Vĩnh biệt nhạc sỹ Trần Hoàn

Vĩnh biệt nhạc sỹ Trần Hoàn


Thứ Hai, 24/11/2003 - 7:47 AM
Vĩnh biệt nhạc sĩ Trần Hoàn: Đã ngừng im "một nốt trầm xao xuyến"

Mới sáng sớm đã nghe chuông điện thoại reo. Tiếng GS.NSND Trọng Bằng - Tổng Thư ký Hội Nhạc sĩ VN nghèn nghẹn: "Ông Trần Hoàn "đi" rồi, sau 5 giờ sáng". Tôi nhìn lịch mà thấy nhiều trùng hợp. Ông đã chọn một ngày chủ nhật để nghỉ ngơi đời đời, chọn một ngày nguyệt tận của tháng 10 theo lịch âm tức là ngày 23.11.2003 để ngừng im "một nốt trầm xao xuyến" cuối cùng như ánh trăng cuối cùng của tháng.


Trần Hoàn tên khai sinh là Nguyễn Tăng Hích sinh ngày 27.12.1928 tại Hải Lăng, Quảng Trị. Cha mẹ Trần Hoàn vốn là những người mê dân ca và nhã nhạc. Sinh ở Quảng Trị, nhưng xứ Huế mới là nơi dinh dưỡng đắm say âm nhạc của chàng trai đất "Hải Lăng mồ chen thôn xóm"... này.



Những năm học ở Trường Lycée Khải Định là những năm khởi đầu cho hành trình âm nhạc một đời của chàng thanh niên Nguyễn Tăng Hích. Quá yêu "Thiên thai" của Văn Cao, anh đã lấy chữ "Trần Hoàn" trong câu hát: "Đào Nguyên Trước, Lưu Nguyễn quên trần hoàn" làm bút danh cho mình. Nhưng bút danh ấy chắc chắn sẽ bị lãng quên (dẫu "Thiên thai" thì bất tử) như nhiều bút danh khác trong lịch sử tân nhạc VN nếu không có trào lưu làm rung chuyển đất nước của Cách mạng Tháng Tám.



Năm đó, Trần Hoàn 17 tuổi. Dù viết nhạc còn sai nhịp, nhưng không khí "Nam tiến" sau ngày 23.9.1945 đã thúc đẩy Trần Hoàn viết ra bài hát đầu tiên "Học sinh vui tươi" để nhận được giải thưởng của nhà trường. Cú hích nghệ thuật quan trọng này đã quyết định sự dấn thân của Trần Hoàn trên con đường âm nhạc.

Điều quan trọng quyết định hơn để Trần Hoàn hoàn toàn tự tin là sự thẩm định bằng "cặp mắt xanh" của các bậc huynh trưởng Nguyễn Xuân Khoát, Văn Cao, Tô Vũ tại Đại hội Văn nghệ toàn quốc thời chống Pháp. Khi ấy, làng nhạc mới biết đến Trần Hoàn qua "Sơn nữ ca" được Trần Hoàn viết năm 1948 và "Lời người ra đi" (còn gọi là "Rằng kháng chiến còn trường kỳ").



Bên cạnh sự thẩm định là sự dìu dắt của các huynh trưởng khác như Nguyễn Văn Thương và Lê Yên. Từ khu IV, Trần Hoàn ra khu III và phụ trách hoạt động văn nghệ địch hậu vùng tả ngạn sông Hồng. Khi ấy, ở Hà Nội bao người đã hát "Sơn nữ ca" (đã được chỉnh lời khác lãng mạn hơn) mà không biết tác giả của nó đang ở ngay sát cạnh thành phố và chỉ đạo những hoạt động văn nghệ kháng chiến. Cũng một thực tại như thế nhưng là thời chống Mỹ, bao người hát "Sơn nữ ca" ở Huế cũng không biết rằng tác giả của nó đang hoạt động ở ngay sát cạnh với bí danh Hồ Thuận An.

Cuộc đời Trần Hoàn trước khi làm Bộ trưởng VHTT (có lúc cả Thể thao và Du lịch) đã từng là cán bộ lãnh đạo văn hoá của 3 thành phố lớn là: Hà Nội, Hải Phòng, Huế (Bình-Trị-Thiên).

Trần Hoàn đã trả ơn cho nơi sinh thành và nơi dinh dưỡng âm nhạc đầu đời - xứ Huế và tỉnh Bình-Trị-Thiên - đến ngót 20 năm (từ 1966 đến 1983). Những năm chống Mỹ ác liệt, với bút danh Hồ Thuận An, Trần Hoàn đã có những giai điệu chiến đấu vừa nóng bỏng vừa sâu lắng như "Đường yêu nhất đường ra mặt trận", "Tiến về thành Huế", "Em thương người trong Huế đấu tranh", "Lời ru trên nương" (thơ Nguyễn Khoa Điềm)...



Giải phóng Đông Hà năm 1972 và ngay sau khi Đông Hà thành thủ phủ của Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hoà miền Nam VN, Trần Hoàn đã có những "Tiếng hát chiều Gio Cam giải phóng", "Tiếng đàn trên đường chín"... Sau giải phóng, ông chợt vút lên thanh thoát "Một mùa xuân" (thơ Thanh Hải) với tâm sự của: "Một nốt trầm xao xuyến - tan biến trong hoà ca...".

Trần Hoàn là một bộ trưởng VHTT nhiều chất nghệ sĩ nhất nhưng ông cũng là con người của công việc. Ông đi, chỉ đạo và viết như vốn dĩ ở đời là thế. Có lẽ chỉ vài ngày gần đây, khi căn bệnh tim quái ác vật ngã ông trên giường bệnh, ông mới phải dừng lại những thói quen mà ông đã tự xác lập khi bước chân vào con đường cách mạng đầy chông gai và thử thách, dấn thân vào nghệ thuật âm nhạc đầy thanh cao và ngưỡng vọng.



Đã như thế, con người ông chỉ biết gắng gỏi, biết chịu đựng và biết vượt lên. Suốt chặng hành trình của 75 năm cuộc đời là vậy, không phải lúc nào cũng êm đềm, cũng sáng sủa. Không phải lúc nào cũng thành công, cũng chín chắn. Song có thể nào khác được khi ông đã là con người với đủ nghĩa của nó, một con người chỉ mong như người bạn thơ Thanh Hải là "Một nốt trầm xao xuyến - tan biến trong hoà ca".



Theo Lao động



No body would be good, for nothing!!!

Sáng nay đọc tin, thấy thật là bất ngờ. Có lẽ những ai yêu quý Trần Hoàn, tác giả của những bài hát đậm chất dân ca, có lẽ cũng bất ngờ như tôi. Tôi yêu quý Trần Hoàn bởi không phải chỉ vì ông là người con QTrị, bởi vì ông có những ca khúc mộc mạc, dân giã, dể vào lòng người. Lời người ra đi, Một mùa xuân, Lời Bác dặn trước lúc đi xa, ... sẽ là những bài hát đi cùng thời gian. Chúng ta hãy cùng chia sẽ mất mát này. Cầu mong ông mồ yên mả đẹp.
No body would be good, for nothing!!!

Vài dòng về tiểu sử nhạc sỹ Trần Hoàn
Nhạc sĩ Trần Hoàn tên khai sinh là Nguyễn Tăng Hích, còn có bút danh là Hồ Thuận An, sinh năm 1928, quê ở Hải Lăng, Quảng Trị. Ông tham gia cả hai cuộc kháng chiến chống Pháp chống Mỹ, từng là Bộ trưởng Bộ VH-TT, rồi làm Phó ban tư tưởng Văn hoá Trung ương, và trước khi mất là Chủ tịch Liên hiệp các hội Văn học - Nghệ thuật Việt Nam.
Nhạc sĩ Trần Hoàn đã tham gia hoạt động âm nhạc trong cả hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Thời kỳ kháng chiến chống Pháp, ông có những tác phẩm nổi bật như Sơn nữ ca, Lời người ra đi, Con trâu kháng chiến, Bà Ba.... Sau ngày hoà bình lập lại 1954, ông về làm giám đốc Sở Văn hoá Hải Phòng và ông vẫn tiếp tục sáng tác. Bài Kể chuyện người cộng sản đã được dựng thành hợp xướng 6 bè. Bài Xin mời anh chị về thăm Hải Phòng khép lại 10 năm gắn bó với Hải Phòng. Còn bài ca Bạch Long Vĩ lại mở ra cuộc chiến đấu mới đất Cảng anh hùng. Sau đó, Trần Hoàn vào chiến trường Trị Thiên với bút danh Hồ Thuận An. Những sáng tác của ông như: Tiếng ca trên Gio Cam giải phóng, Lời ru trên nương (phỏng thơ Nguyễn Khoa Ðiềm)... đã làm nức lòng mảnh đất Trị Thiên.
Hơn hai mươi năm qua ông đã để lại những giai điệu khó quên. Đó là: Một mùa xuân nho nhỏ (Phỏng thơ Thanh Hải), Chào mùa xuân, Giữa Mạc Tư Khoa nghe câu hò ví dặm, Khúc hát người Hà Nội, Ðêm Hồ Gươm, Lời Bác dặn trước lúc đi xa.... Hơn 60 năm sáng tác, kinh nghiệm ông đã rút ra là: ?oMuốn viết được một ca khúc hay, cần phải hội tụ đủ 5 chữ T là Tầm nhìn, vốn sống Thực tiễn, cái Tâm, Trình độ và cuối cùng là phải có Tài. 4 chữ T đầu phải tự thân đạt được còn chữ cuối cùng thì sẽ do thời gian và công chúng thẩm định?. Các ca khúc của ông đậm chất trữ tình và dân ca, là kết quả của niềm đam mê dân ca Nghệ Tĩnh và những điệu ru hời của người mẹ kính yêu.
Các tác phẩm đã xuất bản của ông gồm tập ca khúc Lời ru trên nương, tập ca khúc Một mùa xuân nho nhỏ, tuyển tập ca khúc 105 ca khúc Trần Hoàn. Ông đã có nhiều Album Audio và Video xuất bản. Ông nhận giải thưởng Hồ Chí Minh năm 2001.
T.H.
(theo vnn)
No body would be good, for nothing!!!

Sáng nay đọc bài của Let it be mới biết tin này, quả thật là buồn, tôi không nghe nhạc Trần Hoàn nhiều lắm, chỉ biết đến ông qua mấy bài hay nghe trên đài, nhưng tôi ấn tượng vì ông là một người con của vùng đất Quảng Trị quê mình, khác với một số ca sĩ mới nổi sau này dù được sinh ra ở Quảng Trị nhưng khi thành công thì họ chọn cho mình một quê hương mới ( thường là Huế ), tháng 11 chưa hết, chưa chuẩn bị kỉ niệm 1 năm ngày mất của George Harrison thì nay đến tin này, buồn quá.

Vĩnh biệt nhạc sỹ. Rồi cái gì cũng đến lúc kết thúc..
The Gods may throw a dice, their minds as cold as ice

Chắc Beatlesvn là người yêu âm nhạc? Nhìn biểu tượng của Beatle và cái nick của Beatle nên đoán thế, nhưng chắc là người thích nghe nhạc ngoại?
Mình cũng như Beatle không nghe nhiều nhạc Trần Hoàn, nhưng mình lại ấn tượng với nhạc sỹ bởi vì ông có mấy bài hát để đời. Bài hát mà mình thích nhất do ông sáng tác là bài Một mùa xuân (thơ Xuân Hải). Mổi lần nghe bài hát này thì mình có cảm giác rất lạ, nhớ về một cái gì đó rất xa xăm dù rằng tuổi đời của mình cũng chưa phải là nhiều. Có lẽ ngày xưa lúc còn nhỏ hay nghe bài hát này vào các dịp Tết. Mà Tết đối với trẻ con thì ấn tượng lắm. Cho đến ngày hôm nay thì mình vẫn rất thích nghe bài hát đấy mổi dịp Tết về. Không nhầm thì năm nào vào các ngày Tết, bài hát Một mùa xuân của Trần Hoàn vẫn được phát trên đài tiếng nói và truyền hình Việt Nam. "... nhịp phách tiền" sẽ đi cùng thời gian, mình tin như thế.
No body would be good, for nothing!!!

Sáng hôm trước có việc phải qua toà soạn báo Quảng Trị ,nhìn bác đang soạn mớ tài liệu ngổn ngang giữa phòng thì chuông điện thoại reo.Vừa đặt ống nghe xuống thấy vẽ mặt bác trầm ngâm một lúc rồi buồn buồn bảo Nhạc sĨ Trần Hoàn mất rồi, 5phút nữa chờ lấy Fax để đăng tin nghe !
Mặc dù chẳng phải họ hàng máu mũ ruột thịt gì nhưng bỗng nhiên toàn thân tôi nổi gai ốc, có một cái gì đó cứ nghèn nghẹn ở cổ ,một nổi thương tiếc và đau buồn dâng lên không thể tả được, có lẽ nói ra điều này một số người sẽ cười nhưng tôi chẳng sợ, bởi lẽ đã từ lâu tôi rất yêu quý và ngưỡng mộ nhạc sĩ Trần Hoàn và nếu như tính số bài hát về Quảng Trị mà tôi thuộc nhiều nhất cũng là những bài hát của ông.
Tôi đem tin này về Công ty ,mọi người chép miệng mà ngỡ ngàng,bởi lẽ cứ nghĩ ông vẫn còn khoẻ thế cơ mà.
Có một điều ngạc nhiên là từ hôm đó đến giờ chưa thấy truyền hình đưa tin !
Được hoasosac sửa chữa / chuyển vào 17:43 ngày 24/11/2003

Một phút ngậm ngùi
Yêu khó hơn làm Toán không 0.

Chắc Beatlesvn là người yêu âm nhạc? Nhìn biểu tượng của Beatle và cái nick của Beatle nên đoán thế, nhưng chắc là người thích nghe nhạc ngoại?
Mình cũng như Beatle không nghe nhiều nhạc Trần Hoàn, nhưng mình lại ấn tượng với nhạc sỹ bởi vì ông có mấy bài hát để đời. Bài hát mà mình thích nhất do ông sáng tác là bài Một mùa xuân (thơ Xuân Hải). Mổi lần nghe bài hát này thì mình có cảm giác rất lạ, nhớ về một cái gì đó rất xa xăm dù rằng tuổi đời của mình cũng chưa phải là nhiều. Có lẽ ngày xưa lúc còn nhỏ hay nghe bài hát này vào các dịp Tết. Mà Tết đối với trẻ con thì ấn tượng lắm. Cho đến ngày hôm nay thì mình vẫn rất thích nghe bài hát đấy mổi dịp Tết về. Không nhầm thì năm nào vào các ngày Tết, bài hát Một mùa xuân của Trần Hoàn vẫn được phát trên đài tiếng nói và truyền hình Việt Nam. "... nhịp phách tiền" sẽ đi cùng thời gian, mình tin như thế.
<FONT face="Times New Roman" color=red size=4><STRONG>No body would be good, for nothing!!!</STRONG></FONT>
[/quote]
Đúng tôi là người ghiền nhạc qtế thật, nhưng ko phải là không nghe nhạc Việt Nam đâu, chẳng qua là thấy thời buổi bấy giờ bọn ca sỹ trẻ nhố nhăng, hát thì chẳng biết hát mà chỉ giỏi khoe mông khoe ngực, đi đâu cũng thấy Quang Vinh với chả Thanh Thảo toàn là 1 lũ rởm đời nên đành quay lại nghe mấy bài tiền chiến của Đoàn Chuẩn, Từ Linh v..v..
"Mặc dù chẳng phải họ hàng máu mũ ruột thịt gì nhưng bỗng nhiên toàn thân tôi nổi gai ốc, có một cái gì đó cứ nghèn nghẹn ở cổ ,một nổi thương tiếc và đau buồn dâng lên không thể tả được, có lẽ nói ra điều này một số người sẽ cười nhưng tôi chẳng sợ, bởi lẽ đã từ lâu tôi rất yêu quý và ngưỡng mộ nhạc sĩ Trần Hoàn và nếu như tính số bài hát về Quảng Trị mà tôi thuộc nhiều nhất cũng là những bài hát của ông." trích bài viết của Hoasosac, tôi thấy chẳng có gì mà cười cả, sống trong cuộc đời cần có một tâm hồn mà.

YOU MAY SAY I''M A DREAMER
BUT I''M NOT THE ONLY ONE​

JOHN LENNON