Vũ Trụ - Thiên Văn học Phương Đông

éu?c RAGNAROK s?a vo 18:09 ngy 28/02/2005

Hôm trước đã viết một bài về Vũ trụ quan Phật giáo, nhưng rồi khi càng đọc lại các tài liệu, lại thấy có gì đó không ổn, nên không thể post lên được. Cho nên mấy hôm rồi cũng không có bài nào.
Hơn nữa, một mình độc thoại cũng buồn. Những ý tưởng về Dịch học xem chừng cũng không nhiều người hứng thú, dù rằng nó cực kỳ trong sáng, logic. Còn logic Phật giáo lại còn trừu tượng hơn gấp mấy lần, không những thế lại còn có nhiều trường phái, hàng chục tác giả lớn không nhất thiết thống nhất về tư tưởng....
Hay là lôi Thông Thiên sang đây, coi như đó cũng là một cách nhìn về Vũ trụ?

Hôm trước đã viết một bài về Vũ trụ quan Phật giáo, nhưng rồi khi càng đọc lại các tài liệu, lại thấy có gì đó không ổn, nên không thể post lên được. Cho nên mấy hôm rồi cũng không có bài nào.
Hơn nữa, một mình độc thoại cũng buồn. Những ý tưởng về Dịch học xem chừng cũng không nhiều người hứng thú, dù rằng nó cực kỳ trong sáng, logic. Còn logic Phật giáo lại còn trừu tượng hơn gấp mấy lần, không những thế lại còn có nhiều trường phái, hàng chục tác giả lớn không nhất thiết thống nhất về tư tưởng....
Hay là lôi Thông Thiên sang đây, coi như đó cũng là một cách nhìn về Vũ trụ?

Dưới đây là cách suy nghĩ của tôi, và tôi trình bày theo hướng này về Vũ trụ quan Phật giáo. Những điều này có thể không hoàn toàn đúng với, nhưng như tôi đã nói, Phật giáo bản thân nó cũng có hàng chục trường phái, quan điểm rồi.
Trong bài ở trên, tôi có viết đến từ Không nguyên, thực ra hình như không có khái niệm đó. Có chăng, bên cạnh Nhất nguyên, Nhị nguyên, Đa nguyên là có Vô nguyên ?" không rõ nguồn ?" mà thôi. Còn tôi tự cho là Không nguyên.
Theo đúng tiến trình, lúc đầu người Ấn Độ đi tìm hiểu rất sâu về cái Cội nguồn, bản chất Vũ trụ, trước hết là Vũ trụ Vật chất rồi đến Vũ trụ tinh thần, mà một dòng khá logic là Áo Nghĩa thư, là Nhất nguyên, lấy Phạm Thiên (Brahman) làm nguồn cho tất cả, từ Vũ trụ đến Bản ngã con người (Attman), rồi đồng nhất Attman với Brahman.
Phật Thích Ca, sau quá trình tìm hiểu học tập, lúc đầu có tìm hiểu, trải nghiệm trạng thái tư duy vũ trụ từ Vật chất, nhưng rồi đã chuyển hẳn sang tư duy về Tâm thức, tinh thần, cho nên khi đó ông dần loại bỏ các vấn đề Vũ trụ vật chất mà chuyển sang Vũ trụ tinh thần, kết hợp lại rồi lại loại bỏ, để cuối cùng giác ngộ giải thoát về ?oKhông Vật chất mà cũng không Phi vật chất? (Tự tính Không). Trạng thái này rất trừu tượng, và có lẽ dành cho kinh điển hoặc các vị đã đạt đạo. Do đó có người cho rằng Vũ trụ quan của Phật khác Ấn Độ giáo, và không còn đề cập đến Vũ trụ vật chất nữa, coi nó chỉ là sự Nhiễu tâm thức.
Nhưng rồi cũng vì tư tưởng Không nó vượt ra ngoài tri thức quá nhiều người, vốn quen phải từ cái Vật chất để cảm nhận, nên hàng trăm năm sau, các tác giả kế tục lại lấy Vũ trụ vật chất để giải thích trước, rồi đem Không (không Vật chất không Phi vật chất) nói sau, bởi vậy lại có sự tương đồng nhất định với Ấn Độ giáo, Áo nghĩa thư. Những tác giả sau này như Mã Minh, Long Thọ, dùng những cách khác nhau để giảng vể Vũ trụ, rồi hướng đến tâm lý một cách gần và rõ ràng, logic hơn Phật nguyên thủy.
Thế nên ở đây lại trở lại Nhất nguyên.

Dưới đây là cách suy nghĩ của tôi, và tôi trình bày theo hướng này về Vũ trụ quan Phật giáo. Những điều này có thể không hoàn toàn đúng với, nhưng như tôi đã nói, Phật giáo bản thân nó cũng có hàng chục trường phái, quan điểm rồi.
Trong bài ở trên, tôi có viết đến từ Không nguyên, thực ra hình như không có khái niệm đó. Có chăng, bên cạnh Nhất nguyên, Nhị nguyên, Đa nguyên là có Vô nguyên ?" không rõ nguồn ?" mà thôi. Còn tôi tự cho là Không nguyên.
Theo đúng tiến trình, lúc đầu người Ấn Độ đi tìm hiểu rất sâu về cái Cội nguồn, bản chất Vũ trụ, trước hết là Vũ trụ Vật chất rồi đến Vũ trụ tinh thần, mà một dòng khá logic là Áo Nghĩa thư, là Nhất nguyên, lấy Phạm Thiên (Brahman) làm nguồn cho tất cả, từ Vũ trụ đến Bản ngã con người (Attman), rồi đồng nhất Attman với Brahman.
Phật Thích Ca, sau quá trình tìm hiểu học tập, lúc đầu có tìm hiểu, trải nghiệm trạng thái tư duy vũ trụ từ Vật chất, nhưng rồi đã chuyển hẳn sang tư duy về Tâm thức, tinh thần, cho nên khi đó ông dần loại bỏ các vấn đề Vũ trụ vật chất mà chuyển sang Vũ trụ tinh thần, kết hợp lại rồi lại loại bỏ, để cuối cùng giác ngộ giải thoát về ?oKhông Vật chất mà cũng không Phi vật chất? (Tự tính Không). Trạng thái này rất trừu tượng, và có lẽ dành cho kinh điển hoặc các vị đã đạt đạo. Do đó có người cho rằng Vũ trụ quan của Phật khác Ấn Độ giáo, và không còn đề cập đến Vũ trụ vật chất nữa, coi nó chỉ là sự Nhiễu tâm thức.
Nhưng rồi cũng vì tư tưởng Không nó vượt ra ngoài tri thức quá nhiều người, vốn quen phải từ cái Vật chất để cảm nhận, nên hàng trăm năm sau, các tác giả kế tục lại lấy Vũ trụ vật chất để giải thích trước, rồi đem Không (không Vật chất không Phi vật chất) nói sau, bởi vậy lại có sự tương đồng nhất định với Ấn Độ giáo, Áo nghĩa thư. Những tác giả sau này như Mã Minh, Long Thọ, dùng những cách khác nhau để giảng vể Vũ trụ, rồi hướng đến tâm lý một cách gần và rõ ràng, logic hơn Phật nguyên thủy.
Thế nên ở đây lại trở lại Nhất nguyên.

Câu trên em trích từ trang 5, bài của bác Chitto. Bàn luận về đạo Phật có lẽ hơi vượt quá phạm vi của box này. Tuy nhiên, xem đi xem lại mãi thì em vẫn chưa tìm được chỗ nào sơ hở của bác Chitto để mà phản biện cả, cũng có thể là do kiến thức của em chưa đủ tầm. Đành lấy tạm một cái câu nói mà có vẻ hồ nghi nhất để đem ra bàn vậy.
Về vũ trụ quan của Phật Giáo, có lẽ không được nói một cách rõ ràng và có hệ thống lắm. Khi được hỏi về nguồn gốc của vũ trụ, có nhiều vị sư đã trả lời rằng: Phật Giáo không quan tâm đến nguồn gốc vũ trụ, mà chỉ quan tâm đến việc giải quyết vấn đề con người. Một trong những vấn đề hay được bàn tới nhất chính là ?otính không?. Như câu nói của bác Chitto ở trên : ?oPhật giáo coi nhận thức của con người về thế giới là Vô Minh, Ảo Giả?. Em thì diễn nôm lại là: Phật giáo coi nhận thức của con người về thế giới là không sáng suốt, giả dối, không có thật.
Thật ra thì đạo Phật cũng có nhiều nhược điểm, nhưng nói như vậy thì sẽ khiến độc giả tưởng rằng Phật Giáo bi quan, yếm thế quá. Ý của các sư phụ muốn nói là: cách nhìn nhận cuộc sống của con người bình thường có nhiều sai lạc. Vì vậy chúng ta cần phải tập cách suy nghĩ và đánh giá đối tượng một cách khách quan, đúng đắn hơn. Chữ ?ođúng? ở đây rất khó hiểu, khó lường, tuỳ vào công phu tu luyện của mỗi người mà có. Khi đã có vài khái niệm về thói thấy sai của mình, mình có thể có phản ứng quá trớn là phủ nhận hiện hữu của tất cả mọi sự. Đấy là cực đoan chấp không, không những sai lạc mà còn rất nguy hiểm. Điều cần hiểu là, sự vật quả có hiện hữu, nhưng không hiện hữu theo cách mình tưởng. Cái khó trong việc đào luyện chính kiến về trung đạo là không chấp nhận tính thực hữu độc lập của các pháp, nhưng cũng không phủ nhận sự hiện hữu duyên sinh của chúng.
Em định nói tiếp nữa, nhưng sợ lại lạc đề. Có lẽ chủ đề đạo Phật thì nên bàn tiếp ở box Học Thuật...
Được nvl sửa chữa / chuyển vào 11:34 ngày 04/03/2005
Được nvl sửa chữa / chuyển vào 11:37 ngày 04/03/2005

Câu trên em trích từ trang 5, bài của bác Chitto. Bàn luận về đạo Phật có lẽ hơi vượt quá phạm vi của box này. Tuy nhiên, xem đi xem lại mãi thì em vẫn chưa tìm được chỗ nào sơ hở của bác Chitto để mà phản biện cả, cũng có thể là do kiến thức của em chưa đủ tầm. Đành lấy tạm một cái câu nói mà có vẻ hồ nghi nhất để đem ra bàn vậy.
Về vũ trụ quan của Phật Giáo, có lẽ không được nói một cách rõ ràng và có hệ thống lắm. Khi được hỏi về nguồn gốc của vũ trụ, có nhiều vị sư đã trả lời rằng: Phật Giáo không quan tâm đến nguồn gốc vũ trụ, mà chỉ quan tâm đến việc giải quyết vấn đề con người. Một trong những vấn đề hay được bàn tới nhất chính là ?otính không?. Như câu nói của bác Chitto ở trên : ?oPhật giáo coi nhận thức của con người về thế giới là Vô Minh, Ảo Giả?. Em thì diễn nôm lại là: Phật giáo coi nhận thức của con người về thế giới là không sáng suốt, giả dối, không có thật.
Thật ra thì đạo Phật cũng có nhiều nhược điểm, nhưng nói như vậy thì sẽ khiến độc giả tưởng rằng Phật Giáo bi quan, yếm thế quá. Ý của các sư phụ muốn nói là: cách nhìn nhận cuộc sống của con người bình thường có nhiều sai lạc. Vì vậy chúng ta cần phải tập cách suy nghĩ và đánh giá đối tượng một cách khách quan, đúng đắn hơn. Chữ ?ođúng? ở đây rất khó hiểu, khó lường, tuỳ vào công phu tu luyện của mỗi người mà có. Khi đã có vài khái niệm về thói thấy sai của mình, mình có thể có phản ứng quá trớn là phủ nhận hiện hữu của tất cả mọi sự. Đấy là cực đoan chấp không, không những sai lạc mà còn rất nguy hiểm. Điều cần hiểu là, sự vật quả có hiện hữu, nhưng không hiện hữu theo cách mình tưởng. Cái khó trong việc đào luyện chính kiến về trung đạo là không chấp nhận tính thực hữu độc lập của các pháp, nhưng cũng không phủ nhận sự hiện hữu duyên sinh của chúng.
Em định nói tiếp nữa, nhưng sợ lại lạc đề. Có lẽ chủ đề đạo Phật thì nên bàn tiếp ở box Học Thuật...
Được nvl sửa chữa / chuyển vào 11:34 ngày 04/03/2005
Được nvl sửa chữa / chuyển vào 11:37 ngày 04/03/2005

Quả thật là bàn về các Triết thuyết ở đây thì hơi lạc đề một chút, chứ chưa chắc là đã "Vượt quá phạm vi của box", vì chắc rằng không ít các thành viên trong box cũng quan tâm và có thể hiểu các tư tưởng đó, và hiểu sâu sắc hơn tôi nữa - khi họ đã ưa thích Thiên Văn - Vũ trụ.
Một số cái có thể là hợp lý với box Học Thuật hơn, nhưng mà tôi cũng vẫn muốn đưa ở đây, vì có tính logic hợp lý, và nhiều vấn đề liên quan đến kiểm chứng thực nghiệm. Gần đây mới đọc sơ qua cuốn "Đạo của Vật lý" thì thấy những gì tôi nói ở đây cũng không khác nhiều lắm so với quyển đó, nhưng có thể ngắn gọn hơn, "pha tạp" hơn.
Mà bản thân box Học Thuật, tôi không khoái như ở đây. Đôi khi pha tạp một tí cũng vui. Bên cạnh những kĩ sư, nhà vật lý,...., lại xuất hiện một thầy bói hoặc ông sư cũng góp phần làm phong phú cái thế giới này hơn, nhỉ?

Quả thật là bàn về các Triết thuyết ở đây thì hơi lạc đề một chút, chứ chưa chắc là đã "Vượt quá phạm vi của box", vì chắc rằng không ít các thành viên trong box cũng quan tâm và có thể hiểu các tư tưởng đó, và hiểu sâu sắc hơn tôi nữa - khi họ đã ưa thích Thiên Văn - Vũ trụ.
Một số cái có thể là hợp lý với box Học Thuật hơn, nhưng mà tôi cũng vẫn muốn đưa ở đây, vì có tính logic hợp lý, và nhiều vấn đề liên quan đến kiểm chứng thực nghiệm. Gần đây mới đọc sơ qua cuốn "Đạo của Vật lý" thì thấy những gì tôi nói ở đây cũng không khác nhiều lắm so với quyển đó, nhưng có thể ngắn gọn hơn, "pha tạp" hơn.
Mà bản thân box Học Thuật, tôi không khoái như ở đây. Đôi khi pha tạp một tí cũng vui. Bên cạnh những kĩ sư, nhà vật lý,...., lại xuất hiện một thầy bói hoặc ông sư cũng góp phần làm phong phú cái thế giới này hơn, nhỉ?

Trở lại từ một trong những bài đầu tiên ở topic này, về Cửu diệu: 9 Thiên thể chính trên bầu trời, gồm Thái Dương, Thái Âm, Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ, La Hầu, Kế Đô, hai thiên thể cuối cùng là cái gì.
Cách đây hơn 1 năm, tôi đọc lại Đại Việt sử ký toàn thư, thấy nói về nó, định viết rồi mà quên béng mất.
Hai thiên thể La Hầu và Kế Đô thực tế lại là hai thứ không có thật. Đó là sản phẩm của người Ấn Độ được người Trung Hoa tiếp nhận, thông qua Phạn lịch, được truyền cùng thời Phật giáo.
Khi có hiện tượng Nhật thực, nguyệt thực, người Trung Hoa cho rằng đó là do quái vật khổng lồ ăn mất mặt trời mặt trăng (chó sói ăn trăng ?" nên mới gọi là ?othực?), còn người Ấn Độ tiến bộ hơn một chút khi cho rằng đó là do hai thiên thể rất lớn, tối đen che lấp mất. Hai thiên thể đó trên bầu trời và được gọi là Rahu và Kethu, sau Trung Hoa phiên ra là La Hầu và Kế Đô.
Mỗi tội họ không biết được rằng đó chính là Mặt trăng ?" Thái Âm và bóng của Trái đất (cái này thì người phương Tây thời Trung cổ cũng không biết được - dù rằng trước CN, ở Hi Lạp đã nghĩ ra điều đó).
Dù không có thật, trong Văn học và Chiêm tinh, hai thiên thể này vẫn xuất hiện, như là biểu hiện của sức mạnh, bóng tối, sự đe dọa, xâm chiếm, phá hủy. Vị thần cai quản (Tinh chủ) của hai thiên thể này cũng có quyền lực ngang hàng với Thất chính, trở thành Cửu diệu Tinh quân. 9 Diệu tinh với các cung điện là nơi ở của 9 Tinh quân, nên gọi là Cửu Cung, để rồi khi cúng sao giải hạn thì thường lập đàn theo Cửu cung Bát quái Thất tinh? (Chín cung sao ?" Tám quẻ Kinh dịch ?" Bảy ngôi bắc đẩu)
Các tên tiếng Phạn tương ứng: Sao Thủy - Bhuda ; Sao Kim - Sukra ; Sao Hỏa - Angaraka ; Sao Mộc - Brhaspati ; Sao Thổ - Sanaiscara (hay Sani).
Trong Tử Vi thì La Hầu là hung tinh (sao rất xấu) của phái nam, vì nó che mặt trời (Thái Dương ?" nam), ứng vào tháng 1 và 7 âm lịch. Còn Kế Đô là hung tinh của nữ giới, vì nó che mặt trăng (Thái Âm ?" nữ), ứng vào tháng 3 và 9 âm lịch.
Được chitto sửa chữa / chuyển vào 05:43 ngày 07/03/2005