Vũ Trụ - Thiên Văn học Phương Đông

I. Tam viên
I.1 Tử Vi Viên
Tử Vi Viên bao gồm 37 chòm sao (tinh quan)
1. Bắc Cực
Chòm Bắc Cực bao gồm 5 ngôi sao, 4 ngôi nằm trong chòm Ursa Minor, 1 ngôi nằm trong chòm Camelopardalis. 5 ngôi sao này đều có tên riêng:
http://i106.photobucket.com/albums/m280/trantuantubk/Tra***ional_chinese_constellations/BacCuc_TuViVien.jpg
Bắc Cực nhất: Thái Tử
Bắc Cực nhị: Đế (Vua)
Bắc Cực tam: Thứ Tử
Bắc Cực tứ: Hậu Cung
Bắc Cực ngũ: Thiên Xu (Trục/Trụ Trời)
Các sao này tương ứng với các ngôi sao Thiên văn học hiện đại như sau:
Thái Tử: gamma Ursa Minoris
Đế: beta Ursa Minoris
Thứ Tử: 5 Ursa Minoris
Hậu Cung: 4 Ursa Minoris
Thiên Xu: chưa xác định*
2. Thượng Thư
Chòm Thượng Thư bao gồm 5 ngôi sao, theo Wiki [4] thì thuộc vùng trời của 2 chòm sao Draco và Ursa Minor. Các sao này tương ứng với các ngôi sao Thiên văn học hiện đại như sau:
Thượng Thư nhất: 27 Draconis
Thượng Thư nhị: 15 Draconis
Thượng Thư tam: 18 Draconis
Thượng Thư tứ: chưa xác định
Thượng Thư ngũ: 19 Draconis
3. Thiên Trụ
Chòm Thiên Trụ bao gồm 5 ngôi sao, thuộc vùng trời của 2 chòm sao Draco và Cepheus. Các sao này tương ứng với các ngôi sao Thiên văn học hiện đại như sau:
Thiên Trụ nhất - 76 Draconis
Thiên Trụ nhị - sao trong chòm Cepheus, chưa xác định
Thiên Trụ tam - 69 Draconis
Thiên Trụ tứ - 59 Draconis
Thiên Trụ ngũ - 41 Draconis
4. Thiên Sàng
Chòm Thiên Sàng bao gồm 6 ngôi sao, thuộc vùng trời của 2 chòm sao Draco và Ursa Minor. Các sao này tương ứng với các ngôi sao Thiên văn học hiện đại như sau:
Thiên Sàng nhất: Sao thuộc chòm Ursa Minor (NSV 6593)
Thiên Sàng nhị: Sao thuộc chòm Ursa Minor (NLTT 39751)
Thiên Sàng tam: Sao thuộc chòm Draco (HD 141653)
Thiên Sàng tứ: chưa xác định
Thiên Sàng ngũ: RR Ursa Minoris
Thiên Sàng lục: chưa xác định
http://i106.photobucket.com/albums/m280/trantuantubk/Tra***ional_chinese_constellations/TuViVien_1.jpg
hình: Một phần của Tử Vi Viên
*Trong toàn bộ các bài viết này, cụm từ ?ochưa xác định? dùng để chỉ các ngôi sao mà tôi (Trần Tuấn Tú) chưa xác định được một cách chính xác tương ứng với sao nào trong Thiên văn học hiện đại.
(còn tiếp)
Được Hero_Zeratul sửa chữa / chuyển vào 08:21 ngày 11/09/2006

Viết tiếp đi Tú ! Đợt này không có thời gian nên không viết gì được nữa. Mỗi giai đoạn chỉ có thể làm được 1 việc thôi.
Nói thêm về các sao cổ đại, cụ thể là Tử Vi Viên.
Hệ thống các chòm sao nhỏ trong Tử Vi Viên như hiện nay là được dần tập hợp, hoàn chỉnh qua nhiều đời.
Thời Tư Mã Thiên viết Sử Ký (100 Trước Công nguyên), có lẽ các sao không được hoàn chỉnh như vậy. Trong Sử Ký, Thiên quan thư viết ngắn gọn như sau về khu vực cung Tử Vi (tạm dịch):
"Trung cung là sao Thiên cực, nơi sáng nhất, Thái Nhất thường ở nơi đó, bên cạnh là ba sao Tam Công, có Tử (Thái Tử) liền vào, sau có Câu bốn sao, cuối cùng có sao lớn là Chính phi, còn lại ba ngôi hậu cung liền vào đó. Vòng ngoài khoanh lại bởi mười hai sao phiên thần. Gọi là cung Tử Vi.
Phía trước miệng của Đẩu là ba ngôi sao, lệch về phía bắc, lúc nhìn thấy lúc không, là Âm Đức, có sao Thiên Nhất. Bên trái Tử Cung có ba sao là Thiên Thương, bên phải là Thiên Bang, phía sau là chỗ của sáu sao ở gần sông hán là Các Đạo"
Chú giải những ý trên:
1. Trung cung là chỉ khu vực Tử Vi, bốn cung còn lại là Thương Long, Bạch Hổ, Chu Tước, Huyền Vũ
2. Thiên Cực hay Bắc cực tinh tọa gồm 5 ngôi
3. Thái Nhất là vị thần tối cao thời đó, không còn ai ở trên Thái Nhất. Thiên đế các phương chỉ là hầu cận của Thái Nhất, về sau vì đặt ra ngôi Thiên hoàng Đại (thượng) đế nên mới chuyển Thái Nhất thành Thái Ất, và mới có sao Thiên hoàng Đại đế.
Trong Đạo đức kinh của Lão Tử cũng tôn Thái Nhất là thủy tổ của vũ trụ.
Tử Vi viên là cung của Thái Nhất, Thái Vi là ly cung,

4. Tư Mã Thiên viết bên ngoài Thái Tử chỉ có 3 ngôi hậu cung, thực ra là 4 ngôi.
5. Chòm Câu tức Câu Trần, thời Tư Mã Thiên mới tính có 4 ngôi, về sau là 6 ngôi.
6. Thời Tư Mã Thiên, các tường bao của Tử Vi viên chỉ có 12 sao, sau mới thành 15 sao (Tử vi tả viên 8 sao, hữu viên 7 sao)
7. Sông Hán, hay là thiên hà, Doanh Thất, tức ở gần vào khu vực Ngân Hà, gần phía cung Bắc (Huyền Vũ)
Như vậy thời Tư Mã Thiên, mới chỉ nhắc đến các chòm Bắc Cực (4 ngôi), Câu Trần (4 ngôi), Tử Vi viên (12 ngôi), Bắc Đẩu, Thiên Bang, Thiên Thương, Âm Đức, Thiên Nhất, Tam Công, Thiên Lý.
Còn các chòm nhỏ: Thiên Sàng, Thượng Thư, Ngự Nữ, Trụ Sử, Thiên Trụ, Ngũ Đế Tọa, Lục Giáp, Đại Lý, Cống, Hoa Cái đều không thấy nhắc đến.

Bản đồ sao Đôn Hoàng (thế kỷ 7), đã có khá đầy đủ, nhưng vẫn không đủ hết các sao như thời Minh về sau.

Bản đồ đời Minh. Nhưng trong đó lại có những sao mà bây giờ không thấy được, như 4 sao Tứ Phụ ở quanh Bắc Cực tinh.

Bản đồ sao đời Minh
Khu vực Bắc Cực - cung Tử Vi

Khu vực Nam Cực - các chòm sao mới thêm vào từ đời Minh (sau khi có sự giao lưu với phương Tây và những chuyển hải hành của Trịnh Hòa)

Bản đồ sao tổng thể, với 4 cung, 28 chòm (đánh dấu bằng các chấm màu)
Màu xanh là Thanh Long phương Đông
Màu đỏ là Chu Tước phương Nam
Màu trắng là Bạch Hổ phương Tây
Màu đen là Huyền Vũ phương Bắc

Cung Thanh Long phương Đông. Th
Gồm các chòm (G): Giác - (C): Cang - (Đ): Đê - (F): Phòng - (T): Tâm - (V): Vĩ - (C): Cơ

Sách cổ giải thích về hình dáng cung Thanh Long như sau: Thanh Long - Sử ký Tư Mã Thiên chép là Thương Long, và về sau gọi Thương Long hay Thanh Long đều đưọc:
Giác 2 sao là sừng của rồng
Cang 4 sao là cổ của rồng
Đê 2 sao là ngực của rồng
Phòng 4 sao là vai + chân của rồng
Tâm là bụng, tim rồng. Sao Đại Hỏa (Antares), còn gọi là sao Thương ở giữa, là Đế tinh, tượng trưng cho vua.
Vĩ là đuôi rồng
Cơ là phần cuối của đuôi rồng, hoặc phân do rồng.... ị ra.

Em tìm được một đống "Bộ Thiên Ca", "Đại Tượng Phú", "Huyền Tượng Thi" của mấy nhà thiên văn Tàu từ đời Tam Quốc cho đến đời Thanh ở trang này:
http://www.lcsd.gov.hk/CE/Museum/Space/Research/Literature/c_research_literature.htm
Đúng là có tài liệu thì gọi là Thanh Long (' 龍) có tài liệu gọi là Thương Long ('龍). Tra trong từ điển thì: "thanh" ('): chỉ màu xanh chung chung, còn "thương" ('): chỉ màu xanh sẫm.
Nói chung thì "thanh" hay "thương" đều là " xanh" cả
Còn từ "Thương" trong sao Thương là từ này: .?, có nhiều nghĩa: bàn bạc (thương lượng), buôn bán (thương mại), số chia (thương số), một trong 5 âm trong âm nhạc cổ (cung, thương, giốc, chủy, vũ), nhà Thương, họ Thương.
Được Hero_Zeratul sửa chữa / chuyển vào 14:41 ngày 22/09/2006

Lâu lắm rồi bỏ mặc topic. Quay lại đã mọc xanh rêu.
Cung Chu Tước phương Nam.
Chu Tước hay Chu Điểu, con chim (sẻ) đỏ, màu của hành Hỏa, phương Nam.
Gồm các chòm (tú): Tỉnh (T), Quỷ (Q), Liễu (L), Tinh (T), Trương (Tr), Dực (D), Chẩn (Ch).

Quỷ là mào chim
Liễu là mỏ chim
Tinh là cổ chim
Trương là diều của chim
Dực là cánh của chim
Chẩn là đuôi chim.

Cung Bạch Hổ phương tây.
Bạch hổ ứng với hành Kim, màu trắng, mùa thu.
Gồm: Khuê, Lâu, Vị, Mão, Tất, Chủy, Sâm

Hình tượng của Hổ chỉ nằm ở hai chòm là Chủy và Sâm.
Chủy là đầu hổ, Sâm là ngang lưng và các chân của Hổ.
Thực ra đây chính là chòm Orion của phương Tây.