004

Hay quá , đúng là được mở mang đầu óc , mong rằng bạn có thêm nhiều bài về kt hơn nữa.
Có phải ông học 94k Đh Kiến trúc Hà nội ko?

to 100 percent....bài dịch khá hay...vote cho bác 5 sao nhe......tuy nhiên nếu bác rút ngắn một tí sẽ dễ hiễu và hay hơn nhiều.....dán lên mấy bài nữa cho bà con đọc chơi....

ai đã xoá bài tôi!

những lời ca tôi hát về em
đã cạn cùng con sóng biển khơi

Bài nào vậy ạ ?
Được hoasosac sửa chữa / chuyển vào 07:21 ngày 27/05/2004

bài nì hay quá.

Đi một ngày đàng, học một sàng khôn
Cám ơn 100 percent nhé!

chao cac bac, thoi gian vua roi HUC toi mai me cay cuoc qua nen cung it tham gia box kien truc nha ta, hom nay tu nhien nho duoc cai password nen moi chui vao day . tinh co doc lai bai dich hoi truoc van thay phe^ nhu hoi nao, qua that nhung loi gan ruot cua cac bac tien boi dang gia that ! mong rang cac anh em co ai suu tam duoc gi moi mo''i tiep tuc chia xe cho ba con, au cung la tiep tuc dot chay ngon lua dam me ! chuc vui!