1. Tuyển Mod quản lý diễn đàn. Các thành viên xem chi tiết tại đây

Vấn đề sinh học- Thắc mắc biết hỏi ai?

Chủ đề trong 'Công nghệ Sinh học' bởi ti9_037, 27/04/2002.

  1. 0 người đang xem box này (Thành viên: 0, Khách: 0)
  1. Odonata

    Odonata Thành viên quen thuộc

    Tham gia ngày:
    29/07/2002
    Bài viết:
    175
    Đã được thích:
    1
    Xin lỗi vì tôi đã trả lời bạn 2 lần, nhưng sau khi đọc lại câu hỏi của bạn tôi buộc phải nghĩ rằng, dường như bạn có ý tưởng chế tạo máy xua muỗi bằng siêu âm! Có thể muỗi, chó ít nhiều cũng sử dụng những âm thanh ngoài khả năng của chúng ta nhưng chắc chắn rằng nó không phải là phương tiện chính và phương tiện gần như duy nhất như đối với loài dơi hay cá heo?. Tôi nghĩ điều đó đã khiến cho những loại máy xua muỗi không còn có trên thị trường nữa. Riêng với dơi, người ta đã có thí nghiệm làm nó bay loạng choạng và không định vị được vị trí trong không gian khi đặt các nguồn siêu âm mạnh làm mất khả năng của chúng.
    Đối với muỗi, có lẽ bạn không nên xua chúng mà hãy tiêu diệt chúng. Chắc chắn đó chỉ là một câu nói đùa thôi vì rằng côn trùng (nhóm sinh vật đông nhất trên thế giới), nếu bạn định tuyên chiến và tiêu diệt nó thì việc đó cũng khó như bạn đang đánh nhau với virus cúm vậy, chúng luôn biến đổi và thích nghi một cách quái dị trước bất cứ một ý tưởng nào.
    Không phải tôi đang mỉa mai hay làm nhụt chí của bạn và nếu bạn hiểu biết về vật lý cũng như vẫn muốn làm các nhà dịch tễ học trên toàn thế giới này bớt đau đầu thì tôi cũng xin mạnh dạn đề xuất một hướng đi (và xin nói rằng tôi cũng chỉ dựa trên vốn hiểu biết ít ỏi của mình thôi, chỉ là một ý kiến, không hơn, không kém). Tôi nghĩ, bạn hãy nên quan tâm đến vấn đề bức xạ nhiệt, vì rằng những con muỗi cái khi hút máu những động vật có vú (ta khó có thể nói rằng những loài động vật đẳng nhiệt, máu nóng lại không có một bức xạ nhiêt riêng xung quanh mình?). Tập tính của muỗi là thích đậu vào những vật có mầu tối (tôi nghĩ không phải chúng ưa gam mầu này mà dường như những vật đó tích luỹ nhiều nhiệt hơn các vật khác). Nếu bạn biết rằng muỗi thích đậu vào các vật dụng có cấu tạo bằng len, dạ (như quần áo, chăn màn v.v?) thì liệu có phải chúng khoái những thứ đó vì đây là những thứ dễ tích điện? Và nếu nó bay tôt trong bóng tối để tấn công chính xác con mồi là chúng ta thì ngoài mùi vị hoá học, ngoài sóng siêu âm, bức xạ nhiệt có lẽ cũng là một vấn đề mà nó quan tâm. Theo tôi, nếu bạn có ý định chế tạo một cái bẫy bức xạ nhiệt, đặt trong phòng và tiêu diệt các con muỗi trường thành thì đó cũng là một ý kiến tương đối khả thi (vì rằng ít ra nó cũngchưa được ai kiểm chứng và cũng chưa bị thị trường từ chối như cái máy xua muỗi bằng âm thanh tôi đã đề cập đến).
    Nhưng tóm lại liệu việc tiêu diệt những cá thể trưởng thành (có khả năng bay lượn rất tốt) có là biện pháp hay và thành công hơn việc tiêu diệt ấu trùng của nó (bọ gây ?" chỉ có thể sống phụ thuộc vào môi trường nước). Hơn nữa người ta sẽ khuyên bạn, nếu có thể, hãy diệt ấu trùng của muỗi trước khi nó hoá vũ vì rằng có thể bạn đã giết nó nhưng nó đã hút no máu và truyền bệnh cho bạn rồi, còn bọ gậy thì không hút máu, nó thích ăn mùn bã hữu cơ hơn, hiển nhiên là thể rồi!. Câu trả lời thực sự tôi cũng không biết thế nào nhưng hình như các nhà dịch tễ học, các tổ chức y tế thế giới có lẽ cũng vẫn đang tìm cách! Tôi phải dừng thôi và tôi mong bạn thành công, đơn giản vì hiện đang có quá nhiều muỗi xung quanh tôi, tôi chưa hề bị sổt rét, sốt xuất huyết, viêm não nhật bản hay bất cứ một bệnh nào tương tự, m à tôi l ại cóc thích vào viện vì bất cứ con muỗi nào .
    Odonata
  2. Odonata

    Odonata Thành viên quen thuộc

    Tham gia ngày:
    29/07/2002
    Bài viết:
    175
    Đã được thích:
    1
    Xin lỗi vì tôi đã trả lời bạn 2 lần, nhưng sau khi đọc lại câu hỏi của bạn tôi buộc phải nghĩ rằng, dường như bạn có ý tưởng chế tạo máy xua muỗi bằng siêu âm! Có thể muỗi, chó ít nhiều cũng sử dụng những âm thanh ngoài khả năng của chúng ta nhưng chắc chắn rằng nó không phải là phương tiện chính và phương tiện gần như duy nhất như đối với loài dơi hay cá heo???. Tôi nghĩ điều đó đã khiến cho những loại máy xua muỗi không còn có trên thị trường nữa. Riêng với dơi, người ta đã có thí nghiệm làm nó bay loạng choạng và không định vị được vị trí trong không gian khi đặt các nguồn siêu âm mạnh làm mất khả năng của chúng.
    Đối với muỗi, có lẽ bạn không nên xua chúng mà hãy tiêu diệt chúng. Chắc chắn đó chỉ là một câu nói đùa thôi vì rằng côn trùng (nhóm sinh vật đông nhất trên thế giới), nếu bạn định tuyên chiến và tiêu diệt nó thì việc đó cũng khó như bạn đang đánh nhau với virus cúm vậy, chúng luôn biến đổi và thích nghi một cách quái dị trước bất cứ một ý tưởng nào.
    Không phải tôi đang mỉa mai hay làm nhụt chí của bạn và nếu bạn hiểu biết về vật lý cũng như vẫn muốn làm các nhà dịch tễ học trên toàn thế giới này bớt đau đầu thì tôi cũng xin mạnh dạn đề xuất một hướng đi (và xin nói rằng tôi cũng chỉ dựa trên vốn hiểu biết ít ỏi của mình thôi, chỉ là một ý kiến, không hơn, không kém). Tôi nghĩ, bạn hãy nên quan tâm đến vấn đề bức xạ nhiệt, vì rằng những con muỗi cái khi hút máu những động vật có vú (ta khó có thể nói rằng những loài động vật đẳng nhiệt, máu nóng lại không có một bức xạ nhiêt riêng xung quanh mình?). Tập tính của muỗi là thích đậu vào những vật có mầu tối (tôi nghĩ không phải chúng ưa gam mầu này mà dường như những vật đó tích luỹ nhiều nhiệt hơn các vật khác). Nếu bạn biết rằng muỗi thích đậu vào các vật dụng có cấu tạo bằng len, dạ (như quần áo, chăn màn v.v???) thì liệu có phải chúng khoái những thứ đó vì đây là những thứ dễ tích điện? Và nếu nó bay tôt trong bóng tối để tấn công chính xác con mồi là chúng ta thì ngoài mùi vị hoá học, ngoài sóng siêu âm, bức xạ nhiệt có lẽ cũng là một vấn đề mà nó quan tâm. Theo tôi, nếu bạn có ý định chế tạo một cái bẫy bức xạ nhiệt, đặt trong phòng và tiêu diệt các con muỗi trường thành thì đó cũng là một ý kiến tương đối khả thi (vì rằng ít ra nó cũngchưa được ai kiểm chứng và cũng chưa bị thị trường từ chối như cái máy xua muỗi bằng âm thanh tôi đã đề cập đến).
    Nhưng tóm lại liệu việc tiêu diệt những cá thể trưởng thành (có khả năng bay lượn rất tốt) có là biện pháp hay và thành công hơn việc tiêu diệt ấu trùng của nó (bọ gây ??" chỉ có thể sống phụ thuộc vào môi trường nước). Hơn nữa người ta sẽ khuyên bạn, nếu có thể, hãy diệt ấu trùng của muỗi trước khi nó hoá vũ vì rằng có thể bạn đã giết nó nhưng nó đã hút no máu và truyền bệnh cho bạn rồi, còn bọ gậy thì không hút máu, nó thích ăn mùn bã hữu cơ hơn, hiển nhiên là thể rồi!. Câu trả lời thực sự tôi cũng không biết thế nào nhưng hình như các nhà dịch tễ học, các tổ chức y tế thế giới có lẽ cũng vẫn đang tìm cách! Tôi phải dừng thôi và tôi mong bạn thành công, đơn giản vì hiện đang có quá nhiều muỗi xung quanh tôi, tôi chưa hề bị sổt rét, sốt xuất huyết, viêm não nhật bản hay bất cứ một bệnh nào tương tự, m à tôi l ại cóc thích vào viện vì bất cứ con muỗi nào .
    Odonata
  3. Chuotdong

    Chuotdong Thành viên quen thuộc

    Tham gia ngày:
    19/02/2002
    Bài viết:
    599
    Đã được thích:
    0
    Cám ơn bạn Odonata nhiều,
    Đúng, tôi chỉ có ý định xua đuổi chúng, chứ không có ý định tiêu diệt ! Vì thực ra loài muỗi trường tồn hơn con nguoi ta nhiều. Tôi nghĩ rằng nó sẽ tồn tại cả khi loài người sau này sống trên Sao Hoả cơ ? Tôi sẽ lưu ý về đặc tính thích "mầu tối" và "tích điện" bạn nói.
    Dù sao tôi vẫn muốn biết về dải âm thanh mà muỗi có thể "nghe" được ?
    Ngoài ra tôi cũng rất muốn biết những thông tin thú vị về loài này: Ví dụ: nó đã có từ cách đây bao triệu năm, tốc độ đập cánh của loài này bao lần/ giây, ...
    Nếu có thể bạn cho 1 vài thông tin.

    ... mouse

    Được chuotdong sửa chữa / chuyển vào 09:54 ngày 30/07/2002
  4. Chuotdong

    Chuotdong Thành viên quen thuộc

    Tham gia ngày:
    19/02/2002
    Bài viết:
    599
    Đã được thích:
    0
    Cám ơn bạn Odonata nhiều,
    Đúng, tôi chỉ có ý định xua đuổi chúng, chứ không có ý định tiêu diệt ! Vì thực ra loài muỗi trường tồn hơn con nguoi ta nhiều. Tôi nghĩ rằng nó sẽ tồn tại cả khi loài người sau này sống trên Sao Hoả cơ ? Tôi sẽ lưu ý về đặc tính thích "mầu tối" và "tích điện" bạn nói.
    Dù sao tôi vẫn muốn biết về dải âm thanh mà muỗi có thể "nghe" được ?
    Ngoài ra tôi cũng rất muốn biết những thông tin thú vị về loài này: Ví dụ: nó đã có từ cách đây bao triệu năm, tốc độ đập cánh của loài này bao lần/ giây, ...
    Nếu có thể bạn cho 1 vài thông tin.

    ... mouse

    Được chuotdong sửa chữa / chuyển vào 09:54 ngày 30/07/2002
  5. Odonata

    Odonata Thành viên quen thuộc

    Tham gia ngày:
    29/07/2002
    Bài viết:
    175
    Đã được thích:
    1
    Chào chuột, trừ câu hỏi về âm thanh của muỗi (vì tôi chưa được tìm hiểu về vấn đề đó). Tôi không biết chính muỗi xuất hiện cách đây bao lâu nhưng theo những tài liệu về cổ sinh vật mà tôi có thì nhóm Diptera ?" hai cánh (gồm ruồi và muỗi), người ta đã tìm thấy những hoá thạch cổ nhất vào trong các trầm tích Kỷ Triat muộn, lá kỷ đầu tiên của Đại trung sinh.
    Tôi phải nói rằng những câu hỏi của bạn hoàn toàn là để cho vui, nếu có chuyên gia nào đó về côn trùng thì chưa chắc người ta đã có thể trả lời câu hỏi đó của bạn. Bạn có biết có cả thảy bao nhiêu loài muỗi không? Nếu có ai đó nói là biết thì đó là nói khoác, vì rằng danh mục loài sinh vật đang được củng cố dần và quả thật khó mà hoàn thiện được. Tôi phải nói thế này, những cái bạn nói về đặc điểm sinh học của muỗi như số lần đập cánh phụ thuộc vào loài đó là loài gì. Người ta nói đến muỗi là nói đến một nhóm côn trùng, thuộc nhiều loài, thậm chí nhiều giống khác nhau: Ví dụ, giống Anophenthes, những loài trong giống này thường truyền bệnh sốt rét, gần đây ở Viêtnam người ta vừa tách thêm được một loài đồng hình từ loài Anophenthes minimus, bọn này sống ở rừng núi và giao phối khi bay nên thuộc nhóm bay tương đối nhiều; giống Aedes, chủ yếu là hai loài Aedes aegypti và Aedes anbopictus, loài đầu thường sống trong nhà nên ít bay hơn loài sau - thường sống ngoài vườn, cả hai loài này đều truyền Dengue fever; những loài mà bạn thường gặp thường là bọn thuộc giống Culex, một số loài trong số chúng truyền những bệnh như viêm não, giun v.v?. và có đời sống bay lượn khác hẳn nhau. Tôi có nghe nói người ta đã từng nuôi giống Tufex gì đó (có kích thước khổng lồ nên chắc chắn những thông số bạn hỏi sẽ lại thay đổi) để làm tác nhân sinh học tiêu diệt ấu trùng các loài muỗi khác. Nói chung có vô số loài trong nhóm bạn định hỏi và có
    Tóm lại khi người ta quan tâm đến các thông số sinh học của một loài, bạn phải chỉ ra một loài cụ thể, khó mà ai đó có thể trả lời chung chung cho bạn được, hoặc nếu không cũng chỉ là để cho ban vui lòng. Bạn phải am hiểu và hỏi những chuyên gia về một loài cụ thể (rất ít chuyện gia am hiểu về tất cả các loài, hoặc nếu không họ chỉ phân biệt được sự khác biêt giữa các loài, đó cũng là một điều rất khó rồi). Thông thường, người ta quan tâm nhiều đến vòng đời, vị trí ưa thích đẻ trứng, đặc điểm của trứng, thời gian sống của bọ gậy, số tuổi của bọ gậy (mỗi tuổi được tính bằng một lần lột xác), thời gian sống của con trưởng thành, khả năng làm chín trứng liên tục hay chỉ một lần v.v? nói chung là cũng lắm người ta chỉ có thể cho bạn biết về khả năng hoạt động (phạm vi hoạt động) của một loài cụ thể (bạn phải hỏi từng chuyện gia cụ thể vể loài bạn quan tâm, nếu bạn không biết hãy nói cho tôi bạn quan tâm đến loài nào, may ra tôi có thể chỉ cho bạn chuyện gia thực sự về loài đó) chứ chẳng ai đi đo tần số đập cánh của tất cả các loài rồi đưa ra cho bạn một con số trung bình cả, vì việc đó chẳng có ý nghĩa gì hoặc là làm cho vui, hi` hi`?
    Ngay cả nếu bạn định chế tạo máy băt muỗi hay xua muỗi gì đó, bạn cũng phải thực hiện trên một loạt các lô thí nghiệm với các loài khác nhau, thậm chí ngay trong cùng một loài, bạn cũng thấy có sự khác biệt về các loài trong phòng thí nghiệm với các loài thực địa. Nói chung, nếu bạn định làm điều này, bạn cần phải có một phòng thí nghiệm, một đội ngũ thực địa, một khả năng thống kê sinh học v à phải chấp nhận một sác xuất thất bại rất lớn v.v? nói chung là những thứ mà gần như một mình bạn không thể làm được, nếu nó thật sự là một đề tài hay, tôi khuyên bạn nên đi tìm nguồn tài trợ từ các tổ chức y tế quốc tế (vấn đề dịch tễ học là vấn đề cực kỳ nhạy cảm và luôn được bất cứ ai quan tâm). Mong bạn thành công!
    Tôi rất không muốn phải đề cập tới các thuật ngữ latin và các khái niệm về phân loại trong câu trả lời này nhưng quả thật không còn cách nào khác hơn, nếu bạn quan tâm đến sinh vật, dù là ứng dụng hay sinh học cơ bản, có lẽ chắc chắn bạn phải am hiểu về khái niệm phân loại học, điều mà các nhà CNSH của nước mình hình như không hứng thú lắm (rất trái ngược với các nước có CNSH phát triển, họ có một kiến thức sinh học cơ bản vô cùng vững chắc). Và dường như mọi người cứ có tình tách CNSH ra thành một nhóm riêng (có thể vì nghe nó oai hơn) nhưng tôi thấy điều đó thật nực cười.
    Odonata
  6. Odonata

    Odonata Thành viên quen thuộc

    Tham gia ngày:
    29/07/2002
    Bài viết:
    175
    Đã được thích:
    1
    Chào chuột, trừ câu hỏi về âm thanh của muỗi (vì tôi chưa được tìm hiểu về vấn đề đó). Tôi không biết chính muỗi xuất hiện cách đây bao lâu nhưng theo những tài liệu về cổ sinh vật mà tôi có thì nhóm Diptera ?" hai cánh (gồm ruồi và muỗi), người ta đã tìm thấy những hoá thạch cổ nhất vào trong các trầm tích Kỷ Triat muộn, lá kỷ đầu tiên của Đại trung sinh.
    Tôi phải nói rằng những câu hỏi của bạn hoàn toàn là để cho vui, nếu có chuyên gia nào đó về côn trùng thì chưa chắc người ta đã có thể trả lời câu hỏi đó của bạn. Bạn có biết có cả thảy bao nhiêu loài muỗi không? Nếu có ai đó nói là biết thì đó là nói khoác, vì rằng danh mục loài sinh vật đang được củng cố dần và quả thật khó mà hoàn thiện được. Tôi phải nói thế này, những cái bạn nói về đặc điểm sinh học của muỗi như số lần đập cánh phụ thuộc vào loài đó là loài gì. Người ta nói đến muỗi là nói đến một nhóm côn trùng, thuộc nhiều loài, thậm chí nhiều giống khác nhau: Ví dụ, giống Anophenthes, những loài trong giống này thường truyền bệnh sốt rét, gần đây ở Viêtnam người ta vừa tách thêm được một loài đồng hình từ loài Anophenthes minimus, bọn này sống ở rừng núi và giao phối khi bay nên thuộc nhóm bay tương đối nhiều; giống Aedes, chủ yếu là hai loài Aedes aegypti và Aedes anbopictus, loài đầu thường sống trong nhà nên ít bay hơn loài sau - thường sống ngoài vườn, cả hai loài này đều truyền Dengue fever; những loài mà bạn thường gặp thường là bọn thuộc giống Culex, một số loài trong số chúng truyền những bệnh như viêm não, giun v.v?. và có đời sống bay lượn khác hẳn nhau. Tôi có nghe nói người ta đã từng nuôi giống Tufex gì đó (có kích thước khổng lồ nên chắc chắn những thông số bạn hỏi sẽ lại thay đổi) để làm tác nhân sinh học tiêu diệt ấu trùng các loài muỗi khác. Nói chung có vô số loài trong nhóm bạn định hỏi và có
    Tóm lại khi người ta quan tâm đến các thông số sinh học của một loài, bạn phải chỉ ra một loài cụ thể, khó mà ai đó có thể trả lời chung chung cho bạn được, hoặc nếu không cũng chỉ là để cho ban vui lòng. Bạn phải am hiểu và hỏi những chuyên gia về một loài cụ thể (rất ít chuyện gia am hiểu về tất cả các loài, hoặc nếu không họ chỉ phân biệt được sự khác biêt giữa các loài, đó cũng là một điều rất khó rồi). Thông thường, người ta quan tâm nhiều đến vòng đời, vị trí ưa thích đẻ trứng, đặc điểm của trứng, thời gian sống của bọ gậy, số tuổi của bọ gậy (mỗi tuổi được tính bằng một lần lột xác), thời gian sống của con trưởng thành, khả năng làm chín trứng liên tục hay chỉ một lần v.v? nói chung là cũng lắm người ta chỉ có thể cho bạn biết về khả năng hoạt động (phạm vi hoạt động) của một loài cụ thể (bạn phải hỏi từng chuyện gia cụ thể vể loài bạn quan tâm, nếu bạn không biết hãy nói cho tôi bạn quan tâm đến loài nào, may ra tôi có thể chỉ cho bạn chuyện gia thực sự về loài đó) chứ chẳng ai đi đo tần số đập cánh của tất cả các loài rồi đưa ra cho bạn một con số trung bình cả, vì việc đó chẳng có ý nghĩa gì hoặc là làm cho vui, hi` hi`?
    Ngay cả nếu bạn định chế tạo máy băt muỗi hay xua muỗi gì đó, bạn cũng phải thực hiện trên một loạt các lô thí nghiệm với các loài khác nhau, thậm chí ngay trong cùng một loài, bạn cũng thấy có sự khác biệt về các loài trong phòng thí nghiệm với các loài thực địa. Nói chung, nếu bạn định làm điều này, bạn cần phải có một phòng thí nghiệm, một đội ngũ thực địa, một khả năng thống kê sinh học v à phải chấp nhận một sác xuất thất bại rất lớn v.v? nói chung là những thứ mà gần như một mình bạn không thể làm được, nếu nó thật sự là một đề tài hay, tôi khuyên bạn nên đi tìm nguồn tài trợ từ các tổ chức y tế quốc tế (vấn đề dịch tễ học là vấn đề cực kỳ nhạy cảm và luôn được bất cứ ai quan tâm). Mong bạn thành công!
    Tôi rất không muốn phải đề cập tới các thuật ngữ latin và các khái niệm về phân loại trong câu trả lời này nhưng quả thật không còn cách nào khác hơn, nếu bạn quan tâm đến sinh vật, dù là ứng dụng hay sinh học cơ bản, có lẽ chắc chắn bạn phải am hiểu về khái niệm phân loại học, điều mà các nhà CNSH của nước mình hình như không hứng thú lắm (rất trái ngược với các nước có CNSH phát triển, họ có một kiến thức sinh học cơ bản vô cùng vững chắc). Và dường như mọi người cứ có tình tách CNSH ra thành một nhóm riêng (có thể vì nghe nó oai hơn) nhưng tôi thấy điều đó thật nực cười.
    Odonata
  7. Chuotdong

    Chuotdong Thành viên quen thuộc

    Tham gia ngày:
    19/02/2002
    Bài viết:
    599
    Đã được thích:
    0
    Chào bạn Odonata,
    + Hì hì đúng là tớ hỏi mấy vấn đề là có lý do của nó, cả cho vui nữa.
    Have nice day.
    Được chuotdong sửa chữa / chuyển vào 16:41 ngày 30/07/2002
  8. Chuotdong

    Chuotdong Thành viên quen thuộc

    Tham gia ngày:
    19/02/2002
    Bài viết:
    599
    Đã được thích:
    0
    Chào bạn Odonata,
    + Hì hì đúng là tớ hỏi mấy vấn đề là có lý do của nó, cả cho vui nữa.
    Have nice day.
    Được chuotdong sửa chữa / chuyển vào 16:41 ngày 30/07/2002
  9. Odonata

    Odonata Thành viên quen thuộc

    Tham gia ngày:
    29/07/2002
    Bài viết:
    175
    Đã được thích:
    1
    Hình như cố tình không hiểu ý tôi! Loài này là loài nào? Đừng nói với tôi là loài muỗi. Nhóm Muỗi (trong tiếng Việt) thực tế là bao gồm rât nhiều loài, thuộc nhiều giống khác nhau. Nếu chưa từng học về Sinh vật thi có lẽ tôi chẳng có khả năng giải đáp hơn nưa!
    Dù thế nào, xin chúc bạn thành công
    Odonata
  10. Odonata

    Odonata Thành viên quen thuộc

    Tham gia ngày:
    29/07/2002
    Bài viết:
    175
    Đã được thích:
    1
    Hình như cố tình không hiểu ý tôi! Loài này là loài nào? Đừng nói với tôi là loài muỗi. Nhóm Muỗi (trong tiếng Việt) thực tế là bao gồm rât nhiều loài, thuộc nhiều giống khác nhau. Nếu chưa từng học về Sinh vật thi có lẽ tôi chẳng có khả năng giải đáp hơn nưa!
    Dù thế nào, xin chúc bạn thành công
    Odonata

Chia sẻ trang này