Vụ ám sát 1 tổng biên tập ở Matxcơva: Do đối đầu giới tài phiệt?

Vụ ám sát 1 tổng biên tập ở Matxcơva: Do đối đầu giới tài phiệt?

TT - Paul Klebnikov, 41 tuổi, một nhà báo Mỹ gốc Nga, tổng biên tập ấn bản tiếng Nga của tạp chí kinh tế Forbes, vừa bị ám sát bên ngoài văn phòng tại Matxcơva cuối tuần trước. Một trong những câu hỏi nổi cộm nhất chính là phải chăng động cơ vụ ám sát liên quan đến danh sách 100 người giàu nhất nước Nga mà Forbes từng công bố.


Theo thông tin của cơ quan nội vụ Nga GUVD, nhà báo Paul Klebnikov đã bị sát hại lúc 21g50 tối thứ sáu 9-7 (giờ địa phương), sau khi vừa rời văn phòng ở số 18 phố Dokunin gần ga tàu điện ngầm ?oVườn thực vật?. Những tên sát nhân ngồi trong một ôtô Zhiguli màu tối, bắn bốn phát vào người nạn nhân. Klebnikov bị thương ở ngực, bụng và chân phải, đã chết trên xe cấp cứu.

Klebnikov khởi sự tờ Forbes tiếng Nga từ tháng tư năm nay. Một tháng sau khi xuất hiện trên thị trường Nga, tờ Forbes đã gây chú ý với danh sách 100 người giàu nhất nước Nga. Bài viết cho rằng Matxcơva là nơi có các tỉ phú làm việc và tích lũy được tài sản nhiều hơn bất cứ thành phố nào khác trên thế giới. ?oĐây là nơi người ta bay và rơi với tốc độ chóng mặt? - Paul Klebnikov từng nhận định. Việc lên danh sách những người giàu nhất Nga là một hành động khá nhạy cảm, như trang web của Ủy ban Bảo vệ nhà báo quốc tế nhìn nhận: ?oViệc công bố danh sách đã khiến người ta tập trung chú ý những tỉ phú Nga, nhiều người trong số này đang cố thu mình lại vì Tổng thống V. Putin đang sử dụng các tòa án, công tố viên và an ninh để gò cương các nhà tài phiệt Nga; củng cố vai trò nhà nước trong nền kinh tế?.

Màn sương quanh cái chết Klebnikov

Đến hôm qua, báo giới Nga có tới ba giả thiết về cái chết của Klebnikov.

1) Theo Sở Nội vụ Matxcơva, một công dân tên X (được giấu tên vì lý do an ninh) vào lúc 21g55 đã gọi điện báo cáo vụ việc và chỉ bảy phút sau cảnh sát đã có mặt tại hiện truờng. Theo nhân chứng X, bọn tấn công gồm ba người, bắn nạn nhân bằng súng tự động rồi chạy trốn trên chiếc Zhiguli đời 15.

2) Hãng thông tấn RIA dẫn nguồn tin cảnh sát nói sau khi rời văn phòng, Klebnikov bước ra vỉa hè và theo sau ông từ phía đại lộ Mir có một ôtô màu sẫm. Còn cách nạn nhân 10-15m, tài xế mở cửa kính bên trái phía trước bắn vào nạn nhân mấy phát.
Hai giả thiết này khác nhau ở số người bắn nạn nhân, trong khi chi tiết chiếc ôtô là trùng khớp.

3) Alexander Gordeyev, biên tập viên tiếng Nga của tuần san Mỹ Newsweek tại Matxcơva (có văn phòng nằm cùng tòa nhà với tờ Forbes), thì kể đã phát hiện Klebnikov trên lề đường sau khi bị bắn. Gordeyev kể với Hãng tin AP rằng khi ấy Klebnikov vẫn còn nói được nhưng đã không thể nói gì về nguyên nhân anh bị tấn công. ?oTôi hỏi anh ấy nhiều lần rằng anh có biết tại sao lại như thế. Paul chỉ nói: ?oTôi không hiểu tại sao họ lại bắn tôi? và nhiều lần xin giúp đỡ?.

Nhóm điều tra tới hiện trường đã tìm thấy chín vỏ đạn mà họ giả định là từ một khẩu Makarov, một viên đạn của loại súng này và những vật dụng khác có liên hệ tới vụ giết người (nguồn tin khác nói đó là hai điện thoại di động, có thể Klebnikov muốn gọi cho ai đó kêu giúp đỡ). Tới trưa hôm qua, Viện công tố Nga thông báo đã tìm thấy chiếc ôtô và đang xem xét, nhưng không thông báo hiệu ôtô cũng như nơi tìm thấy nó.

Nguyên nhân vụ ám sát cũng có nhiều nghi vấn. Theo giám đốc phụ trách xuất bản Forbes và Newsweek bằng tiếng Nga Leonid Bershidsky: ?oPaul là một trong những chuyên gia điều tra giỏi nhất thế giới, tuy nhiên từ tháng hai năm nay anh ta đã không có một cuộc điều tra nhạy cảm nào vì đang phải giải quyết cả một gánh nặng công việc hành chính: từ công việc tòa soạn tới đào tạo nhân viên?. Một số nhân viên khác của Forbes tại Nga cũng xác nhận điều này, khẳng định không thể có việc Klebnikov đang bí mật điều tra một chuyên đề nào đó mà không ai trong tòa soạn biết. Bershidsky giả định: ?oCó thể đây là đòn phủ đầu. Có ai đó không thích ấn bản tiếng Nga của tờ Forbes?.

Trong khi đó, các nhân viên Sở Nội vụ Nga cho rằng vụ giết Klebnikov có liên quan tới hoạt động nghề nghiệp của anh ta. Danh sách 100 người giàu nhất nước Nga do Klebnikov thực hiện làm nhiều người không hài lòng. Tổng thư ký Hội Nhà báo Nga I. Yakovenko cùng nhận định trên và cho rằng những gì Klebnikov đã làm chẳng khác nào ?ođi trên một cánh đồng mìn?. Ông nói: ?oNỗ lực đưa ra ánh sáng tài sản các doanh nhân chúng tôi, loại làm ăn của họ là một công việc nguy hiểm. Giới làm ăn Nga thích cái bóng tối mà họ đang hoạt động?.


PaUl Klebnikov sinh tại New York năm 1963, là con cháu của những người Nga lưu vong. Nói tiếng Nga từ thuở nhỏ, Klebnikov còn biết tiếng Anh, Pháp, Ý. Năm 1984, Klebnikov tốt nghiệp Đại học Berkeley (Carlifornia) chuyên ngành kinh tế chính trị; sau đó, bảo vệ luận án thạc sĩ và tiến sĩ tại Trường Kinh tế London. Từ năm 1989, Klebnikov làm việc cho tạp chí Forbes. Trong số các bài viết của ông có các bài nghiên cứu một loạt các công ty công nghiệp hàng đầu thế giới như Daimler-Benz, Volkswagen, Renault, Xerox, Samsung... Chuyên ngành chính của Klebnikov: doanh nghiệp Nga mới.

DUY VĂN (Tổng hợp từ RIA, ABC News, Forbes

Nga truy tìm 3 kẻ ám sát Tổng Biên tập ForbesTối 9.7, ông Paul Klevnikov, người Mỹ gốc Nga, Tổng Biên tập bản tiếng Nga của tạp chí tài chính danh tiếng Forbes, đã bị bắn chết tại quận đông bắc thủ đô Mátxcơva. Các nhà điều tra giàu kinh nghiệm nhất của Nga đã được tung vào cuộc để tìm manh mối những kẻ sát nhân.


Klevnikov tại buổi ra mắt số báo đăng danh sách 100 người giàu nhất nước Nga ngày 13.5.Đích thân Tổng Chưởng lý Nga Vladimir Ustinov đứng đầu nhóm điều tra vụ ám sát ông Klevnikov. AÁn mạng xảy ra tối 9.7, sau giờ làm việc, khi tất cả nhân viên đã về hết. Ông Klevnikov một mình bước ra khỏi toà soạn trên phố Dukukin và những phát nổ chát chúa đã vang lên. Cảnh sát Mátxcơva nhận được điện thoại báo tin của công dân S. vào lúc 21h55 và 7 phút sau họ đã có mặt tại hiện trường đưa ông Klevnikov đến cấp cứu tại bệnh viện số 20. Bị trúng đạn vào bụng, ngực và chân trái, ông Klevnikov đã qua đời ngay tại phòng sơ cứu.Theo công dân S., tham gia ám sát ông Klevnikov có ba tên. Chúng dùng súng tự động bắn nhiều phát vào ông rồi tẩu thoát trên chiếc xe Zhiguli VAZ-2115 màu tối. Chiếc xe này đã được tìm thấy ngày 11.7.  Theo cảnh sát thì ngay sau khi bị bắn, ông Klevnikov đã kịp nói vài câu gì đó với ông Aleksandr Gordeev, Tổng Biên tập bản tiếng Nga của tạp chí Newsweek, người nghe thấy tiếng súng chạy ra. Ông Klevnikov nói đại ý: Không biết người bắn vào ông là ai và vì nguyên nhân gì mà ông lại bị ám sát. Tại hiện trường, ngoài 9 vỏ đạn, cảnh sát còn phát hiện ra hai chiếc máy điện thoại di động. Rõ ràng là ông Klevnikov đã định gọi ai đó đến cứu. Cảnh sát Mátxcơva đang điều tra hoạt động báo chí của ông Klevnikov để xác định nguyên nhân vụ ám sát. Tập thể toà soạn tạp chí Forbes đều cho hay trong thời gian gần đây ông Klevnikov không có vụ xung đột nào trong hoạt động báo chí. Không những thế, ông chỉ chuyên tâm vào công tác xuất bản tờ tạp chí mà không trực tiếp phụ trách bất cứ vụ điều tra nào. Nhưng ông Leonid Bershidsky, chủ bút tờ Forbes, cho hay: "Một người 17 năm làm công tác điều tra như Klevnikov không thể không có lắm kẻ thù". Klevnikov đến Nga làm Tổng Biên tập tờ Forbes tháng 12 năm ngoái theo hợp đồng kéo dài một năm. Theo lời ông Bershidsky, một số nhân vật trong các loạt bài điều tra trên báo mới đây tỏ ra không hài lòng,nhưng chưa đe doạ lấy mạng sống của Klevnikov. Tuy nhiên, Đài phát thanh Tiếng vọng Mátxcơva ngày 10.7 lại đưa tin: Klevnikov đã từng bị đe doạ ám sát sau khi cho đăng danh sách 100 người giàu nhất nước Nga trong số báo xuất bản cách đây hai tháng. Mark Francetti, phóng viên thường trú tại Nga của tờ Sunday Times cho hay tại bữa ăn tối với Klevnikov ngày 5.7, Klevnikov bày tỏ nguyện vọng muốn làm việc lâu dài tại Nga. Trong câu chuyện Klevnikov có nói rằng hiện nay ông quan tâm đặc biệt đến mối quan hệ giữa các nhà lãnh đạo Nga và nước ngoài trong Công ty TVK-VR. Rất có thể bài viết này của Klevnikov sẽ đăng vào số báo tới của Forbes. Theo thông báo của tạp chí Forbes, Klevnikov bắt đầu làm việc tại Forbes từ năm 1989. Ông đã trưởng thành từ phóng viên lên biên tập viên chính đặc trách về chính trị - kinh tế của Nga và Đông Âu. Klevnikov chính là tác giả của cuốn sách "Bố già trong Điện Kremlin" (The Godfather of the Kremlin) xuất bản tháng 9.2000 về tiểu sử của nhà tài phiệt Nga Boris Berezovsky. Trả lời Hãng tin Nga Ria-Novosti ngày 10.7 từ London, ông Berezovsky khẳng định rằng Toà án Anh đã chứng minh  những nguồn tin của Klevnikov đưa lên báo đều không chính xác. Berezovsky bị Nga truy tố vì tội trốn thuế hiện đang sống lưu vong tại Anh. "Đáng tiếc là anh ta xử lý số liệu một cách tuỳ tiện, anh ta đã chế ra nhiều thứ và có thể có ai đó không thích như vậy" - nhà tỉ phú tai tiếng phỏng đoán về nguyên nhân vụ ám sát Klevnikov. Thế Hưng (Theo Gazeta.ru)