Trung tính và Tiếp đất

Sợi dùng trên cùng nằm riêng và nhỏ xíu của đường truyền được gọi là static wire mục đích chính là chống sét. Không biết tiếng Việt gọi là gì?
Gần đây tại TPHCM thường xảy ra các vụ đấu lộn dây. Vì phần lớn dây vào nhà dân vẫn dùng 2 dây nên điện áp tăng vọt. Tuy không ảnh hưởng đến nhân mạng gây hư hỏng thiết bị khá nhiều. Như bạn đã nối chuyện gì cũng có thể xảy ra dù làm mọi công tác tốt đến đâu cũng khó tránh khỏi tai nạn. Để giải quyết vấn đề này hệ thống quan sát biệt lập là tác dụng mạnh nhất. Khi sai sót trên đường dây lập tức sẽ được nhận thấy ở trung tâm và sẽ được giải quyết trước khi nhân viên điện lực rời khỏi vị trí.
Vấn đề chạm dây dẫn thì có nhiều trường hợp chạm 2 pha, 3 pha hay chạm đất và mỗi trường hợp đều cần có target relay để có khả năng bật CB. Hệ thống điện ở Mỹ thường sử dụng hệ thống nước để làm tâm điểm nối đất vì nó hòan chỉnh nhưng ở VN muốn nối đất đúng không phải dễ bởi không có nghĩa là hệ chạy sợi dây xuống đất là nối đất an tòan.
Khi con người chạm vào dòng điện tạo ra sự cố và con người trở thành dây nối đất. Điện đi từ tay phải xuống chân phải sẻ không gây ra chết người nhưng điện đi từ tay trái hoặc tay phải xuống chân trái đều dẫn đến chết người ngay lập tức vì khi dòng điện chạy qua tim đủ lớn để làm tim ngừng đập. Trong trường hợp bị cháy đen thì không còn gì để nói. Trong trường hợp nối đất an tòan hòan chỉnh thì bất cứ nơi nào trung khu vực đó cũng được ít nhất là 99% an tòan vì cơ thể của người có điện trở luôn lớn hơn điện trở dây nối đất. Khi người và dây nối đất cùng đi về điểm chung có votage bằng "0" thì điện luôn đi theo con đường có điện trở nhỏ trước. Vì lẽ đó con người được an tòan trong một thời gian ngắn. Kết hợp với target relay tạo ra ngắt CB để xóa sự cố cho đến khi sự cố được tìm ra và khắc phục đó.
Tính mạng của con người là quan trọng nhất nhưng tại những nơi mà kinh tế còn chưa đầy đủ thì nó sẽ không được quan tâm đúng. An tòan cho con người là một yếu tố bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi chính trị. Mọi người đều nhìn thấy, đều biết phải làm gì nhưng chỉ có khi nào nó được người có trách nhiệm nhìn vào và tạo ra luật thì nó mới được quan tâm đúng mức.
====================

Không ngờ câu hỏi của tôi được nhiều bạn nhiệt tình tham gia.
Giả sử trong phân xưởng X có mạng 3 pha 5 dây, dây TĐ được nối vào 10 cái cọc TĐ. Ông quản đốc phân xưởng này vì lý do gì đó mà không thuê kỹ sư điện và anh gps nhà ta bị kiêm nhiệm luôn cái vấn đề làm anh ta muốn điên nặng này. Anh gps bắt đầu xem xét lại hệ thống điện, thấy cái dây TĐ và TT chạy khắp nơi trong phân xưởng. anh ta bèn nối dây TT vào 10 cái cọc tiếp địa. Dây TT nay đã trở thành TĐ. Sau đó, anh ta gỡ bỏ dây TĐ cũ đem bán ve chai lấy tiền nhậu.
Kết quả:
1) Mạng chỉ còn 3 pha 4 dây
2) Dây TT do được nối đất với chất lượng tương đương với dây TĐ cũ.
3) Tất cả các thiết bị đều được nối đất qua dây lưỡng tính TT/TĐ
4) gps sau khi tỉnh nhậu sợ quá bèn lên mạng cầu cứu.
Ông Quản đốc thấy hơi nghi ngờ, chất vấn gps, anh ta tự biện hộ như sau:
- Khi có ngắn mạch (đoản mạch, chạm) thì dòng từ dây pha vừa chạy về nguồn song song với chạy xuống đất làm cho tổng trở giảm --> dòng ngắn mạch tăng làm CB tác động nhanh hơn.
- Vỏ thiết bị vẫn duy trì được tình trạng đẳng thế như trước đây (vì điện trở tiếp đất của hệ thống không thay đổi do sử dụng lại toàn bộ số cọc tiếp địa cũ)
- Khi có sự cố mất dây trung tính nguồn thì dây lưỡng tính TT/TĐ trở thành dây đơn tính TĐ.
- Khi 3 pha không cân bằng thì điện thế trên dây lưỡng tĩnh vẫn xấp xỉ = 0 do đã được tiếp đất.
- Mấy cái dòng điều hoà bậc 3 gì gì đó đều chui xuống đất hết.
Theo các bạn, anh kỹ sư điên nặng bất đắc dĩ gps đã phạm phải sai lầm nào. Bỏ qua sai lầm đi nhậu không mời ông Quản đốc.
(Tình huống trên là tình huống giả định cho vui, nhằm minh hoạ cho câu hỏi)
[topic]136135[/topic]

Không ngờ câu hỏi của tôi được nhiều bạn nhiệt tình tham gia.
Giả sử trong phân xưởng X có mạng 3 pha 5 dây, dây TĐ được nối vào 10 cái cọc TĐ. Ông quản đốc phân xưởng này vì lý do gì đó mà không thuê kỹ sư điện và anh gps nhà ta bị kiêm nhiệm luôn cái vấn đề làm anh ta muốn điên nặng này. Anh gps bắt đầu xem xét lại hệ thống điện, thấy cái dây TĐ và TT chạy khắp nơi trong phân xưởng. anh ta bèn nối dây TT vào 10 cái cọc tiếp địa. Dây TT nay đã trở thành TĐ. Sau đó, anh ta gỡ bỏ dây TĐ cũ đem bán ve chai lấy tiền nhậu.
Kết quả:
1) Mạng chỉ còn 3 pha 4 dây
2) Dây TT do được nối đất với chất lượng tương đương với dây TĐ cũ.
3) Tất cả các thiết bị đều được nối đất qua dây lưỡng tính TT/TĐ
4) gps sau khi tỉnh nhậu sợ quá bèn lên mạng cầu cứu.
Ông Quản đốc thấy hơi nghi ngờ, chất vấn gps, anh ta tự biện hộ như sau:
- Khi có ngắn mạch (đoản mạch, chạm) thì dòng từ dây pha vừa chạy về nguồn song song với chạy xuống đất làm cho tổng trở giảm --> dòng ngắn mạch tăng làm CB tác động nhanh hơn.
- Vỏ thiết bị vẫn duy trì được tình trạng đẳng thế như trước đây (vì điện trở tiếp đất của hệ thống không thay đổi do sử dụng lại toàn bộ số cọc tiếp địa cũ)
- Khi có sự cố mất dây trung tính nguồn thì dây lưỡng tính TT/TĐ trở thành dây đơn tính TĐ.
- Khi 3 pha không cân bằng thì điện thế trên dây lưỡng tĩnh vẫn xấp xỉ = 0 do đã được tiếp đất.
- Mấy cái dòng điều hoà bậc 3 gì gì đó đều chui xuống đất hết.
Theo các bạn, anh kỹ sư điên nặng bất đắc dĩ gps đã phạm phải sai lầm nào. Bỏ qua sai lầm đi nhậu không mời ông Quản đốc.
(Tình huống trên là tình huống giả định cho vui, nhằm minh hoạ cho câu hỏi)
[topic]136135[/topic]

Về lý luận, bạn bị sai ở những điểm sau:
- Dòng ngắn mạch về cơ bản là không thay đổi. Chỉ có dòng điện rò do chạm vỏ, truớc đây là nhỏ, thậm chí khi rò điện thiét bị vẫn có thể làm việc, thì bây giờ vừa chạm vỏ là aptomat cắt ngay(hy vọng thế, chứ không nếu người chạm vào thì vui lắm
- Khi có sự cố dây trung tính thì dây TT thành dây tiếp địa, nhưng bảo vệ chạm vỏ thì không có, vì bảo vệ này được lắp đặt kèm với day TĐ cũ mà bạn đã bỏ đi
- Dòng điều hoà bậc ba không tồn tại nếu dây trung tính cách điện với vỏ. Khi vỏ máy được nối với dây TT, sẽ làm xuất hiện dòng bậc ba này, vấn đề không phải là nó đi đâu, mà có nó hay không.
NẾu ông giám đốc không phát hiện ra sai sót, thì bạn có thể làm tiép những việc sau
- Tìm xem có rơle chạm đất nối trên dây tiếp địa cũ không. Bây giờ chúng không có tác dụng vì bạn đã lấy mát dây tiếp địa rồi. Bạn có thể đem bán nốt chúng đi
- Kiểm tra sự làm việc của aptomát. Nếu bạn biết tính toán thì có thể xác định được aptomat có làm việc hay không khi chạm vỏ, nếu không thì có thể phải thử tạo sự cố. Bởi đối với cách lắp đặt này, điều tối quan trọng là khi thiết bị chạm vỏ, aptomat phải cắt ngay
- Thường xuyên kiểm tra chất lượng tiếp địa. Cái này thì bác nguyentrongnhan1972 cố vấn giúp ạ
Như tôi đã nói trong bài trưóc, người ta vẫn sử dụng dây trung tính có tiếp địa nhiều chỗ để phục vụ cho cả hai mục đích TT và TĐ(theo IEC nếu tôi không nhầm). Không biết các bác có thấy sơ đồ này trên thực tế không ạ(trừ cái sơ đồ giả tưởng này của gps ra)
Sống trong đời sống cần có một tấm lòng

Về lý luận, bạn bị sai ở những điểm sau:
- Dòng ngắn mạch về cơ bản là không thay đổi. Chỉ có dòng điện rò do chạm vỏ, truớc đây là nhỏ, thậm chí khi rò điện thiét bị vẫn có thể làm việc, thì bây giờ vừa chạm vỏ là aptomat cắt ngay(hy vọng thế, chứ không nếu người chạm vào thì vui lắm
- Khi có sự cố dây trung tính thì dây TT thành dây tiếp địa, nhưng bảo vệ chạm vỏ thì không có, vì bảo vệ này được lắp đặt kèm với day TĐ cũ mà bạn đã bỏ đi
- Dòng điều hoà bậc ba không tồn tại nếu dây trung tính cách điện với vỏ. Khi vỏ máy được nối với dây TT, sẽ làm xuất hiện dòng bậc ba này, vấn đề không phải là nó đi đâu, mà có nó hay không.
NẾu ông giám đốc không phát hiện ra sai sót, thì bạn có thể làm tiép những việc sau
- Tìm xem có rơle chạm đất nối trên dây tiếp địa cũ không. Bây giờ chúng không có tác dụng vì bạn đã lấy mát dây tiếp địa rồi. Bạn có thể đem bán nốt chúng đi
- Kiểm tra sự làm việc của aptomát. Nếu bạn biết tính toán thì có thể xác định được aptomat có làm việc hay không khi chạm vỏ, nếu không thì có thể phải thử tạo sự cố. Bởi đối với cách lắp đặt này, điều tối quan trọng là khi thiết bị chạm vỏ, aptomat phải cắt ngay
- Thường xuyên kiểm tra chất lượng tiếp địa. Cái này thì bác nguyentrongnhan1972 cố vấn giúp ạ
Như tôi đã nói trong bài trưóc, người ta vẫn sử dụng dây trung tính có tiếp địa nhiều chỗ để phục vụ cho cả hai mục đích TT và TĐ(theo IEC nếu tôi không nhầm). Không biết các bác có thấy sơ đồ này trên thực tế không ạ(trừ cái sơ đồ giả tưởng này của gps ra)
Sống trong đời sống cần có một tấm lòng

Cám ơn bạn đã thức khuya post bài trả lời.
- Khi pha chạm vỏ bây giờ đã trở thành pha chạm vào trung tính nên CB sẽ ngắt. Ngày xưa khi TT và tiếp địa chưa nối chung thì chưa chắc CB đã ngắt. (Một điểm cho gps.)
- Cái này tôi nói chưa rõ, dây trung tính sau khi nối đất cũng được nối vào vỏ thiết bị luôn. Như vậy, bảo vệ chạm vỏ không những vẫn còn mà còn được tăng cường. Lý do đã nói trên. (Thêm một điểm nữa cho gps.)
- Dây lưỡng tính TT/TĐ có tạo ra dòng điều hoà bậc 3 hay không thì gps không biết. Mà nếu có có cũng chui xuông đất luôn. (Câu này không có điểm).
- Tiết kiệm thêm một cái rơle, mấy cái này hay nhảy bậy bạ lắm. (Không dám cho điểm vì sợ bị phản đối). Mời bác kẻ hành hương 1 ly
- Khi chạm vỏ thì áp tô mát (CB) sẽ chịu dòng rất cao vì lúc này là pha chạm trung tính chứ không phải chỉ là pha chạm đất nên dòng rất lớn --> CB nhảy --> an toàn hơn. (thêm 1 điểm nữa cho gps)
Tóm lại, tôi vẫn chưa bị thuyết phục dù biết mình sai.
[topic]136135[/topic]

Cám ơn bạn đã thức khuya post bài trả lời.
- Khi pha chạm vỏ bây giờ đã trở thành pha chạm vào trung tính nên CB sẽ ngắt. Ngày xưa khi TT và tiếp địa chưa nối chung thì chưa chắc CB đã ngắt. (Một điểm cho gps.)
- Cái này tôi nói chưa rõ, dây trung tính sau khi nối đất cũng được nối vào vỏ thiết bị luôn. Như vậy, bảo vệ chạm vỏ không những vẫn còn mà còn được tăng cường. Lý do đã nói trên. (Thêm một điểm nữa cho gps.)
- Dây lưỡng tính TT/TĐ có tạo ra dòng điều hoà bậc 3 hay không thì gps không biết. Mà nếu có có cũng chui xuông đất luôn. (Câu này không có điểm).
- Tiết kiệm thêm một cái rơle, mấy cái này hay nhảy bậy bạ lắm. (Không dám cho điểm vì sợ bị phản đối). Mời bác kẻ hành hương 1 ly
- Khi chạm vỏ thì áp tô mát (CB) sẽ chịu dòng rất cao vì lúc này là pha chạm trung tính chứ không phải chỉ là pha chạm đất nên dòng rất lớn --> CB nhảy --> an toàn hơn. (thêm 1 điểm nữa cho gps)
Tóm lại, tôi vẫn chưa bị thuyết phục dù biết mình sai.
[topic]136135[/topic]

Thật là ý tưởng hay vì đó chính là một cấu trúc đang được dùng nhiều trong hệ thống phân phối. Tuy nhiên theo cách làm trên thì bạn chỉ cần mua vài quả cam hay một bó nhang cho tay quản đốc là đủ.
Để dễ hiểu cái ý tưởng của bạn ta có thể nói về "the 4 wire, multigrounded, common-neutral distribution system". Nó được sử dụng nhiều vì tiết kiệm được dây và những ưu điểm khác. Tại máy biến thế chính "neutral point" nơi dây neutral trở về hệ thống được "solid ground". Để tránh trường hợp line-to-ground short circuit người ta thường dùng một resistor khỏang 3 ohms và không lớn hơn 15-25 ohms. Thay vì chạy dây ground suốt hệ thống thì chỉ cần một dây neutrol xuyên suốt và thường xuyên nối đất trên đường đi.
Dây trung tính phải liên tục và xuyên suốt hệ thống. Trong hệ thống 1 pha thì nó có khả năng tải tương đương với pha chính 50% tải trong hệ thống 3 pha. Nó thường dùng dây No.1/0 aluminum nên nếu muốn kiếm tiền thì tháo dây này mà bán chứ dây tiếp đất không đủ trả tiền bia. Nếu làm một cách cẩn thận thì lọai bỏ dây trên đường truyền này không có vấn đề gì nhưng phải tránh line-to-ground short-circuit. Trên thực tế muốn chuyển đổi hệ thống khó hơn là làm hệ thống mới. Nên ý tưởng của bạn không có gì là sai nhưng để thực hiện thì nên mời công nhân ra khỏi xí nghiệp trước khi gạt cầu dao, giống như lễ khánh thành công trình vậy. Cũng như muốn bỏ dây trung tính thì đổi cấu trúc hệ thống wye thành delta thì có thể nhậu với SO.
==============

Thật là ý tưởng hay vì đó chính là một cấu trúc đang được dùng nhiều trong hệ thống phân phối. Tuy nhiên theo cách làm trên thì bạn chỉ cần mua vài quả cam hay một bó nhang cho tay quản đốc là đủ.
Để dễ hiểu cái ý tưởng của bạn ta có thể nói về "the 4 wire, multigrounded, common-neutral distribution system". Nó được sử dụng nhiều vì tiết kiệm được dây và những ưu điểm khác. Tại máy biến thế chính "neutral point" nơi dây neutral trở về hệ thống được "solid ground". Để tránh trường hợp line-to-ground short circuit người ta thường dùng một resistor khỏang 3 ohms và không lớn hơn 15-25 ohms. Thay vì chạy dây ground suốt hệ thống thì chỉ cần một dây neutrol xuyên suốt và thường xuyên nối đất trên đường đi.
Dây trung tính phải liên tục và xuyên suốt hệ thống. Trong hệ thống 1 pha thì nó có khả năng tải tương đương với pha chính 50% tải trong hệ thống 3 pha. Nó thường dùng dây No.1/0 aluminum nên nếu muốn kiếm tiền thì tháo dây này mà bán chứ dây tiếp đất không đủ trả tiền bia. Nếu làm một cách cẩn thận thì lọai bỏ dây trên đường truyền này không có vấn đề gì nhưng phải tránh line-to-ground short-circuit. Trên thực tế muốn chuyển đổi hệ thống khó hơn là làm hệ thống mới. Nên ý tưởng của bạn không có gì là sai nhưng để thực hiện thì nên mời công nhân ra khỏi xí nghiệp trước khi gạt cầu dao, giống như lễ khánh thành công trình vậy. Cũng như muốn bỏ dây trung tính thì đổi cấu trúc hệ thống wye thành delta thì có thể nhậu với SO.
==============

Sao lại cúng kiến gì ở đây bác 7604 ?

Hồi đi xây dựng nhà máy điện tôi thấy dây tiếp đất làm bằng đồng cũng to lắm. Sau đó các dây này được nối vào các thanh đồng dẹt dày chừng 4 mm, rộng khoảng 30 mm hoặc các dây đồng trần đường kính khoảng 15 mm. Các mối nối được hàn bằng hỗn hợp nhiệt nhôm trong các khuôn bằng graphite. Có lần vừa chôn xuống xong, sáng hôm sau phải chôn lại vì trộm lấy hết. Mấy anh kỹ sư điện buồn xo nên tôi mới nghĩ ra chuyện bán lấy tiền uống bia cho vui. Xin đừng trả lời cái đoạn này vì sẽ lạc đề mất
Lại giả sử rằng cách tôi làm là chấp nhận được về mặt kỹ thuật. Đầu tiên tôi sẽ nối dây trung tính vào các cọc TĐ. Khi đó TT đã thành TT/TĐ. Sau đó tôi sẽ nối TT/TĐ vào vỏ thiết bị. Tiếp theo là tháo dây TĐ cũ bán. Như vậy có cần mời công nhân ra trước khi gạt cầu dao không bác 7604 ?
Muốn đổi Y thành ^? chắc phải thay biến thế nguồn và mô tơ quá
[topic]136135[/topic]