Văn hóa trong tranh luận của người Việt Nam

Thưa các bạn,
Càng đọc tôi càng thấy bài viết này hay.
Sáng nay tôi hơi vội nên quoted lại bài mà cỡ chữ nhỏ quá.
Xin phép đổi cỡ chữ cho dễ đọc hơn nhé.
Mời các bạn đọc lại,

Cám ơn bác tmkien lần nữa

Đọc xong là biết chú viết bài này có biết tranh luận hay ko , buồn cười cứ gọi là vãi cả ..ái.
Đừng bảo tôi là ko có chứng cứ hay chẳng lập luận gì nhé, tôi buồn cười x chịu nổi nên ko muốn viết. Nếu thích thì để tôi chỉ ra cho.
Ha, ha, ha..... giọng điệu, ngôn từ, nội dung...chẳng cần đọc hết cũng biết.

Ờ, bác làm ơn chỉ ra đi! Nhớ đi toilet trước nhé không chưa "chỉ" xong đã ướt hết quần!

Này bác gì ơi. Chủ đề của bác đang là: Văn hóa trong tranh luận... cơ mà

Hờ hờ, trong Văn hóa cũng phải có sự Hài hước chứ bác! Với lại chính bác kia nói là muốn vãi cả linh hồn đấy thôi!

hay !!! văn hoá tranh luận của người Vn quả là trăm đường hết nói! không có gì để nói thì bắt đầu cùn liền

Đi ..ái rồi vào chỉ cho chú tmkien vậy.
Bài thì lấy từ talawas, chắc ai cũng biết là cái gì, trích dẫn lịch sử thì bố láo bố toét "các vị Chu Văn An, Nguyễn Bỉnh Khiêm vừa dâng sớ chém nịnh thần, thấy không xong, vội phi nước đại tếch thẳng về quê để giữ chỗ đội khăn, lại dóc với đám con cháu và lũ dân đen là từ quan để giữ gìn khí tiết" Xin hỏi ông viết bài này sống ở thời đấy hả? Mk, ko biết thì câm mẹ nó mõm đi, bây giờ có phải thích viết gì là viết được đâu, thảo nào cái bọn thua trận nó toàn sủa nó là người chiến thắng có ai cấm chúng nó được đâu nhỉ .

Thế chắc bác này ghét ai thì ghét chứ nhất định vẫn yêu cái quần xịp của người đó . Đã nói là ghét thì yêu thế x nào được cái gì, như kiểu mấy chú anti+ thì có lời nào tốt đẹp về những người lãnh đạo ĐCSVN bao giờ đâu.

Lịch sử, bất kỳ một quốc gia nào, một lãnh thổ nào cũng tự hào về lịch sử của mình chỉ có bọn chẳng có quê hương, chẳng có lịch sử thì mới ko thể tự hào thôi, thông cảm nhé

Anh em nhận ra cái tâm của người viết chưa , xin lỗi chú tmkien chứ, đã bảo là chẳng đọc hết cũng biết nội dung và mục đích của mấy cái loại dán chuồng gà này rồi mà.
Thế nhá, có gì ko hiểu thì hỏi lại tớ.

[QUOTE=
thế hóa ra "văn hóa" theo bác tmkien là thấy người vô văn hóa thì mình cũng vô văn hóa theo, thật là uyển chuyển

Mời các bạn đọc thêm bài viết này để giải trí ...
http://www.talawas.org/talaDB/suche.php?res=5404&rb=0306
Phan Khôi
Bàn thêm về ?obút chiến?

I. Cái thái độ của chánh khách và của học giả
Đọc Thần chung, trong một số ra trước đây mấy bữa, thấy có bài đề là ?oBút chiến? của ông Bùi Thế Mỹ, bàn về sự các nhà ngôn luận đánh giặc cùng nhau trên giấy, bằng ngòi bút [1] .
Ông Bùi nói phải lắm. Ổng nói phàm bút chiến cốt để binh vực lấy chủ nghĩa mà mình đã tin chớ không phải để đấu khẩu nhau như hàng tôm hàng cá. Ông lại chê và phản đối hết sức những cái giọng nói xấu nhau của mấy ông ra ứng cử nghị viên.
Nhưng cái bài ấy chỉ nói sơ lược mà thôi. Theo tôi tưởng, về các cuộc bút chiến, còn có nhiều điều nên nói và nên biết nữa.
Bởi vậy tôi viết bài nầy để phô bày thêm một vài lẽ cần yếu trong cuộc bút chiến. Trước khi động bút, B sánh với động binh, tôi tuyên ngôn rằng đây là một đạo viện binh muốn dàn thêm ra cho kín mặt trận, chớ không phải kéo ra để cự chiến với quân họ Bùi đâu.
*
Trong các cuộc bút chiến thường có hai cái thái độ: cái thái độ của bọn chánh khách và cái thái độ của bọn học giả. Kêu bằng chánh khách, tức là những người ra làm quốc sự; những người ra ứng cử nghị viên cũng nhập vào môn ấy.
Bất kỳ ở nước nào cũng vậy, hễ đã ra làm quốc sự thì thế nào cũng hướng nhiều về quyền lợi hơn là về đạo đức (cái quyền lợi ấy hoặc thuộc về một người, hoặc thuộc về một đoàn thể, hoặc thuộc về công chúng, chi cũng kể là quyền lợi cả). Hễ đã khuynh hướng về quyền lợi thì cái mục đích của sự tranh biện với nhau là để choán lấy quyền lợi về phe mình. Mà hễ đã muốn choán lấy quyền lợi cho mình thì tức nhiên phải công kích bên phe địch.
Quyền lợi chẳng là một thứ tương phản với đạo đức. Bụng lúc bấy giờ chứa những quyền lợi là quyền lợi, thì miệng nói ra đạo đức sao được?
Bởi vậy cho nên những tay ra làm quốc sự, nhằm hồi họ tranh quyền với nhau, họ nói xấu nhau chẳng còn chỗ chừa chỗ dẻo. Mà cái đó cũng đã thường thấy trong các nước văn minh, ò có lẽ văn minh chừng nào thì cái đó lại càng kịch liệt chừng nấy, chớ không phải một mình chi nước ta.
Vẫn biết rằng cái sự bươi xấu nhau như vậy, cái sự bất đạo đức như vậy là chẳng hay chi, song can họ không thể can, mà cấm họ không thể cấm. Bởi vì, cái đời là cái đời quyền lợi, thì trong lúc tranh nhau quyền lợi, tối mày tối mặt, vớ được chi nói nấy, ai mạnh miệng nấy hơn, còn rồi đâu mà lựa lời? Chửi nhau trên tờ báo, ấy còn là thanh bai một chút, giá có dịp cho họ chửi nhau bằng miệng, họ cũng chẳng từ!
Tranh chi thì cứ việc tranh, song làm sao cho nó có vẻ ôn hòa, cho ra dáng quân tử, như được vậy thì tốt lắm. Song chừng như không có thể được thì phải. Không có thể được cho nên luật pháp cũng phải nới tay. Theo hồi bình thường, luật có điều buộc tội kẻ nói xấu người khác, kêu là điều phỉ báng (diffamation) song trong khi cử nghị viên, ai vì sự tranh cử mà nói xấu nhau, luật không buộc điều ấy cho; là vì lẽ đó.
Luật đã nới cho thì tùy ý, mặc sức tha hồ mà chửi nhau chẳng ai thèm thò miệng vào làm chi!
Cũng có khi những tay chánh khách tranh biện nhau về lý tưởng nào, về chủ nghĩa nào trong vòng chánh trị, không đụng chạm nhau về quyền lợi, thì cái quang cảnh lại đổi ra tạnh ráo, sáng sủa, chớ không sấm chớp, bão bùng, u ám như trước nữa. Song khi ấy thì họ lại đã đứng về phương diện học giả rồi.
*

Phan Khôi
Bàn thêm về ?obút chiến?
http://www.talawas.org/talaDB/suche.php?res=5404&rb=0306
(tiếp theo)
Trong cuộc bút chiến, chỉ có thái độ nhà học giả là ngộ hơn hết, phải chăng hơn hết, sang trọng hơn hết.
Các nhà học giả cãi nhau cốt để tìm cho ra sự thiệt, cho thấy chơn lý. Ngoài điều ấy, không còn có mục đích gì nữa. Thiệt như câu thành ngữ Tây mà họ Bùi đã dẫn: "Có biện luận thì mới nẩy ánh sáng ra". Khổng Tử ta cũng bảo rằng: "Học thì phải hỏi cho kỹ và biện cho sáng" (Thẩm vấn chi, minh biện chi). Cho nên, trong học giới, sự cãi cọ biện bác với nhau, là một sự rất có ích và rất cần cho việc học.
Nói nghe mà thèm!
Khắp cả nước ta, từ ngày có báo đến giờ, sự tranh đấu nhau về quyền lợi thì thường có mà sự biện luận nhau về học vấn thì tựa hồ như chưa có. Nhớ mười năm về trước có cuộc bút chiến của ông Nguyễn Háo Vĩnh với Nam phong về vấn đề văn quốc ngữ; năm ngoái đây có cuộc bút chiến của Tiếng dân với Đông Pháp thời báo về vấn đề sử Nam [2] ; song vì có một bên cãi bướng, thành ra cuộc tranh biện không có giá trị chi cả. Trong báo giới không có cuộc bút chiến có giá trị, ấy là điều sỉ nhục cho nhà ngôn luận đã đành, mà cũng là sự bất lợi cho mọi người.
Chi cái đó mà sỉ nhục? C Đừng lấy làm chơi, sỉ nhục lắm chớ!
Trong đời, nhứt là trong một nước cần sự biết như ta đây, khi nào mà lại chẳng có những điều nên nói đi nói lại, những lẽ cần phải biện cho vỡ ra, thế mà nhà ngôn luận ngồi im, không vi sử đến, đủ tỏ ra là kém học thức, kém sự luận nạn và phán đoán, chẳng đáng lấy làm sỉ nhục hay sao?
Bất lợi cho mọi người là vì công chúng không có thì giờ mà đọc sách, mà học; điều hay lẽ phải phần nhiều nhờ ở tờ báo. Tờ báo không có cuộc bút chiến nào về học vấn, ấy là thiệt thòi cho công chúng, cho kẻ đọc.
Đại để cuộc bút chiến về học vấn cần phải có, mà muốn có cuộc bút chiến ấy có giá trị thì nhà ngôn luận phải tập lấy cái thái độ của học giả.
Cái thái độ của chánh khách là kịch liệt, võ phu; cái thái độ của học giả là bình hòa là nho nhã. Sự kịch liệt võ phu đã không thể không có được thì cái khí tượng hòa bình nho nhã lại cần phải có luôn luôn.
Về thái độ học giả, kỳ sau sẽ nói rõ hơn.
II. Cái thái độ của học giả trong cơn bút chiến
Trong bài trước đã nói: các nhà học giả cãi nhau cốt để tìm cho ra sự thiệt, cho thấy chơn lý. Ngoài điều ấy, không còn có mục đích gì khác nữa.
Bởi vậy cho nên, trong khi cãi nhau đó, bên nào cũng phải giữ lấy cái thái độ của mình cho ôn hòa, cho nho nhã. Vì muốn tìm chơn lý thì phải tìm ở trong sự bình tĩnh, điều độ, trật tự mới thấy được, chớ chơn lý không hề khi nào ở trong sự ồn ào, hỗn độn cáu giận [3] mà ra . Lời tục thường nói: "nóng mất ngon, giận hết khôn", phải lắm; trong những lời nói bởi giận dữ mà ra, chắc không có trí khôn ở đó. Tìm chơn lý được là nhờ ở trí khôn; nay trí khôn mất đi thì lấy chi mà tìm?
Trong cơn bút chiến, nhà học giả chỉ thấy cái thuyết của bên địch mình, mà không thấy đến cái người chủ trương cái thuyết ấy. Nghĩa là cái thuyết ấy nó sai lầm bởi đâu, tại làm sao mà mình công kích, đó là những điều mình nên giãi bày ra cho kỹ; còn cái người lập ra nó, bất cần là bạn với mình hay là thù với mình, đều không có quan hệ gì. Bên Âu châu ngày xưa có một đấng hiền triết viết sách thường hay chỉ trích những điều sai lầm của thầy mình rồi nói rằng: "Ta yêu thầy ta, ta còn yêu chơn lý hơn nữa". Trong học giới phương Tây ngày nay còn truyền tụng câu ấy mà cho là danh ngôn. Thầy là ân nhân của mình, còn có thể vì chơn lý mà chẳng nệ thay; vậy thì nếu gặp bên địch là một người thù của mình, càng nên vì chơn lý mà không căm hờn mới phải vậy.
Nhà học giả cãi nhau về một vấn đề gì, về một lý thuyết gì, không nên trông cho mình được thắng mà phải trông cho chơn lý được thắng. Ngộ như cãi nhau mà mình phải, ấy là chơn lý nhờ mình mà được thắng mình mừng đành rồi. Trái lại, nếu bên kia là phải, thì chơn lý nhờ bên kia mà được thắng, mình há lại nên giận sao? Nếu mình giận thì ra cái cuộc biện luận đó, mình chỉ vì khách khí, vì tánh háo thắng, vì sự tư lợi cho mình, chớ không có ý gì về chơn lý cả.
Trước khi biện luận cùng ai, mình phải có cái chủ ý như vậy, phải có cái lòng trung thành đối với chơn lý như vậy, thì tất nhiên nó sẽ hiện ra cho mình cái thái độ đúng đắn, là cái thái độ của học giả.
Ở nước ta, vì thuở nay trong làng ngôn luận chưa hề có cuộc bút chiến có giá trị, như đã nói trong bài trước, thành ra người ta còn cho sự ấy là sự lạ tai lạ mắt. Những người mà trong xã hội không trọng thị, họ cãi bậy với nhau, chẳng ai kể chi; còn những người mà xã hội đã cho là hạng người khá, ngộ có nói qua nói lại một vài lời với nhau thì thiên hạ đã ồn lên, nói rằng: "Ủa! Té ra mấy ông nầy mà cũng đã chửi nhau rồi!? Rồi những người gọi là hạng khá ấy, đối với công chúng cũng phải giữ mình, phải tránh hết thảy những sự cãi chối đôi co dầu có thấy chỗ sai lầm của nhau cũng không dám nói, cứ việc làm thinh mà chịu. Ấy là lầm cả thảy, cả công chúng và hạng người khá cũng lầm.
Phải hiểu rằng cuộc biện luận không phải là đám chửi nhau, cái thái độ của học giả không phải là của bọn võ phu. Khoan đã! Công chúng chớ vội huýt còi, nên đứng im mà nghe các nhà học giả họ biện luận với nhau cho nẩy ra chơn lý. Còn các nhà ngôn luận! Không nên sợ công chúng hiểu lầm mà đành chôn chơn lý trong đám mây mù.
Nhà ngôn luận, đương trong cơn bút chiến, giữ một lòng trung thành với chơn lý mà thôi, còn chưa đủ; phải cần có nhiều điều khác nữa.
Cần nhứt là phải biết phép luận lý. Mình muốn bẻ bác những lời của bên địch, phải chiếu theo phép luận lý mà bẻ bác; muốn chủ trì cho cái thuyết của mình, cũng phải dựa theo phép luận lý mà chủ trì. Khi cái thuyết của mình ngó bộ núng thế, phép luận lý không có thể bảo hộ cho nó được nữa thì đành phải liệu mà cuốn cờ bó giáp chịu bại trận một cách chánh chánh đường đường, chớ không nên ráng gân cổ mà cãi bướng, cãi bướng thì thành ra ngụy biện.
Luận lý học thì mênh mông lắm, song đây chỉ nói qua vài điều cần cho sự bút chiến mà nghe. Phàm trong khi hai đàng đối luận cùng nhau về vấn đề gì, thì trước phải lập ra những cái định nghĩa (définition) cho phân minh, cho nhứt trí, hai bên không có thể hiểu khác nhau được. Rồi lại phải vạch ra cái phạm vi của vấn đề, hai bên cùng đứng trong phạm vi ấy mà nghị luận, chớ không được vượt ra ngoài. Như vậy thì cuộc bút chiến sẽ có thứ tự chỉnh tề và có hiệu lịnh sum nghiêm [4] , kẻ xem phải lấy làm thích mắt.
Trong các rạp hát bộ ta, khi có chiến trận thì thế nào hai bên cũng có khấu ó [5] nhau bằng lời nói. Quốc trạng thì kêu tướng Phiên: mầy là khuyển dương chi bối; tướng Phiên cũng mắng Quốc trạng: Mầy là đồ nhũ xú tiểu nhi! Ủa hay! Các ngài đánh trận với nhau thì cứ lấy binh pháp mà đánh, sao lại nhiếc nhau làm chi vậy? Trên sân khấu có phải là chỗ chợ búa đâu?
Nhà ngôn luận khi đánh giặc bằng bút cũng dùng cái cách độc miệng ấy thì thật là đáng xấu hổ quá. Có người lại bươi đến việc riêng của bên địch ra mà nói, mà là việc chẳng ăn nhập chi với vấn đề đương bàn luận hết, thế mới ngán cho! Những người như vậy cũng chẳng nên đem phép luận lý mà nói với họ làm chi, song chỉ nên cho họ một bài học khác.
Tóm lại, trong bài nầy, tôi muốn chỉ ra cái thái độ của học giả trong cơn bút chiến, trước hết là phải biết yêu chơn lý, rồi phải theo khuôn phép, giữ trật tự, tỏ ra mình là ôn hòa, nho nhã, trái lại với cái thái độ của võ phu, của tiểu nhân. Tuy vậy, đây mới xem bề mặt chớ chưa lật qua bề trái; bài thứ ba nữa, tôi sẽ nói đến những điều cấm kỵ trong cuộc bút chiến, ấy là bề trái của nó.
(còn tiếp)