Vũ Trụ - Thiên Văn học Phương Đông

Hôm nay có người PM cho, mới biết có topic này tiếp tục được thảo luận. Rất vui vì có người tham gia. Tôi xin dùng từ Thảo luận thay cho Tranh luận nhé, vì ?" như tôi đã từng viết rõ - trong này là các học thuyết của nhân loại chứ không phải của tôi, vì thế tôi nêu ra chứ không phải là sáng tác ra, không thể là tranh luận (có tính hơn thua), mà thảo luận (với tính trình bày). Tôi cũng mong rằng trong thảo luận, mọi người sẽ đọc kĩ bài của nhau, hiểu được các ý của nhau.
Trước hết, về việc hiểu tư tưởng phương Đông và phương Tây. Thực ra cái này nên đưa sang box Học Thuật, nhưng viết ở đây cũng được.

Theo tôi (và cũng như tôi đã viết), thuộc làu Kinh Dịch không phải là khó, bởi chỉ có mấy trăm câu. Vì vậy thuộc làu Kinh Dịch thì chỉ là chuyện vô nghĩa.
Nhưng hiểu được nó thì mới thật vô cùng gian nan. Đến Khổng Tử là thánh nhân mà cũng phải than ?oNếu cho ta sống thêm vài năm nữa thì có thể hiểu và giảng được Kinh Dịch?. Theo tôi, để hiểu được nó và vận dụng được nó, phải đến tuổi Tri thiên mệnh (50), nghĩa là phải trải nghiệm rồi mới thấu hiểu được. Cho nên việc ?odùng? nó mà sống đúng, phải chăng cũng chỉ là việc của những tiền nhân răn dạy hậu thế, thậm chí là những điều họ không làm được. Lúc đó ?othuộc làu? hay không không quan trọng, mà tư tưởng mới là quan trọng.
(Từ xưa đến nay, mấy người sống và làm đúng được như con đường mà các tiền nhân dạy đâu. Chính tiền nhân cũng chưa làm được, mà gửi gắm lại cho hậu thế để mong có người đạt được).
Ngược lại, khoa học (phương Tây) lại được giảng dạy theo từng bước. Nếu bảo viết lại tất cả những gì Toán học, Vật lý đã viết thì chắc chẳng ai làm được, vì nhiều quá. Thuộc làu nó là quá khó. Nhưng để hiểu được nó thì lại không quá khó. Chỉ cần người chăm chỉ một chút, học hết phổ thông (18 tuổi) là có thể hiểu được khá sâu về Vật lý, Toán học, thêm chút quan tâm thích thú là hiểu được Thiên Văn. Nhưng các công thức khoa học phương Tây chỉ cần sai một ly là đi một dặm.
Phương Tây không đi vào Nhân sinh quan theo kiểu phương Đông, nhưng thành tựu của họ với đời sống thế nào, hẳn ai cũng thấy.
Vậy trong 2 cách tiếp cận, cái nào ?othuộc làu? dễ hơn cái nào, cái nào hiểu dễ hơn cái nào nào, mọi người có thể tự thấy.
Trong số những người tôi đã từng gặp cho đến nay, số người hiểu được Khoa học thì nhiều, số người sống được theo Trung đạo, Quân tử thì chưa có ai cả.
Vả, bao nhiêu người phương Tây đâu có biết Kinh Dịch hay Kinh Phật, Vũ trụ với họ là do Thiên Chúa tạo ra trong 6 ngày, thế nhưng họ sống đâu có kém sung sướng, kém lòng tốt, kém nhân ái so với người châu Á ta đâu? Các Lý thuyết Vũ trụ liệu có ảnh hưởng đến cuộc sống người ta nhiều đến thế không? Mỗi dân tộc, nền văn hóa đều có triết lý cho mình cả mà.
Một lần nữa nhắc lại: Đây chỉ là các Thuyết. Không ai dám nói nó là Chân lý. Vì thế Trung đạo cũng là vô nghĩa, vì đâu dám nói cái nào là Đúng, cái nào là Sai, để mà có cái Trung?
Thôi, chấm dứt vấn đề cái nào có đóng góp nhiều hơn, vì đó không phải mục đích topic này.
Lần sau tôi sẽ trình bày về vấn đề Hư Vô sinh Thái Cực. Thực ra cái này tôi đã viết trong trang 6 rồi, bạn có thể đọc lại ở đó.
(Lại dài quá rồi)

Đến cái này mới là chỗ cần phải thảo luận rõ hơn. Tôi sẽ viết rõ về Hư Vô trong Dịch, trong Đạo, và trong Phật.
1. Vấn đề có Hư Vô trong chu kỳ Vũ trụ của Dịch học hay không.
Nếu đọc lại trang 6, 7, tôi đã viết rất nhiều về khái niệm Cái không, Không rồi. Hư Vô là Không.
Kinh Dịch là một tư tưởng rộng lớn và kéo dài qua hàng ngàn năm, chứ không phải chỉ của một thời, của một người nào cả. Vì vậy nếu nói Dịch thì phải nói Dịch của thời nào.
Kinh Dịch của tôi nói đến là Kinh Dịch hiện nay chúng ta đang đọc, được viết hệ thống chi tiết và gần như không đổi từ Tống, Minh, Thanh cho đến nay. Trong Kinh Dịch đó, từ Hư Vô sinh Thái Cực.
Nếu là Dịch thượng cổ Tiên Tần, thì ngay cả Thái Cực cũng không có đâu. Các thầy bói đời Xuân Thu Chiến Quốc, Tần Thủy Hoàng có vẽ ba vạch tám quẻ, sáu vạch sáu tư quẻ thì cũng không có đồ hình Thái Cực, vì nó là tác phẩm của đời Hán. Vậy thì từ Phục Hi, qua đến gần 2000 năm mới có thêm tư tưởng Thái Cực.
Lại qua hơn 1 nghìn năm nữa, Chu Đôn Hi đời Tống mới đưa thêm ý tưởng Hư Vô (hay Vô Cực) vào trước Thái Cực. Và dù vai trò của Hư Vô không quan trọng lắm, bởi đó là cái để dung hòa với Đạo của Lão Tử, và mô tả trạng thái không nhận thức nổi, nhưng cho đến nay, nó đã là phần chính thức trong Dịch học rồi.
Vậy thì trạng thái Hư Vô - Vô Cực mà tôi viết trong bài không phải là cái sai gì của tôi, vì nếu sai thì đó là cái sai của các nhà Dịch học từ đời Tống (thế kỷ XII) đến nay.
Được chitto sửa chữa / chuyển vào 00:21 ngày 21/02/2005

Đến cái này mới là chỗ cần phải thảo luận rõ hơn. Tôi sẽ viết rõ về Hư Vô trong Dịch, trong Đạo, và trong Phật.
1. Vấn đề có Hư Vô trong chu kỳ Vũ trụ của Dịch học hay không.
Nếu đọc lại trang 6, 7, tôi đã viết rất nhiều về khái niệm Cái không, Không rồi. Hư Vô là Không.
Kinh Dịch là một tư tưởng rộng lớn và kéo dài qua hàng ngàn năm, chứ không phải chỉ của một thời, của một người nào cả. Vì vậy nếu nói Dịch thì phải nói Dịch của thời nào.
Kinh Dịch của tôi nói đến là Kinh Dịch hiện nay chúng ta đang đọc, được viết hệ thống chi tiết và gần như không đổi từ Tống, Minh, Thanh cho đến nay. Trong Kinh Dịch đó, từ Hư Vô sinh Thái Cực.
Nếu là Dịch thượng cổ Tiên Tần, thì ngay cả Thái Cực cũng không có đâu. Các thầy bói đời Xuân Thu Chiến Quốc, Tần Thủy Hoàng có vẽ ba vạch tám quẻ, sáu vạch sáu tư quẻ thì cũng không có đồ hình Thái Cực, vì nó là tác phẩm của đời Hán. Vậy thì từ Phục Hi, qua đến gần 2000 năm mới có thêm tư tưởng Thái Cực.
Lại qua hơn 1 nghìn năm nữa, Chu Đôn Hi đời Tống mới đưa thêm ý tưởng Hư Vô (hay Vô Cực) vào trước Thái Cực. Và dù vai trò của Hư Vô không quan trọng lắm, bởi đó là cái để dung hòa với Đạo của Lão Tử, và mô tả trạng thái không nhận thức nổi, nhưng cho đến nay, nó đã là phần chính thức trong Dịch học rồi.
Vậy thì trạng thái Hư Vô - Vô Cực mà tôi viết trong bài không phải là cái sai gì của tôi, vì nếu sai thì đó là cái sai của các nhà Dịch học từ đời Tống (thế kỷ XII) đến nay.
Được chitto sửa chữa / chuyển vào 00:21 ngày 21/02/2005

Theo tôi, có khái niệm Hư Vô vào trước Thái Cực, thì Vũ trụ quan trong Dịch cũng không có gì sai.
Nếu ta chấp nhận Thuyết BigBang, thì BigBang là Thái Cực. Thái Cực là trạng thái mà ta có nhận thức, có phản ánh, có tư duy. BigBang thế nào, người ta có thể mô tả được, là cao độ của mọi lực, mọi hạt, mọi sóng, là tổng hòa Âm Dương tột cùng.
Thế còn Vũ trụ ?otrước? BigBang là gì? Đó là trạng thái mà con người chưa nhận thức nổi, không thể phản ánh, không có thông tin, nhưng không có nghĩa là nó vĩnh viến là không. Vậy sinh ra Thái Cực cũng có thể là một trạng thái nào đó, có điều ta không thể tư duy được. Đó là Hư Vô.
không có từ khác nên buộc phải dùng từ trước, dù rằng từ khi có Vũ Trụ thì mới có Thời gian.
Ngược lại, nếu không chấp nhận thuyết BigBang (vì chỉ là Thuyết thôi mà), thì nguồn gốc Vũ Trụ từ đâu, không nhẽ nó hằng hữu mãi mãi với các lực Âm Dương? Xem ra, lại càng nhiều chỗ cho Hư Vô đứng.
Xét về mặt tư duy của người Trung Hoa, theo tôi, có lẽ nhận thức đầu tiên của họ về Vũ trụ là về hình tượng: Trời đất, nước lửa, núi non, sấm chớp,?., sau đó là đến sự thay đổi mùa xuân hạ thu đông, mặt trời mặt trăng tròn khuyết, từ đó mới hình thành tư tưởng Âm Dương. Hệ Từ truyện viết: Thánh nhân ngửa đầu xem tượng trời, cúi đầu xem hình đất mà vạch ra bát quái.
Vậy phải chăng tư tưởng là đi ngược lại: Từ tứ tượng, bát quái, rồi mới nghĩ đến Lưỡng Nghi? 2000 năm sau đặt ra Thái Cực, nghìn năm sau nữa đặt ra Hư Vô. Nghĩa là càng về sau nhận thức và khái quát càng về gần gốc rễ.
Biết đâu sắp tới hoặc sau này có người còn nghĩ ra cái trước cả Hư Vô ???

Theo tôi, có khái niệm Hư Vô vào trước Thái Cực, thì Vũ trụ quan trong Dịch cũng không có gì sai.
Nếu ta chấp nhận Thuyết BigBang, thì BigBang là Thái Cực. Thái Cực là trạng thái mà ta có nhận thức, có phản ánh, có tư duy. BigBang thế nào, người ta có thể mô tả được, là cao độ của mọi lực, mọi hạt, mọi sóng, là tổng hòa Âm Dương tột cùng.
Thế còn Vũ trụ ?otrước? BigBang là gì? Đó là trạng thái mà con người chưa nhận thức nổi, không thể phản ánh, không có thông tin, nhưng không có nghĩa là nó vĩnh viến là không. Vậy sinh ra Thái Cực cũng có thể là một trạng thái nào đó, có điều ta không thể tư duy được. Đó là Hư Vô.
không có từ khác nên buộc phải dùng từ trước, dù rằng từ khi có Vũ Trụ thì mới có Thời gian.
Ngược lại, nếu không chấp nhận thuyết BigBang (vì chỉ là Thuyết thôi mà), thì nguồn gốc Vũ Trụ từ đâu, không nhẽ nó hằng hữu mãi mãi với các lực Âm Dương? Xem ra, lại càng nhiều chỗ cho Hư Vô đứng.
Xét về mặt tư duy của người Trung Hoa, theo tôi, có lẽ nhận thức đầu tiên của họ về Vũ trụ là về hình tượng: Trời đất, nước lửa, núi non, sấm chớp,?., sau đó là đến sự thay đổi mùa xuân hạ thu đông, mặt trời mặt trăng tròn khuyết, từ đó mới hình thành tư tưởng Âm Dương. Hệ Từ truyện viết: Thánh nhân ngửa đầu xem tượng trời, cúi đầu xem hình đất mà vạch ra bát quái.
Vậy phải chăng tư tưởng là đi ngược lại: Từ tứ tượng, bát quái, rồi mới nghĩ đến Lưỡng Nghi? 2000 năm sau đặt ra Thái Cực, nghìn năm sau nữa đặt ra Hư Vô. Nghĩa là càng về sau nhận thức và khái quát càng về gần gốc rễ.
Biết đâu sắp tới hoặc sau này có người còn nghĩ ra cái trước cả Hư Vô ???

2. Hư Vô ?" Vô minh trong Phật giáo.
Theo tôi, có lẽ tác giả myDalat hơi nhầm lẫn. Trong Kinh phật tôi không tìm thấy từ Hư vô ?" Vô Cực ở đâu cả. Không có khái niệm Hư vô. Bạn cho rằng Hư vô của Vũ trụ chính là Vô minh, không chính xác.
Chính trong bài của bạn cũng đã nói lên điều ấy : ?oVô minh ?" Hành - Thức - Danh sắc - Lục căn ?" Xúc - Thọ - Ái - Thủ - Hữu ?" Sinh ?" Lão - Bệnh - Tử - Vô minh (vòng Thập nhị nhân duyên).
Câu của bạn đã chỉ rất rõ, thông qua chữ Nhân : Đó là vòng của tâm thức, tư duy Con Người, chứ không phải của Vũ Trụ, của Vật chất rồi. Vô minh không thể và không bao giờ là trạng thái của Vũ trụ được, mà chỉ là trạng thái nhận thức của con người thôi. Cho nên nó không thể là Hư vô.
Vũ trụ làm gì có Hành, có Thức, có Lục Căn? Con người khi không nhận thức đúng đắn, hoặc ở trạng thái khởi đầu, tận cùng của Nhận thức là Vô minh, chứ Vũ trụ không Vô minh. Vũ trụ rất ?ominh?, theo Phật, Vũ trụ có cái nguồn uyên nguyên vô tận là Chân Như cơ.
Khái niệm Vô minh và Ảo giả thể hiện tính Siêu hình của Phật giáo, bắt nguồn từ Ấn Độ giáo. Ấn Độ giáo coi sắc thể và cấu trúc quanh con người được hình thành bởi một tâm thức, tâm thức này chịu sự tác động của ảo giác. Phật giáo gọi ảo giác này là Vô minh và có thể coi đó là ?otâm ô nhiễm?.
A la hán Mã Minh nói : "Khi không nhận rõ sự nhất thể (Chân Như) thì vô minh và phân biệt liền hiện, và tất cả mọi dạng của tâm ô nhiễm liền phát?"
Hay như Tôn Giả Xá-Lợi-Phất: ?oVô minh là không biết , không biết tức là vô minh?đối với năm thọ ấm mà không thấy, không biết như thật, không có vô gián đẳng, ngu si, mờ tối, không sáng tỏ, thì gọi là vô minh. Ai thành tựu những điều này gọi là vô minh?
Vậy nên Vô minh của Phật giáo là trạng thái Ý Thức, không phải, và cũng không liên quan gì đến Hư Vô là trạng thái Vật Chất trong Vũ Trụ của Dịch cả. Phật giáo không có từ Hư vô, chỉ có Không, Vô Sắc thôi.

2. Hư Vô ?" Vô minh trong Phật giáo.
Theo tôi, có lẽ tác giả myDalat hơi nhầm lẫn. Trong Kinh phật tôi không tìm thấy từ Hư vô ?" Vô Cực ở đâu cả. Không có khái niệm Hư vô. Bạn cho rằng Hư vô của Vũ trụ chính là Vô minh, không chính xác.
Chính trong bài của bạn cũng đã nói lên điều ấy : ?oVô minh ?" Hành - Thức - Danh sắc - Lục căn ?" Xúc - Thọ - Ái - Thủ - Hữu ?" Sinh ?" Lão - Bệnh - Tử - Vô minh (vòng Thập nhị nhân duyên).
Câu của bạn đã chỉ rất rõ, thông qua chữ Nhân : Đó là vòng của tâm thức, tư duy Con Người, chứ không phải của Vũ Trụ, của Vật chất rồi. Vô minh không thể và không bao giờ là trạng thái của Vũ trụ được, mà chỉ là trạng thái nhận thức của con người thôi. Cho nên nó không thể là Hư vô.
Vũ trụ làm gì có Hành, có Thức, có Lục Căn? Con người khi không nhận thức đúng đắn, hoặc ở trạng thái khởi đầu, tận cùng của Nhận thức là Vô minh, chứ Vũ trụ không Vô minh. Vũ trụ rất ?ominh?, theo Phật, Vũ trụ có cái nguồn uyên nguyên vô tận là Chân Như cơ.
Khái niệm Vô minh và Ảo giả thể hiện tính Siêu hình của Phật giáo, bắt nguồn từ Ấn Độ giáo. Ấn Độ giáo coi sắc thể và cấu trúc quanh con người được hình thành bởi một tâm thức, tâm thức này chịu sự tác động của ảo giác. Phật giáo gọi ảo giác này là Vô minh và có thể coi đó là ?otâm ô nhiễm?.
A la hán Mã Minh nói : "Khi không nhận rõ sự nhất thể (Chân Như) thì vô minh và phân biệt liền hiện, và tất cả mọi dạng của tâm ô nhiễm liền phát?"
Hay như Tôn Giả Xá-Lợi-Phất: ?oVô minh là không biết , không biết tức là vô minh?đối với năm thọ ấm mà không thấy, không biết như thật, không có vô gián đẳng, ngu si, mờ tối, không sáng tỏ, thì gọi là vô minh. Ai thành tựu những điều này gọi là vô minh?
Vậy nên Vô minh của Phật giáo là trạng thái Ý Thức, không phải, và cũng không liên quan gì đến Hư Vô là trạng thái Vật Chất trong Vũ Trụ của Dịch cả. Phật giáo không có từ Hư vô, chỉ có Không, Vô Sắc thôi.

Vì vậy, tôi chưa thể chấp nhận những nhận định mang tính võ đoán áp đặt này:

Được chitto sửa chữa / chuyển vào 00:54 ngày 21/02/2005

Vì vậy, tôi chưa thể chấp nhận những nhận định mang tính võ đoán áp đặt này:

Được chitto sửa chữa / chuyển vào 00:54 ngày 21/02/2005

Hai cách nói của bạn không có gì khác nhau cả, Kinh Dịch hay các định luật có lợi ích gì cho bản thân con người và xã hội ư ????
Không nên nhìn sự vật chỉ với một con mắt trong khi ta vẫn chưa sử dụng con mắt còn lại cộng với các giác quan như thính giác, vị giác, xúc giác, khứu giác và cả một bộ óc đã trải qua bao năm rèn luyện nữa.
Một đứa bé mới chào đời hay kể cả những học sinh cấp 1,2 khi đọc Kinh Dịch và các định luật bạn nêu cũng có ý nghĩa giống nhau cả vì chúng chẳng hiểu nổi những thứ đó nói về cái gì.
Và như vậy lợi ích mà bạn nói phải thông qua nhận thức và hành động của chủ thể là con người mới có thể nói được. Đồng ý là có thể bạn hiểu được Kinh dịch, nó giúp nhiều cho cuộc sống bạn hay những người nào đó. Nhưng cũng có những người họ hiểu các định luật kia chứ họ chẳng hiểu nổi Kinh dịch. Nói về chuyện này tôi lại nhớ đến chuyện về thằng em học lớp 8 , Sau một thời gian học Tiếng Anh nó có vẻ trầm tư suy nghĩ rồi rút ra kết luận như sau : Chắc chắn Tiếng Việt mới là ngọn nguồn của ngôn ngữ bởi vì khi em nói '' I don''t know'' thì trong đầu em phải dịch ra là ''Tôi không biết'', và như vậy người Anh họ cũng hiểu là ''Tôi không biết'' khi nghe câu đó. Rõ ràng là tất cả các ngôn ngữ đều phải dịch ra Tiếng Việt mới hiểu được .
Thôi đang bận, để khi khác tranh luận tiếp !
Bye!